W jakim celu oznacza się V02max? Pomiar V02 max jest najlepszym wskaźnikiem wydolności fizycznej. Jest miarą dostosowania ukł. krążenia i oddychania oraz mięśni szkieletowych do wykonywania wysiłków fizycznych. Im większe wartości V02max tym lepiej dana osoba jest przystosowana do wykonywania wysiłku.
Jak oznacza się V02 max metodą pośrednią (rowerek)? W tej metodzie szacujemy max wielkość zużytego tlenu (V02 max) przy wykonywaniu wysiłku nie będącym wysiłkiem max .Korzystamy z zależności między obciążeniem, poborem tlenu i częstościom skurczów serca wykorzystując stan równowagi funkcjonalnej. W tym celu posługujemy się monogramem Astranda-Ryhminga. Badany wykonuje wysiłek na ergometrze rowerowym przez 5 min przy tak dobranym obciążeniu aby częstość skurczów serca (HR) ustaliła się na poziomie 150-160 ud/min. W celu określenia V02 max łączymy linią prostą wielkość obciążenia w watach [W] jaką uzyskał nasz badany przy tym ustabilizowanym tętnie i wartość tego tętna nanosimy na monogram z czego odczytujemy wynik na skali wyrażonej w I/min V02 max. Metoda pośrednia na rowerze: wysiłek poniżej max ,obciążenie stałe. Im więcej tlenu tym lepsza wydolność 128-144 ud/min V02max=3,4 l/min 3400 mi : 54 kg =62,96 mi/kg masy ciała.
50 mI/kg m. ciała wydolność dobra 80 mI/kg m. ciała wydolność olimpijczyków.
Jak oznacza się V02 max met bezpośrednią (bieżnia)? Max pobór tlenu (V02max) oznacza największą ilość tlenu pobraną przez organizm w warunkach obciążenia wysiłkiem o max intensywności. W tej metodzie wykonujemy wysiłek o wzrastającej intensywności np. co 2 min zwiększając obciążenie z reguły o stałą wartość: Obciążenie zwiększamy tak długo dopóki badany nie osiągnie max indywidualnego obciążenia. Za max wysiłek uważamy taki gdzie: osoba wykonująca test nie wykazuje wzrostu poboru tlenu, mimo zwiększania obciążenia, HR wynosi 180 i więcej, badany traci rytm narzuconej pracy (wyst. duszność, przekrwienie skóry). Wysiłek jest max. , gdy wzrasta stężenie C02, rośnie zapotrzebowanie na 02.Przy każdej zmianie obciążenia ( na bieżni bądź rowerze) rejestrujemy parametry na podstawie, których wyliczamy zużycie tlenu V02max. Parametrami tymi jest wentylacja min płuc i procentowa zawartość tlenu w powietrzu wydychanym (%02) (za pomocą analizatora gazowego). Optymalny czas trwania próby wysiłkowej przy oznaczaniu V02 max wynosi ok. 12 min a próbę poprzedza 3,5 min rozgrzewka. U osób o niewielkiej wydolności V02max= 2,5 l/min,- przeciętnej=3 l/min,- dobrej=4 l/min,-wybitnej=6-7 l/min.
Bardziej czułym wskaźnikiem wydolności tlenowej jest tzw.
PPA próg przemian beztlenowych (anaerobowych)? PPA jest to ta wartość obciążenia przy której stężenie kw. mlekowego zaczyna b szybko wzrastać- jest to powyżej wartości 4 mmol/I krwi. Podczas wykonywania wysiłku fiz. o rosnącej intensywności są aktywowane różne procesy energetyczne służące resyntezie ATP. Początkowo dominują procesy tlenowe przy proporcjonalnie rosnącym zużyciu 02. Po przekroczeniu intensywności 40% V02 max na skutek buforowania powstającego kw. mlekowego następnie przyrost wentylacji i wydalania C02. Przy intensywności powyżej 65% dochodzi do gwałtownego przyrostu stężenia kw. mlekowego we krwi oraz dalszego zwiększenia wentylacji.
Jakie zasadnicze różnice występują między pośrednią i bezpośrednią metodą oznaczania max pochłaniania tlenu(V02max)? Metody pośrednie od bezpośrednich różnią się tym że: podczas prób pośrednich możemy przewidywać V02max, -podczas prób bezpośrednich mierzymy V02max. Met pośrednia bazująca na wysiłku o submax. intensywności i zliczaniu tętna umożliwia przewidywanie poziomu V02max. (stabilizacja tętna wynosi 140-150ud/min) Szacowanie V02max jest możliwe dzięki zależności między obciążeniem a tętnem. Met. bezpośrednia pozwala zmierzyć pobór tlenu podczas wykonywania wysiłku max, gdy dokonuje się pomiaru wentylacji min płuc oraz zawartości %02 za pomocą analizatora gazowego. Met pośrednie nie wymagają użycia skomplikowanej aparatury i są możliwe do wykonania przy użyciu prostego wyposażenia i łatwej metodyki. Do ich wykonania stosuje się wysiłki o submax. intensyw. co umożliwia zastosowanie tych testów wśród osób o obniżonej wydolności.
Czy wielkość długu tlenowego jest wskaźnikiem wydolności beztlenowej- uzasadnij? Dług tlenowy oznaczony po zakończeniu wysiłku o max intensywności odzwierciedla poziom zachodzących podczas wysiłku beztlenowych przemian związanych z resyntezą ATP. Ponieważ występuje znaczne powiązanie wielkości długu tlenowego ze stężeniem kw mlekowego oraz zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, analizę tych parametrów przyjęto wykorzystywać do oceny wydolności anaerobowej. Po zakończonym wysiłku fizycznym przez pewien czas występuje zwiększony pobór tlenu ponad wartość spoczynkową nazywanym długiem tlenowym. Nadmiar poboru tlenu jest zużywany na zmianę kw mlekowego, powstałego podczas wysiłku na glikogen w wątrobie. .
Jakie procesy energetyczne (resynteza ATP) dominują w wysiłkach o submax intensywności? W wysiłkach o submax. intensywności gdy szczytowa wartość rozwijanej mocy występuje z reguły po kilku sek próby (3-6 s) a wysiłek trwa max do 10s dominują procesy resyntezy ATP z zapasów mięśniowego fosfagenu. Natomiast jeśli czas wykonywania wysiłku jest dłuższy powyżej 10 s. (do60s) energia pozyskiwana jest z glikolizy mleczanowej.
Ile wynosi zużycie tlenu(V02) w spoczynku i wysiłku? W spoczynku V02 = 280 - 360 ml 02/min. W wysiłku u osób o niewielkiej wydolności V02max=2500 ml/min. Przeciętna wydolność V02max=3000 ml/min. Dobra wydolność V02max =4000 ml/min. Wybitna wydolność V02max =6000 ml - 7000 ml/min.
Co to jest i ile wynosi wentylacja min płuc (ve) w spoczynku i w wysiłku? Wentylacja min płuc jest to ilość powietrza. wdychanego i wydychanego przez płuca w ciągu 1 min. O jej wielkości decyduje głównie objętość oddechowa ok. 500 ml i ilość oddechów w ciągu 1 min -16 razy. W spoczynku,- VEmin = objęt oddechowa x ilość oddechów / 1min.
Wentylacja wzrasta wraz z intensywnością wysiłku.
Jakie czynniki wpływają na wielkość V02 i VE? czynniki wpływające na wielkość V02: dostateczna wentylacja pęcherzykowa, -stosunek wentylacji do wymiany gazowej,
-dostateczny przepływ przez płuca krwi o prawidłowej pojemności tlenowej V02 . Czynniki wpływające na wielkości VE: objętość oddechowa (500ml), -ilość oddechów w ciągu 1min (16), objętość kl. piers. , wielkość masy zaangażowanej w czasie wysiłku.
Jakie czynniki decydują o sprawności zaopatrzenia tlenowego? czynniki decydujące o sprawności zaopatrzenia tlenowego: -objętość kl. piersiowej, -wentylacja min płuc, -powierzchnia dyfuzyjna pęcherzyków płucnych, -ilość hemoglob, -szybkość przepł. krwi ,pojemność min i wyrzutowa serca, -skład wł. mięśniowych (ilość ST), -różnica tętniczo-żylna zawartości tlenu we krwi.
Co to jest wydolność anaerobowa (beztlenowa)? zdolność do wykonywania wysiłków max, nawet powyżej max w krótkim czasie. Prace wykonywaną w wysiłku beztlenowym zabezpieczają beztlenowe źródła energetyczne. Wydolność beztlenowa zależy w znacznej mierze od zasobu źródeł energetycznych tj. fosfagenów (ATP i fosfokreatyna) oraz glikogenu, od sprawności, mobilizacji i wykorzystania tych źródeł również od mechanizmów kompensujących zaburzenia (pojemność buforowa) związki buforowe stają na straży pH oraz od odporności ustroju na wahania homeostazy.
Od czego zależy wydolność anaerobowa (czynniki)?
-zasobu źródeł energetycznych tj ATP ,fosfokreatyna (fosfogenów), glikogenu w komórkach mięśniowych.
-sprawności, mobilizacji i wykorzystania źródeł energetycznych (sprawności mechanizmów aktywujących proces glikolizy).
-mechanizmów kompensujących zaburzenia (ukł buforowych krwi i tkanek) związki buforowe regulują pH krwi neutralizują kwaśność.
-odporność ustroju na wahania homeostazy.
-aktywności enzymów glikolitycznych występujący we włóknach mięśniowych (Fta)
-aktywacji jednostek motorycznych i szybkości rekrutacji.
-rodzaju zaangażowanych włókien mięśniowych (najpierw włączają się ST a później FT) . -
-składu włókien mięśniowych i siły poszczególnych włókien.
Jakie wyróżnia się rodzaje wydolności beztlenowej(anaerobowej)?
Zdolność do wykonywania wysiłków max nawet powyżej max w krótkim czasie: O wydolności beztlenowej decydują 3 źródła energii:
1.ATP i fosfokreatyna-3-6 sęk.
2.fosfagen - do 10 sek. max. (w dal, wzwyż, sprinty)
3.glikoza mleczanowa (proces glikozy mleczanowej) do 45 - 60 sęk. (biegi 200, 400)
W zależności od czasu trwania wysiłku Resynteza ATP następuje z różnych źródeł energetycznych.
Miary wydolności anaerobowej (beztlenowej)
-dług tlenowy,
-stężenie mleczanów we krwi,
-moc anaerobowa (max wartość mocy uzyskana w wysiłkach beztlenowych)
Co to jest wydolność aerobowa (tlenowa)? zdolność do wykonywania wysiłku w długim czasie o intensywności poniżej max. Wysiłki tlenowe długotrwałe zabezpieczone są z tzw. tlenowych źródeł energii. Resynteza ATP odbywa się w procesach tlenowych. Miarą wydolności tlenowej jest tzw. pułap tlenowy (V02max) określany jako max ilość tlenu jaka jest doprowadzona do pracujących mięśni. Wysiłki tlenowe wykonywane są z udziałem dużych grup mięśniowych przy zaangażowaniu wolnokurczliwych włókien mięśniowych ST, przy niewielkich zakłóceniach homeostazy i wolno narastających procesach zmęczenia.
Czynniki wpływające na wydolność tlenową:
1.funkcja uk. krążenia i oddychania
2.zasób źródeł energetycznych, czyli ilość tlenu dostarczana do organizmu.
Sprawność zaopatrzenia w tlen zależy od objętości kl. piersiowej, wentylacji minutowej płuc,
powierzchni dyfuzyjnej pęcherzyków płucnych a więc powierzchni, na której odbywa się
wymiana gazowa. Istotną rolę odgrywa ilość hemoglobiny, szybkości obiegu krwi krążącej,
wielkość pojemności wyrzutowej i minutowej serca.
3.skład włókien mięśniowych szczególnie ilości włókien ST(wolnokurcznliwe-tlenowe). Określenie wydolności tlenowej na podstawie VO2max, czyli pułapu tlenowego a więc max ilości O2, jaka może być doprowadzana do pracujących mięsni w czasie max wysiłku fiz.
Oceny możemy dokonać met. pośrednimi i met. bezpośrednimi
W jakim celu oblicza się: l. max moc anaerobowa 2. pracę anareobową 3. spadek mocy? l. służy do określenia wydolności fosfogenowej (5-7 s.) 2. daje możliwość oceny zdolności fosfogenowej i glikolitycznej. 3. nazywany wskaźnikiem zmęczenia, służy do określania wydolności beztlenowej, zależy od stężenia kw. mlekowego.
Wydolność ogólna (test harwardzki)? Dokonuje się oceny wydolności na podstawie powysiłkowej wartości tętna. Z tego wynika, że nie tylko wielkość parametrów uzyskana w czasie wysiłku, ale również powysiłkowe wskaźniki i szybkości restytucji może być miernikiem wydolności. Przebieg próby: Wysokość stopnia 46 cm kobiety, 51 mężczyźni. Badany przez 5 min wchodzi na stopień 1 s. na wejście, 1s na zejście. Po wykonaniu wysiłku badany siada i po upływie 1 min dokonujemy pomiaru tętna w 3 przedziałach czasowych:
I -l do 1,30 min, II - 2 do 2,30 min ,III- 3 do 3,30 min.
Jaki rodzaj wydolności beztlenowej ocenia się w teście Wingate (wyd. beztl)? W teście Wingate ocenia się wydolność fosfagenową i wyd. glikolityczną. Wysiłek w tym teście trwa 30s.Istotą testu jest dobór obciążenia, który jest uzależniony od masy ciała osoby badanej. W teście stosuje się obciążenie 70g/kg masy ciała. Badany wykonuje po rozgrzewce, 30 sek. wysiłek na ergometrze rowerowym. Od startu do końca próby (30s.) stara się w jak najkrótszym czasie uzyskać największą ilość obrotów i utrzymać ją możliwie jak najdłużej. Rejestrujemy następujące wskaźniki, które służyć mogą do oceny wydolności beztlenowej. 1.Pmax- max moc anaerobowa [W;W/kg] jest to największa wartość mocy uzyskana przez badanego w teście. 2.Czas uzyskania i czas utrzymania mocy max w sekundach[s] 3.Łączna praca anaerobowa [J;J/kg]- całkowita wielkość uzyskana od początku próby do jej zakończenia. 4.Spadek mocy [W/s] różnica między Pmax a Pmin podzielona przez różnicę czasu uzyskania tych mocy
Test: siła-szybkość(wyd. beztl.)? (F-V). Po standardowej rozgrzewce badany wykonuje od 5-7 wysiłków maksymalnych, nie trwających dłużej niż po l0s. każdy. Każdy wysiłek wykonywany jest tylko do uzyskania mocy maksymalnej. Stosujemy w każdej kolejnej próbie z reguły wyższe obciążenie. Test przerywamy wówczas, jeżeli kolejne wartości mocy są już niższe od poprzednich jak, również szybkość obrotów spada poniżej 100. Na podstawie uzyskanych wartości obrotów, przy odpowiadającej im sile oporu wylicza się graniczną liczbę obrotów i graniczną siłę oporu. Tzw. wartość graniczną wartości częstotliwości obrotów (Vo) zgodnie z definicją określa się przy sile oporu równej O a graniczną siłę oporu (Fo) wyznacza się dla częstotliwości obrotów równej O. Uzyskane wyniki mocy i siły oporu można (w celu dokładniejszej charakterystyki badanych) wyróżnić na kg masy ciała. Pmax = 0,5 Fo x 0,5 Vo
Co to jest jednostka motoryczna, jakie są jej rodzaje? JM- (ruchowa): ilość włókien mięśniowych przypadających (zaopatrywanych) przez 1 włókno nerwowe.
Rodzaje:- jednostki ruchowe szybkie 1 nerw 10 włókien mięśniowych (zaopatrują włókna mięśniowe szybkokurczliwe FT beztlenowe) jednostki ruchowe wolne 1 nerw 200 i więcej włókien mięśniowych (zaopatrywują włókna mięśniowe wolnokurczliwe ST tlenowe)
Co to jest i na jakiej zasadzie oparta jest rekrutacja jednostek motorycznych? Rekrutacja jednostek motorycznych: wybiórcze pobudzenie jednostek ST i FT w czasie skurczu mm szkieletowych. Zależy ono od rodzaju wykonywanej aktywności ruchowej, od poziomu siły niezbędnej do wykonania danej czynności. Rekrutacja jed. motor. pozostaje w bezpośrednim związku z wielkością neuronu. Jednostki szybko kurczliwe (FT) są rekrutowane wówczas gdy jesteśmy zmuszeni rozwijać większą siłę by ruch był kontynuowany.
Jakie są rodzaje i czym się różnią włókna mięśniowe ( FT-ST )?
(FT)- szybkokurczliwe - zawierają więcej włókien mięśniowych. mają formę szybką ATP-azy miozynowej, siateczka sarkoplazmatyczna we włóknach mięśniowych bardzo rozwinięta charakteryzuje się wysoką wydolnością beztlenową i są predysponowane do krótkotrwałych wysiłków o wysokiej intensywności. włókna FT są białe. większe neurony ruchowe. szybkie przewodzenie impulsów nerwowych. mała odporność na zmęczenie.
(ST)- wolnokurczliwe - zawierają mniej włókien mięśniowych mają formę wolną ATP-azy miozynowej. siateczka sarkoplazmatyczna słabiej rozwinięta, charakteryzują się wysoką wydolnością tlenową i są predysponowane do długotrwałych wysiłków o niskiej intensywności. włókna ST są czerwone, małe neurony ruchowe ,wolne przewodzenie impulsów nerw. duża odporność na zmęczenie.
Rodzaje skurczów mm szkieletowych?
Skurcz pojedynczy - wyst. wówczas, gdy impulsy docierają do mm. po pełnym skurczu i rozkurczu.
Sk. tężcowy niezupełny-impulsy docierają szybciej, przed rozkurczem działa następny bodziec; nie pozwalają na pełny rozkurcz, przeważają w organizmie.
Sk. tężcowy zupełny-impuls dociera z taką szybkością że nie pozwala na jakikolwiek rozkurcz.
Sk. Izotoniczny- skurcz mm. , w którym napięcie mięśnia (tonus) nie zmienia się natomiast jego długość ulega zmianie (jazda na rowerze, podnoszenie szklanki z herbatą).
Sk. Koncentryczny- podczas którego mm ulega skracaniu.
Sk. Izometryczny- nie zmienia się długość ale zmienia się napięcie (praca statyczna)
Sk. Auksotoniczny- skurcz mieszany w którym zmienia się długość i napięcie mięśniowe (najczęściej występujące skurcze podczas codziennej aktywności człowieka)
Sk. Ekscentryczny- któremu towarzyszy wydłużenie mięśnia (schodzenie po schodach)
Siła mm i czynniki ją warunkujące? Mm mają za zadanie rozwijanie siły, pokonywanie oporów i nadawanie przyspieszeń. Wielkość rozwijanej siły zależy od:
-przekroju fizjologicznego mm.
-początkowej długości mm w czasie pobudzania.
-typu i liczby aktywnych jednostek motorycznych.
-wielkości mm.- kąta w stawie,
- prędkości skracania mm. - częstotliwości pobudzenia.
Jakie źródła energii mogą zabezpieczać prace mm?
Energia mech do skurczu mięśniowego pozyskiwana jest z energii chemicznej. Zużywana jest ona przez komórki i wykorzystywana do systemów transportowych. Każda kom. mm. potrzebuje energii do skurczu.
W mm występują 3 systemy energetyczne, które różnią się wytworzeniem energii wymaganej w danym wysiłku:
1-system ATP-CP (szlak fosfagenowy) fosfokreatyna (CP) jest pierwszym źródłem energii używanym do odnawiania ATP. ATP fosfokreatyna=fosfageny.
2.system glikolizy mleczanowej - glikogen zmagazynowany w mięśniach. Rozpad glikogenu z kwasu pirogronowego i mlekowego odbywa się na drodze glikolizy (nie wymaga obecności tlenu) 3.system tlenowy.
Jakie są funkcje krwi? - transportowa, przenosi 02 potrzebny do spalania,
- transportuje C02,
-przenosi składniki odżywcze,
-odprowadza szkodliwe produkty przemiany materii,
-rozprowadza hormony, witaminy, enzymy.
-termoregulacyjna: utrzymanie temp 37 C
-Homeostatyczna dotyczy lepkości
-obronna przed substancjami obcymi i mikroorganizmami (wirusy, bakterie)Gł krwinki białe.
Jaka jest funkcja hemoglobiny? stanowi 33,5% wagi ciała, transportuje tlen z płuc do tkanek, (hemoglob. może przyłączyć bądź oddać 1,34ml tlenu). Hemoglob. skł. się z hemu (żelaza) i globiny (białka), hem. jest grupą barwnikową. W prawidłowej hemoblob. żelazo jest dwuwartościowe. Połączenie hemoglob z tlenem nazywa się oxyhemoglobiną i pod taką postacią tlen jest roznoszony w ustroju.
Jaka jest prawidłowa zawartość hemoglob u kobiet i mężczyzn w 100ml/krwi? Kobiety norma hemoglob. wynosi 14,4g/100ml. krwi. Mężczyźni 16g/100ml krwi. Ile wynosi spoczynkowe zużycie tlenu (V02) V02 = 280-360 ml 02/min
Jakie parametry charakteryzują czynność ukł. Krążenia?
l. Ciśnienie tętnicze krwi- jest to ciśnienie jakie krew posiada podczas skurczu i rozkurczu. Jest to siła z jaką krew działa na ścianki naczyń.
2.Tętno-(Hr) częstość skurczów serca na min.
3.Tony serca- zjawisko akustyczne, są wyrazem pracy zastawek, wyróżniamy:
a)ton skurczowy-(powstaje na skutek tarcia wł. mięśniowych podczas skurczu komór).
b) ton rozkurczowy zwany tonem zastawkowym (rozkurcz komór).
4.Pojemność wyrzutowa-ilość krwi tłoczona przez jedną z komór do określonych tętnic- Vwyrz=70ml.
5.Pojemność min-ilość krwi wyrzucana przez jedną z komór do określonych tętnic w ciągu 1 min.-Vmin=Vwyrz x HR (70mlx70ud/min= 5I/min)
Co to jest i od czego zależy i ile wynosi częstość skurczów serca (tętno)?
Tętno(HR) częstość skurczów serca na min (70ud/min) Jest wyrazem pracy serca i definiujemy tę wielkość jako biegnącą wzdłuż tętnicy fale zwyżki ciśnienia spowodowana przez skurcz serca. Częstość skurczów serca zależy od wieku, -wysiłku fizycznego, -stanu emocjonalnego, -chorób.
W jaki sposób mierzy się częstość skurczów serca (HR)? Pomiaru tętna dokonujemy metodą pulsacyjną na tętnicy promieniowej, skroniowej, szyjnej, (wszędzie tam gdzie tętnica ma twarde podłoże przebiegu) Przykładamy 3 palce do tętnicy. Tętno nie mierzymy kciukiem (ma on własna tętnicę).
Co to jest ile wynosi i od czego zależy ciśnienie tętnicze krwi? Ciś. tętnicze krwi jest to siła z jaką krew działa na ścianki naczyń. Cieśn.. jest najwyższe w lewej komorze podczas skurczu. Wyróżniamy ciś. skurczowe w momencie skurczu serca (120mmHg) i cis rozkurczowe w momencie rozkurczu (80mmHg). (RR) Cs = 120/80 mm Hg.
Czynniki, od których zależy wielkość ciś.: -ilość i siła wyrzutowa krwi na obwód. ilość krwi krążącej, -lepkość krwi, -elastyczność ścian naczyń, -warunki odpływu krwi na obwód, -częst. skurczów serca - tętno w ciągu 1 min (HR).
W jaki sposób mierzy się cis. tętnicze? Ciś. tęt. krwi mierzy się za pomocą sfigmomanometru wg metody Riva-Rocciego. Mierzymy na lewym przedramieniu w miejscu zgięcia łokciow. Nakładany mankiet, przykładamy końcówkę stetoskopu (słuchawki lekarskiej)w zgięciu łokciowym i pompujemy pompką. Pierwszy parametr odczytujemy w momencie pierwszych uderzeń serca stopniowo popuszczając powietrze a drugi, gdy uderzenia zanikają (ciś.rozkurczowe).
Czym charakteryzują się w budowie i funkcji ukł krążenia u dzieci? Dzieci maja niższe ciśnienie tętnicze oraz podwyższoną czynność skurczów serca(HR)(tętno). Ważną rolę podczas wykonywania wysiłku odgrywa wielkość serca, gdyż wykazano istotną zależność między objętością serca a zużyciem tlenu. W celu pełnego pokrywania zapotrzebowania na tlen podczas wysiłków submax. obserwuje się zwiększoną różnicę tętniczo-żylną zawartości tlenu jako przejaw dalszej kompensacji zmniejszonej objętości wyrzutowej. Jednocześnie występuje zwiększenie przepływu krwi przez pracujące mięśnie. Duż.wydolność ukł krążenia.
Czym charakteryzuje się w budowie i funkcji ukł oddechowy u dzieci? Max min wentylacja płuc oraz pojemność i objętość płuc powiększają się aż do zakończenia dojrzewania, podobnie jak rozmiary ciała. Pojemność życiowa płuc od okresu przedszkolnego do zakończenia dojrzewania zwiększa się od 1000 do 3000 ml, a pojemność całkowita płuc od 1400 do 4500 ml. Jednocześnie zmniejsza się procentowy udział objętości oddechowej w pojemności życiowej płuc i u dzieci. Zmniejsza się częstotliwość oddychania z 24/min u 6 latków do 16 oddechów /min w wieku 17 lat. Stały rozwój wydolności tlenowej mierzonej V02max wynika z równoczesnej poprawy funkcjonowania ukł. krążenia i oddychania w okresie rozwojowym.
Jak zmienia się wydolność tlenowa u dziecka?
Stały rozwój wydolności tlenowej,( mierzonej V02max), wynika z równoczesnej poprawy funkcjonowania ukł. krążenia i oddychania w okresie rozwojowym. U chłopców jak i u dziewcząt Vo2max rośnie w tempie około 200 ml na rok, do okresu dojrzewania. Przez cały czas utrzymuje się jednak między nimi stała różnica. W późniejszym czasie stwierdza się postępujący spadek tego wskaźnika. U dziewcząt rozpoczyna się on około 12-15rż. a u chłopców od około 21 rż.
Wyjaśnij dlaczego dzieci są dobrze przystosowane do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych? Dziecko podobnie jak dorośli jest zdolne wykonywać w dłuższym czasie, bez uszczerbku dla zdrowia, wysiłki o niezbyt dużej intensywności. Decyduje o tym przede wszystkim bardzo korzystna reakcja ukł krążenia. Podwyższony poziom utleniania tłuszczów, zwiększona aktywność acetylo-CoA, oraz wysoka zawartość mitochondriów w mięśniach powoduje wysoką efektywność procesów utleniania komórkowego u dzieci i zwiększone predyspozycje do wykonywania wysiłków wytrzymałościowych. Niższa niż u dorosłych aktywność kinezy kreatynowej, mniejsza masa ciała, oraz .mniejszy udział mięśni w tej masie powodują ograniczenie mechanicznego obciążenia aparatu ruchu, co ogranicza niebezpieczeństwo jego uszkodzenia. Działanie enzymów utleniających oraz glikolitycznych jest u dzieci powiązane z silną tendencją do utrzymywania wysokiego poziomu glukozy we krwi, zmniejszania aktywności insuliny, ułatwiania transportu substratów do i z mięśni. Ponadto podczas wysiłku u dzieci występuje wyraźne podwyższenie aktywności hormonu wzrostu. Obniżony jest natomiast o około 25%wysiłkowy poziom katecholamin i powstawanie mleczanów. Wszystkie te mechanizmy chronią organizm dziecka przed nadmierną kwasicą oraz katabolizmem.
Dlaczego dzieci maja obniżoną zdolność do wykonywania wysiłków krótkotrwałych o max intensywności? Dzieci charakteryzują się mniejszą od dorosłych aktywnością enzymów glikolitycznych. Ponadto mniejsza masa ciała dodatkowo ogranicza możliwości rozwijania wysokiej mocy beztlenowej. Podczas krótkich supramax prób ergometrycznych dzieci rozwijają niższe niż dorośli wartości max mocy, która jest podstawowym miernikiem wydolności fosfagenowej. Pełny rozwój wydolności fosfagenowej jest osiągany po zakończeniu dojrzewania (dziew ok.16, chł ok.19 r.ż.). Dzieci wykazują niższy poziom fosfokreatyna, przy mniejszej szybkości jej rozpadu. Cechą istotnie wpływającą na zdolność do wykonywania wysiłków supramaxymalnych jest sprawność koordynacji nerwowo-mięśniowej a zwłaszcza pobudzania włókien FT. U dzieci występuje mniejsza aktywność enzymów glikolitycznych, szybkość rozpadu glikogenu jest niższa w procesie glikolizy. Dzieci nie tolerują kwasu mlekowego i szybko włączają się tłuszcze
Jaki wpływ na organizm dziecka wywierają różne rodzaje i formy treningu?
Systematyczny trening wytrzymałościowy przed okresem dojrzewania powoduje poprawę V02max. Podatność na oddziaływanie treningu zależy od wyjściowego poziomu wydolności dziecka. Przy zastosowaniu adekwatnych obciążeń zawsze następują istotne przyrosty V02max. Brak poprawy V02max/kg m. ciała może być spowodowany zastosowaniem zbyt słabych bodźców treningowych. Oprócz poprawy V02max występują objawy adaptacyjne:
-hipertrofia mięśnia sercowego,
-powiększenie objęt wyrzutowej serca,
-zmniejszenie częstości skurczów serca - tętna,
-zwiększenie różnicy tętniczo-żylnej zawart 02,
- wzrost enzymów utleniających.
Trening V02max jest znacznie skuteczniejszy gdy jest prowadzony po ukończeniu 10 r.ż.
W wyniku treningu beztlenowego następuje u dzieci przyrost max. mocy fosfagenowej (związane ze zwiększeniem rozmiarów aktywnych mięśni, które ma miejsce już po krótkim okresie treningu. Wzrost zasobów mięśniowych rezerw energetycznych (fosfogeny).
Po okresie dojrzewania, mimo stosowania intensywnego treningu wytrzymałościowego, stwierdza się niewielką poprawę VO2max.
W skutek ukierunkowanego treningu, jeszcze przed okresem dojrzewania, następuje zwiększenie aktywności układów glikolitycznych. Wraz z poprawą wydolności stwierdza się u dzieci leprze wykorzystanie glikogenu mięśniowego.
Mięśnie szkieletowe stają się podatna na wpływ treningu siłowego już od najmłodszych lat. Systematyczny trening prowadzi do poprawy możliwości siłowych bez uszczerbku dla zdrowia. Ważny efekt treningu siłowego, związany z rozwojem masy mięśniowej, uwidacznia się zwykle, zwłaszcza u chłopców po ukończeniu 10 rż. następuje wówczas zwiększenie wydzielania testosteronu, koniecznego do rozbudowy masy mięśniowej.
Jak przebiega rozwój układu mięśniowego u dzieci?
Liczba włókien mięśniowych ustala się u człowieka po urodzeniu. W okresie dzieciństwa i dorastania zwiększa się natomiast masa mięśni, odzwierciedlając proces ich hipertrofii (przyrost wymiarów włókien ), która jest skutkiem zwiększania liczby miofibryli. Wzrost mięśnia na długości polega na przybywaniu liczby sarkomerów (w okolicy połączenia mięśnia i ścięgna) i zwiększania długości sarkamerów już istniejących.
Masa mięśni noworodka w całkowitej masie ciała tanowi 25% u chłopców w 5 rż.osiąga 42%,
a w wieku 17lat 53%, / u dziewcząt w 5rż. osiąga 41%, a w wiwku 17 rż. 42%.
U dorosłych mężczyzn około 40%, a u kobiet 35%.
Już w 6 rż. pojawia się jeżeli chodzi o siłę mięśni niewielka różnica między chłopcami a dziewczynami. Natomiast w wieku 17lat chłopcy uzyskują 2-krotnie wyższy wynik. U chłopców następuje najpierw przyrost tkanki mięśniowej, a później przychodzą zmiany jakościowe (dojrzałość nerwowo-mięśniowa).