Zasady wymowy
Regole di pronuncia
Wymowa języka włoskiego nie sprawia Polakom większych trudności. Tylko niektóre litery różnią się wymową od języka polskiego.
1. Szczególną uwagę należy zwrócić na wymowę c i g przed samogłoskami:
a) c wymawiane /k/ przed a, o, u
ca np. |
carta /karta/ |
(karta, papier) |
co np. |
collega /kollega/ |
(kolega, koleżanka) |
cu np. |
Cuba /kuba/ |
(Kuba) |
c wymawiane /cz/ przed e, i
ce np. |
cena /czena/ |
(kolacja) |
ci np. |
cinema /czinema/ |
(kino) |
Jeżeli jednak między c, a e lub i występuje h, c wymawia się /k/
che np. |
che /ke/ |
(co) |
chi np. |
chi /ki/ |
(kto) |
b) g wymawiane /g/ przed a, o, u
ga np. |
gatto /gatto/ |
(kot) |
go np. |
gomma /gomma/ |
(guma) |
gu np. |
gusto /gusto/ |
(gust, smak) |
g wymawiane /dż/ przed e, i
ge np. |
gelato /dżelato/ |
(lód) |
|
gi np. |
giallo /dżallo/ |
(żółty) |
|
Jeżeli jednak między g, a i lub e występuje h, g wymawia się /g/
ghe np. |
ghetto /getto/ |
(getto) |
ghi np. |
ghiotto /giotto/ |
(łakomy) |
2. Litera h nie jest wymawiana:
Ho un cane. /o un kane/ Mam psa. |
Hanno fame. /anno fame/ Są głodni. |
Marta ha i capelli lunghi. /marta a i capelli lungi/ Marta ma długie włosy. |
|
3. Podwójne spółgoski należy wymawiać dłużej, tak jak w polskich wyrazach „lekki”,
„miękki”, „manna”:
|
bello /bello/ |
(piękny, ładny) |
|
babbo /babbo/ |
(tatuś) |
|
giacca /dżakka/ |
(kurtka) |
|
gatto /gatto/ |
(kot) |
|
cappello /kappello/ |
(czapka, kapelusz) |
|
leggere /'ledżdżere/ |
(czytać) |
4. gn jest bardzo zbliżone do polskiego „ń” w polskim wyrazie „koń”
gnocchi /ńokki/ |
(kluski podobne do polskich kopytek) |
gnomo /ńomo/ |
(gnom) |
Jeżeli gn występuje pomiędzy dwiema samogłoskami, jest wówczas wymawiane podwójnie.
castagna /kastańńa/ |
(kasztan) |
spegnere /speńńere/ |
(wyłączyć) |
bagno /bańńo/ |
(łazienka) |
5. gli jest zbliżone do polskiego /lj/
gli /lj/ rodzajnik określony (rodzaj męski, liczba mnoga) |
Jeżeli gli występuje pomiędzy dwiema samogłoskami, jest wówczas wymawiane dłużej, jakby
było podwójne.
maglia /mallja/ |
(koszulka) |
voglio /volljo/ |
(chcę) |
6. s przed spółgłoską dźwięczną i między samogłoskami jest wymawiane jak /z/
/zballjo/ |
(pomyłka, błąd) |
|
/zgłardo/ |
(spojrzenie) |
|
/znello/ |
(szczupły) |
|
/zvedeze/ |
(Szwed, szwedzki) |
7. sce i sci są wymawiane jako /sze/ i /szi/
/szena/ |
(scena) |
|
/szi/ |
(narty) |
|
/szemo/ |
(głupi) |
Jeżeli sce i sci występują pomiędzy dwiema samogłoskami, wówczas są wymawiane dłużej.
/koszsza/ |
(udo) |
|
/kreszsze/ |
(rośnie) |
8. z może być wymawiane w dwojaki sposób:
a) jako /dz/, np.
/dzebra/ |
(zebra) |
|
/dzero/ |
(zero) |
b) jako /c/, np.
/firence/ |
(Florencja) |
|
/forca/ |
(siła) |
Ta sama zasada obowiązuje, gdy mamy do czynienia z dźwiękami podwójnymi, np.
/medzdzo/ |
(połowa) |
|
/macco/ |
(bukiet) |
|
/tacca/ |
(filiżanka) |
Jeżeli z znajduje się pomiędzy dwiema samogłoskami, jest wówczas wymawiane jako podwójne /cc/ lub podwójne /dzdz/, np.
/graccje/ |
(dziękuję) |
|
/staccjone/ |
(dworzec) |
|
/adzdzienda/ |
(firma) |
|
/odzdzono/ |
(ozon) |
9. Uczącym się języka włoskiego może sprawiać kłopot akcent wyrazowy, gdyż nie jest on przewidywalny tak jak w języku polskim (akcent wyrazowy w języku polskim pada najczęściej na przedostatnią sylabę).
Akcent w języku włoskim może padać:
a) na ostatnią sylabę i wówczas jest on również graficznie zaznaczony, np.
/kaf'fe/ |
(kawa) |
|
/per'ke/ |
(dlaczego, dlatego) |
|
/uniwersi'ta/ |
(uniwersytet) |
b) na przedostatnią sylabę, np.
/kalen'dario/ |
(kalendarz) |
|
/ka'micza/ |
(koszula) |
|
/for'ketta/ |
(widelec) |
c) na trzecią sylabę od końca, np.
/'newika/ |
(pada śnieg) |
|
/'tavolo/ |
(stół) |
|
/te'lefono/ |
(telefon) |
d) na czwartą sylabę od końca, np.
/'abitano/ |
(mieszkają) |
|
/de'ziderano/ |
(pragną) |
Akcent wyrazowy w języku włoskim jest trudny do przewidzenia i bardzo często ma swoje podłoże w łacinie, dlatego należy się go uczyć razem ze znaczeniem wyrazu.