Opracowanie: Katarzyna Szostek

nauczyciel wychowania przedszkolnego

„ PRZEDSZKOLAKI CZYTAJĄ”

W Gminnym Przedszkolu w Dąbrowie Zielonej od 1998 r. realizowany jest innowacyjny program nauki czytania we wszystkich grupach wiekowych wg metody dr Ireny Majchrzak.

Głównymi celami programu są:

• Nabycie umiejętności czytelniczych w pełnym zakresie alfabetu

• Zminimalizowanie stresu związanego z nauką czytania poprzez zabawowy charakter nauki.

W ocenie społeczności przedszkolnej program przynosi bardzo pozytywne i wymierne efekty. Dzieci chętnie bawią się i równocześnie osiągają kolejne, zaplanowane w programie umiejętności. Nauczyciel nie wymaga głośnego czytania, nie kontroluje i nie ocenia dziecka. O postępach w nauce czytania wnioskuje na podstawie obserwacji. Program zakłada indywidualizację nauki czytania. Każde dziecko może uczyć się czytać w innym tempie, operując dostosowanym do siebie materiałem czytelniczym. Sukcesem tej metody jest to, że dzieci czytając uczą się rozumienia znaczenia wyrazów, i że każde ich spotkanie z literami kończy się zadowoleniem.

Nasze przedszkole wygląda inaczej niż wszystkie. Na ścianie wisi alfabet i wizytówki dzieci w miejscach, które sobie wybrały. Każde dziecko ma podpisane własnym imieniem krzesełko, szafkę w szatni i wieszak na ręczniki w łazience.

Niżej zamieszczony opis zabaw i scenariusze sytuacji edukacyjnych posłużą przybliżeniu założeń i sposobów realizacji programu.

ZABAWY INNOWACYJNE

• „Lista obecności” - dziecko odszukuje swoją wizytówkę wśród innych i umieszcza ją na liście obecności.

• „Koperta” - dziecko układa swoje imię z liter znajdujących się na oddzielnych karteczkach. Na początku dziecko układa imię według wzoru a potem bez niego. Jeśli ma ochotę, może ułożyć imiona swoich kolegów.

• „Moje literki” - dziecko wskazuje na alfabecie ściennym litery swojego imienia, według kolejności zapisanej na wizytówce. Tu może czekać na dziecko niespodzianka, bo obok wizytówki Martynka może leżeć Martysia lub Marteczka i dziewczynka podchodzi do alfabetu by poznać nowe litery.

• „Deszcz wizytówek” - nauczyciel rzuca wszystkie wizytówki a dzieci odszukują

własną.

• „Zagubione krzesełko”- dziecko szuka swojego krzesełka, wśród innych.

• „Rozdaj wizytówki”- dziecko odczytuje imiona kolegów i rozdaje im wizytówki.

• „Królująca literka” - nauczyciel prezentuje kolejne litery alfabetu: po trzy, cztery -w zależności od zainteresowania dzieci. Wskazując litery w alfabecie opowiada o ich kształcie. Podaje przykłady wyrazów, imion, w których występuje omawiana litera. Dzieci, które mają w swoim imieniu prezentowane litery zostają królami i otrzymują korony.

• „Loteryjka”- jest zabawą utrwalającą znajomość liter - wizytówki służą jako karty do loteryjki. Nauczyciel wskazuje litery na alfabecie i je nazywa. Dziecko, które ma daną literę w swoim imieniu zakrywa ją „kolorową pchełką”. Wygrywa ten, kto pierwszy zakryje wszystkie litery na swojej wizytówce.

• „Targ liter” - dzieci otrzymują taśmy ze wszystkimi literami alfabetu. Litery imienia dziecka są zaznaczone innym kolorem i stanowią bazę do wymiany liter. Aby zgromadzić cały alfabet dzieci wymieniają się między sobą litera za literę.

• „Deszcz wyrazów”- w tej zabawie na karteczkach napisane są nazwy przedmiotów znajdujących się w sali. Nauczyciel rzuca karteczki a dzieci odczytują wyrazy i kładą na odpowiedni przedmiot sprawiając, że został on odczarowany - nazwany.

• „Bingo wyrazowe” - to zabawa dla grupki lub wszystkich dzieci. Otrzymują one po parę karteczek z napisami (wyrazy lub zdania w zależności od umiejętności dziecka). Dzieci czytają podpisy i przyporządkowują je do pokazywanych przez nauczyciela obrazków.

• „Sesja czytania”- jest organizowana o stałej porze dnia. Materiałem są pomoce dydaktyczne autorstwa dr Majchrzak: „Nazywanie świata”, „Meksykańska wioska” i „Opowieści sowy”, pomoce przygotowane przez nauczycieli przedszkola oraz czasopisma i książki. Czekają tu na dzieci układanki o różnym stopniu trudności: wyrazowo - obrazkowe, zdaniowo - obrazkowe oraz tekstowe. Dziecko rozkłada obrazki i czytając dopasowuje do nich podpisy. Gdy dziecko opanuje umiejętność czytania jest zapisywane do biblioteczki przedszkolnej, w której zgromadziliśmy dużo pozycji z literatury i czasopism dziecięcych.

Nasze przedszkolaki z radością sięgają po książki!

ETAPY NAUKI CZYTANIA:

• Inicjacja (napisanie dziecku jego imienia na wizytówce, przedstawienie liter imienia, porównanie imienia dziecka z imieniem nauczyciela, innych dzieci)

• Zabawy z wizytówkami

• Zabawy z literami alfabetu

• „Królująca literka”

• Loteryjka

• „Targ liter”

• „Nazywanie świata”

• Sesja czytania

SCENARIUSZE SYTUACJI EDUKACYJNYCH

I

Sytuacja edukacyjna

Wrzesień

Grupa wiekowa: 3,4,5 - latki

Umiejętności:

• Dziecko odnajduje własną wizytówkę wśród innych

• Dziecko rozpoznaje pierwszą literę własnego imienia

Pomoce: wizytówki ruchome, wizytówki ścienne, litery alfabetu do zabawy w pociąg.

Zadania edukacyjne:

Dzieci siedzą na dywanie w rozsypce. Nauczyciel rzuca wizytówki dzieci do góry.

• Odszukajcie swoją wizytówkę.

• Ustawcie się pod wizytówkami ściennymi.

• Przyjdą do mnie i ustawią się w pociąg dzieci, które na początku imienia mają literę; A, B, M., C, S, E, P, D, J, K.

• Zaśpiewamy piosenkę Jedzie pociąg z daleka.

• Usiądźcie w kole. Jola zbierze wizytówki. Rozdam wam wizytówki, każdy dostanie nie swoją wizytówkę. Darkowi nie dam wizytówki, bo Darek zaczyna zabawę, szuka swojego imienia.

• Paweł, proszę zbierz wizytówki i odłóż je na miejsce.

II

Zajęcia otwarte dla rodziców

Listopad

Grupa wiekowa: 3,4,5 - latki

Umiejętności:

• Dziecko odnajduje własną wizytówkę wśród innych

• Dziecko zaznacza wskazane litery własnego imienia (gra w loteryjkę)

• Dziecko układa litery swojego imienia bez wzoru / czyta wyrazy / czyta proste zdania

Pomoce: wizytówki dzieci, wizytówki ścienne, kolorowe pchełki, karty pracy indywidualnej o różnym stopniu trudności (od odczytywania wyrazów do czytania zdań) - rysunek i koperta z podpisami

Zadania edukacyjne:

Uczestnicy zajęcia siedzą na dywanie w rozsypce.

• Odszukajcie swoją wizytówkę (zabawa z piosenką „ Ola i liście”, zabawa „Jak nie twoja podaj dalej”)

• Odszukajcie wskazaną literę na swojej wizytówce, przykryjcie ją kolorową pchełką. („Loteryjka”)

• Odszukajcie rysunki i koperty ze swoim imieniem.

• Przyklejcie litery tak, by utworzyły wasze imię. / Przeczytajcie wyrazy, zdania znajdujące się w kopercie, przyklejcie je w odpowiednich miejscach rysunku.

• Pokolorujcie rysunek.

III

Zajęcia otwarte dla nauczycieli

Listopad

Grupa wiekowa: 6- latki

Pomoce: wizytówki dzieci, wizytówki nauczycieli, alfabet ścienny, gry czytelnicze, „taśma „targ liter”, karty pracy indywidualnej

Przybory: karteczki do „targu liter”, klej, mazaki.

Przebieg zajęcia:

1. Zabawa: „ Deszcz wizytówek”

Rozpoznawanie swojego imienia wśród innych ( rozsypka)

2. Zabawa: „ Jak nie twoja podaj dalej”

Rozpoznawanie swojej wizytówki wśród innych (koło)

3. Zabawa: „W kole”

Rozpoznawanie swojej wizytówki wśród innych (koło)

4. „ Pokaż swoją literkę”

Rozpoznawanie swoich liter, w imionach innych (pary nauczyciel - dziecko)

5. „ Znajdź swoją parę”

Rozpoznawanie imion innych osób (pary nauczyciel - dziecko)

6. „Targ liter”

Rozpoznawanie liter kolegów (rozsypka)

Praca w grupach

• Zabawa „Bingo wyrazowe”

• odmiana łatwiejsza: dzieci mają napisy

• odmiana trudniejsza: dzieci mają obrazki

• „Moje literki” - Rozpoznawanie swoich liter w alfabecie

Sesja czytania

• „Kącik inscenizacyjny”

I stopień trudności - rzeczowniki: lalka, miś

II stopień trudności - rzeczownik z przymiotnikiem

Mała lalka. Mały miś. Duża lalka. Duży miś.

III stopień trudności - proste zdania

Lalka siedzi pod stołem.

Lalka leży pod stołem. Lalka leży na stole.

Lalka siedzi na krzesełku.

Lalka jedzie samochodem.

• Gry czytelnicze

„Od obrazka do słowa”- proste zdania

„Nazywanie świata”, „Meksykańska wioska”- teksty

IV

Zajęcie otwarte dla przyszłej wychowawczyni klasy I

Czerwiec

Grupa wiekowa: 6 - latki

Temat: Czytając - bawię się.

Cel:

• Dziecko ma możliwość prezentacji swoich umiejętności czytelniczych

• Dziecko potrafi skoncentrować się na powierzonym zadaniu

• Dziecko umie korzystać z powierzonych mu pomocy

• Dziecko potrafi pracować w zespole

Pomoce: wizytówki, pisemne polecenia, gry czytelnicze „ Nazywanie świata”, „Meksykańska wioska” - autorstwa I. Majchrzak, gry czytelnicze autorstwa K. Szostek

Przebieg:

1. Przedstawienie przyszłej wychowawczyni klasy I - zabawa integrująca grupę „Imię i ruch”

2. Zabawa innowacyjna - Bingo wyrazowe.

Nauczyciel rozdaje dzieciom po kilka kartek z napisanymi wyrazami ( rzeczowniki). Dzieci odczytują napisy. Nauczyciel kolejno pokazuje obrazki przedstawiające desygnaty wyrazów. Dzieci zgłaszają się, gdy mają podpis do pokazanego obrazka.

3. Zabawa innowacyjna Sesja czytania.

Na umówiony znak ( wystawienie Czytusia- pacynki zrobionej przez dzieci) zaczyna się sesja cichego czytania. Dzieci wybierają sobie materiał czytelniczy spośród zgromadzonych gier czytelniczych, czasopism, książek. Prawidłowość wykonania zadań sprawdzają wyznaczeni wcześniej dyżurni.

4. Zakończenie. Śpiew zbiorowy piosenek do bajki „Kopciuszek” poznanych w przedszkolu.

5. Omówienie zajęcia

• Omówienie założeń metody „ Wprowadzanie dziecka w świat pisma”.

• Prezentacja pomocy dydaktycznych do nauki czytania.

• Prezentacja sposobu sprawdzania umiejętności czytelniczych.

LITERATURA:

Irena Majchrzak, „Wprowadzanie dziecka w świat pisma” Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Warszawa 1999

Irena Majchrzak, „Wprowadzanie dziecka w świat pisma” w Edukacja w przedszkolu Wydawnictwo Dr Josef Raabe

Irena Majchrzak, „Gry czytelnicze” w Edukacja w przedszkolu Wydawnictwo Dr Josef Raabe

---