EPOKA |
UJĘCIE PROBLEMU |
TEKSTY KULTURY |
Biblia |
Adam i Ewa, Kain, Hiob - według niektórych dwudziestowiecznych interpretacji: pierwsi samotni buntownicy przeciwko Potędze. |
„Księga Rodzaju”, „Księga Hioba” |
Starożytność |
Prometeusz - buntownik przeciw bogom w imię dobra ludzkości |
„Mitologia” Jana Parandowskiego oraz „Mitologia Greków i Rzymian” Zygmunta Kubiaka |
|
Syzyf - buntownik przeciw śmierci |
Jak wyżej |
|
Antygona - buntownicza przeciw państwu, wladzy |
Mitologia, jak i tragedia Sofoklesa - Antygona |
Średniowiecze |
Bezsens buntu przeciwko śmierci - uczestnicy „tańca śmierci” |
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” |
|
Bunt jakko postawa życiowa |
Francois Villon „Wielki testament” |
Renesans |
Humanista wobec tragedii |
Jan Kochanowski „treny” |
Barok |
Na skraju buntu przeciw Bogu - poeci metafizyczni |
Mikołaj sęp-Szarzyński, zwłaszcza sonety |
Romantyzm |
Fausta do buntu doprowadzają ograniczone możliwości człowieka |
Johann Wolfgang von Goethe „Faust” |
|
Bunt narodowy - idea prometeizmu, koncepcje wyzwolenia |
Adam Mickiewicz „Konrad Wallenrod”, „Dziady”, Juliusz Słowacki „Kordian” |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsiderzy: Werter, Giaur, Konrad |
Johann Wolfgang von Goethe, „cierpienia młodego Wertera”; George Byron, „Giaur”, Adam Mickiewicz „dziady” |
|
Bunt przeciw Bogu (Konrad, Kordian) |
„Dziady” Mickiewicza, „Kordian” Słowackiego |
|
Hrabia Henryk - przeciwko buntowi społecznemu |
Zygmunt Krasiński „Nie-Boska komedia” |
Pozyt |
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - walka z nierównością i zacofaniem |
Manifesty pozytywistyczne, jak Aleksandra Świętochowskiego „My i Wy” lub „Praca u podstaw”, także Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” |
|
Bunt narodowy - odrzucenie idei walki |
|
Mł. Polska |
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Oscar Wilde „Portret Doriana Graya”, Carl Huysmans, „Na wspak” |
|
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - artysta kontra kołtun |
Stanisław Przybyszewski „Confiteor”, Gabriela Zapolska „Moralność pani Dulskiej” |
|
Sen, bezsilność zamiast buntu narodowego |
Stanisław Wyspiański „Wesele” |
|
Bunt przeciw Bogu |
Jan Kasprowicz „Hymny” |
XX lecie |
Bunt przeciw konwencjom: walka o brak ograniczeń artystycznych i kulturowych - zerwanie z tradycją |
Manifesty awangardowe - np. „Nuż w bżuhu”, Bruno Jasieński „Palę Paryż” i „But w butonierce”, Julian Tuwim, „Do krytyków” |
|
Bunt społeczny - rewolucja |
Poezja Włodzimierza Majakowskiego, poezja Władysława Broniewskiego |
Liter po 1939r |
Bunt przeciw totalitaryzmowi: potęgę trudno pokonać, można jednak zachować twarz - przez manifestowanie sprzeciwu |
Hanna Krall, „Zdążyc przed Panem Bogiem”, poezja Baczyńskiego i Gajcego, Gustaw Herling-Grudziński „Inny świat”. W zbliżony sposób bunt ukazany jest w „Dżumie” Camusa |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Ken Kesey „Lon nad kukułczym gniazdem”, Jean Louis Kerouac „w drodze” |
|
Bunt pokoleniowy |
Sławomir Mrożek „tango”, Jerome Salinger „Buszujący w zbożu” |
BUNT
BUNT
EPOKA |
UJĘCIE PROBLEMU |
TEKSTY KULTURY |
Biblia |
Adam i Ewa, Kain, Hiob - według niektórych dwudziestowiecznych interpretacji: pierwsi samotni buntownicy przeciwko Potędze. |
„Księga Rodzaju”, „Księga Hioba” |
Starożytność |
Prometeusz - buntownik przeciw bogom w imię dobra ludzkości |
„Mitologia” Jana Parandowskiego oraz „Mitologia Greków i Rzymian” Zygmunta Kubiaka |
|
Syzyf - buntownik przeciw śmierci |
Jak wyżej |
|
Antygona - buntownicza przeciw państwu, wladzy |
Mitologia, jak i tragedia Sofoklesa - Antygona |
Średniowiecze |
Bezsens buntu przeciwko śmierci - uczestnicy „tańca śmierci” |
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” |
|
Bunt jakko postawa życiowa |
Francois Villon „Wielki testament” |
Renesans |
Humanista wobec tragedii |
Jan Kochanowski „treny” |
Barok |
Na skraju buntu przeciw Bogu - poeci metafizyczni |
Mikołaj sęp-Szarzyński, zwłaszcza sonety |
Romantyzm |
Fausta do buntu doprowadzają ograniczone możliwości człowieka |
Johann Wolfgang von Goethe „Faust” |
|
Bunt narodowy - idea prometeizmu, koncepcje wyzwolenia |
Adam Mickiewicz „Konrad Wallenrod”, „Dziady”, Juliusz Słowacki „Kordian” |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsiderzy: Werter, Giaur, Konrad |
Johann Wolfgang von Goethe, „cierpienia młodego Wertera”; George Byron, „Giaur”, Adam Mickiewicz „dziady” |
|
Bunt przeciw Bogu (Konrad, Kordian) |
„Dziady” Mickiewicza, „Kordian” Słowackiego |
|
Hrabia Henryk - przeciwko buntowi społecznemu |
Zygmunt Krasiński „Nie-Boska komedia” |
Pozyt |
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - walka z nierównością i zacofaniem |
Manifesty pozytywistyczne, jak Aleksandra Świętochowskiego „My i Wy” lub „Praca u podstaw”, także Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” |
|
Bunt narodowy - odrzucenie idei walki |
|
Mł. Polska |
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Oscar Wilde „Portret Doriana Graya”, Carl Huysmans, „Na wspak” |
|
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - artysta kontra kołtun |
Stanisław Przybyszewski „Confiteor”, Gabriela Zapolska „Moralność pani Dulskiej” |
|
Sen, bezsilność zamiast buntu narodowego |
Stanisław Wyspiański „Wesele” |
|
Bunt przeciw Bogu |
Jan Kasprowicz „Hymny” |
XX lecie |
Bunt przeciw konwencjom: walka o brak ograniczeń artystycznych i kulturowych - zerwanie z tradycją |
Manifesty awangardowe - np. „Nuż w bżuhu”, Bruno Jasieński „Palę Paryż” i „But w butonierce”, Julian Tuwim, „Do krytyków” |
|
Bunt społeczny - rewolucja |
Poezja Włodzimierza Majakowskiego, poezja Władysława Broniewskiego |
Liter po 1939r |
Bunt przeciw totalitaryzmowi: potęgę trudno pokonać, można jednak zachować twarz - przez manifestowanie sprzeciwu |
Hanna Krall, „Zdążyc przed Panem Bogiem”, poezja Baczyńskiego i Gajcego, Gustaw Herling-Grudziński „Inny świat”. W zbliżony sposób bunt ukazany jest w „Dżumie” Camusa |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Ken Kesey „Lon nad kukułczym gniazdem”, Jean Louis Kerouac „w drodze” |
|
Bunt pokoleniowy |
Sławomir Mrożek „tango”, Jerome Salinger „Buszujący w zbożu” |
BUNT
EPOKA |
UJĘCIE PROBLEMU |
TEKSTY KULTURY |
Biblia |
Adam i Ewa, Kain, Hiob - według niektórych dwudziestowiecznych interpretacji: pierwsi samotni buntownicy przeciwko Potędze. |
„Księga Rodzaju”, „Księga Hioba” |
Starożytność |
Prometeusz - buntownik przeciw bogom w imię dobra ludzkości |
„Mitologia” Jana Parandowskiego oraz „Mitologia Greków i Rzymian” Zygmunta Kubiaka |
|
Syzyf - buntownik przeciw śmierci |
Jak wyżej |
|
Antygona - buntownicza przeciw państwu, wladzy |
Mitologia, jak i tragedia Sofoklesa - Antygona |
Średniowiecze |
Bezsens buntu przeciwko śmierci - uczestnicy „tańca śmierci” |
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” |
|
Bunt jakko postawa życiowa |
Francois Villon „Wielki testament” |
Renesans |
Humanista wobec tragedii |
Jan Kochanowski „treny” |
Barok |
Na skraju buntu przeciw Bogu - poeci metafizyczni |
Mikołaj sęp-Szarzyński, zwłaszcza sonety |
Romantyzm |
Fausta do buntu doprowadzają ograniczone możliwości człowieka |
Johann Wolfgang von Goethe „Faust” |
|
Bunt narodowy - idea prometeizmu, koncepcje wyzwolenia |
Adam Mickiewicz „Konrad Wallenrod”, „Dziady”, Juliusz Słowacki „Kordian” |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsiderzy: Werter, Giaur, Konrad |
Johann Wolfgang von Goethe, „cierpienia młodego Wertera”; George Byron, „Giaur”, Adam Mickiewicz „dziady” |
|
Bunt przeciw Bogu (Konrad, Kordian) |
„Dziady” Mickiewicza, „Kordian” Słowackiego |
|
Hrabia Henryk - przeciwko buntowi społecznemu |
Zygmunt Krasiński „Nie-Boska komedia” |
Pozyt |
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - walka z nierównością i zacofaniem |
Manifesty pozytywistyczne, jak Aleksandra Świętochowskiego „My i Wy” lub „Praca u podstaw”, także Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” |
|
Bunt narodowy - odrzucenie idei walki |
|
Mł. Polska |
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Oscar Wilde „Portret Doriana Graya”, Carl Huysmans, „Na wspak” |
|
Bunt przeciw porządkowi społecznemu - artysta kontra kołtun |
Stanisław Przybyszewski „Confiteor”, Gabriela Zapolska „Moralność pani Dulskiej” |
|
Sen, bezsilność zamiast buntu narodowego |
Stanisław Wyspiański „Wesele” |
|
Bunt przeciw Bogu |
Jan Kasprowicz „Hymny” |
XX lecie |
Bunt przeciw konwencjom: walka o brak ograniczeń artystycznych i kulturowych - zerwanie z tradycją |
Manifesty awangardowe - np. „Nuż w bżuhu”, Bruno Jasieński „Palę Paryż” i „But w butonierce”, Julian Tuwim, „Do krytyków” |
|
Bunt społeczny - rewolucja |
Poezja Włodzimierza Majakowskiego, poezja Władysława Broniewskiego |
Liter po 1939r |
Bunt przeciw totalitaryzmowi: potęgę trudno pokonać, można jednak zachować twarz - przez manifestowanie sprzeciwu |
Hanna Krall, „Zdążyc przed Panem Bogiem”, poezja Baczyńskiego i Gajcego, Gustaw Herling-Grudziński „Inny świat”. W zbliżony sposób bunt ukazany jest w „Dżumie” Camusa |
|
Bunt jako postawa życiowa - outsider |
Ken Kesey „Lon nad kukułczym gniazdem”, Jean Louis Kerouac „w drodze” |
|
Bunt pokoleniowy |
Sławomir Mrożek „tango”, Jerome Salinger „Buszujący w zbożu” |