Poza bankowe instytucje finansowe: 1. Firmy ubezpieczeniowe, które: pozyskują środki finansowe ze sprzedaży polis osobom fizycznym oraz instytucjom ; Zapewniają świadczenia pieniężne w wypadku nieszczęśliwych zdarzeń losowych np. choroby pożaru, kradzieży ; Wysokość składek jest uzależniona od prawdopodobieństwa wystąpienia szkody ; firmy inwestują pozyskane środki na rynku papierów wartościowych w celu zabezpieczenia i powiększenia środków na wypłaty ; 2. Fundusze emerytalne, które gromadzą środki ludności przeznaczone na wypłaty emerytur będących zabezpieczeniem na starość ; | W 1999r przeprowadzono w Polsce reformę systemu ubezpieczeń w wyniku której wyodrębniono trzy filmy : filar pierwszy oparty jest na zreformowanym ZUS-ie w którym składki wpływające do pokolenia pracującego nadal finansują bieżące wypłaty emerytur. ; Zasady przynależności do tego filaru: Urodzeni: przed 01.01.1949r-niedostępny ; po 31.12.1948r i przed 01.01.1969r - dobrowolny udział w drugim filarze ; po 31.12.1968r - obowiązkowy drugi filar . | Filar II Podmiotami tworzącymi II filar nowego systemu emerytalnego są Otwarte Fundusze Emerytalne, którymi zarządzają Powszechne Towarzystwa Emerytalne. Drugi filar jest systemem kapitałowym, zarządzanym przez prywatne instytucje. Na indywidualne konta w OFE trafia 7,3% podstawy wymiaru składki. W nowym systemie wysokość przyszłej emerytury bezpośrednio zależy od wysokości i ilości składek, które wpłynęły na indywidualne konto w OFE oraz od umiejętności i efektywności ich inwestowania przez fundusz emerytalny. | Filar III Przystąpienie do III filaru zreformowanego systemu emerytalnego jest całkowicie dobrowolne. Trzeci filar ma charakter kapitałowy i jest zarządzany przez prywatne instytucje. Jego celem jest zapewnienie osobom ubezpieczonym uzupełnienia przyszłej emerytury z I i II filaru, która według wstępnych analiz może wynosić zaledwie 50 - 60% ostatnio otrzymywanego wynagrodzenia. Fundusz inwestycyjny to propozycja dla osób, które chcą powierzyć zarządzanie swoim kapitałem specjalistom, przy czym zakładają nieco dłuższy horyzont inwestycyjny. Fundusz inwestycyjny tworzą pieniądze, powierzone przez indywidualnych inwestorów, ulokowane przede wszystkim w papiery wartościowe. Funduszem zarządza wyspecjalizowana firma - towarzystwo funduszy inwestycyjnych. | Giełda - jest to instytucja zorganizowanego rynku za której pośrednictwem dokonuje się transakcji handlowych według określonych norm i zasad. | Rodzaje giełd: a) towarowe - na nich handluje się określonym towarem lub prawem ich własności. ; Na większości giełd towarowych nie jest konieczne dostarczenie towaru na miejsce transakcji. Jest on przechowywany w magazynach lub u producentów. ; b) Papierów wartościowych - jej celem jest obrót papierami wartościowymi oraz zapewnienie jednakowego dla wszystkich dostępu. ; 3. Podstawowe papiery wartościowe występujące na giełdzie: a) akcje - to świadectwa posiadania udziału w przedsiębiorstwie; Rodzaje akcji: *Akcje zwykłe, które upoważniają właściciela proporcjonalnie do liczby posiadanych akcji do zarządzania spółką oraz do dywidendy (udział w zyskach przeznaczonych do podziału); * Akcje uprzywilejowane - uprawniają do udziału w głosowaniu ale ich właścicielom przypada większa liczba głosów na jedną akcję i większa dywidenda; *Właściciel akcji nazywany jest akcjonariuszem. Nabywa akcje w celu: a) Możliwości zarządzania spółką, b) Udziału w dywidendzie, c) Wzrostu wartości papierów wartościowych. | Obligacje - są to papiery wartościowe emitowane przez skarb państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstwa w których emitent zobowiązuje się do zwrotu zaciągniętego długu w określonym terminie razem z odsetkami. | CEDULA - To wykaz zawierający oficjalne informacje o kursach i obrotach poszczególnymi papierami wartościowymi ( Walorami). Publikowana jest codziennie po zakończeniu i rozliczeniu sesji giełdowej. | WIG - Warszawski indeks giełdowy | HOSSA - Wzrost indeksów giełdowych | BESSA - Spadek indeksów giełdowych. | Rola Narodowego Banku Polskiego;
-emisja pieniądza gotówkowego
-świadczenie usług na rzecz banków komercyjnych, przez zaopatrzenie ich w gotówkę i regulacje wysokości rezerw obowiązkowych.
-prowadzenie rachunków i rozliczeń państwa, obsługa budżetu, pokrywanie zobowiązań zagranicznych państwa, obsługa emisji papierów wartościowych emitowanych przez skarb państwa
-kontrola ilości pieniądza i wielkości kredytów w gospodarce. przeciw działanie inflacji.
Rola Rady Polityki Pieniężnej
-ustalanie wysokości stóp procentowych według której NBP udziela kredytów
-wpływ na rozwój całej gospodarki kraju
wzrost udzielanych kredytów
-zniechęcenie ludzi do oszczędzania
Zadania Banków komercyjnych;
-przyjmowanie i przechowywanie lokat
-prowadzenie rachunku osób fizycznych w formie rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego
-usługi bankowe dla ludności : lokaty terminowe w zamian za powierzone pieniądze bank wypłaca odsetki wraz z kapitałem na koniec określonej umowy
lokaty dynamiczne z której klient może wycofać się przed końcem umowy bez utraty odsetek, wkłady są niżej oprocentowane Rodzaje kredytów bankowych
-w rachunku osobistym
-gotówkowe
-odnawialne
-hipoteczne
Rodzaje ubezpieczeń: obowiązkowe (obowiązują z mocy prawa); dobrowolne (decyzję podejmuje ubezpieczający). | Ubezpieczenia społeczne: a) płaci je pracownik - emerytalne 9,76%, rentowe 1,5%, chorobowe 2,45% / razem 13,71% ; b) płaci je pracodawca - emerytalne 9,76%, rentowe 6,5%, wypadkowe 0,93% /razem 17,19% | Ubezpieczenia społeczne w Polsce mają charakter obowiązkowy. |Ubezpieczenia zapewniają finansowanie ochrony przed skutkami zdarzeń losowych np. choroba, starość. Instytucja odpowiedzialną za działalność systemu ubezpieczeń społecznych jest Zakład ubezpieczeń społecznych „ZUS”. Wypłaca on zasiłki: chorobowe, wypadkowe, pogrzebowe, renty, emerytury. | Ubezpieczenia zdrowotne - są obowiązkowe, odprowadzane są do ZUS-u, objęci nimi są pracownicy i ich rodziny, bezrobotni, emeryci i renciści. Ubezpieczenie to częściowo pokrywa koszty leczenia, czyli: wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu, zakup leków. Stawka ubezpieczenia zdrowotnego wynosi 9% z czego 7,75% pokrywana jest z zaliczki na podatek dochodowy. | Ubezpieczenie na życie - to forma ochrony właściciela polisy oraz jego rodziny. Przedmiotem ubezpieczenia są życie i zdrowie klienta. Zazwyczaj towarzystwa wypłacają odszkodowania w wypadku: zgonu ubezpieczonego, inwalidztwa ubezpieczonego, wypłatę polisy wraz z końcem okresu na jaki była zawarta. Polisa na życie może być połączona z funduszem inwestycyjnym i może być formą oszczędzania. | Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej tzw. OC. Chroni przed kosztami jakie trzeba by było ponieść w celu naprawienia szkody wyrządzonej innej osobie. Zapewnia odszkodowanie w wypadku strat majątkowych wynikających ze zdarzeń. Wypadkami wynikającymi ze zdarzeń losowych są np.: pożar, powódź czy kradzież. Wielkość składki takiego ubezpieczenia jest uzależniona od prawdopodobieństwa zajścia takiego zdarzenia i od wartości dobra, które chcemy ubezpieczyć. | Obowiązkowe jest np.: ubezpieczenie pojazdów mechanicznych (OC - odpowiedzialność cywilna). Osoba wyrządzająca szkodę, sprawca, może nie chcieć pokryć kosztów naprawy uszkodzonego mienia osobie pokrzywdzonej, mimo że tamta, nie miała nic wspólnego z jej wyrządzeniem. W związku z tym polskie prawodawstwo uprzedziło taką ewentualność i narzuciło obowiązek wykupywania polis i pokrywania wartości szkód właśnie z tych polis. | Dobrowolne polisy nie narzucają na nikogo obowiązku ich kupowania. Wykupienie takiej polisy jest dobrą wolą osoby zawierającej polisę jako ubezpieczenie się na wypadek wystąpienia danego ryzyka. np. wykupujemy polisę NNW (następstwa nieszczęśliwych wypadków) na wypadek gdybyśmy np. złamali sobie nogę. |
Obliczam składkę na ubezpieczenie zdrowotne: zarobione * 13,71% | Obliczam podstawę opodatkowania: zarobione - zdrowotne - 111,25zł [111,25 jest to koszt uzyskania przychodu] | Obliczam zaliczkę na podatek dochodowy: (podstawa opodatkowania * 18%) - 46,34zł [46,34zł jest to podatek od kwoty wolnej od podatku] | Obliczam składkę na ubezpieczenie zdrowotne którą potrąca się z zaliczki na podatek dochodowy: (zarobione - zdrowotna) * 7,75% | Obliczam zaliczkę na podatek dochodowy odprowadzoną do urzędu skarbowego: zaliczka na podatek - te wyżej | Obliczam składkę na ubezpieczenie zdrowotne obciążającą wynagrodzenie pracownika: (zarobione - zdrowotne) * 1,25% | Wynagrodzenie netto pracownika: zarobione - zdrowotne - zaliczka na podatek do urzędu skarbowego - składka na zdrowotne z podatku dochodowego - obciążająca wynagrodzenie pracownika | koszty pracy pracodawcy: zarobione * 17,19% następnie do zarobionych dodajemy ten wynik.