WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI P.W.
INSTYTUT TECHNIK WYTWARZANIA
LABORATORIUM MATERIAŁÓW METALOWYCH I CERAMICZNYCH
Nazwisko i imię			Grupa	Data
Temat ćwiczenia:				Nr ćwiczenia
Prowadzący	Ocena ze sprawdzianu	Ocena ze sprawozdania		Ocena

1. Cel ćwiczenia:

Zapoznanie się z metodami badania twardości metali, metodą Rockwella oraz metodą Vickersa.

2. Przebieg badania:

1. Metoda Rockwella

Przy użyciu twardościomierza Rockwella poddajemy badaniu płaską próbkę, która była po obróbce cieplnej oraz po walcowaniu. Badanie to jest dwustopniowe, najpierw wgłębnik dociskany jest ręcznie do powierzchni próbki, następnie resztę wykonuje twardościomierz. Wgłębnik twardościomierza jest w kształcie stożka o kącie rozwarcia 120 stopni. Czas badania 10 sek. Obciążenie 147N. Wyniki badania zapisane są w tabeli 1.

Numer pomiaru	Wynik pomiaru
1.	59HRC
2.	59HRC
3.	60HRC
Średnia	59HRC

Tabela 1.

2. Metoda Vickersa

Przy użyciu twardościomierza Vickersa z wgłębnikiem piramidowym o kącie wierzchołkowym 136 stopni przez 10 sekund badam następujące próbki:

• Płaskownik (stal kwasoodporna, nacisk 147N)

Wyniki badania tej próbki zamieszczone są w tabeli 2.

Korzystając ze wzoru:

F- siła obciążenia,

d-długość przekątnej odcisku,

zapisuję wynik w jednostkach HV.

Numer pomiaru	Wynik pomiaru
1.	0,436mm
2.	0,451mm
3.	0,437mm
Średnia	0,442mm
Wynik w HV	142HV

Tabela 2.

• Kostka (stal węglowa, nacisk 147N)

Wyniki badania tej próbki zamieszczone są w tabeli 3.

Numer pomiaru	Wynik pomiaru
1.	0,382mm
2.	0,390mm
3.	0,395mm
Średnia	0,389mm
Wynik w HV	184HV

Tabela 3.

• Płytka aluminiowa (nacisk 147 N)

Wyniki badania tej próbki zamieszczone są w tabeli 4.

Numer pomiaru	Wynik pomiaru
1.	1,119mm
2.	1,146mm
3.	1,134mm
Średnia	1,133mm
Wynik w HV	22HV

Tabela 4.

• Płytka aluminiowa (nacisk 49N)

Wyniki badania tej próbki zamieszczone są w tabeli 5.

Numer pomiaru	Wyniki pomiaru
1.	0,636mm
2.	0,642mm
3.	0,640mm
Średnia	0,639mm
Wynik w HV	22HV

Tabela 5.

3. Wnioski.

Badań twardościowych nie należy wykonywać w zbyt krótkim czasie. Każda z metod badania twardości ma swoje wady i zalety.W metodzie Vickersa zmiany ustawień nacisku nie mają wpływu na końcowy wynik, lecz dość znaczny wpływ na wynik końcowy ma chropowatość materiału. W metodzie Rockwella.dwustopniowe obciążenie ma na celu zniwelowanie błędów wynikających z nierówności powierzchni próbki. Zaletą tej metody jest łatwość wykonania tego badania przy użyciu tego twardościomierza, ale dość często złe ustawienie próbki (na krawędzi próbki, w pęknięciu, rysie) na stoliku na wynik badania. Celem takich badań jest, jak sama nazwa wskazuje, sprawdzenie twardości danego materiału.

---