FENOMENOLOGIA
1. Trzy sposoby użycia rozumu (Kant?)
sposób immanentny - postrzeganie rzeczywistości i uznanie, jest taki, jaki się widzi
sposób transcendentny - człowiek postrzegając rzeczywistość, zastanawia się, co w tej rzeczywistości jest takiego, że widzi ją w taki sposób. Źródło przeżyć przypisuje rzeczywistości
sposób transcendentalny - „co we mnie jest takiego, że widzę rzeczywistość w taki sposób”
2. Definicja
Fenomenologia - refleksja naukowa nad ludzkim postrzeganiem zjawisk, świata, rzeczywistości
3. Za prekursora uważa się Hussela. Twierdził on, że fenomenologia jest nauka o zjawiskach, wiedzą o tym jak te zjawiska jawią się człowiekowi.
Trzeba tu zwrócić uwagę, na nową rolę świadomości. Nie jest to bierny składnik ludzkiej egzystencji. Świadomość jest aktywna w procesie postrzegania świata („świadomość jest jak reflektor”)
Hussel mówił o „intencjonalności” świadomości.
Fenomenologia jest nauką o tym, jak świat jawi się naszej świadomości. Fenomenologia to refleksja nad sobą samym. Fenomenologia skupia się nad tym co wewnętrzne. Odrzuca to, co zewnętrzne na rzecz tego, co wewnętrzne. Fenomenologia nazywa to redukcją transcendentalną.
Fenomenologia dokonuje zrelatywizowania świata do poziomu świadomości. Świat istnieje, o ile świadomość ją ............
WYJAŚNIANIE W NAUKACH SPOŁECZNYCH
1. Definicja
Wyjaśnić jakieś zdarzenie, to wykazać, iż zdanie stwierdzające zajście tego zdarzenia wynika z pewnych zdań ogólnych i zdań jednostkowych stwierdzających zajście zdań opisanych przez poprzedniki zdań ogólnych. [S. Nowak]
2. Ogólna budowa schematu wyjaśniania
1) Explanans
a) zdanie ogólne - stwierdzające stały związek między zjawiskami A i Z
b) zdanie jednostkowe - mówiące o zajściu zjawiska A
2) Explandum - wyjaśnianie zjawiska Z
Budowa zdania ogólnego:
jeśli ktoś ma wysoka motywację |
to uczy się szybko |
poprzednik |
następnik |
Przykład:
1) Explanans:
a) zdanie ogólne: jeśli ktoś ma wysoką motywację, to uczy się szybko
b) zdanie jednostkowe: Jan ma wysoką motywację
2) Explandum: Jan uczy się szybko, bo ma wysoką motywację
3. Rodzaje wyjaśniania nomologiczno-dedukcyjnego:
1) wieloczynnikowe
2) probabilistyczne
3) niekompletne
4) hipotetyczne
5) genetyczne
6) teleologiczne
7) prze motywy
Ad 1) 3 odmiany:
- komplementarne
(A˄B˄C ) => Z
- alternatywne (konkurencyjne)
(AᴗBᴗC) => Z
możliwa hiperdeterminacja
- przy czynnikach stopniowalnych
[f(A)+f(B)+f(C)]=>Z
Z≠constans
Ad 2) Odwołuje się w explanansie do stwierdzeń statystycznych
Ad 3) Brak w explanansie zdania ogólnego
Ad 4) Brak w explanansie zdania jednostkowego
Ponieważ:
- nie mamy pewności co do przyczyn
- przyczyny wystąpiły w odległej przeszłości
Ad 5) Buduje się tu genezę zjawiska, ciągu przyczynowo-skutkowego
A=>B=>C=>Z
Zachować:
- podobieństwo strukturalne
- łączność substancjonalną
Ad 6) wskazuje cel, dla którego coś istnieje. Nie wyjaśnia zjawiska, lecz skutki jego istnienia
Ad 7)Motyw:
- stan psychiczny, który powoduje zachowania określonego typu
- pragnięcie osiągnięcia określonego celu