POLITECHNIKA LUBELSKA Instytut technologii	ZAKŁAD OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
		LABOLATORIUM OGÓLNE OBRÓBKI PLASTYCZNEJ
Nazwisko i Imię: Szumiło Rafał Tkaczyk Krzysztof Tkaczyk Radosław	Ćwiczenie nr: 3	Grupa: MD 104.6b	Semestr: 4 Rok akad.: 2005/2006
Temat ćwiczenia: Wytłaczanie		Data wykonania: 17.03.2006r.	Ocena:

1. Wprowadzenie teoretyczne:

Przekształcenie płaskiej powierzchni blachy w wytłoczkę o powierzchni nierozwijalnej nosi nazwę wytłaczania . Wytłaczanie wykonuje się za pomocą wytłaczarki. Produkuje się wytłoczki niezbyt głębokie o bardzo różnych kształtach i szerokim zakresie wymiarów.

Wytłaczanie może być jedyną operacją potrzebną do ukształtowania przedmiotów, bardzo często jednak dla uzyskania gotowego elementu należy zastosować dalsze operacje np. w przypadku elementów wysokich przetłaczanie lub wyciąganie. Do wytłaczania najczęściej stosuje się sztywne narzędzia a więc metalowe stemple i matryce. Operację tą można również przeprowadzić zastępując naciski wywierane na powierzchnię blachy przez stempel lub matryce naciskami poduszki gumowej względnie ciśnieniem cieczy.

W zależności od tego czy ciśnienie wywierane przez gumę lub ciecz zastępuje działanie stempla czy matrycy rozróżnia się wytłaczanie wewnętrzne oraz zewnętrzne.

Wytłaczanie narzędziami sztywnymi można realizować jako wytłaczanie swobodne, z dociskaczem i wytłaczanie z progami ciągowymi.

Schemat procesu wytłaczania:

Wytłoczkę dzielimy na dwie części:

-zewnętrzny kołnierz, w którym zachodzi proces ciągnienia

-dno, w którym występuje dwuosiowe rozciąganie

Współczynnik wytłaczania k odczytuje się z tabeli na podstawie zależności:

i

W procesie wytłaczania mogą wystąpić następujące wady:

-fałdowanie kołnierza, wtedy gdy

gdzie: g - grubość blachy na wytłoczkę

D - średnica blachy na wytłoczkę

jeżeli stosunek
to fałdowanie nie wystąpi

-pękanie lub zerwanie dna wytłoczki wtedy gdy siła tłoczenia będzie większa od siły zrywającej

W celu zmniejszenia siły tłoczenia stosujemy następujące zabiegi:

-zmniejszenie siły tarcia na powierzchniach zewnętrznych blachy i zwiększenie na powierzchniach wewnętrznych.

-zwiększenie promienia zaokrąglenia stempla

-zmniejszenie naprężenie na dno wytłoczki poprzez zastosowanie docisku na jej dno.

2. Opis przebiegu ćwiczenia , zestawienie wyników pomiarów :

a) przebieg ćwiczenia:

1. Pomiar średnicy stempla d_s ,średnicy matrycy d , grubości blachy g i średnicy krążka przed tłoczeniem D.

2. Wyznaczenie współczynnika k i siły zrywającej F_zr.

3. Przeprowadzenie procesu wytłaczania (bez smarowania i ze smarowaniem) i odczytanie ze wskaźnika siły tłoczenia dla każdej próbki.

b) wyniki pomiarów:

D = 50 mm

d = 29,3 mm

d_s = 25,8 mm

g₁ = 1,5 mm

g₂ = 1 mm

g₃ = 0,5 mm

d₁ = d-g₁ = 29,3-1,5= 27,8 mm

d₂ = d-g₂ = 29,3-1= 28,3 mm

d₃ = d-g₃ = 29,3-0,5= 28,8 mm

Bez smarowania : Ze smarowaniem:

g₁ = 1,5 mm F=8,8 kN F=8 kN

g₂ = 1 mm F=4,6 kN F=4,4 kN

g₃ = 0,5 mm F=1,2 kN F=1,2 kN

3. Obliczenia:

Określanie współczynnika wytłoczenia k :

(odczyt z tabeli 0,56)

k₁=0,75

(odczyt z tabeli 0,56)

k₂=0,75

(odczyt z tabeli 0,56)

k₃=0,9

Określenie siły po przekroczeniu której następuje zerwanie F_zr :

Obliczanie luzu L między stemplem a matrycą:

4.Wnioski:

a)

wykonane wytłoczki miały różną wysokość, co było spowodowane anizotropią wytłaczanej blachy;

b)

- wytłoczka numer 1, gdzie stosunek g/D wyniósł 0,03 nie wystąpiło fałdowanie,

- zaobserwowano początki fałdowania kołnierza w próbce 2 w której stosunek g/D był równy 0,02,

-w wytłoczce z próbki 3 nastąpiło fałdowanie, stosunek g/D wyniósł 0,01

c)

tłocząc ze smarowaniem siły tłoczenia są mniejsze a to zmniejsza ryzyko zerwania dna wytłoczki.

d)

przy grubości blachy 1,5mm zaczyna się rozwarstwienie krawędzi dna wytłoczki spowodowane zbyt małym luzem między stemplem a matrycą, czego nie zaobserwowano w próbkach o mniejszej grubości ;

---