ODPORNOŚĆ PRZECIWZAKAŹNA// PROFILAKTYKA CHORÓB ZAKAŹNYCH- WYKŁAD II
Wirulencja, zjadliwość drobnoustrojów - zdolność wniknięcia, rozmnożenia/namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez określony typ patogenu.
Ig M- uczestniczą w pierwszej odpowiedzi immunologicznej
Ig G- druga odp. Immunologiczna
Między 7-10dniem pojawiają się przeciwciała
Mechanizmy układowe:
-gorączka
-fagocytoza
-interferon
ZABURZENIA ODPOWIEDZI IMMUNOLOGICZNEJ:
*niedobory pierwotne- zaburzenia procesów dojrzewania limfocytów
*niedobory wtórne- ADIS, nowotwory, leki cytostatyczne
ADIUWANT- zwiększona odpowiedz immunologiczna np. za pomocą szczepionki
NARZĄDY UKŁ. LIMFATYCZNEGO:
-grasica
-węzły chłonne,
-grudki chłonne,
-migdałki,
-śledziona.
Komórki prezentujące antygen:
-makrofagi
-kom. Dendrytyczne
-granulocyty
Regulatory- interferon, cytokiny
Fagocytoza- komórki żerne pochłaniają drobnoustroje- neutrofile oraz makrofagi
Ig A- blokują adhezję do komórek błony śluzowej, zapobiegają kolonizacji poprzez blokowanie.
Eliminacja:
-fagocytoza
-kompleks MAC
-cytotoksyczność
ODPORNOŚĆ KOMÓRKOWA
-ważna rola na początku zakażenie
-dzielimy na mechanizmy miejscowe i układowe
Mechanizmy miejscowe:
- skóra
-lizozym w płynach ustrojowych: łzy, pot, ślina
-HCL w żołądku
-przepływ moczu
-pasaż jelitowy
Bariery mechaniczne:
-SALT, MALT, BALT, GALT
-złuszczanie naskórka
-łzy, kaszel- wypłukiwanie
ODPOWIEDZ NIESWOIST
-chemiczna- lizozym, laktoferyna, transferryny, białko C, interferon
-mikrobiologiczna- flora bakteryjna, ph
-komórki żerne- makrofagi, granulocyty
Wpływ na odp. Nieswoistą mają: geny, wiek oraz hormony.
ODPORNOŚĆ SWOISTA
Czynna:
-naturalna- po chorobie lub zakażeniu bezobjawowym
-sztuczna- szczepionki
Bierna:
-naturalna- matka-płód, pokarm: przeciwciała
-sztuczna- surowica, immunoglonuliny
Determinanty- po pierwszym kontakcie powstaje pamięć immunologiczna.
Różne miejsca bytowania małych złych bakterii:
- płyny tkankowe, powierzchnia nabłonka: S. pneumoniae, N. gonorrhoeae, E. coli, H. pylori, V. cholerae
-w cytoplazmie- nie zdążyłam
-W wakuolach- salmonella, cryptosporum
ODPORNOŚĆ W ZAKAŻENIACH BAKTERYJNYCH
Swoista humoralna- wiązanie drobnoustrojów do komórek gospodarza-aktywacja dopełniacza
Nieswoista humoralna- powstanie przeciwciał, diagnostyka serologiczna np. pyogenes.
ODPORNOŚĆ W ZAKAŻENIACH WIRUSOWYCH
Nieswoista- NK, dopełniacz, makrofagi, interferon!
Swoista humoralna- działa poprzez blokowanie replikacji wirusa lub hamowanie nowych cząstek
Swoista komórkowa- zabijanie komórek opanowanych przez wirusy
ODPORNOŚĆ W ZAKAŻENIACH GRZYBICZNYCH
NIESWOISTA |
SWOISTA |
Neutrofile
|
Mały udział |
Cytokiny
|
Wspomaga fagocytozę
|
Limfocyty T
|
Hamuje adhezje |
NK
|
Ma znaczenie w diagnostyce laboratoryjnej |
Makrofagi
|
|
MECHANIZMY OBRONNE DROBNOUSTROJÓW
-biofilm (P. auerguinosa ) po jego utworzeniu odp. Swoista jest nieskuteczna
-mimikra antygenowa- drobnoustrój tworzy antygeny podobne do antygenów gospodarza np. s.pyogenes- białko M
-indukcja uwalniania
-wytworzenie białek blokujących apoptozę
-inaktywacja przeciwciał poprzez enzymy protolityczne rozkładające immunoglobuliny Ig A1
-Streptococous, pseudomonas, gronkowiec złocisty
-inaktywacja składników dopełniacza- trawienie enzymów, wytwarzanie podobnych białek
Gorączka (łac. febris) - stan eutermii towarzyszący chorobie polegający na zwiększeniu temperatury ciała w punkcie nastawczym powyżej normy. Pierwotne znaczenie tego objawu to obronna odpowiedź organizmu na atak wirusów, bakterii, grzybów, obecność ciał obcych, alergenów, martwych fragmentów tkanek i chemicznych pirogenów.
-silne działanie pirogenne- czyli pobudzanie układu limfatycznego do produkcji interleukiny
-Interferon 1 i 6 działa pirogennie
KREW NA POSIEW OK. 30MIN PRZED SZCZYTEM GORĄCZKI, NA SZCZYCIE GORĄCZKI BAKTERIE SĄ MARTWE I NIE DA SIĘ ICH WYCHODOWAĆ
PROFILAKTYKA:
Nieswoista- izolacja, kwarantanna, kordon, ochrona wrót zakażenia
Swoista-odpwiedź pierwotna na pierwszy kontakt z antygenem- komórki pamięci T i B
SZCZEPIONKA- wprowadza do organizmu człowieka preparat z drobnoustrojem- są one żywe osłabione, martwe lub zawiera ich produkty w celu wytworzenia przeciwciał.
-łagodniejszy przebieg po zakażeniu
-wytworzenie przeciwciał na kilka-kilkanaście lat
-zapobiega najczęstszym postacią chorób
-zapobiega powykałaniom u osób z gr. Ryzyka
-odporność zbiorowa przy zaszczepieniu około 95% populacji
ODPORNOŚĆ U NOWORODKA
- Ig G- przez łożysko przechodzą
-Ig M- wytwarzane gdy infekcja jest w trakcie ciąży
-Ig A- noworodki ich nie mają
-odpowiedz immunologiczna zależy też od przeciwciał matki
-makrofagi, limfocyty i laktoferyna- z pokarmu matki
SKŁAD SZCZEPIONEK
Antygen:
- białko,
- Immunogenność - zdolność substancji do wywołania przeciwko sobie swoistej odpowiedzi odpornościowej
- Antygenowość - zdolność substancji do łączenia się ze swoistymi przeciwciałami. Jeżeli antygen nie wykazuje immunogenności a wykazuje antygenowość nazywany jest haptenem. Przeciwciała z którymi może łączyć się substancja mogą być zarówno receptorami limfocytów jak i wolnymi cząstkami.
Żywe zabite w szczepiące- ATENCJA- gruźlica, odra, świnka
Zabite- inaktywacja, bezpieczna np. krztusiec
ANATOKSYNA- (toksoid, unieczynniona toksyna)- choroby w których objawy powstają na skutek toksyn, szczepionki nie zawierają całych bakterii ale unieczynnioną toksynę np. tężec, błonica
ODPOWIEDZ IMMUNOLOGICZNA PIERWOTNA:
Faza utajona
F. wzrostu ok 7dni
F. plateau
F. spadku
SZCZEPIONKA NA ODRE, ŚWINKE I RÓŻYCZKE
- monowalentne - tylko 1 antygen
-poliwalentna MMR- 3 szczepy- 3w1
-żywe atenuowane
SZCZEPIONKA GRUŹLICA
-żywa atenuowane
-M. Bovis - typ bydlęcy w szczepionce
-tylko jedna dawka
-zmniejszona zapadalność 18-20 osób na 100tys.