|
|
|
|
|
|
|
|
Rozpoczynam zajęcia od sprawdzenia obecności i podania tematu oraz przebiegu zajęć.
|
|
Zasady użycia siły podczas misji poza granicami kraju.
Podczas prowadzenia walki należy przestrzegać norm prawa wojennego zawartych w umowach międzynarodowych lub ustalonych zwyczajowo, zawierających nakazy i zakazy, które obowiązują walczące strony. Przestrzeganie ich jest podstawą prowadzenia walki według zasad humanitaryzmu.
Normy prawa wojennego głównie dotyczą: zakazu stosowania niektórych rodzajów broni, ochrony ofiar walki (wojny), tj. chorych, rannych, rozbitków, jeńców i ludności cywilnej oraz zakazu niszczenia dóbr materialnych bez wyraźnej konieczności wojennej.
Stosownie do postanowień konwencji międzynarodowej obowiązkiem walczących stron jest także zapewnienie właściwej ochrony specjalnie oznaczonym dobrom, stanowiącym dziedzictwo kulturalne narodu. Zalicza się do nich zabytki architektury, sztuki i historii i inne przedmioty o znaczeniu artystycznym lub archeologicznym, jak również zbiory naukowe książek i archiwaliów oraz gmachy, których przeznaczeniem jest ich przechowywanie lub wystawianie.
Normy prawa wojennego dotyczą stosowania środków walki.
W czasie jej prowadzenia zabrania się używać: trucizn, gazów trujących i duszących, broni chemicznej i bakteriologicznej, pocisków rozpłaszczających się w ciele, pokrytych nacięciami, nie mających powłoki zewnętrznej lub rażących odłamkami niewykrywalnymi przez promienie rentgenowskie, min - które nie mają urządzeń umożliwiających ich rozbrojenie, min - pułapek oraz rodzajów broni charakteryzującej się nieprzewidzianymi skutkami działania, stosowanej przeciwko ludności cywilnej i środowisku naturalnemu.
Podczas walki zabrania się również: zabijania w sposób zdradziecki, używania broni wobec żołnierzy przeciwnika, którzy się poddali, wydawania rozkazu głoszącego „nikt nie ma pozostać żywy”, zabierania i niszczenia własności przeciwnika (kiedy nie wymaga tego uzasadniona konieczność wojenna), zmuszania obywateli strony przeciwnej do uczestniczenia w walce przeciwko własnej ojczyźnie, bombardowania (ostrzeliwania i atakowania) miast i budynków zajętych przez ludność cywilną, rabunku i grabieży, bezprawnie posługiwania się flagą państwową, flagami parlamentariuszy lub znakiem Czerwonego Krzyża (Czerwonego Półksiężyca) i Narodów Zjednoczonych oraz mundurami przeciwnika, armii państw neutralnych nie biorących w konflikcie.
Niedozwolone są ataki bez rozróżnienia, tzn. takie, które nie są skierowane przeciwko określonemu celowi wojskowemu lub gdy stosowane metody i środki walki nie mogą być ograniczone do celu wojskowego, zagrażając także osobom cywilnym lub dorobkowi o charakterze cywilnym. Nie wolno stosować metody głodu wobec ludności cywilnej, rabować i celowo niszczyć mienia obcych państw
i ich obywateli, osłaniać pozycji osobami cywilnymi i wyłączonymi
z walki.
Ludność cywilna na obszarze prowadzonej walki podlega ochronie. Kategorycznie zabrania się rabunku jej mienia, a także atakowania, niszczenia, zabierania lub czynienia nieużytecznymi dóbr niezbędnych dla przetrwania ludności cywilnej oraz stosowania środków odwetowych.
Zabronione jest wykorzystywanie osób, przedmiotów, budowli
i miejsc podlegających ochronie międzynarodowego prawa wojennego do osłony i wsparcia pododdziałów. Ponadto zabrania się atakowania miejscowości nie bronionych przez przeciwnika oraz obiektów niebezpiecznych dla ludności i środowiska, takich jak: elektrownie jądrowe, zapory wodne i przeciwpowodziowe. Nie wolno również szkodliwie i niszcząco oddziaływać na procesy zachodzące w przyrodzie oraz rozszerzać aktywnej walki na strefy
i obszary zdemilitaryzowane.
Osoby winne naruszenia powyższych zasad ponoszą odpowiedzialność karną, bez względu na to, do której ze stron walczących należą. Karze podlegają zarówno osoby wydające rozkaz, którego wykonanie stanowi naruszenie prawa wojennego, jak
i wykonawcy rozkazu.
Wzięcie do niewoli jest formą wyłączenia z walki zbrojnej jej uczestników. Za jeńców wojennych uważa się: żołnierzy regularnych jednostek wojskowych przeciwnika, funkcjonariuszy policji, osoby ze składu różnych zmilitaryzowanych oddziałów, które mają znak rozpoznawczy i jawnie noszą broń, osoby towarzyszące jednostką wojskowym, ale nie należące do nich bezpośrednio, np. członków załóg statków handlowych i załóg samolotów cywilnych przeciwnika, jeżeli nie przysługuje im prawo do specjalnego traktowania na mocy innych postanowień prawa międzynarodowego; ludności terytorium nie okupowanego, która w jego obronie samorzutnie chwyta za broń.
Każdy jeniec po podaniu swojego nazwiska, imienia, stopnia wojskowego, daty urodzenia i numeru książeczki wojskowej powinien być przekazany Żandarmerii Wojskowej i odstawiony do obozu jenieckiego. Jeńcom pozostawia się wszystkie przedmioty osobistego użytku, Zaspokajanie potrzeb bytowych jeńców obejmuje zapewnienie im wyżywienia i pomocy medycznej w punktach zbiórki jeńców.
|
Omawiam podstawowe przepisy dotyczące międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych.
|
|
Odpowiedzialność dowódców za naruszenia prawa wojennego
w aspekcie misji Wojska Polskiego poza granicami kraju
Definicje zbrodni wojennych
1) Zbrodnie wojenne będące pogwałceniem praw i zwyczajów wojennych, czyli: morderstwa, złe obchodzenie się z ludnością cywilną, deportacja na roboty przymusowe albo w innym celu ludności cywilnej na okupowanym obszarze lub tego obszaru, mordowanie
i złe obchodzenie się z jeńcami wojennymi lub osobami na morzu, zabijanie zakładników, rabunek własności publicznej lub prywatnej, bezmyślne burzenie osiedli, miast lub wsi albo spustoszenie nie usprawiedliwione koniecznością wojenną;
2) Zbrodnie przeciw ludzkości: morderstwa, wytępianie, obracanie ludzi w niewolników, deportacja i inne czyny nieludzkie których dopuszczono się przeciwko ludności cywilnej przed wojną lub podczas niej, albo prześladowania ze względów politycznych, rasowych lub religijnych.
Ustawodawstwo polskie w przedmiocie ścigania i karania przestępstw
W nowym kodeksie karnym z 6 czerwca 1997 r. ustawodawca przewidział odpowiedzialność karną sprawców przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz prawu wojennemu.
Konstytucja RP uchwalona 2 kwietnia 1997 r., w art. 42 przewiduje odpowiedzialność za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego, natomiast art. 43 stanowi, iż zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu.
Szczegółowy katalog przestępstw zawierają, art. 117 - 126 rozdziału XVI nowego kodeksu karnego. Na podstawie przepisów tego rozdziału można dokonać systematyzacji i przestępstw według kategorii:
Przestępstwa przeciwko pokojowi:
wszczynanie lub prowadzenie wojny napastniczej;
przygotowania do wszczynania lub prowadzenia wojny napastniczej;
publiczne nawoływanie do wszczęcia wojny napastniczej.
Przestępstwa przeciwko ludzkości:
zabójstwa albo ciężki uszczerbek na zdrowiu osoby należącej do
grupy narodowej,
etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub świato-
poglądowej;
stwarzanie osobom należącym do takiej grupy warunków życia grożących jej biologicznym wyniszczeniem, stosowanie środków mających służyć do wstrzymania urodzeń w obrębie grupy, przymusowe odbieranie dzieci osobom należącym do jednej
z grup, czynienie przy gotowani a do tych przestępstw;
stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej wobec grupy osób lub poszczególnych osób z powodu przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub
z powodu jej bezwyznaniowości, publiczne nawoływanie do popełnienia takiego przestępstwa.
stosowanie środków masowej zagłady zakazanych przez prawo
międzynarodowe;
wytwarzanie, gromadzenie, nabywanie, zbywanie, przechowywanie, przewożenie lub przesyłanie środków masowej zagłady lub środków walki bądź prowadzenie badań mających na celu wytwarzanie środków zakazanych przez prawo międzynarodowe;
atakowanie w czasie działań zbrojnych miejscowości lub obiektu nie bronionego, strefy sanitarnej lub zneutralizowanej albo stosowanie innych sposobów i środków walki zakazanych przez prawo międzynarodowe;
zabójstwa osób, które składając broń lub nie dysponując środkami obrony poddały się, zabójstwa rannych, chorych, rozbitków, personelu medycznego lub osób duchownych, zabójstwa jeńców wojennych oraz ludności cywilnej obszaru okupowanego, zajętego lub na którym toczą się działania zbrojne, albo innych osób korzystających w czasie działań zbrojnych
z ochrony międzynarodowej;
stosowanie kar cielesnych wobec osób wymienionych w pkt d, poddawanie ich torturom, nieludzkiemu traktowaniu, dokonywanie eksperymentów poznawczych (nawet za zgodą danej osoby), używanie do ochraniania swoją obecnością określonego terenu lub obiektu przed działaniami zbrojnymi albo własnych oddziałów lub zatrzymywanie jako zakładników;
zmuszanie osób cywilnych oraz jeńców wojennych do służby w nieprzyjacielskich siłach zbrojnych, przymusowe nie wynikające ze względów wojskowych lub humanitarnych przesiedlanie ludności;
pozbawianie wolności lub prawa do niezawisłego i bezstronnego
sądu albo ograniczenie prawa do obrony w postępowaniu karnym;
niszczenie, uszkadzanie lub zabieranie dóbr kultury na obszarze
okupowanym, zajętym lub na którym toczą się działania zbrojne;
używanie w czasie działań zbrojnych niezgodnie
z prawem międzynarodowego znaku Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca, znaku ochronnego dla dóbr kultury lub innego znaku chronionego przez prawo międzynarodowe, posługiwanie się flagą państwową lub odznaką wojskową nieprzyjaciela, państwa neutralnego albo organizacji lub komisji międzynarodowej.
Za popełnienie czynów wymienionych w art. 117 - 126 grozi sankcja
w postaci kary pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 25 lat więzienia,
a w przypadku przestępstw najcięższych nawet kara dożywotniego więzienia.
|
Przedstawiam definicje zbrodni wojennych. Omawiam kategorie przestępstw wojennych oraz odpowiedzialność karną za popełnione przestępstwa w myśl polskiego prawa.
|
|
udzielanie odpowiedzi na pytania;
|
Podsumowuję zajęcia. Udzielam odpowiedzi na pytania ze strony kadry.
|