1. Badania atestacyjne elektrycznych maszyn i urządzeń oraz ich zasady dopuszczania do ruchu w podziemnych kopalniach.Do podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń podziemnego zakładu górniczego zalicza się:

1) szyby,

2) górnicze wyciągi szybowe w szybach i szybikach,

3) stacje wentylatorów głównych,

4) stacje odmetanowania wraz z siecią rurociągów,

5) wewnętrzne instalacje i sieci elektroenergetyczne wysokiego i średniego napięcia, zasilające podstawowe obiekty i urządzenia na powierzchni,

6) centrale i dyspozytornie wraz z systemami łączności, bezpieczeństwa i alarmowania oraz magistralne sieci telekomunikacyjne,

7) urządzenia i układy przewozu ludzi w wyrobiskach poziomych oraz pochyłych o nachyleniu do 45°,

8) główne stacje sprężarek powietrza wraz z siecią rurociągów w szybach,

9) urządzenia i układy głównego odwadniania wraz z rozdzielniami zasilającymi,

10) główne składy paliw, olejów i środków smarnych oraz stałe komory napełniania paliwem środków transportowych,

11) główne urządzenia do wytwarzania i transportu podsadzki i mieszanin doszczelniających.

Pozwolenie wydaje się na wniosek kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie przedłożonej dokumentacji technicznej i protokołu odbioru technicznego dokonanego przez komisję powołaną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Protokół odbioru technicznego w szczególności zawiera informację, że planowany do oddania do ruchu obiekt, maszyna lub urządzenie wykonane zostały zgodnie z dokumentacją techniczną, a wyniki wykonanych pomiarów i prób zgodne są z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach i w Polskich Normach.

Pozwolenie wydaje się po uzyskaniu przez wnioskodawcę zezwoleń i decyzji wymaganych na podstawie odrębnych przepisów oraz potwierdzeniu przez właściwy organ nadzoru górniczego, że dany obiekt, maszyna i urządzenie spełnia wymagania określone w przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego.

Właściwy organ nadzoru górniczego może przed wydaniem pozwolenia zarządzić przeprowadzenie próbnego ruchu obiektów, maszyn i urządzeń, określić jego zakres i sposób kontroli oraz uzależnić wydanie pozwolenia od uzyskanych wyników.

2. Transformatory kopalniane: budowa, działanie, stany pracy oraz właściwości ruchome.

Transformator zbudowany jest z dwóch lub więcej cewek (zwanych uzwojeniami), nawiniętych na wspólny rdzeń magnetyczny wykonany zazwyczaj z materiału ferromagnetycznego. Oba obwody są zazwyczaj odseparowane galwanicznie, co oznacza, że nie ma połączenia elektrycznego pomiędzy uzwojeniami, a energia przekazywana jest przez pole magnetyczne. Wyjątkiem jest autotransformator, w którym uzwojenie pierwotne i uzwojenie wtórne posiadają część wspólną i są ze sobą połączone galwanicznie.

Jedno z uzwojeń (zwane pierwotnym) podłączone jest do źródła prądu przemiennego. Powoduje to przepływ w nim prądu przemiennego. Przemienny prąd wywołuje powstanie zmiennego pola magnetycznego. Zmienny strumień pola magnetycznego, przewodzony przez rdzeń transformatora, przepływa przez pozostałe cewki (zwane wtórnymi). Zmiana strumienia pola magnetycznego w cewkach wtórnych wywołuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej - powstaje w nich zmienna siła elektromotoryczna (napięcie). Jeżeli pominie się opór uzwojeń oraz pojemności między zwojami uzwojeń i przyjmie się, że cały strumień magnetyczny wytworzony w uzwojeniu pierwotnym przenika przez rdzeń do uzwojenia wtórnego (nie ma strat pola magnetycznego na promieniowanie), to taki transformator nazywamy idealnym. Dla transformatora idealnego obowiązuje wzór:

gdzie:

U - napięcie elektryczne,

I - natężenie prądu elektrycznego,

n - liczba zwojów,

indeks we - strona pierwotna (stosuje się również indeks - 1),

indeks wy - strona wtórna (stosuje się również indeks - 2).

3. Maszyny synchroniczne stosowane w górnictwie: rozruch, hamowanie, schemat zastępczy, charakterystyki mechaniczne

. Silnik synchroniczny - silnik elektryczny prądu przemiennego, w którym prędkość wirowania wirnika jest równa prędkości wirowania pola magnetycznego wytworzonego przez nieruchome uzwojenia stojana. Zasada działania Po zasileniu uzwojeń stojana, wytworzone zostanie w nim wirujące pole magnetyczne. Jeżeli wyobrazić sobie to pole jako wirującą parę biegunów, to nieobciążony namagnesowany wirnik ustawi się w osi pola stojana i zacznie wirować wraz z tym polem synchronicznie. Siły działające między tak przedstawionymi biegunami mają kierunki promieniowe, więc nie dają żadnego momentu obrotowego. Jeżeli wirnik obciążony zostanie momentem hamującym, spóźni się nieznacznie względem wirującego pola. W ten sposób oś wirnika nie będzie się już pokrywać z osią stojana, a siły działające między biegunami wywołają moment mechaniczny, który przeciwstawi się momentowi hamującemu. Zmiany obciążenia nie powodują zmian prędkości obrotowej wirnika (jak to ma miejsce w silniku asynchronicznym), lecz opóźnienie wirnika względem wirującego pola, zmianę kąta opóźnienia. Maksymalna wartość kąta opóźnienia to 60°, powyżej tej wartości silnik wypada z synchronizmu.

Wirnik zarówno w stanie jałowym (bez obciążenia) jak i przy obciążeniu obraca się ze stałą prędkością, równą prędkości wirowania pola magnetycznego (z prędkością synchroniczną). Jeżeli jednak moment obciążenia będzie większy niż maksymalny moment elektromagnetyczny silnika, maszyna wypadnie z synchronizmu wirnik będzie okresowo hamowany i przyspieszany i po pewnym czasie zatrzyma się

Rozruch Jedną z wad silnika synchronicznego jest to, że nie potrafi on samoczynnie wystartować po zasileniu uzwojeń. Podanie napięcia na stojan powoduje powstanie pola wirującego, które wywołuje przemienny moment obrotowy działający na wirnik. Ze względu na zbyt dużą częstotliwość zmian tego momentu wobec bezwładności wirnika, nie jest on w stanie ruszyć z miejsca.

Wartość średnia momentu rozruchowego wirnika silnika synchronicznego jest równa zero.

Istnieje kilka możliwości radzenia sobie z tą niedogodnością. Jedną z nich jest zastosowanie dodatkowej maszyny, która rozpędza wirnik silnika synchronicznego do prędkości zbliżonej do synchronicznej. Rolę takiej maszyny pełni dodatkowy silnik asynchroniczny lub silnik prądu stałego, ale raczej tego rozwiązania nie stosuje się w praktyce. Innym sposobem uruchomienia silnika synchronicznego jest skorzystanie z rozwiązania stosowanego w silnikach asynchronicznych. W nabiegunnikach wirnika umieszcza się klatkę rozruchową najczęściej utworzoną z miedzianych prętów, podobną do klatki z w wirniku silnika asynchronicznego klatkowego. Silnik taki startuje tak jak silnik asynchroniczny, czyli zasilane są tylko uzwojenia stojana. Po osiągnięciu prędkości podsynchronicznej uzwojenia wirnika zasilane są prądem stałym, co pozwala wirnikowi wejść w synchronizm i dalej obracać się z prędkością synchroniczną. Kolejną metodą rozruchu jest zwarcie uzwojeń wirnika, bezpośrednio lub poprzez rezystancję ograniczającą prąd rozruchowy. Zwarte uzwojenia zachowuje się jak typowa klatka. Po uzyskaniu prędkości podsynchronicznej następuje załączenie uzwojeń wirnika. Silnik dochodzi do synchronizmu samoczynnie.

Prądnice te składają się ze stojana, który stanowi zewnętrzną, statyczną część maszyny. Na obwodzie stojana umieszczone są uzwojenia (cewki), w których indukuje się napięcie przemienne, pod wpływem którego płynie prąd przemienny. Wytwarzany prąd może być jedno- lub wielofazowy (najczęściej trójfazowy) - zależy to od liczby uzwojeń. Natomiast wewnątrz stojana znajduje się wirnik wykonany w postaci rdzenia magnetycznego, który stanowi dynamiczny element maszyny. Wirnik jest osadzony na wale, który w przypadku pracy prądnicowej połączony jest z urządzeniem napędzającym. Na wirniku umieszczona jest tzw. cewka wzbudzająca, przez którą płynie prąd stały doprowadzany z zewnętrznego źródła. Prąd ten wytwarza stałe pole magnetyczne w wirniku, stanowiącym elektromagnes. Obrót wirnika (a więc i pola magnetycznego) powoduje zmianę strumienia pola magnetycznego przenikającego przez uzwojenie stojana i na zasadzie zjawiska indukcji elektromagnetycznej powoduje indukowanie się napięcia przemiennego w uzwojeniach stojana, pod wpływem którego płynie prąd przemienny o przebiegu sinusoidalnym. Dla uzyskania odpowiedniej częstotliwości napięcia wirnik musi obracać się z odpowiednią prędkością, w celu regulacji napięcia zmienia się natężenie prądu wzbudzającego. Nazwa prądnicy synchronicznej wynika z synchronizmu prędkości obrotowej wirnika i pola magnetycznego maszyny. Pole magneśnicy i twornika wiruje w tym samym kierunku i z taką samą prędkością.

Niemal wszystkie urządzenia wytwarzające prąd przemienny są prądnicami synchronicznymi, przykładowo: generatory w elektrowniach, alternatory w samochodach.

Prądnica synchroniczna prądu przemiennego może być używana jako silnik synchroniczny.

4. Omów system energetyczny kopalni oraz jej zasilanie.

Zbiór urządzeń do rozdziału, przesyłu i wytwarzania energii elektrycznej, połączonych w system umożliwiający dostawy energii elektrycznej w sposób ciągły i nieprzerwany.

System dzielimy na podsystemy:

• wytwórczy (elektrownie),

• sieć przesyłowa - linie i stacje elektroenergetyczne 750 kV, 400 kV i 220 kV. Sieć przesyłowa jest siecią ogólnopolską i jest zarządzana przez jednego operatora - PSE Operator SA.

• sieć dystrybucyjna lub rozdzielcza - 110 kV, linie średniego napięcia i linie niskiego napięcia. Sieci dystrybucyjne są sieciami regionalnymi i są zarządzane przez regionalnych operatorów (np. ENEA, ENERGA, STOEN itp). Sieć 110 kV jest częścią sieci dystrybucyjnej, jednak ze względu na sposób pracy (sieć oczkowa, zamknięta) identyczny jak w sieci przesyłowej, jej praca jest koordynowana przez PSE Operator S.A..

5. Wyłączniki i odłączniki wysokiego napięcia.

Wiadomości ogólne.Wyłącznik wysokiego napięcia jest to łącznik mechanizmowy przeznaczony do wyłączania i załączania określonych prądów roboczych i zakłóceniowych. Wyłącznik z odpowiednimi przekaźnikami stanowi zabezpieczenie zwarciowe obwodu. Wyłączenie dużych prądów zwarciowych przez wyłączniki jest możliwe dzięki temu, iż mają one odpowiednie układy gaszenia łuku. Budowane są do pracy w pomieszczeniach zamkniętych (wnętrzowe) i otwartych przestrzeniach (napowietrzne).

Wyłączniki pełno olejowe

Wyłączniki mało olejowe

Wyłączniki wodne

Wyłączniki powietrzne (pneumatyczne)

Wyłączniki z sześciu fluorkiem siarki

Wyłączniki gazowy dmuchowe

Wyłączniki próżniowe

Odłączniki. Odłącznik służy do zamykania i otwierania obwodów elektrycznych w stanie bezprądowym oraz do stwarzania bezpiecznej i widocznej przerwy izolacyjnej. Przerwa ta powinna uniemożliwić przeskok napięcia będącego przed odłącznikiem. Pojawienie się przepięcia powinno spowodować przeskok na izolatorze wsporczym, a nie przebicie przerwy powietrznej między stykami otwartego odłącznika. Pod względem konstrukcyjnym odłącznik dzielimy na:

• sieczne (nożowe),

• poziomoobrotowe,

• pionowe (pantografowe, chwytakowe i nożycowe).

Ponadto rozróżniamy odłączniki:

• symetryczne i niesymetryczne,

• jedno i dwuprzerwowe,

• wnętrzowe i napowietrzne,

• jedno i trójbiegunowe.

6.ROZDZIELNIE WYSOKICH NAPIEC STOSOWANYCH NA POWIERZCHNI I NA DOLE

     Rozdzielnia jest to zespół urządzeń służących do rozdzielania energii elektrycznej, przystosowanych do określonego napięcia znamionowego. W przypadku gdy w stacji nie występują transformatory, pojęcie rozdzielni pokrywa się z pojęciem stacji. W dużych stacjach występują wydzielone pomieszczenia, w których umieszczone są wskaźniki stanu połączeń i pracujących elementów rozdzielni oraz znajdują się urządzenia i elementy sterownicze. Pomieszczenie takie nosi nazwę nastawni.   W zależności od przeznaczenia rozróżnia się następujące pola rozdzielni:
      1) liniowe,
      2) transformatorowe,
      3) łączników szyn (sekcyjne i systemowe),
      4) pomiarowe,
      5) potrzeb własnych,
      6) ograniczników przepięć (odgromnikowe),
      7) inne, wg potrzeb.

7 Podziemna sieć kablowa niskiego napięcia, zabezpieczenia, kable elektryczne.Kabel - wyrób przemysłowy składający się z jednej lub większej liczby żył izolowanych,

w powłoce, ewentualnie i w osłonie ochronnej i pancerzu.

Kabel niskiego napięcia - kabel elektroenergetyczny na napięcie znamionowe nie

przekraczające 1kV.

PODZIEMNA SIĘĆ SKŁADA SIĘ Z PRZEWODÓW LUB KABLI EL. ZAWIESZONYCH NA SPECJALNYCH WIESZAKACH. ZNAJDUJĄ SIĘ ONE W SUCHYCH MIEJSCACH,ZAZWYCZAJ NA PRZY GORZE OBUDOWY.KABLI NIE MOŻNA ZAŁAMYWAĆ.

• Łączniki i zespoły sterujące niskiego napięcia.

Łączniki elektryczne - aparaty elektryczne przeznaczone do załączania lub wyłączania prądu w jednym lub większej liczbieobwodów elektrycznych. Łącznik może być przeznaczony do jednej lub obu tych czynności łączeniowych. Przemieszczenie styków ruchomych łącznika z jednego położenia granicznego w drugie położenie graniczne nazywa się przestawieniem. Ogólna definicja łącznika obejmuje wszystkie urządzenia przeznaczone do wykonywania operacji łączeniowych.- niskonapięciowe - przeznaczone do pracy w układach elektroenergetycznych prądu przemiennego o napięciu nie wyższym niż 1000 V oraz w układach elektroenergetycznych prądu stałego o napięciu nie wyższym niż 1500 V.

Łączniki elektroenergetyczne niskiego napięcia wytwarzane są na prądy znamionowe ciągłe w granicach od części ampera do kilku tysięcy amperów, napięcia znamionowe do 1000 V prądu przemiennego i 1500 V prądu stałego oraz o różnych innych parametrach technicznych, określanych właściwościami łączników. W łącznikach o określonym przeznaczeniu uzyskuje się różne układy połączeń zestyków głównych i pomocniczych, zmieniając położenie dźwigni napędu.

Łączniki niskiego napięcia mogą być klasyfikowane na podstawie różnych kryteriów podziału. Rozpowszechniony jest między innymi podział ze względu na ich przeznaczenie i zdolność łączeniową. W ten sposób wyróżnić można:-Łączniki izolacyjne (odłączniki) - przeznaczone do sporadycznego załączania i wyłączania obwodów w stanie bezprądowym lub przy prądach o niewielkiej wartości.Łączniki robocze (rozłączniki) - przeznaczone do załączania i wyłączania obwodów obciążonych prądami roboczymi.-Łączniki zwarciowe - przeznaczone do załączania i wyłączania obwodów obciążonych prądami roboczymi zwarciowymi.-Łączniki manewrowe - przeznaczone do sterowania pracą odbiorników, np. silników, charakteryzujące się dużą trwałością mechaniczną i łączeniową oraz znaczną lub bardzo dużą znamionową częstością łączeń.

-Bezpieczniki - przeznaczone do jednokrotnego przerywania prądów zwarciowych i przeciążeniowych.

Ze względu na przeznaczenie i właściwości łączeniowe, łączniki elektroenergetyczne dzielą się na:

- izolacyjne (tzw. odłączniki) do załączania i wyłączania obwodów bezpiecznikowy przerwy izolacyjnej,

- zwarciowe - do załączania i wyłączania obwodów prądami roboczymi i zwarciowymi,

- manewrowe - do sterowania pracą odbiorników,

- bezpieczniki - do jednokrotnego przerywania prądów przeciążeniowych i zwarciowych.

Podstawowe parametry charakteryzujące łącznik

- napięcie znamionowe,

- prąd znamionowy ciągły,

- zdolność wyłączania - wartość pradu stałego, który łącznik może prawidłowo przerwać określoną liczbę razy w określonych warunkach, pozostałych zdatnym do dalszej pracy. Zależy od sposobu gaszenia łuku elektrycznego, rodzaju i rozwiązania konstrukcji zastosowań komór gaszeniowych.

9.OSWIETLENIE WYROBISK PODZIEMNYCH

Do oświetlenia warsztatu mechanicznego zastosowano oprawy oświetleniowe

typu NLS-6e 2x36W. Instalacja oświetleniowa zasilana jest napięciem 230 V

z dwóch zestawów transformatorowych typu ZT-05/4,0/4 4 kVA, 500/230V.

Obwody oświetleniowe zasilane sąz zestawów transformatorowych typu ZT-05/4,0/4 o mocy 4 kVA. Obwody te zabezpieczone sąwyłącznikami nadprądowymi

o prądach znamionowych (In) 6A. Zabezpieczenie główne zestawów

transformatorowych stanowąwyłączniki nadprądowe o prądach znamionowych

20A. Dla wyłączników nadprądowych granica zadziałania wyzwalacza

termobimetalowego zawiera sięod 1,13 do 1,45 krotności prądu znamionowego (In)

wyłącznika natomiast obszar zadziałania wyzwalacza elektromagnetycznego (IN)

wynosi od 5 do 10 krotności prądu znamionowego (In).

Obwody oświetleniowe łączone sąza pomocąprzewodów typu OnGcekżi-G 5x2,5

mm

2

(lub YnOGYek 5x2,5 mm

2

lub YnStYekżi-G 5x2,5 mm

2

) o obciążalności

długotrwałej Id= 27 A lub innego typu przewodów, dla których warunki

stosowania, zgodnie z obowiązującymi przepisami, odpowiadająwarunkom

środowiskowym charakterystycznym dla dołu kopalni o przekroju żyłnie

mniejszym niżwymieniony.

• Budowa i działanie elektrowozów kopalnianych.

Elektrowóz kopalniany - lokomotywa elektryczna przystosowana do pracy w podziemiu kopalni; rozróżnia się lokomotywy elektryczne przewodowe oraz akumulatorowe; poza tym ze względu na przystosowanie do miejsca pracy rozróżnia się lokomotywy elektryczne przewozu głównego i przodkowe. Elektryczne lokomotywy kopalniane to pojazdy szynowe służące do ciągnienia lub pchania innych pojazdów. Wymaganie dotyczące, budowy, materiałów, własności technicznych i wyposażenie lokomotyw ujęte są w odpowiednich przepisach i polskich normach. Lokomotywa składa się z części mechanicznej i elektrycznej. Do części mechanicznej należą: szkielet, nadwozie, zestaw kołowy z przekładniami zębatymi, urządzenia hamulcowe wraz z układem napędowym, układy ciągłowo-zderzne, odsprężynowanie, piasecznice, układ rur i przewodów oraz wyposażenie zewnętrzne w tym przeciwpożarowe. W skład części elektrycznej wchodzą; dwa lub cztery silniki szeregowe prądu stałego ze zmodyfikowanym układem wzbudzenia, urządzenia rozruchowo-regulacyjne, odbierak (najczęściej nożycowy - pantograf) z dwoma zbierakami (ślizgaczami) węglowymi, silnik sprężarki, instalacja oświetleniowa i sygnału dźwiękowego, akumulator oświetleniowy, wyłącznik główny, zabezpieczenia nadprądowe oraz zwiernik przewodu jezdnego z szynami przez kadłub lokomotywy. Ponadto w kabinie maszynisty znajdują się urządzenia sterujące pracą lokomotywy, korba hamulca mechanicznego oraz wskaźniki: prędkości jazdy, napięcia i natężenia prądu, długości przejechanej drogi. Głównym hamulcem lokomotywy jest mechaniczny hamulec pneumatyczny, ponadto zastosowano mechaniczny hamulec ręczny i elektryczny. W niektórych typach lokomotyw możliwa jest regulacja prędkości silników i hamowanie elektrodynamiczne dzięki tyrystorowemu układowi sterowania zawierającemu obwody automatyki:

- ograniczenia wartości i szybkości narastania prądu w obwodzie głównym,

- przeciwpoślizgowy,

- zapobiegający hamowaniu przeciwwłączeniem,

- zasilania obwodów pomocniczych i ładowania akumulatorów w obwodzie galwanicznym

odizolowania od sieci trakcyjnej,

- automatycznego przejazdu przez izolowane odcinki sekcyjne,

- przystosowania do pracy w układzie posobnym ze sterowaniem z jednego stanowiska.

Elektryczne lokomotywy akumulatorowe wyposażone są w baterie akumulatorów kwasowo ołowiowych o napięciu od 84 V do 144 V i pojemności od 420 Ah do 760 Ah, które pozwalają na jednozmianową pracę. Akumulatory są ładowane w specjalnych ładownicach z zastosowaniem zautomatyzowanych energoelektrycznych zespołów prostowniczych.

11-SYSTEMY LACZNOSCI OGOLNO KOPALNIANEJ.skrobezpieczny system łączności głośnomówiącej i sygnalizacji UGO-86/1 przeznaczony jest do pracy w zakładach wydobywczych w celu zapewnienia łączności głośnomówiącej, sygnalizacji porozumiewawczej oraz współpracy z systemem automatyzacji przenośników.

Wykonanie iskrobezpieczne umożliwia jego stosowanie w wyrobiskach:

o dowolnej koncentracji metanu (dla zasilania bateryjnego - kategoria ia)

o koncentracji metanu dozwolonej przepisami (dla zasilania sieciowego - kategoria ib).

12-Omów system kontroli metanometrii ciągłej.

Metanomierze wyłączające spod napięcia urządzenia elektryczneUrządzenia te powinny samoczynnie wyłączać spod napięcia urządzenia elektryczne, gdy zawartość metanu w powietrzu przekroczy dopuszczalną wartość oraz jednocześnie sygnalizować w dyspozytorni metanometrycznej lub w miejscu zabudowy metanomierza zawartość metanu w powietrzu. Zabudowane są w wyrobiskach przewietrzanych lutniociągami przy wentylacji kombinowanej. Metanomierze rejestrujące Metanomierze te powinny rejestrować zawartość metanu w wyrobiskach oraz sygnalizować przekroczenie jego zawartości. Zabudowane są na wylocie z rejonów wentylacyjnych, w których prowadzone są roboty wybierkowe, oraz w szybach wentylacyjnych.Na wylocie z rejonowych prądów powietrza zawartość metanu w powietrzu nie powinna przekraczać  1% lub 1,5% w przypadku metanometrii automatycznej, natomiast w szybie wydechowym 0,75%Metanomierze wyłączająco-rejestrująceWg przepisów metanomierze te powinny być zabudowane w ścianach i w wyrobiskach przewietrzanych za pomocą lutniociągów. Zabezpieczają urządzenia elektryczne zainstalowane w tych wyrobiskach oraz w ich rejonie.Zabezpieczenie wyrobisk ścianowych.Metanomierze te zabezpieczają urządzenia elektryczne zainstalowane w ścianie oraz w wyrobiskach przyścianowych. W razie przekroczenia zawartości 2% metanu w powietrzu wypływającym ze ściany lub zawartości 1% metanu w powietrzu dopływającym do ściany, metanomierze powinny wyłączać spod napięcia urządzenia elektryczne zabudowane w ścianie oraz w wyrobiskach przyścianowych.Czujnik metanomierza kontrolujące zawartość metanu w prądzie powietrza wypływającego ze ściany zabudowuje się pod stropem  w ścianie - w odległości 2 m od wyrobiska przyścianowego, jeżeli na wylocie łączą się prądy powietrza (rys. 2a). Jeżeli na wylocie nie łączą się prądy powietrza (rys. 2b), to czujnik zabudowuje się w wyrobisku przyścianowym w odległości nieprzekraczającej 10 m od wylotu ze ściany. Czujnik metanomierza kontrolujący zawartość metanu w prądzie powietrza dopływającym do ściany zabudowuje się pod stropem w ścianie, w odległości nie większej niż 10 m od wyrobiska przyścianowego.Zabezpieczenie wyrobisk przewietrzanych za pomocą lutniociągówWwyrobiskach przewietrzanych za pomocą lutniociągów zabudowuje się metanomierze wyłączająco-rejestrujące, kontrolujące zawartość metanu pod stropem wyrobiska. Czujniki metanomierzy (rys. 3) zabudowuje się w odległości od czoła przodka 10 m przy wentylacji tłoczącej, a 6 m przy wentylacji ssącej. Czujniki te powinny powodować wyłączenie kombajnów chodnikowych po przekroczeniu 1% metanu w powietrzu, a po przekroczeniu 2% pozostałych maszyn z napędem elektrycznym zainstalowanych w wyrobisku. Kombajny chodnikowe w polach II-IV kategorii zagrożenia metanowego dodatkowo wyposaża się w metanomierze o pomiarze ciągłym, wyłączające organ urabiający kombajnu przy przekroczeniu zawartości 2% metanu.

3

---