Temat 4
1. Podstawowe elementy fordyzmu:
„FILOZOFIA”:
ekonomiczna produkcja wielkoseryjna
maksymalizacja wielkości produkcji
szybki obrót kapitału
tani, masowy wyrób - samochód (Blaszana Liza - model „T”)
wysoka wydajność dzięki racjonalnej organizacji pracy i systemowi płac (wysoka dniówka 5$ pod warunkiem osiągnięcia maksymalnej wydajności, przy spełnieniu dodatkowo wielu wymogów „dyscyplinarnych”). Wzrost płac i wydajności doprowadził w rezultacie do obniżenia się kosztów produkcji na jednostkę i wzrostu zysku (przy niższej cenie samochodu!)
surowy regulamin pracy i Wydział Bezpieczeństwa Zakładów pilnujący porządku i inwigilujący pracowników (np. zakaz rozmów, uśmiechania się, gwizdania)
nagrodą dla pracownika miała być także możliwość / przymus :) zakupu samochodu Forda („tylko złego, a zatem zbędnego pracownika nie stać na model T”...)
„TECHNOLOGIA”:
całkowity montaż samochodu w ruchu = zamiast ludzi przesuwa się produkt
następnie taśma produkcyjna (montażowa) z systemem taśm równoległych zasilającym częściami oddział montażowy (1914)
synchronizacja
rozłożenie wszystkich operacji produkcyjnych na czynności proste, wykonywane w jeden, ściśle określony sposób i w ściśle określonym momencie („one best way”)
specjalizacja = podział procesu pracy
wszystkie samochody są identyczne
tanie, proste, standardowe części zamienne
standaryzacja produktu i pracy
2. Industrializm (czyli tzw. druga fala w rozwoju ludzkości, po feudalizmie, zał. praca to podstawa bytu, rozdzielenie produkcji i konsumpcji) - zasady:
standaryzacja - produkcja identycznego wyrobu identyczną metodą, podobna organizacja i sposób zarządzania, procedury administracyjne i ludzkie zachowania, ujednolicenie sposobów i czasu pracy itp.
specjalizacja - możliwa do osiągnięcia dzięki podziałowi pracy, prowadzi do dużego zwiększenia jej wydajności
synchronizacja - „zgranie” poszczególnych elementów procesu produkcji, równomierny podział czynności
koncentracja - rozbudowa i łączenie jednostek organizacyjnych (wytwórców w przedsiębiorstwa, przedsiębiorstw w koncerny, firm w korporacje itp.), koncentracja kapitału
maksymalizacja - dążenie w każdej sferze do „największego, najwyższego, najlepszego wyniku”, przede wszystkim maksymalizacja wielkości produkcji i sprzedaży
centralizacja - przejmowanie / przekazywanie uprawnień decyzyjnych szczebli niższych przez szczeble wyższe, polecenia „schodzą” z góry na dół
+ przykłady współczesnych firm z branży samochodowej:
3. Charakterystyka współczesnego menedżera „taylorysty”:
„Racjonalizm zarządzania żyje do dziś.” Credo menedżerów - taylorystów przedstawili Thomas Peters i Robert Waterman w następujący sposób:
Wielkie jest zawsze lepsze, ponieważ daje korzyść wynikającą z ekonomiki skali. Jeżeli już organizacja jest duża, powinna dbać o dokładną i formalną koordynację.
Zwyciężają ci, którzy ponoszą niskie koszty - podstawowe kryterium.
Błędnych decyzji pozwala uniknąć przede wszystkim dokładna analiza stanu finansowego, badanie rynku i preliminowanie wydatków (preliminarz = zestawienie przewidywanych przychodów i rozchodów, plan finansowy).
Należy pozbyć się z firmy osób, które o coś walczą, gdyż zakłócają spokój (myślę, że chodzi np. o związkowców itp. - tak jak Ford, który kazał strzelać do strajkujących robotników, tylko uwspółcześnione).
Zadanie menedżera to przede wszystkim podejmowanie decyzji, musi wykazać on maksymalną stanowczość, ich wykonanie to sprawa drugorzędna...
Zadanie menedżera to też utrzymywanie porządku i kontrola - musi dokładnie określać strukturę organizacyjną i kompetencje. Ludzie = część układu produkcyjnego (tylko jasny i klarowny układ i podział pracy umożliwia kontrolę, jest ona niemożliwa, kiedy nie wiadomo, kto jest za co odpowiedzialny).
Wydajność wzrasta, jeżeli zapewnia się odpowiednie bodźce ($), trzeba wysoko nagradzać najlepszych, słabych - zwalniać.
Aby poprawiać jakość potrzebne są ciągłe inspekcje, kontrolerzy powinni składać raporty prezesowi (trzymać ludzi za mordę i pokazywać, że się nie żartuje).
„Biznes przede wszystkim” :) Ludzie, produkcja i usługi - czynniki, które muszą być podporządkowane wynikom finansowym.
„Naczelni dyrektorzy są najsprytniejsi - starannie upiększaj sprawozdania i bilanse, a w oczach innych będziesz dobrze wyglądał.” Hmmm, miało być etycznie...
Trzeba dążyć do nieustannego rozwoju produkcji, jeżeli występują z tym problemy, należy nawet zmienić dziedzinę działalności, byle tylko się rozwijać :)