Emilian Duczyc
Metodologia
Specjalizacja pastoralna - rok I
Elżbieta Bednarz, Studia i dokumenty zielonoświątkowe;
streszczenie rozdziału drugiego: „Teologiczne przesłanki edukacji religijnej w tradycji zielonoświątkowej”
Według autorki książki Studia i dokumenty zielonoświątkowe, osoby niepełnosprawne powinny mieć zagwarantowane prawo do uczestniczenia w nauczaniu religii, podobnie jak to dotyczy wszystkich innych uczniów. To oznacza, że przed władzami oświatowymi oraz kościelnymi stoi pewne wyzwanie. Autorka w swej książce przedstawia ruch i swoista pobożność zielonoświątkową, uwzględniając ich zbieżność z głównymi zasadami teologii reformacyjnej, oraz ich znaczenie dla katechizacji osób z upośledzeniem umysłowym. Prezentuje również wyznanie wiary Kościoła Zielonoświątkowego, dowodząc jego zbieżności z podstawowymi zasadami reformacji oraz głównymi koncepcjami teologicznymi (nauka o usprawiedliwieniu oraz nauka o prymacie Pisma Świętego i Słowa Bożego). Te koncepcje teologiczne stanowią nie tylko jedną z podstawowych elementów treściowych edukacji religijnej osób upośledzonych umysłowo, lecz również dostarczają jej teologicznego uprawomocnienia.
TRADYCJA ZIELONOŚWIĄTKOWA
Opisuje w niej ruch charyzmatyczny(pentekostalny, zielonoświątkowy) opisując od jakiego wydarzenia ruch ten przyjął nazwę. Chodzi o zesłanie Ducha Świętego w Dziejach Apostolskich, które miało miejsce w dzień żydowskiej Pięćdziesiątnicy. Była ona uroczystością dziękczynną za żniwa pszeniczne oraz pamiątką nadania Prawa na górze Synaj.
Opisuje co wyróżnia charyzmatyków, a jest to: wiara w chrzest Duchem Świętym, w doświadczenie Jego pełni i w dary duchowe czyli charyzmaty. Przybliża kiedy i gdzie pojawił się ruch charyzmatyczny w protestantyzmie i jak dotarł on do Polski.
Wskazuje na to co wyznają zielonoświątkowcy, m.in. uznają ostateczne, nieomylne, zawarte w Objawieniu Bożym prawdy wiary. Przyjmują ogólne zasady reformacji tj. zbawienie jako wolny dar łaski Bożej, niezależny od uczynków i kościelnego pośrednictwa. Pismo Święte jest normą wiary i postępowania. Uważają, że każdy człowiek powinien przeżyć duchowe narodzenie na nowo i być pewnym zbawienia, o ile to przekonanie opiera na obietnicach Bożych. Jezus jest jedynym pośrednikiem zbawienia. Zielonoświątkowcy przyjmują dwa sakramenty: chrzest i Wieczerzę Pańską. Chrzest przyjmowany jest jako świadomy i dobrowolny akt wiary, jest przyłączeniem do Kościoła oraz symbolizuje rozpoczęcie duchowego życia. Natomiast Wieczerza Pańska to obrzęd wspólnoty wiernych ze sobą i z Bogiem, oznaczający kontynuację życia duchowego.Kościół Zielonoświątkowy za Ojcami Reformacji wyznaje zasady reformacyjne: sola scriptura( tylko Pismo Święte), solus Christus( tylko Chrystus), sola gratia( tylko łaską), sola fide( tylko przez wiarę). Usprawiedliwienie jest aktem łaski Bożej, w którym Bóg, niezależnie od naszych uczynków, wybacza nam wszystkie grzechy ze względu na sprawiedliwość Chrystusa przypisaną nam i przyjętą przez nas jedynie przez wiarę. Łaska jest podstawowym kryterium zbawienia i życia w społeczności z Bogiem. Umożliwia ona wszystkim ludziom skorzystanie z dzieła odkupienia. Łaska jest darem, którą człowiek otrzymuję za darmo, bez żadnych zasług. Człowiek raz usprawiedliwiony potrzebuje stale tej łaski, aby trwać w bliskiej społeczności z Bogiem. Pismo Święte stanowi jedyną normę normującą dla nauku Kościoła, która ma status nauki wtórnej, posiadającej walor ważności o tyle, o ile jest zgodna z nadrzedną i niepodważalną normą normującą. Pismo Święte jest rozumiane nie tylko jako świadectwo objawienia się Boga, normujące naukę Kościoła, lecz również jako Słowo samego Boga. Bóg w Jezusie Chrystusie uobecnia się w świecie pod postacią Słowa Bożego. Na Boże samoobjawienie, ludzkość ma odpowiedzieć słuchaniem. Owo objawienie jest Słowem Bożym w potrójnym sensie: po pierwsze, Jezus jest Słowem, które stało się ciałem; po drugie, Pismo Święte jest Słowem wskazującym na Słowo, które stało się ciałem; po trzecie, kazanie jest „słowem” będącym proklamacją Słowa, które stało się ciałem. Biblia jako Słowo Boże nie jest tylko księgą historyczną, nauczającą czy mądrościową, lecz przede wszystkim świadectwem Objawienia samego Boga i szansą jego doświadczenia. Tożsamość zielonoświątkowa określana jest na podstawie trzech kryteriów, które każdy wierny winien wyznawać i doswiadczać, a są to: pełne podporządkowanie się autorytetowi Pisma Świętego, stałe przeżywanie obecności i mocy Ducha Świętego w każdej dziedzinie osobistego i zborowego życia oraz pełne poddanie się władzy Chrystusa.
Autorka opisuje, że jest przyjęte w Kościele, iż niemowlęta, małe dzieci, osoby chore psychicznie, ochrzczone być nie mogą. Uważa ona, że jest potrzebne ukazanie różnicy pomiędzy chorobą bądź zaburzeniem psychicznym, a upośledzeniem umysłowym. Choroba psychiczna obejmuje swym zakresem ogół zaburzeń czynności psychicznych, które są przedmiotem zainteresowania psychiatrii klinicznej. Zaburzenia psychiczne charakteryzują się zmianami chorobowymi w zakresie myślenia, świadomości, intelektu, woli, działania i innych funkcji psychicznych, prowadzących do znacznych niekiedy zaburzeń zachowania w środowisku społecznym. Natomiast upośledzenie jest stanem zahamowania lub niepełnego rozwoju umysłu. Wskazuje w ten sposób na różnicę pomiędzy stanem chorobowym, jakim jest zaburzenie psychiczne, a upośledzeniem umysłowym, które charakteryzuję się obniżonym poziomem funkcjonowania intelektualnego, z uwzględnieniem funkcji poznawczych, myślenia, spostrzegania itp.
Według autorki Rada Starszych zboru ma za zadanie rozważyć każdy indywidualny przypadek świadomości wiary katechumena, biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności intelektualnej. Jeżeli osoba upośledzona umysłowo może przyjąć usprawiedliwienie z łaski przez wiarę, to zgodnie z nauką Kościoła, również ma wszelkie przesłanki do przyjęcia chrztu. Została podana uproszczona definicja grzechu, która mówi, iż grzech jest świadomym przekroczeniem pewnych zasad postępowania. Odpowiedzialność za czyny, poczucie winy i osąd moralny u osób upośledzonych są znacznie słabsze niż u osób z pełną świadomością własnych działań i zachowań. To oznacza, że każdorazowo gdy chcemy stwierdzić, czy mamy do czynienia z grzechem u osób upośledzonych umysłowo, musimy zadać sobie pytanie, czy ich działanie nie wynika z samej istoty upośledzenia umysłowego, czy kojarzą oni swój czyn ze złym, negatywnym zachowaniem w danej chwili.
Autorka zawiera informacje o tym, że katolicka koncepcja grzechu w odniesieniu do osoby głębiej upośledzonej zakłada, iż bez zrozumienia nie może być grzechu, bez świadomości tego co robi źle, nie może być winy. Natomiast ewangelicka nauka o usprawiedliwieniu z łaski odwołuje się do koncepcji powszechności i totalności grzechu pierworodnego, dlatego tez świadomość grzechu bądź jej brak, nie stanowi kryterium grzeszności, tym samym nie wyłącza ona żadnej osoby z grona grzeszników potrzebujących usprawiedliwienia z zewnątrz. To oznacza, że w kwestii grzechu wszyscy są równi - pełnosprawni i niepełnosprawni umysłowo, nie ma różnicy. Duch Święty wzbudza wiarę ku zbawieniu, a to oznacza, że jego działaniem mogą być objęte także osoby niepełnoprawne umysłowo. Nauka o usprawiedliwieniu dostarcza teologicznego uprawomocnienia edukacji religijnej osób niepełnosprawnych umysłowo, stanowi również istotne kryterium doboru treści nauczania. Została zawarta informacja, że osoby upośledzone umysłowo w stopniu głębszym, pozostaje w swoim rozwoju poznawczym w stadium przedoperacyjnym, nie przekraczającym poziomu ogólnego rozwoju intelektualnego dziecka ośmioletniego, co oznacza, że w swoim myśleniu pozostają dziećmi.
Autorka książki na przykładzie Tymoteusza ukazuje, że był on uczony Pisma Świętego od dzieciństwa. Duch Święty nie jest ograniczony niedoskonałością ludzkiego rozumu, dzięki czemu dana jest możliwość przyjęcia Słowa Bożego nawet przez osobę upośledzoną umysłowo. Autorka oznajmia, że każda osoba ludzka ma niepodważalne prawo do poszukiwania prawdy religijnej i przyjmowania jej w sposób dla siebie możliwy.
Żaden człowiek nie może być przez Kościół wykluczony z możliwości przyjęcia orędzia o usprawiedliwieniu, dlatego też upośledzenie umysłowe nie może stanowić przeszkody w objęciu tej grupy uczniów katechizacją.