Ulisses :
Powieść Jamesa Joyce'a
W latach 1918-1920 publikowana w odcinkach w amerykańskiej gazecie
W całości wydana w Paryżu w 1922
Nawiązuje do odysei Homera
Podobieństwa
Opisuje podróż po Dublinie
Główny bohater - Leopold Bloom
Akcja rozgrywa się w ciągu jednego dnia 16 czerwiec 1904
Proces :
Autor Franz Kafka
Geneza : Impulsem do napisania było zerwanie zaręczyn z narzeczoną . Wstępne założenia : krótkie opowiadanie, temat : konflikt ojca z synem.
Treść : Główny bohater - Józek K, pełnomocnik bankowy. Pewnego dnia budzi się w swoim własnym mieszkaniu i zostaje zaskoczony najściem urzędników, którzy oświadczają mu, że zostaje aresztowany, "mimo, iż nic złego nie popełnił". W dzień swoich 30 urodzin. Jednak może prowadzić normalne życie, musi jedynie pozostać do dyspozycji sądu. W jego życiu. następuje seria absurdalnych, niezrozumiałych wydarzeń. Wiadomość o aresztowaniu dochodzi do wszystkich znajomych Józefa. Na przesłuchaniach nieudolnie protestuje przeciwko osaczeniu go przez władzę sądową, nie udaje mu się jednak zmienić tej sytuacji. Szuka pomocy u: żony woźnego sądowego (która okazuje się prostytutką), wuja Karola, prawnika Hudla, malarza sądowego, innego oskarżonego - Blocka, w końcu u więziennego kapelana (który stara się naświetlić jego sytuację, poprzez paraboliczną przypowieść). Uzyskane przez niego informacje są jednak niepełne i niespójne. Powieść kończy się pesymistycznym akcentem - dokładnie w roku po aresztowaniu zostaje zamordowany ciosem w serce, przez dwóch urzędników.
Interpretacja : Totalitaryzm, samotność, odpowiedzialność za własne życie, winie i karze,
Według innej wersji tytułowy "proces", to nasze życie, którego nie jesteśmy w stanie wygrać zawsze kończy się śmiercią. Stąd to postać-symbol, utożsamiana z ludzkością, która wciąż szuka sposobu na życie, ale nigdy go nie pozna (tak samo jak skazany z przypowieści nigdy nie zobaczy "sprawiedliwości").
Przedwiośnie :
Autor : Stefan Żeromski
Powieść przedstawia dzieje młodego chłopca Cezarego Baryki
Młodość w Baku, Rewolucja, Śmierć matki, Wyjazd, Śmierć ojca, mit szklanych domów, wojna polsko-radziecka, Nawłoć - rodzinny majątek Hipolita wielosławskiego, miłość, śmierć Karoliny. Romans z Laurą. Potem Warszawa, demonstracja komunistyczna ma Belweder.
Podsumowanie : Żeromski przedstawia tutaj rozterki młodego człowieka XX-lecia międzywojennego, który jest rozczarowany kształtem nowej niepodległej ojczyzny.
Granica:
Interpretacja : w świetle problematyki społeczno-politycznej.