Mandala w edukacji
Mandala to technika malowania obrazów, która uspokaja, odpręża i rodzi zdolność do prawdziwego skupienia. Praca z mandalą wywiera bardzo korzystny wpływ na kształcenie uczniów już od pierwszego etapu nauczania. Pobudza i rozwija twórcze myślenie, które jest podstawą kreatywnej edukacji. Tworzenie mandali to znakomity sposób na odprężenie i wyciszenie dla dzieci w przedszkolu oraz w szkole. Większość nauczycieli stosujących technikę mandali, jest zachwycona i jednocześnie zaskoczona rezultatami.
Słowo manadala pochodzi z sanskrytu i oznacza cały świat, centrum, koło życia.
Jest ona najstarszym z symboli obejmującym niemal wszystkie kultury. Najczęściej jednak kojarzy się ona z buddyzmem tybetańskim, w którym oglądanie i tworzenie mandali jest formą medytacji. Do dziś mnisi podróżujący po całym świecie tworzą mandale z piasku na znak pokoju i przyjaźni.
Do psychologii zachodniej mandala trafiła za sprawą Carla Gustava Junga, który uznał ją za środek terapeutyczny. Psychoterapeuta ten zauważył, że jego pacjenci w momencie lęku, dezorientacji i depresji tworzą koliste kształty, dążąc w ten sposób do harmonii i wewnętrznego ładu.Obecnie psychologowie korzystają z doświadczeń Junga zalecając swoim pacjentom nie tyle tworzenie obrazów co kolorowanie rysunków w kształcie koła w celu wyciszenia i zrelaksowania.
Tworzenie mandali może być także jedną z technik nowoczesnej metody pracy z dziećmi - pisze Dorota Skwark, pedagog i autorka książek "Mandala, sposób na odprężenie i wyciszenie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym". Jest stosowana w psychoterapii i katechezie, ponieważ pomaga uporządkować system wartości. Nie wymaga wielu pomocy. Mogą to być do wyboru: kredki, flamastry, plastelina, farby i oczywiście kartka.
Aleksander Jaglarz , autor książki "Czytam z mandalą" zaleca pracę z mandalą w świetlicach szkolnych, na lekcjach plastyki, sztuki, podczas wszelkiego typu zajęć - jako wstępny etap wyciszający i poprawiający koncentrację. U dzieci nadpobudliwych psychoruchowo tworzenie mandali prowadzi do wytrwałości i konsekwencji w działaniu, sprzyja wewnętrznej integracji.
Z kolei dzieci nieśmiałe i bierne stają się bardziej aktywne, odważne i komunikatywne dzięki radości tworzenia. Należy dodać, że specyficzna atmosfera, jaka wytwarza się podczas malowania, łagodzi napięcia, nieporozumienia i agresję wśród dzieci.
Rysowanie mandali to dobra okazja do poznania warsztatu plastycznego, kształcenia zdolności manualnych i techniki rysunku, ćwiczy motorykę dłoni najmłodszych uczniów, uczy jak dobierać kolory, kształty, typ kreski, pozwala na wypracowanie własnego stylu - pisze Jaglarz.
Do pracy twórczej wykorzystuje się, oprócz pisaków i kredek, także plastelinę, ryż, wycinki gazet, kolorowy papier, farby i wiele innych technik. Kolorowe kompozycje ozdobią ściany klas, korytarzy, świetlic. Można organizować konkursy prac, wyłaniać i nagradzać laureatów, przygotowywać wystawy lub wirtualne galerie.
Do kolorowania mandal ważny jest wybór określonych kolorów, które również mają swoją symbolikę. wybrane przez dziecko kolory są dla opiekuna ważną informacją w jakim znajduje się aktualnie nastroju. Dzięki tej metodzie łatwiej wejść w kontakt z dzieckiem oraz pomóc mu, jeśli przeżywa problemy lub trudności.
Mandale wykorzystuje się nie tylko w celach plastycznych, można ją z powodzeniem stosować na lekcji matematyki (geometria) oraz w nauce czytania. Nauczyciele matematyki mogą ją wykorzystać przy okazji omawiania zasad symetrii.
Aleksander Jaglarz proponuje korzystać z pomocy symbolu mandali przy doskonaleniu nauki czytania i pisania u dzieci posiadających już znajomość literek. Umieszczając w mandalach literki, słówka i ilustracje można poszerzać zasób słownictwa, kształtować pamięć wzrokową oraz rozwijać wyobraźnię. Relaksacyjne funkcje mandali pozwalają w przyjemny sposób doskonalić umiejętność czytania.
źródło:
Dorota Skwark, seria książek "Mandala, sposób na odprężenie i wyciszenie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym", wydawnictwo Jedność Rodzinie.