MIKROEKONOMIA OSTOJ

WYKŁAD I

Rzadkość - jest to wyraz luki pomiędzy ilością dostępnych zasobów a wielością celów do realizacji których zasoby te mogą zostać użyte, mówimy wtedy, że zasób jest ograniczony. Ograniczoność - oznacza to niedostateczna ilość zasobów do realizacji wszystkich celów.

Przedmiotem ekonomi są zachowania ludzkie implikowane rzadkością, czyli zachowania ludzi postawione wobec ludzi pomiędzy iloscią dostępnych zasobó, a ilością celów, które mogą być realizowane przy jej zastosowaniu .

ZASOBY - to każdy potencjał, który posiada samodzielny byt materialny i który może być wykorzystany do produkcji lub konsumpcji. W ekonomii istnieje trójpodział zasobów. Dzielą się one klasycznie i zawsze na 3 grupy:

1. ZASÓB KAPITAŁU RZECZOWEGO - są to wszystkie dobra wytworzone przez człowieka służące do wytwarzania innych dóbr. Proces powiększania kapitału nazywamy inwestycją rzeczową. W procesie wytwarzania kapitał rzeczowy ulega zużyciu. Przedsiębiorca dokonuje jednak zakupów nowych składników majątku rzeczowego dzięki czemu kapitał rzeczowy się zwiększa.

Inwestycje rzeczowe - to przyrost kapitału rzeczowego w ciągu roku lub kilku lat. Są to inwestycje brutto. Część inwestycji kompensuje zużycie kapitału (są to inwestycje odtworzeniowe) a część powoduje wzrost tego zasobu (są to inwestycje netto)

J_B = J_O + J_N

Wynagrodzenie usług kapitału rzeczowego...w przypadku kapitału rzeczowego wynagrodzenie jego usług jest dochód pierwotny w postaci amortyzacji powiększonej o zysk.

2. ZASÓB PRACY - jest to potencjał energii umysłowej i fizycznej, który może być użyty do produkcji w gospodarce rynkowej. Potencjał ten reprezentują ludzie pracujący i poszukujący pracy zdolni do pracy.

Wynagrodzeniem usługi jest płaca robocza. Jest to drugi dochód pierwotny w gospodarce.

3. ZASÓB ZIEMI - jest to cały potencjał przyrody, który może być użyty do produkcji w postaci zasobów: mórz, lasów, powietrza a także złóż minerałów w ziemi oraz powierzchni na której może być zorganizowana produkcja lub konsumpcja.

Wynagrodzeniem korzystania z ziemi jest czynsz różne formy rent gruntowej.

Suma wszystkich dochodów pierwotnych w gospodarce daje na wielkość PKB. Dochody pierwotne finansują gospodarce dochody wtórne (dywidenda, odsetki, emerytury)

IMPLIKACJA RZADKOŚCI:

1. Konieczność wyboru wariantu alokacji

Proces wybierania wariantu alokacji nazywamy gospodarowaniem.

2. Koszt alternatywny - nazywamy wartość najlepszego niezrealizowanego wariantu alokacji.

Z kosztu można wyprowadzić warunek optymalności wyboru, czyli koszt alternatywny musi być mniejszy od wartości zrealizowanego wariantu alokacji.

3. Problem ograniczonej mobilności alokacyjnej zasobów - polega na tym, że zasoby w różnym stopniu nadają się do realizacji danego celu. Prowadzi to do podporządkowania decyzji regule, że w pierwszej kolejności do danego celu używane są zasoby, które relatywnie najbardziej do danego celu się nadaja. Dzieje się tak zarówno na poziomie pojedynczego przedsiębiorstwa (w pierwszej kolejności wykonują prawie najlepsi) jak i na poziomie gospodarki dzięki działaniu mechanizmu rynkowego.

PODSTAWOWY PROBLEM I PODSTAWOWA ZASADA

W przypadku podstawowego problemu ekonomicznego jego rozwiązanie polega na podjęciu właściwej decyzji dotyczącej wyboru wariantu alokacji. W momencie kiedy wybór zostanie dokonany problem zostanie rozwiązany.

Podstawowa zasada ekonomiczna - wyraża się koniecznością ciągłego porównywania efektu z nakładu, który został poniesiony. Jest to miara efektywności. Efekt i nakład posiadają różne konkretyzacje w zależności od celów i ekonomicznych interesów podmiotów stosujących tę zasadę.

W hipermarkecie __________ EFEKT : NAKŁAD = EFEKTYWNOŚĆ

U pracobiorcy_____________ WYNAGRODZENIE : NAKŁAD PRACY

U pracodawcy_____________ KOSZT PRACY : KORZYŚĆ JAKĄ PRZYNIOSŁĄ PRACA

U właściciela firmy_________ ZYSK : KAPITAŁ WŁASNY

ROE - R_n : K_wł = wskaźnik rentowności kapitału

Stosowanie podstawowej zasady może podlegać dwom wariantom:

1. MAKSYMALNEJ OSZCZĘDNOŚCI - zakłada stały efekt i postępowanie minimalizujące nakład w celu jego osiągnięcia.

2. MAKSYMALNEJ WYDAJNOŚCI - zakłada się stały nakład i postępowanie które przy tym nakładzie maksymalizuje efekt.

Stosowane warianty mogą być wykorzystywane naprzemiennie, jednak nie jest możliwa jednoczesna maksymalizacja efektu i minimalizacja nakładu.

RYNEK - to proces w ramach którego po przez konfrontacje prezentowanych na nim ofert, dochodzi do dopasowania decyzji podejmowanych po stronie popytu i podaży w wyniku czego zostaje wygenerowana cena rynkowa.

CENA RYNKOWA - to produkt dostosowań rynkowych które doprowadzają do stanu zakładającym sprzedaż podobnych towarów po podobnych cenach.

Decyzje po stronie podaży dotyczą rozwiązania następujących problemów: co? Ile? Kiedy? W jaki sposób? Za ile zaoferować sprzedaż?

Po stronie popytu: co kupić? Ile? Za jaką cenę? Kiedy? U kogo?

Kiedy te decyzje zostaną uzgodnione mówimy, że rynek jest w stanie równowagi - popyt odpowiada podaży przy danej cenie.

TRANSAKCJA WYMIENNA - założenia modelu.

• dobra musza być rzadkie

• musi być oczekiwana obustronna korzyść

• sprzedający musi być właścicielem (prawa własności prywatnej)

• zróżnicowanie preferencji

• warunek z podziałem pracy i specjalizacja produkcji

WYKŁAD II

EKONAOMIA POZYTYWNA - stara się odpowiedzieć na pytanie jak funkcjonuje rynek. Jest to dominujący nurt. Istnieją zarzuty pod jej adresem. Główny zarzut - chce uzyskać fotografie procesów gospodarczych. Wiedze o mechanizmie funkcjonowania pozwala podejmować odpowiednie decyzje i wpływać na stan gospodarki.

EKONOMIA NORMATYWNA - stara się odpowiedzieć na pytanie jak powinna funkcjonować gospodarka. Główny zarzut - jeżeli chcemy odpowiedzieć na każde pytanie jak powinna funkcjonować gospodarka to ekonomia nie zna odpowiedzi na wszystkie te pytania. Ekonomia ta staje się przydatną kiedy nie ma możliwości wyjaśnić jak funkcjonuje gospodarka ponieważ nie zachodzą tam procesy gospodarcze albo są oceniane jednoznacznie negatywnie. Ma to miejsce wtedy kiedy występują zjawiska uznane za defekty rynku (bezrobocie, inflacja) lub w sytuacji gdy rynek z różnych przyczyn nie obejmuje alokacji zasobów rzadkich np. ujemne efekty zewnętrzne w postaci zanieczyszczeń lub dodatnie w postaci możliwości korzystania np. ze szkoły wyższej publicznej.

MIKROEKONOMIA - stara się na pytanie (w jaki sposób podmiot ma się zachować aby otrzymać korzyść). Analiza skupia się na rynku jednego produktu:

Analizowany jest rynek pralek i butów. Dominuje założenie że dobra oferowane na rynku są homogeniczne - nie różnią się jakościowo. Mówimy o gospodarce zrównoważonej, jeżeli wszystkie rynki jednego produktu są zrównoważone.

MAKROEKONOAMIA - stara się odpowiedzieć na pytanie (jak przebiegają procesy gospodarcze w skali gospodarki narodowej), jakich należy spodziewać się zmian podstawowych parametrów gospodarki (wydatki konsumpcyjne, stopy procentowe, poziom oszczędności) oraz jakie działania może podjąć państwo aby doprowadzić gospodarkę do stanu uznanego za pożądany przy najmniejszym koszcie ekonomicznym i społecznym .

Równowagę w gospodarce opisuje stan zrównoważenia trzech makro rynków:

• rynku pracy

• rynku dóbr i usług

• rynku pieniądza

Obie te nauki łączy ten sam obiekt (gosp. Narodowa) i ten sam przedmiot badań (zachowania ludzkie). Różnią je cele oraz narzędzia badawcze i aparat pojęciowy.

Kilka błędów metodologicznych - w praktyce często spotykamy się z błędami logicznymi w ocenie zjawisk gosp. Występują co najmniej 2 błędy:

1. Logiczny błąd złożenia - polega na rozumowaniu, zakładającym, że jeżeli jakaś zależność jest prawdziwa dla zjawiska z danej klasy zjawisk to oznacza to że jest to prawdziwe dla wszystkich zjawisk. Takie spostrzeżenie może być rozpatrywane przede wszystkim w kategoriach hipotezy którą należy sprawdzić a nie w kategoriach udowodnionego twierdzenia.

2. Post hoc ergo propter - polega na tym, że na podstawie tego, że bezpośrednio po zjawisku A następuje B, twierdzi się, że A jest przyczyną B.

3. Klauzula Ceteris Paribus - w przypadku, kiedy badane zjawisko zależy od wielu czynników i to w ten sposób, że jednoczesna analiza zmienności jest niemożliwa stosujemy klauzule. Polega na tym, że zakładamy stałość wszystkich istotnych czynników mających wpływ na badane zjawisko za wyjątkiem jednego badanego czynnika.

DOBRA = ŚRODKI ZASPOKAJANIA POTRZEB

KLASYFIKACJA DÓBR:

1. ekonomiczne - rzadkie i wytworzone przez człowieka

wolne - dostępne w ilości nieograniczonej wytwarzane przez człowieka

2. pierwotne - dostarczane bezpośrednio z przyrody (noga być rzadkie i wolne)

3. produkcyjne - przeznaczone do produkcji i innych dóbr

konsumpcyjne - przeznaczone do konsumpcji

PRODUKCJA - to świadomie realizowany przez człowieka proces transformacji jednego zasobu na inny zasób zakładając tworzenie wartości użytkowych

KONSUMPCJA - posłużenie się rzeczą lub wykorzystanie świadczenia lub stanów w celu zaspokojenia istniejącej potrzeby zakładając destrukcje rzeczy.

SFERA KONSUMPCJI - zaliczana jest w obszar aktywności gospodarczej gospodarstw domowych.

SFERA PRODUKCJI - to aktywność przedsiębiorstw

GRANICA - to ostatnia wycena rynkowa rezultatów działalności człowieka

PODZIAŁ - rozdysponowanie rzadkich dóbr pomiędzy producentów i konsumentów. Bez podziału nie może dojść do produkcji, ale bez produkcji nie ma podziału, który z kolei warunkuje konsumpcję i możliwość ponawiania produkcji.

SPECYFICZNE GRUPY DÓBR:

1. Dobra COMMON POOLS - grupa dóbr posiadających następujące cechy:

• nikt nie jest wyłączony z możliwości korzystania z nich

• maja konkurencyjne zastosowanie

• wykorzystanie ich w jednym celu przez konkretne podmioty uniemożliwia korzystanie z tych dóbr przez inne podmioty

2. DEMERIT GOODS - dobra społecznie szkodliwe, ocena społeczna jest niższa od oceny indywidualnej (alkohol, papierosy)

3. MERIT GOODS - dobra merytoryczne, społecznie użyteczne, ocena społeczna danego dobra jest wyższa od indywidualnej

4. Dobra PUBLICZNE:

• są używane dla dużej liczby

• nikt nie może być wyłączony z ich użytkowania

• mogą być użytkowane przez bardzo wiele podmiotów, zwiększenie liczby użytkowników nie zmniejsza możliwości

5. Dobra PRYWATNE - są to dobra względem których określona osoba posiada społecznie uznane prawa własności (związek praw własności) z których może korzystać dla własnych celów. Należą do niej:

• prawo użytkowania i zużywania przedmiotu własności

• prawo zawłaszczenia dochodów osiągniętych dzięki wykorzystaniu przedmiotów własności

• prawo określania przeznaczenia dochodów i własności

• prawo przekazania swoich praw innym osobom

POTRZEBY - odczuwane chęci posiadania lub użytkowania, uzyskane świadczenia (usługi) lub osiągania stanu

RODZAJE POTRZEB:

1. Materialne i niematerialne

2. Indywidualne i zbiorowe

3. Ujawnione i nieujawnione

4. Komplementarne

5. Jednorazowe i odnawiające się

6. Bieżące i przyszłe

CECHY POTRZEB:

Jako podstawową cechę potrzeb ekonomia uznaje ich:

• nieograniczoność

• ograniczone w swej pojemności

• ilościowo nieograniczone

• stale się

• uwarunkowane społecznie

ŹRÓDŁA POTRZEB:

• organizm ludzki

• warunki przyrodnicze

• gospodarka

• relacje społeczne

ELEMENTY RYNKOWEJ TEORI KREACJI CENY

1. KONKURENCJA - to określone relacje pomiędzy producentami oraz nabywcami. To auto korekta zachowań uczestników rynku motywowana chęcią zawarcia transakcji na najlepszych dla siebie warunkach.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA MODELU RYNKU:

1. rynek dobra homogenicznego - wszystkie dobra są identyczne

2. jest to rynek dóbr konsumpcyjnych

3. nabywcami są gospodarstwa domowe

4. sprzedawcy to przedsiębiorstwa

5. w modelu tym zarówno nabywców i sprzedawców jest tyle, że żaden z nich w drodze indywidualnej decyzji nie jest w stanie wpłynąć na cenę rynkową

6. zawarcie transakcji nie powoduje żadnych innych efektów jak przepływ towarów w jedną stronę i przepływ pieniądza w drugą

7. zawarcie transakcji jest dobrowolne i nie są one podporządkowane jakimkolwiek poza ekonomicznym czynnikom

8. sprzedawców i nabywców łączy chęć osiągnięcia obopulnej korzyści

CENA - TO WARTOŚĆ TOWARÓW WYRAŻONA W PIENIĄDZU

CENA RYNKOWA - to wyraz dostosowań na rynku, którego efektem jest stan w którym podobne towary oferowane są i sprzedawane po podobnych cenach. Zatem cena rynkowa jest pieniężnym wyrazem wartości towaru.

PIENIĄDZ -

1. Definicja merytoryczna - to środek będący powszechnym ekwiwalentem, który jest jednocześnie środkiem ostatecznej zapłaty. Ekwiwalent oznacza, że pieniądz swoją ilością określa wartość innych towarów.

Powszechnie oznacza:

1. że w zasadzie wartość wszystkich towarów wyrażona jest w pieniądzu

2. że na danym rynku nikt nie odmawia w zasadzie przyjęcia zapłaty w pieniądzu

Ostateczna zapłata oznacza, że wszystkie roszczenia z tytułu należności wygasają.

2. Definicja funkcjonalna - wszystko co pełni funkcję pieniądza jest nie pieniądzem

1. pieniądz to miernik wartości

2. pieniądz to środek cyrkulacji

3. pieniądz to środek gromadzenia skarbów

4. pieniądz to środek płatniczy

5. niektóre pieniądze pełnią funkcją pieniądza światowego

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---