Rodzaje gimnastyki:
1. Podstawowa- dzieli się na:
- dla dzieci w wieku przedszkolnym 3-6
- młodszy wiek szkolny 7-10
- średni wiek szkolny 11-13
- starszy wiek szkolny 14-18
- dorosłych- dla kobiet i mężczyzna-
- starszych,
- zadaniem jej jest przygotowanie fizyczne org., wszechstronny jego rozwój, wyrabianie nawyków ruchowych w znaczeniu dla życia, pracy i zdrowia, harmonijne rozwijanie org.,
- ćwiczeni które dominują w gimn. podstawowej - to biegi, skoki, rzuty, dźwiganie, czołganie, mocowanie.
2. Sport gimnastyczny- Cele- opanowanie techniki sportowej i systematyczne jej doskonalenie; maksymalny rozwój fizyczny org. i osiągniecie możliwie największego rozwoju cech psychomotorycznych, przygotowanie psychiczne i taktyczne do startu,
- Sport gimnastyczny dzieli się na:
- gimnastykę sportową:-
- 4 bój kobiet (ćw. wolne, skok przez konia, poręcze asymetryczne, równoważnia)
- 6 bój mężczyzn (ćw. wolne, poręcze symetryczne, koń z lękami, na kołach, na drążku, skok przez konia)
- akrobatykę sportową:
- skoki akrobatyczne(Ki M);
- ćwiczenia dwójkowe (K i M + mieszane)
- ćwiczenia w zespole (K- trójkowe; M- czwórkowe)
- skoki na trampolinie- batut- K i M;
-skoki synchroniczne kobiet dwójkowe;
- skoki synchroniczne mężczyzn- dwójkowe,
- gimnastykę artystyczną;
- ćwiczenia ze skakanką,
- ćw. z obręczką z drewna
- ćw. z piłką
- ćw. ze wstążką
- ćw. z maczugami
- układy zbiorowe- 6 zawodniczek
3. Pomocniczo- specjalna:
- gimnastyka pomocnicza w sporcie
- gimnastyka w zakładach pracy (specjalną)
4. Lecznicza:
- stosowane ćwiczenia- profilaktyczne, korekcyjne, rehabilitacyjne;
- ćwiczenia działające: miejscowo, ogólno-usprawniające,
- sposób wykonywania dzielimy je na: ćw. bierne, ćw. czynne, ćw. specjalne(oddechowe), ćw. koordynacyjne
Pozycje wyjściowe:
- wysokie- postawa zwarta, w rozkroku, wykroku, zakroku, jednonóż, zmieniając położenie nóg i rąk- postawa w rozkroku- ramiona w bok, na biodrach lub na karku
- pół wysokie- przysiady, klęki z odmianami- np. przysiad podparty, unik podparty, klęk obunóż, klęk jednonóż, klęk podparty, klęk podparty jednonóż,
- niskie- siady, leżenia przodem, tyłem , bokiem, leżenia przewrotne, przerzutne, a także podpory leżąc przodem tyłem, lub bokiem
- „izolowane” - np. skłon w tył w siadzie na ławeczce, izolujące np. ruch w st. biodrowym- siady, klęki, klęki podparte, leżenie.
- w zwisie i podporach- dzielimy na:
- wolne: -gdy ciało jest podparte lub zwieszone tylko na rękach lub nogach
- mieszane- gdy występują dwa punkty podporu lub zawieszenie ciała, np. przysiad zawieszony- zwis na rękach i podpór na nogach.
Ustawienia względem przyrządów:
- linie równoległe- pobok
- linie przecinające się- poprzek
Wspieranie- przeniesienie ciała z niższego położenia do wyższego, najczęściej ze zwisu do podporu przy dążeniu głowy w przód, która osiąga najpierw najwyższe położenie.
Wymyki- przemieszczenie ciała z położenia wyższego do niższego, ale przy dążeniu nogami w przód, gdzie wpierw nogi osiągają najwyższe położenie.
Kołowroty- jest to ruch obrotowy dookoła osi przyrządu, z podporu do podporu, poprzez chwilowy zwis, np. kołowrót w tył, olbrzymi.
Woltyżer lub przedmachy- to szybkie przenoszenie nóg lub ciała nad przyrządem. ,wyróżniamy- wymachy-ruch jedną lub dwoma nogami, i powrót do pozycji wyjściowej bez przenoszenia nad przyrządem. Przedmachy dzielimy na:
- okroczne- w przód, w tył, jednonóż,
- odwrotne- kiedy tułów jest odwrócony tyłem do przyrządu,
- zawrotne- kiedy tułów lub nogi zwrócone są przodem do przyrządu,
- oboczne- obunóż, boczne ułożenie tułowia na przyrządzie.
Woltyże- koła i nożyce.
Rodzaje ćwiczeń zwinnościowo- akrobatycznych:
- statyczna praca mięśniowa- stania, pozycje wstrzymaniem, stanie na rękach, stanie na głowie, waga przodem,
- dynamiczna praca mięśniowa- przewroty, wychwyty, przerzuty, salta.
-przewroty i przerzuty wolne (salto)- wykonywane są bez dotykania podłoża.
Podział w gimnastyce:
1. Somatyczno- anatomiczny - płaszczyzny
2. Fizjologiczny - Skórcze - izotoniczny, izometryczny, auksotoniczny
3. Strukturalny -
- ćw. cykliczne - bieg, chód - powtarzalność wykon. ćwiczeń;
- ćw. acykliczne- wyk. jednorazowo-skoki rzuty na przyrządach;
- ćw. mieszane- skoki gimn., skoki akrobatyczne z rozbiegu;
- ćw. symetryczne i asymetryczne-
4. Wg działania sił zewnętrznych- czynne; bierne; czynno-bierne
5. Psychomotoryczny- (funkcjonalny) - ćw. kształtujące siłę statyczną, dynamiczną, szybkość wytrzymałość, gibkość, zwinność, zręczność, równowagę
6. Stosowany-
A- ćwiczenia porządkowo- dyscyplinujące- musztry, kolumny ćwiczebne, zabawy porządkowo- dyscyplinujące,
B- ćwiczenia kształtujące:
- wolne i indywidualne,
- ze współćwiczącym,
- z przyborami-
a) podręcznymi- woreczki krążki gazety,
b) - standardowe- piłki, laski, skakanki,
- na przyrządach typu szwedzkiego- drabinki, i ławeczki gimnastyczne,
C- użytkowo- sportowe:
-utylitarne- chody, biegi, skoki, czołgania, wspinania,
- zwinnościowo- akrobatyczne-
- zwisy i podpory na przyrządach
- skoki gimnastyczne
D- ćwiczenia uzupełniające:
- rozluźniające i relaksacyjne
- korektywne
- zabawy i gry gimnastyczne
Ćwiczenia w płaszczyznach:
- strzałkowa- w przód i w tył,- skłony, wymachy,
- czołowa- w bok- lewo i prawo- skłony, wymachy, wypady w bok
- poprzecznej- poziomej- skręty w lewo i w prawo
-skrętoskłony i ćw. tułowia- wykon6wane są w wielu płaszczyznach jednocześnie.
Podział ćw. gibkościowych:
- czynne
- bierne
- czynno-bierne
- stretching
Ćwiczenia gibkościowe: - mostki, powolne przerzuty i szpagaty.
Ćwiczenia dynamiczne:
Przetaczania- są to ćw. polegające na kontakcie kolejnych części ciała z podłożem, bez przewrotu przez głowę. Mogą być wykonywane w przód, w tył, w bok, z różnych pozycji wyjściowych, w skuleniu, o tułowi złamanym i wyciągnięciu: np. przetoczenie w skuleniu- z leżnie tyłem w skuleniu przetoczenie w przód i w tył;
- z przysiadu skulonego lub z przysiadu podpartego- przetoczenie w tył na plecy i z powrotem
- z siadu prostego - przetoczenie w tył do leżenia przewrotnego lub przerzutnego
- przetoczenie w bok - z leżnia przodem, ramiona w górę- przetoczenie w prawo lub w lewo lub ciągłe toczenie
- z klęku podpartego lub siadu klęcznego- przetoczenie prz3ez leżenie tyłem do pozycji wyjściowej,
- z siadu rozkrocznego
Przetoczenie w wygięciu- przetoczenie w tył przez bok- kołyska z siadu prostego lub leżenia przewrotnego do leżenia przodem,
Przewrót- to ćwiczenia charakteryzujące się obrotem wokół osi porzecznej ciała z przewrotem przez głowę przy ciągłym kontakcie z podłożem,
- z przysiadu podpartego należy skłonić głowę, unieść biodra
- przenieść ciężar ciała na ręce
- ugiąć ramiona
- oprzeć kark na podłożu ( kolana przylegają do kl. piersiowej / wykorzystując odbicie nogami)
- przetoczyć się na plecach (np. do przysiadu podpartego)
Metodyka przewrotu w przód:
- zastosowanie pochylni
- przy pomocy współćwiczącego- np. z pozycji taczek,
-woreczek między nogami,
- nad gazetą - f. lotu
- doskonalenie- wykonywanie z rozbiegu, odbicia jednonóż, obunóż, naskoku przez przeszkodę, łączenie przewrotów z podskokami i obrotami
Przewrót w tył- z przysiadu podpartego
- należy pochylić głowę,
-przyjąć pozycję skuloną
- odepchnąć się rękami i przetoczyć w tył (ugięte ramiona należy przenieść we górę i w tył- oprzeć dłonie na podłożu za głową)
- po przetoczeniu się przez głowę- wyprostować ramiona,
- unieść barki i tułów w górę
- przejście do przysiadu podpartego
Przerzuty- są to obroty wyprostowanego ciała wzdłuż osi porzecznej, z chwilowym podparciem się rękami z lądowaniem na nogi. Wyróżniamy: przerzuty bokiem w przód i tył. Wykonywane z miejsca i z rozbiegu, jako elementy samodzielne i do połączenia z lądowaniem na dwie lub jedną nogę.
- Przerzut bokiem wykonuje się z postawy przodem z miejsca lub rozbiegu, z kolejnym oparciem nóg i rąk w jednej linii i tułowiu wyprostowanym do postawy rozkrocznej. Ćwiczenia przygotowawcze:- w skłonie podpartym wysokie przeskoki z nogi na nogę; przeskoki zawrotne nad ławeczkami gimn. lub częścią skrzyni; przerzut bokiem z pochyli lub podwyższenia; przerzut bokiem z pomocą współćwiczącego.
Ćwiczenia statyczne:
- podpory leżąc-
- leżenie przewrotne i przerzutne-
- stanie na głowie i przedramionach
- stanie na rękach
- wagi
- wytrzymania w ćwiczeniach dwójkowych i piramidach
Stanie na głowie- wykonuje się z różnych pozycji wyjściowych do różnych pozycji końcowych. Można je wykonywać odbiciem i zamachem, siłowo, o nogach prostych lub ugiętych, z przysiadu, lub rozkroku.
Stanie na głowie odbiciem- z przysiadu lub rozkroku podpartego należy ułożyć dłonie i głowę tak, aby punkt podparcia tworzył trójkąt równoramienny. Odbiciem wyprostować tułów i nogi, ciężar ciała powinien być rozłożony równomiernie na ręce i czoło. Powrót do przysiadu następuje przez ugięci nóg lub załamania tułowia i rozkrok.
Ćwiczenia pomocnicze- w przysiadzie podpartym oparcie głowy i próby oderwania nóg od podłoża, z uniku podpartego oparcie nóg o drabinki i próby samodzielnego stania poprzez oddalanie stóp od drabinek, stanie na głowie z pomocą.
Stanie na rękach- należy do grupy podporów wolnych, wykonuje się je zazwyczaj z uniku podpartego oparciem dłoni na szerokość barków, z odbicia jednej i zamachem drugiej nogi. W momencie odbicia należy wychylić barki do przodu i unieść głowę. W fazie dochodzenia nóg do pionu następuje cofanie barków i usztywnienie bioder.
Ćwiczenia przygotowawcze: z przysiadu podpartego unoszenie bioder w górę kolejnym odbiciem nogami z wymachami nożycowymi, * z przysiadu podpartego tyłem do drabinek wchodzenie nogami po szczeblach do stania na rękach i powrót do pozycji wyjściowej, * z uniku podpartego odbiciem i zamachem stanie na rękach z pomocą współćwiczącego, * stanie na rękach z oparciem o drabinki z odrywaniem nóg od szczebla i próbowanie samodzielnego stania.
Piramidy- są to ćwiczenia trójkowe, czwórkowe, i wielo osobowe zarówno męskie jak i damskie.
Ćwiczenia równoważne- dzielą się na:
- Ćwiczenia bez przyrządów
- Ćw. z przyrządami
- Ćw. ze współćwiczącym
- Ćw. na przyrządach
- Ćw. z formie zadaniowej i zabawowej
W ćw. na równoważni wyróżnia się następujące grupy elementów;
1. postawy wyjściowe, wejściowe, wyskoki,
2. przejścia, przebiegnięcia, podskoki, przeskoki,
3. obroty i piruety,
4. ćw. tułowia , ramion i nóg,
5. wstrzymania i pozy
6. elementy akrobatyczne
7. zeskoki
Ćwiczenia w zwisach i podporach na przyrządach:
- drążek, poręcze symetryczne, kółka, koń z łękami, poręcze asymetryczne,
- zwisy wolne i mieszane,
- podpory wolne i mieszane,
- ćw. statyczne i dynamiczne
Każde ćwiczenie na przyrządach skł. się z:
- pozycji wejściowej
- ruchu właściwego
- pozycji końcowej
W zależności od ruchu dzielimy na:
- zamachy- przedni, boczny, tylni
- przedmachy (woltyżer)- okroczny, oboczny, odwrotny, kuczny, zawrotne rozkroczne,
- obroty-
- wymyki,
- wspierania
- kołowroty
- wykręty
- zeskoki
Skoki- szybkie przenoszenie ciała nad przyrządem dzięki wykonaniu prędkości rozbiegu oraz siły odbicia z nóg i rąk.
Podział skoków:
- skoki proste- wykonywane tylko odbiciem z nóg, bez opierania rąk o przyrząd,
- skoki złożone- wykonywane przy pomocy odbicia nóg od podłoża (odskoczni), odbicia z rąk od przyrządu. Dzielą się na:
- zawrotne- oboczne- odwrotne- rozkroku--kuczne- chyłkiem- klęczne- lotne- przewrotne- przerzutne (przodem, bokiem)- sportowy
Podstawowa technika wykonywania skoków:
- rozbieg,
- naskok na odskocznie i odbicie nogami,
- lot
- odbicie rękami
- lądowanie
Przy organizacji zawodów gimnastycznych należy mieć na uwadze:
rodzaj zawodów
program zawodów
regulamin zawodów
prowadzenie zawodów
prawa i obowiązki zawodników
prawa i obowiązki sędziów
sprawozdawczość
Rodzaje zawodów gimnastycznych:
- klasyfikacyjne- PZG- Polski Związek Gimnastyki / PZAS- Polski Związek Akrobatyki Sportowej
- nieklasyfikacyjne- np. szkolne
Ogólne zasady sędziowania:
- Rodzaje błędów:
- małe - 0,1-0,2
- średnie- 0,3-0,4
- duże- 0,5-0,8
- błędy specjalne
- błędy niewykonania
- błędy kompozycji
- błędy wyrażenia ogólnego
- błędy dotyczące akompaniamentu muzycznego
2