METABOLIZM KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

Głównym miejscem gromadzenia się triacylogliceroli w organizmie ssaków jest cytoplazma komórek tłuszczowych

Aktywność lipaz jest kontrolowana hormonalnie:

• Adrenalina, noradrenalina, glukagon oraz hormon adrenokortykotropowy stymulują cyklazę adenylanową znajdującą się w komórkach tłuszczowych

• Zwiększone stężenie cAMP stymuluje następnie kinazę białek, która z kolei aktywuje lipazę przez jej fosforylację

• Tak więc hormony wywołują lipolizę

• Insulina zmniejsza lipolizę poprzez inhibicję cyklazy adenylanowej

Kwasy tłuszczowe są rozkładane przez kolejne usuwanie jednostek dwuwęglowych:

Przed utlenieniem kwasy tłuszczowe wiążą się z koenzymem A tj. ulegają

aktywacji. Polega ona na utworzeniu wiązania tioestrowego między grupami

tiolową CoA i karboksylowa kwasu. Źródłem energii jest ATP

Aktywacja przebiega na zewnętrznej błonie mitochondrialnej i jest katalizowana przez syntetazę acylo-CoA (tiokinazę kwasów tłuszczowych)

• Karnityna przenosi zaktywowane kwasy tłuszczowe o długich łańcuchach do matriks mitochondrialnej: Kwasy tłuszczowe ulegają aktywacji na zewnętrznej błonie mitochondrialnej, ale ich utlenianie zachodzi w matriks

• Ponieważ cząsteczki acylo-CoA o długich łańcuchach nie przenikają łatwo przez wewnętrzną błonę mitochondrialną potrzebny jest specjalny mechanizm transportu

• Aktywowane kwasy tłuszczowe o długich łańcuchach przekraczają błonę po sprzężeniu z karnityną

• Reakcję katalizuje acylotransferaza (palmitoilotransferaza) karnitynowa I związana z zewnętrzną błoną mitochondrialną

Cykl degradacji kwasów tłuszczowych:

• Nasycony łańcuch tłuszczowy acylo-CoA ulega rozkładowi w powtarzającej się sekwencji czterech reakcji utleniania przez FAD, uwodnienia, utlenienia sprzężonego z redukcją NAD oraz tiolizy przez CoA

• W rezultacie każdego cyklu tych reakcji łańcuch węglowodorowy grupy acylowej jest krótszy o dwa atomy węgla oraz powstaje FADH₂, NADH i acetylo-CoA

Proces β-oksydacji wielonienasyconych kwasów tłuszczowych

Do utleniania kwasów nienasyconych niezbędne są dwa enzymy:

• Izomeraza

• reduktaza

---