Systemy informatyczne w obiektach gospodarczych
System informacyjny:
Układ odpowiednich elementów, którego zadaniem jest przetwarzanie danych.
System informatyczny:
Wyodrębniona część systemu informacyjnego, w którym do przetwarzania danych zastosowano środki i metody informatyczne, a zwłaszcza sprzęt i oprogramowanie komputerów.
Zasoby systemu informacyjnego:
· Ludzkie - potencjał wiedzy ukierunkowany na rozwiązywanie problemów systemu (użytkownicy pełniący role nadawców i odbiorców, adresaci technologii informacyjnej);
· Informacyjne - zbiory danych przeznaczone do przetwarzania (bazy danych, metod, modeli, wiedzy);
· Proceduralne - algorytmy, procedury, oprogramowanie;
· Techniczne - sprzęt komputerowy, sieci telekomunikacyjne, nośniki danych.
Funkcje systemu informacyjnego:
Ř gromadzenie informacji,
Ř przetwarzanie informacji,
Ř przechowywanie informacji,
Ř prezentacja informacji,
Ř przesyłanie informacji,
Klasy systemów informacyjnych:
¨ Systemy transakcyjne (dziedzinowe) ST - gromadzą, przetwarzają, umożliwiają dostęp do informacji,
¨ Systemy informacyjne zarządzania, Systemy zarządzania relacjami z klientem (ang. CRM - Customer Relationship Management),
¨ Systemy wspomagania decyzji SWD (ang. DSS - Decisions Suport Systems),
¨ Systemy eksperckie SE (ang. Expert Systems),
¨ Elektroniczna wymiana informacji (ang. Electronic Data Interchange - EDI),
¨ Hurtownie danych.
Systemy transakcyjne - ST:
¨ Zajmują się codzienną działalnością organizacji,
¨ Gromadzą i przetwarzają dane wewnętrzne,
¨ Dane mają charakter zrutynizowany, powtarzalny, masowy,
¨ Duża detalizacja danych,
¨ Najczęściej są skomputeryzowane
Systemy informacyjne zarządzania:
¨ ukierunkowane na potrzeby naczelnej, średniej lub operacyjnej kadry kierowniczej,
¨ wykorzystują dane zebrane w systemach transakcyjnych,
¨ przydatne głównie w planowaniu i kontroli,
¨ wspierają procesy decyzyjne organizacji.
Systemy wspomagania decyzji:
¨ pomagają w podejmowaniu decyzji w sprawach nowych i nietypowych,
¨ integrują dane zewnętrzne i wewnętrzne,
¨ umożliwiają modelowanie i analizę danych,
¨ umożliwiają symulowanie problemów za pomocą modeli matematycznych,
¨ posiadają bezpośredni dostęp do baz danych,
¨ realizowane na komputerach.
Systemy ekspertowe:
¨ związane z pojęciem sztucznej inteligencji,
¨ oparte na wiedzy ekspertów z danej dziedziny,
¨ przeznaczone do rozwiązywania skomplikowanych problemów dających się opisać za pomocą reguł wnioskowania,
¨ wspomagają wiedzę użytkownika przy podejmowaniu złożonych problemów decyzyjnych.
Elektroniczna wymiana informacji (EDI):
¨ automatycznie generowanie i przesyłanie informacji dotyczących realizacji zamówień i dostaw,
¨ komunikacja typu komputer - komputer,
¨ przyspiesza wymianę informacji pomiędzy firmami oraz zmniejsza koszt tej wymiany,
¨ podnosi wydajność pracy (mniejsza ilość błędów),
¨ redukcja zapasów i kosztów ich magazynowania,
¨ zwiększa więzi z klientami,
¨ krótszy czas realizacji płatności,
¨ umożliwia szybszy dostęp do informacji.
Hurtownie danych:
¨ hurtownia to po prostu duża baza danych, gromadząca informacje z różnych systemów,
¨ pozwala usystematyzować i zgromadzić w jednym miejscu wszelkie informacje zarządcze,
¨ zaawansowany technologicznie system informatyczny (sprzęt i oprogramowanie),
¨ niezawodne źródło informacji z możliwością szybkiego dostępu do danych.
Klasy dziedzinowe aplikacji użytkowych wspomagających pracę firmy:
¨ finanse i księgowość,
¨ kadry i płace,
¨ gospodarka magazynowa,
¨ środki trwałe,
¨ sprzedaż wyrobów gotowych,
¨ planowanie i przygotowanie do produkcji,
¨ rejestracja czasu pracy,
¨ kosztorysowanie,
¨ analizy ekonomiczne.
Zasięg zintegrowanego systemu zarządzania
Skala funkcjonowania systemów:
¨ Systemy mikroekonomiczne (obiektowe) - związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych jednostek gospodarczych
¨ Systemy makroekonomiczne (międzyobiektowe) - wyróżnia je nie tylko skala funkcjonowania (obejmują obszar całego kraju lub regiony), ale także konieczność uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych obiektów.
Systemy informatyczne w sektorze publicznym:
¨ PESEL - system ewidencji ludności wraz z podsystemami:
- ewidencji i wydawania paszportów,
- ewidencji skazanych i tymczasowo aresztowanych,
- ewidencji praw jazdy,
¨ REGON - rejestr podmiotów gospodarczych,
¨ POLTAX - system ewidencji pojazdów,
¨ rejestr terytorialny przedstawiający podział administracyjny kraju,
¨ rejestr geodezyjny (system ewidencji gruntów i nieruchomości),
¨ KSI ZUS - Kompleksowy system informatyczny ZUS,
¨ SEKiF - System Ewidencji Kont i Funduszy,
¨ POMOST - system wspomagający pomoc społeczną,
¨ PULS - system powstały w ramach projektu ALSO wspomagając działanie Urzędów Pracy,
¨ GUC - system informatyczny dla administracji celnej,
¨ CEPiK - System Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.
Kryteria doboru oprogramowania:
¨ Realizacja potrzeb użytkownika
¨ Wymagania sprzętowe
¨ Koszt zakupu i wdrożenia
¨ Spełnianie norm prawnych
- łatwość obsługi
- przejrzysta szata graficzna
- zabezpieczenie przed przypadkowymi błędami użytkownika
- logiczny i przystępny system poleceń
¨ Serwis i gwarancja
¨ Referencje.
Cykl życia systemu informatycznego
Bezpieczeństwo wdrożenia systemu:
¨ wiarygodność firmy dostarczającej oprogramowanie lub usługę wdrożeniową,
¨ dokładne określenie, kto, za co odpowiada i jakie ponosi konsekwencje przypadku nie wywiązania się z podjętych zadań,
¨ płatność uzależniona od pozytywnych testów oprogramowania,
¨ gwarancja na oprogramowanie i serwis pogwarancyjny,
¨ harmonogram wdrożenia i jego całościowy budżet
Przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu systemów wspomagających zarządzanie:
1. Brak jasno określonych celów.
2. Czynny i bierny opór pracowników, dla których zmiana to niepewność, być może konieczność edukacji, a na pewno „więcej pracy za te same…”.
3. Tradycja, rutyna i ludzkie nawyki.
Ochrona danych w systemie:
· kontrola dokumentów źródłowych;
· kontrola poprawności danych w procesie wprowadzania ich do systemu;
· kopiowanie i archiwizowanie danych;
· stosowanie programów diagnostyki danych;
· stosowanie programów antywirusowych.
Czynniki negatywnie wpływające na pracę zestawu komputerowego:
· nagłe skoki temperatur, bezpośrednie działanie promieni słonecznych,
· bliskość odbiorników radiowych może powodować zakłócenia działania
· podłączenie kilku urządzeń elektrycznych do tego samego gniazda zasilającego może wywoływać zakłócenia spowodowane spadkiem napięcia,
· brak uziemienia wywołuje gromadzenie ładunków elektrostatycznych mogących uszkodzić wewnętrzne elementy komputera,
· częste włączanie i wyłączanie,
· urządzenia wewnętrzne funkcjonujące w obudowie komputera są wrażliwe na kurz oraz dym tytoniowy.
Technologie i produkty mające znaczący wpływ na rozwój zastosowań informatyki:
· Komputer osobisty PC - wzrasta moc obliczeniowa, lecz wygląd i architektura pozostaje bez zmian.
· Internet - WWW, poczta elektroniczna, a w perspektywie handel elektroniczny mają szanse upowszechnić wykorzystanie komputerów.
· Druk atramentowy i laserowy - zwłaszcza drukarki atramentowe opanowały rynek.
· Graficzny interfejs - tchnął życie w monochromatyczne, znakowe ekrany, znacznie ułatwił pracę z komputerem
· Outsourcing - zlecanie zarządzania firmą firmie zewnętrznej,
· C++ - język programowania posiadający bogate standardowe biblioteki procedur, przenośność kodu.
· Multimedia - napędy CD-ROM, DVD, karty graficzne i dźwiękowe, techniki MPEG, MP3 wzbogaciły komputery o nowe zastosowania.
Przewidywany rozwój technologii informacyjnych:
· Komputery naręczne - urządzenia, które będą mogły się komunikować bezprzewodowo korzystając z różnego rodzaju serwisów internetowych. Umożliwi to praktyczną realizację idei informacji „dostępnej natychmiast, natychmiast dowolnego miejsca i o dowolnej porze”.
· Interfejs głosowy - kolejna próba ułatwienia komunikacji człowieka z maszyną.
· Wyświetlacze LCD - małe rozmiary i doskonały obraz - to powody, dla których wyświetlacze ciekłokrystaliczne wyprą z rynku tradycyjne monitory.
· Połączenie transmisji głosu i danych - przesyłanie głosu siecią komputerową.
· Dostęp szerokopasmowy - tani, szybki dostęp do sieci korporacyjnych i Internetu przy użyciu miedzianego okablowania lub poprzez łącze telewizji kablowej.
· Przetwarzanie rozproszone - łączenie wielu komputerów w jedną silną maszynę.
· Sztuczna inteligencja - sieci neuronowe są ogromną nadzieją następnego dziesięciolecia.
System informacyjny:
System informatyczny:
Zasoby systemu informacyjnego
Funkcje systemu informacyjnego:
Klasy systemów informacyjnych:
Systemy transakcyjne - ST:
Systemy informacyjne zarządzania:
Systemy wspomagania decyzji:
Systemy ekspertowe:
Elektroniczna wymiana informacji (EDI):
Hurtownie danych:
Klasy dziedzinowe aplikacji użytkowych wspomagających pracę firmy:
Zasięg zintegrowanego systemu zarządzania
Przykładowe oprogramowanie dostępne na rynku:
Systemy zintegrowane realizujące standard MRP:
Skala funkcjonowania systemów:
Systemy informatyczne w sektorze publicznym:
Kryteria doboru oprogramowania:
Cykl życia systemu informatycznego
Bezpieczeństwo wdrożenia systemu:
Przeszkody w efektywnym funkcjonowaniu systemów wspomagających zarządzanie:
Ochrona danych w systemie:
Czynniki negatywnie wpływające na pracę zestawu komputerowego:
Technologie i produkty mające znaczący wpływ na rozwój zastosowań informatyki:
Przewidywany rozwój technologii informacyjnych: