Program terapii logopedycznej

Imię i nazwisko ucznia :
Wiek:
Diagnoza:

1. Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny:
-poprawa funkcji pierwotnych jamy ustnej:
o stymulacja żucia
o stymulacja prawidłowego połykania
o kontrola postawy w trakcie spożywania posiłków
o terapeutyczny sposób karmienia łyżeczką
o kontrola warg
o prawidłowe picie z kubeczka
- stymulacja ograniczająca niekontrolowane ślinienie się
-ćwiczenia języka:
o wysuwanie i chowanie języka
o pionizacja języka
o opuszczanie języka na brodę, unoszenie go w kierunku nosa, kierowanie języka do kącików ust
o mlaskanie czubkiem języka
o liczenie językiem zębów
o unoszenie języka za górne zęby i cofanie go w kierunku podniebienia miękkiego
o oblizywanie warg językiem
o uniesienie języka do podniebienia twardego i przesunięcie go do podniebienia miękkiego
o szerokie i wąskie ułożenie języka
o wypychanie językiem policzków
o „ostrzenie” czubka języka o górne zęby
o „koci grzbiet” z języka
- ćwiczenia warg:
o mocne zaciśnięcie warg
o zakrywanie wargi górnej dolną i odwrotnie
o szeroki uśmiech
o szerokie otwieranie ust , zamykanie
o wysuwanie złączonych warg 
o cmokanie
o przesuwanie złączonych wysuniętych warg na boki
o ściąganie warg w tzw. ryjek
o nadymanie policzków
o wciąganie policzków do jamy ustnej
o utrzymywanie za pomocą warg papierka
o wymawianie na zmianę samogłosek: a-i-o-u-e-y, i-o-i-o, e-o-e-o
o parskanie
- ćwiczenia podniebienia miękkiego:
o dmuchanie balonika - zatrzymanie powietrza w policzkach
o chrapanie
o kasłanie w wysuniętym językiem
o ziewanie przy nisko opuszczonej żuchwie
o wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk,
o naśladowanie różnego rodzaju śmiechu
-ćwiczenia żuchwy:
o opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej
o opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej przy zamkniętych wargach
o wysuwanie żuchwy do skrajnej pozycji przedniej przy otwartych ustach
o przesuwanie żuchwy w prawą i lewą stronę, najpierw przy otwartych ustach, 
potem przy zamkniętych
o naśladowanie przez dzieci „żucia krowy”
-praksja oralna:
o wysunięcie języka na brodę a następnie w kierunku nosa
o przy złączonych ustach wysunięcie ust w tzw. ryjek a następnie rozciągnięcie ust
o wysunięcie języka w przód - języka wąski, język szeroki
-masaż logopedyczny

2. Ćwiczenia oddechowo - fonacyjne:
- ćwiczenia oddechu przeponowego:
o rozruszanie przepony
o ćwiczenia w pozycji leżącej z maskotka na brzuchu
-wydłużenie fazy wydechowej:
o wprawianie w ruch lekkich przedmiotów za pomocą dmuchania
o puszczanie baniek mydlanych
o utrzymywanie w powietrzu „magic ball”
o gra lotto logopedyczne
o wybrzmiewanie spółgłosek
o ćwiczenia na głoskach
-zwiększenie pojemności płuc:
o przenoszenie skrawków papieru słomką
o wyścigi myszek, piłeczek,
o dmuchanie na wiatraczek,
o powtarzanie zdań szeptem;
- ćwiczenia emisji głosu:
o wyrabianie właściwej tonacji
o kierowanie głosu na maskę
o ćwiczenia umiejętności modulowania siły głosu
o naśladowanie głosów
- ćwiczenia głosowe na samogłoskach a, o, u, e, i, y i na spółgłosce m- naśladowanie 
dźwięków wydawanych przez nauczyciela w formie zabawy:
o mruczenie przez nos, przedłużona wymowa głoski m
o wymawianie samogłosek pojedynczo, przedłużanie ich artykulacji
o wymawianie samogłosek w parach, nadawanie im znaczenia
o łączenie samogłosek z głoską m
3. Ćwiczenia logorytmiczne:
-ćwiczenia rytmizujące:
o klaskanie określonego rytmu
o wymawianie sylab otwartych w określonym rytmie
o zabawa w pociąg
o wyklaskiwanie imion
o kląskanie językiem w takt muzyki
o zabawy ruchowe ze śpiewem i klaskaniem
o zabawy ruchowe z poleceniem : pokaż, podnieś prawą rękę, lewą rękę. prawą nogę, lewą nogę

4. Ćwiczenia percepcji słuchowej:
- usprawnianie odbioru bodźców akustycznych
-lokalizacja źródła dźwięków
-rozpoznawanie odgłosów zwierząt, ludzi, otoczenia, instrumentów
-ćwiczenia pamięci słuchowej
-ćwiczenia poczucia rytmu

5. Ćwiczenia słuchu fonematycznego:
-rozróżnianie głosek dobrze i źle wypowiedzianych
-różnicowanie głosek opozycyjnych
-wskazywanie ustalonej sylaby wśród wypowiadanych przez logopedę,
- wskazywanie odpowiedniego obrazka
-segregowanie nazw na obrazkach wg pierwszej głoski
-różnicowanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych
-wyróżnianie wyrazu w zdaniu
-różnicowanie wyrazów różniących się jedną głoską

6. Ćwiczenia kształtujące analizę i syntezę słuchową wyrazów:
-ćwiczenia analizy słuchowej wyrazów :
o dzielenie wyrazów na sylaby
o dzielenie wyrazów na głoski
o wyodrębnianie samogłosek w wyrazach
o wyróżnianie wyrazów w zdaniu
o wyróżnianie sylab w wyrazach
o wyodrębnianie głosek w nagłosie, śródgłosie, wygłosie
o różnicowanie wyrazów różniących się jedna głoską
o tworzenie wyrazów rozpoczynających się od podanej głoski
-ćwiczenia syntezy słuchowej wyrazów:
o łączenie sylab w wyrazy
o łączenie głosek w wyrazy
o układanie wyrazów z rozsypani sylabowej 

7. Rozwijanie mowy biernej
-stosowanie „kąpieli słownej”
-zbieranie zabawek : daj lalkę, daj samochód, daj czerwony klocek., itp. 
-układanie przedmiotów w wyznaczone miejsce
-segregowanie przedmiotów
-słuchanie nazw i wskazywanie odpowiadających im desygnatów:
o przedmioty, ludzie, części ciała, zwierzęta z najbliższego otoczenia 
o słowa oznaczające czynności dnia codziennego
o słowa opisujące cechy przedmiotów
-rozumienie prostych poleceń
-rozumienie złożonych poleceń
-ćwiczenia w rozumieniu i stosowaniu przyimków : na, w , obok, między, za, pod, nad
-odpowiadanie na pytania do tekstu

8. Rozwijanie mowy czynnej
-nazywanie przedmiotów 
-tworzenie dłuższej wypowiedzi na podstawie historyjek obrazkowych
-opowiadanie ilustracji
-udzielanie odpowiedzi na pytania
-dokańczanie zdań
- gry i zabawy ortofoniczne
-ćwiczenia w stosowaniu prawidłowych form fleksyjnych 
o wstawianie zamiast obrazka wyrazów w prawidłowej formie
-tworzenie prostych klasyfikacji i nadawanie nazw ogólnych
-ćwiczenia leksykalne 
o krzyżówki
o rebusy
o zagadki 
-ćwiczenia w czytaniu i pisaniu
o uzupełnianie luk w wyrazach
o dobieranie podpisów do obrazków
o dobieranie zdań do obrazków
o pisanie z pamięci

9. Ćwiczenia artykulacyjne
-zachęcanie dziecka do wydawania dźwięków poprzez naśladownictwo 
- ćwiczenia dźwiękonaśladowcze
- wymowa samogłosek
- wymowa sylab otwartych i prostych wyrazów,
-prawidłowa wymowa głosek szeregu ciszącego,
- prawidłowa wymowa głosek szeregu syczącego,
- prawidłowa wymowa głosek szeregu szumiącego,
- prawidłowa wymowa głoski l,
- prawidłowa wymowa głoski r;
-uczulanie miejsc artykulacji dla danej głoski
- wywołanie głoski w izolacji
-wymowa głosek z kontrola wzrokową przed lustrem
-utrwalenie głoski w sylabach, wyrazach : nagłos, śródgłos, wygłos, zdaniach
-ćwiczenia utrwalające wywołaną głoskę w wierszykach, piosenkach, wyliczankach, powiedzeniach
-automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej, opowiadaniu ilustracji, historyjek obrazkowych
-ćwiczenia utrwalające z wykorzystaniem komputera

10. Ćwiczenia grafomotoryczne :
-pisanie po śladzie
-rysowanie 
-pogrubianie konturów
-wypełnianie konturów
-łączenie kropek
-rysowanie wzorów po śladzie
-obrysowywanie
-rysowanie za pomocą szablonów
-rysowanie linii ciągłych, spirali, szlaczków

11. Ćwiczenia w zakresie motoryki małej i koordynacji wzrokowo-ruchowej :
- chwytanie przedmiotów różnej wielkości, manipulowanie nimi, wkładanie 
i wyjmowanie z pudełek, worków, odkładanie w konkretne miejsce
- zabawy różnymi materiałami plastycznymi - masa solna, glina, masa papierowa, 
modelina, krochmal
- wykorzystanie elementów czuciowej stymulacji dłoni: 
o dociskanie dłoni dziecka z równoczesnym nazywaniem uciskanej części dłoni, masaże dłoni materiałami i różnej fakturze (miękkie - twarde), różnymi materiałami (wałek, gąbka), materiałami sypkimi (groch, fasola)
-nawlekanie
-układanie puzzli, układanek
-przesypywanie
-wycinanie z papieru, cięcie po linii prostej, łamanej
-wyklejanie
-wydzieranie
-malowanie palcami
-budowanie wg wzoru kompozycji z klocków

12. Ćwiczenia percepcji wzrokowej :
-wyszukiwanie elementów
-wyodrębnianie różnic między obrazkami
-wyodrębnianie całości z tła
-różnicowanie wg koloru, wielkości, kształtu, kierunku
-różnicowanie elementów graficznych i rysunków, liter, kształtów
-uzupełnianie braków na obrazkach
-uzupełnianie ciągów
-dobieranie takich samych liter, kształtów, par jednakowych obrazków, figur 
geometrycznych
-dobieranie części obrazka do całości
-układanie obrazków wg instrukcji słownej
-ćwiczenia pamięci wzrokowej
o odtwarzanie 
o memory

13. Ćwiczenia kształtujące świadomość w schemacie ciała i orientację przestrzenną
-uświadamianie schematu własnego ciała - uczniowie siadają naprzeciw siebie i 
wykonują polecenia: popraw włosy, obrysuj dłonią kształt twarzy, dotknij czoła, 
skroni, chwyć się za ucho, wskaż oczy, wygładź brwi, zamknij i otwórz powieki, 
zamrugaj oczami, dotknij czubek nosa, dotknij brody
- obrysowywanie części ciała 
- witanie się ze sobą poszczególnych części ciała np. ręka-ręka, noga- noga 
- ćwiczenia w określaniu stosunków między przedmiotami 
- ćwiczenia graficzne, np.: "szlaczki na kartkach" 
- zabawy dydaktyczne, np.: loteryjki, układanki 
- układanki klockowo-obrazkowe. 
- układanki geometryczne z klocków 
- segregowanie figur geometrycznych wg barwy, kształtu, wielkości 
- tworzenie różnych układów figur geometrycznych
-programy aktywności M. i Ch. Knill „Świadomość ciała, Kontakt 
i Komunikacja” 

14. Ćwiczenia myślenia 
- klasyfikacje atematyczne:
o rozdzielanie klocków wg jednej cechy : koloru, wielkości, kształtu
o rozdzielanie klocków wg jednej cechy abstrahując od innej, np. tworzenie zbiorów trójkątów i kwadratów bez względu na wielkość lub kolor
o wykluczanie figury ze zbioru po odkryciu zasady zbudowania klasy
o budowanie zbiorów wg podanej ( ikonicznie ) zasady
- klasyfikacje tematyczne :
o budowanie zbiorów : pojazdy, owoce, narzędzia, naczynia, zwierzęta itp.
o dobieranie par : parasol + chmurka, widelec + łyżka, choinka + bańka, czapka + szalik, sznurówka + but itp.
o uzupełnianie brakującego elementu w zbiorze : np. : do zbioru trzech różnych piesków dobrać czwartego spośród kilku obrazków przedstawiających zwierzęta
o wykluczanie elementów ze zbioru po samodzielnym odkryciu zasady budowania klasy
o budowania zbiorów wg podanej ( za pomocą obrazka ) zasady
- szeregowanie
o układanie ciągów tematycznych : np. : piłka od najmniejszej do największej
o układanie ciągów atematycznych : np. : rosnących okrętów, wzrastającego trójkąta
o uzupełnianie szeregu :uzupełnianie brakującego elementu w szeregu, układanie trzech, czterech, pięciu brakujących elementów w szeregu, przy podanym elemencie pierwszym i ostatnim.
- myślenie przyczynowo-skutkowe :
o układanie historyjek obrazkowych ( trzy, cztero i pięcioelementowych ) 
o układanie ubrań do pór roku, pogody
o odkrywanie zasad przekształcania elementów ( tematycznych, atematycznych ) w ciągu
o dobieranie twarzy ( mimika ) do osób przedstawionych w różnych sytuacjach
-myślenie indukcyjne
o wykrywanie relacji między elementami
o odnajdywanie brakujących elementów ( tematycznych ) do podanych symboli
o tworzenie symboli ( rysowanie schematycznych rysunków postaci znaczących)
o przyporządkowanie elementów atematycznych do podanych symboli

---