Problem narkomani wśród młodzieży w opinii uczniów Zespołu Szkół Zawodowych ......... w ................
Spis treści
Wstęp............................................................................................str. 2
Źródło zachowań nałogowych......................................................str. 2
Powody zażywania narkotyków przez młodzież..........................str. 3
Sygnały ostrzegawcze...................................................................str. 3
Narkomania w Polsce...................................................................str. 4
Rodzaje narkotyków.....................................................................str. 5
Analiza przeprowadzonych badań................................................str. 6
Wnioski........................................................................................ str.36
Bibliografia.................................................................................. str.39
Załączniki :
Ankiety
1. Wstęp
Narkomania jest jednym z najpoważniejszym zagrożeń wśród młodego pokolenia. Narkomania jest to „nałóg, uzależnienie spowodowane krótszym lub dłuższym zażywaniem leków albo innych środków uzależniających; charakteryzuje się koniecznością przyjmowania środka uzależnionego, tendencją do stałego lub okresowego zwiększania dawki oraz fizycznym i psychicznym uzależnieniem.” Długo trwałe przyjmowanie środków psychotropowych prowadzi do ruiny całego organizmu.
Od kilku lat narkomania utraciła swój marginalny charakter, dotyczący jedynie wąskiego kręgu zbuntowanej młodzieży, stając się zjawiskiem coraz bardziej powszechnym i obecnym. Narkotyki i narkomania są problemem społecznym, który stanowi wyzwanie cywilizacje o zasięgu globalnym. To nie jest problem tylko jednostki ale całego społeczeństwa. Zjawisko narkomani dotyczy zarówno dzieci jak i dorosłych.
Badania wykazują, że narkomania występuje najczęściej z jednej strony w grupach społecznie zaniedbanych, z drugiej zaś ( w mniejszym zakresie) w środowiskach zamożnej młodzieży. W ostatnim okresie zauważono używanie narkotyków także wśród tak zwanej młodzieży normalnej. Co ciekawe każdej z tych grup można przypisać preferowania innych rodzajów narkotyków. Młodzież wywodząca się ze środowisk biedniejszych, zaniedbanych w większości stosuje narkotyki z gatunku opiatów i często narkotyzuje się za pomocą środków wziewnych oraz klejów, natomiast wywodząca się z zamożnej części społeczeństwa stosuje najczęściej narkotyki przemycane z innych części Europy i świata, takie jak heroina, kokaina, ecstasy czy LSD.
2. Źródła zachowań nałogowych
Podejmowane są próby wyjaśniania przyczyn nałogowych zachowań. Można je sklasyfikować następująco:
Przyczyny biopsychiczne: wysoka podatność na uzależnienia, nadpobudliwość, zaburzenia natury emocjonalnej, zaburzenia rozwoju osobowości, choroby somatyczne i związane z nimi dolegliwości, niska odporność na stres;
Przyczyny psychospołeczne: niezaspokojone potrzeby psychiczne, wadliwe oddziaływanie środowiska wychowawczego rodziny, szkoły, brak poczucia bezpieczeństwa, niepowodzenia w szkole czy pracy, niepowodzenia osobiste, brak akceptacji sytuacji życiowej itp.;
Przyczyny kulturowe: moda, dostępność środków, postawa hedonistyczna, sposób spędzania czasu wolnego, przynależność do negatywnych subkultur,, bunt przeciw obowiązującemu systemowi wartości do negatywnych subkultur, bunt przeciw obowiązującemu systemowi wartości czy stylowi życia.
Przyczyn uzależnienia od narkotyków upatruje się przede wszystkim w braku zaspokojenia potrzeb. Chłód rygoryzm rodziców, obojętność, samotność dziecka, brak norm - prowadzą do deprawacji, która najczęściej przejawia się różnego rodzaju lękami, przeszkadzającymi w normalnym rozwoju osobowości. Poszukiwanie bezpieczeństwa jest wówczas naturalnym odruchem. Jeżeli młody człowiek napotyka na swojej drodze inną osobę lub grup[ę osób uzależnionych, która za przyłączenie się i wspólne używanie narkotyków daje jej poczucie przynależności i uczestnictwa może chętnie do niej przystać.
3. Powody zażywania narkotyków przez młodzież
Ciekawość - chcą po prostu sprawdzić, czy po zażyciu „dawki” rzeczywiście jest tak wspaniale, jak mówią koledzy;
Stres - młody człowiek pragnie się wyluzować - odreagować napięcia, zapomnieć o kłopotach w domu czy szkole. Pamiętajmy jednak, że dzieci poddawane silnym stresom (np. awanturujący się rodzice), są bardziej podatne na popadnięcie w nałóg w życiu dorosłym.
Nuda - kiedy po lekcjach nie ma co robić, to najprościej zafundować sobie kolejny „odlot” - choćby wąchając opary kleju;
Potrzeba akceptacji - w tym wieku bardzo ważne jest poczucie przynależności do grupy. Młodzi „biorą”, by nie odróżniać się od kolegów; boją się ich odrzucenia.
4. Sygnały ostrzegawcze
Gdy rodzice mają obawy, że dziecko bierze narkotyki powinni to sprawdzić. Tylko wczesne rozpoznanie problemu może uchronić młodego człowieka przed nałogiem. Można zrobić prosty test moczu na obecność narkotyków w ustroju. W aptekach jest dostępnych (bez recepty) wiele ich rodzajów. Czasem dzieci ostro sprzeciwiają się wykonaniu testu. Wtedy należy uważnie się przyglądać ich oczom. Gdy są nienaturalnie zwężone lub rozszerzone źrenice lub kiedy do nosa dziecka zbliża się palec, a gałki jego oczu nie zbiegają się - w grę wchodzą narkotyki.
Sygnały ostrzegawcze:
Stracił apetyt, wyraźnie chudnie;
Zdarzają mu się zaburzenia równowagi, bełkotliwa mowa, krwotoki
z nosa;
Zdradza objawy alergii (przekrwione oczy, kichanie, kaszel), dokuczają mu bóle głowy, bardzo się poci;
Bywa pobudzony, czasami wręcz agresywny albo dla odmiany staje się dziwnie spowolniały, senny, apetyczny;
Unika kontaktu z bliskimi, zaniedbuje dawnych przyjaciół, naukę, własny wygląd. Prowadzi tajemnicze rozmowy telefoniczne, obraca się
w towarzystwie nieznanych kolegów;
Podkrada pieniądze lub wynosi z domu różne cenne rzeczy.
Gdy rodzice mają obawy, że dziecko bierze narkotyki powinni to sprawdzić. Tylko wczesne rozpoznanie problemu może uchronić młodego człowieka przed nałogiem. Można zrobić prosty test moczu na obecność narkotyków w ustroju. W aptekach jest dostępnych (bez recepty) wiele ich rodzajów. Czasem dzieci ostro sprzeciwiają się wykonaniu testu. Wtedy należy uważnie się przyglądać ich oczom. Gdy są nienaturalnie zwężone lub rozszerzone źrenice lub kiedy do nosa dziecka zbliża się palec, a gałki jego oczu nie zbiegają się - w grę wchodzą narkotyki.
5. Narkomania w Polsce
W latach 50-60 służba zdrowia zarejestrowała kilkaset osób uzależnionych, głównie dotyczyła tzw. białego personelu. W tym czasie narkomania w Polsce nie stanowiła poważniejszego problemu społecznego.
Wzrost używania substancji psychoaktywnych pojawił się w latach 1969 - 1975. Był to czas sięgania po środki chemiczne oraz syntetyczne środki przeciwbólowe i psychotropowe. Okres ten jest nazwany fazą narkomanii substytucyjnej.
W następnych latach 1976 - 1980 pojawiła się domowa technologia produkcji heroiny tzw. „kompot”. Polska heroina została wynaleziona przez studenta farmacji z Gdańska. Narkotyk stał się powszechnie dostępny. Gwałtownie wzrosła w tym okresie liczba narkomanów.
Następne rozpowszechnienie się narkomani nastąpiło w latach 1984 - 1985. W tym czasie Polska jest krajem dobrego zbytu także przez podaż organizowaną przez międzynarodowe kartele.
W 1998 r. na rynku pojawiły się dotychczas nieznane substancje halucynogenne, pochodna amfetaminy. Wzrósł też znacznie popyt na „brązową heroinę”.
Z rokiem 2001 liczba pacjentów leczonych stacjonarnie wzrosła ponad 3-krotnie w stosunku do 1990 r.. Także nastąpiło zróżnicowanie wiekiem, wystąpił wzrost odsetek osób z młodszych grup wiekowych. W 1997 r. odsetek pacjentów w wieku 16 - 24 lata wynosił 40%, a w 2001 r. - już 57%.
„Rozmiary używania narkotyków przez młodzież szkolną rosły systematycznie w latach 90. Na pewną stabilizacje trendu po raz pierwszy wykazały wyniki badań mokotowskich z 2004 r. (..) Wyniki HBSC ilustrują na przykładzie używania marihuany lub haszyszu, że pomiędzy 2002 a 2006 r. nastąpiła stabilizacja, a nawet niewielkie zmniejszenie się rozmiarów używania tych narkotyków.”
Za najbardziej zagrożone narkomanią województwa należy uznać: lubuskie, dolnośląskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie.
Najczęściej stosowane w naszym kraju narkotyki to: marihuana, pochodne amfetaminy i heroina.
6. Rodzaje narkotyków
Marihuana, haszysz - brązowo zielone liście i nasionka;
Opium, morfina, polska heroina, brown sugar - małe fioletowe torebki z biało - beżową lub różową substancją przypominającą cukier puder;
Ecstasy - białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami;
Kokaina, crack - biały proszek lub brązowe kuleczki;
Amfetamina - biały proszek;
Rozpuszczalniki - różnego rodzaju chemikalia np. rozpuszczalniki do farb, kleje, smary, zmywacze;
Halucynogeny, LSD, grzybki - malutkie kartoniki z kolorowymi nadrukami, kolorowe „kamyki do zapalniczek”, różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu żółtawym do czarnego z prześwitem brązowym.
7. Analiza przeprowadzonych badań
W kwietniu 2007 roku przeprowadziłam własne badania w celu poznania opinii młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych .................... w ....................................................na temat zjawisk narkomani wśród młodych ludzi. Badaniem objęto 146 osób uczących się w różnych typach szkół : liceum profilowane 41 osób, technikum 68 osób i ZSZ 37 osób ( tabela nr 1). Została ankietowana młodzież obojga płci: 108 chłopców i 38 dziewcząt ( tabela nr 2); oraz w dwóch przedziałach wiekowych : pierwszy obejmował grupę od 16 - 18 roku, drugi powyżej 18 roku życia ( tabela nr 3).
Badania przeprowadzone były podczas godzin wychowawczych. Na wstępie poproszono młodzież o rzetelne i dokładne wypełnianie ankiet. Respondenci zostali poinformowani o anonimowości ankiet oraz że służy ona wyłącznie celą badawczym.
Tabela nr 1
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Razem |
1 |
Liczbowo |
41 |
68 |
37 |
146 |
2 |
Procentowo |
100% |
100% |
100% |
100% |
W miejscu tym chciała bym zaznaczyć, że wśród grupy uczących się w ZSZ nie ma kobiet, uczących się w wieku 16-18 lat jest 32,43%, a młodzieży pełnoletniej 67,57%. Natomiast na grupę z liceum przypada dziewcząt 21 co stanowi 51% ankietowanych tej grupy, młodszej młodzieży w tym profilu uczy się 51,22%, a starszej 48,78%. Co się tyczy grupy z technikum to w skład jej wchodzi: osobników płci żeńskiej 17 co daje 25% badanej tej grupy, uczących się małoletnich jest 52,945, a osiemnastoletniej 47,06%.
Tabela nr 2
Lp. |
|
K |
M |
Razem |
1 |
Liczbowo |
38 |
108 |
146 |
2 |
Procentowo |
100% |
100% |
100% |
Tabela nr 3
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Razem |
1 |
Liczbowo |
69 |
77 |
146 |
2 |
Procentowo |
100% |
100% |
100% |
W dalszej części badań wyniki nie zawsze sumują się do 100%, ponieważ część ankietowanych nie udzielała odpowiedzi na wszystkie pytania lub też wskazywała większą / mniejszą liczbę odpowiedzi niż przekazywano w zaleceniach.
7.1 Sytuacja rodzinna badanej młodzieży.
Na początku poproszono młodzież o przedstawienie sytuacji rodzinnej , wyniki badań ilustrują następujące tabele nr 4 ,5 i 6.
Z pośród badanej młodzieży 73,29 % wychowuje się w rodzinie pełnej, 13,70 % badanej grupy wzrasta w rodzinie niepełnej, 9,59 % w rozbitej a 3,42 % w zrekonstruowanej.
Tabela nr 4
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Pełnej (ojciec, matka) |
31 |
75,61 |
57 |
83,82 |
19 |
51,53 |
107 |
73,29 |
2 |
Niepełnej (brak, jednego rodzica) |
5 |
12,20 |
5 |
7,35 |
10 |
27,03 |
20 |
13,70 |
3 |
Rozbitej (rozwód, separacja) |
4 |
9,76 |
5 |
7,35 |
5 |
13,51 |
14 |
9,59 |
4 |
Zrekonstruowanej |
1 |
2,44 |
1 |
1,47 |
3 |
8,11 |
5 |
3,42 |
5 |
Razem |
41 |
100 |
68 |
100 |
37 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 5
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Pełnej (ojciec, matka) |
27 |
71,05 |
80 |
74,07 |
107 |
73,29 |
2 |
Niepełnej (brak jednego rodzica) |
5 |
13,16 |
15 |
13,89 |
20 |
13,70 |
3 |
Rozbitej (rozwód, separacja) |
4 |
10,53 |
10 |
9,26 |
14 |
9,59 |
4 |
Zrekonstruowanej |
2 |
5,26 |
3 |
2,78 |
5 |
3,42 |
5 |
Razem |
38 |
100 |
108 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 6
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Pełnej (ojciec, matka) |
50 |
72,46 |
57 |
74,03 |
107 |
73,29 |
2 |
Niepełnej (brak jednego rodzica) |
8 |
11,59 |
12 |
15,58 |
20 |
13,70 |
3 |
Rozbitej (rozwód, separacja) |
8 |
11,59 |
6 |
7,79 |
14 |
9,59 |
4 |
Zrekonstruowanej |
3 |
4,35 |
2 |
2,60 |
5 |
3,42 |
5 |
Razem |
69 |
100 |
77 |
100 |
146 |
100 |
7.2 Problem narkomani wśród rówieśników
W początkowej fazie pracy badawczej starałam się ustalić, czy młodzi ludzie dostrzegają problem narkomani wśród swoich rówieśników.
Z pośród badanej młodzieży były osoby które nie oddały głosu na wskazane punkty. I tak ze szkoły zawodowej 7 osób wstrzymało się od głosu, z technikum 5, liceum profilowanego 2 .
Tabela nr 7
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
17 |
43,59 |
28 |
44,44 |
17 |
56.67 |
62 |
46.97 |
2 |
Nie |
22 |
56,41 |
35 |
55,56 |
13 |
43.32 |
70 |
53,03 |
3 |
Razem |
39 |
100 |
63 |
100 |
30 |
100 |
132 |
100 |
Dzieląc ankietowanych na grupy ze względu na płeć głosu nie oddało 9 mężczyzn i 5 kobiet.
Tabela nr 8
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
14 |
42,42 |
48 |
48,48 |
62 |
46,96 |
2 |
Nie |
19 |
57,58 |
51 |
51,52 |
70 |
53,04 |
3 |
Razem |
33 |
100 |
99 |
100 |
132 |
100 |
Biorąc pod uwage wiek ankietowanych, to wśród młodszej młodzieżyod głosu wstrzymało się 5 osób, w grupie starszej wiekowo 7.
Tabela nr 9
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
25 |
40,33 |
37 |
52,85 |
62 |
46,97 |
2 |
Nie |
37 |
59,67 |
33 |
47,15 |
70 |
53,03 |
3 |
Razem |
62 |
100 |
70 |
100 |
132 |
100 |
Wśród młodzieży ogółem 46,97% dostrzega problem narkomani wśród swoich rówieśników. Natomiast 53,03% ankietowanych uważa że taki problem nie istnieje. Przyglądając się uzyskanym wynikom w typach szkół wyraźnie widać różnice w opinii młodzieży. ( patrz tabela nr 7) Młodzież z liceum i technikum problem ten widzi podobnie. W tym przypadku mniejsza grupa młodych ludzi dostrzega problem narkomani wśród rówieśników. Natomiast wyniki w śród młodzieży z ZSZ rozkładają się zupełnie inaczej, dostrzegają oni większy problem narkomani.
Rozpatrując wyniki w grupie z podziałem na płeć (tabela nr 8), to problem narkomani w obydwóch grupach jest przez większą część młodzieży nie dostrzegany. Wśród mężczyzn różnica dostrzegania, bądź ni dostrzegania, problemu jest nieznaczna, bo obejmują tylko 3%. Natomiast kobiety w dużo większym stopniu problem ten nie dostrzegają, aż w 57,58%, zauważa go tylko 42,42%.
Biorąc pod uwagę wiek ankietowanych (tabela nr 9) to problem narkomani bardziej dostrzega młodzież starsza powyżej 18 lat, 52,85% zaznaczyło odpowiedź tak, a z pośród młodzieży w przedziale wiekowym 16-18 lat taką odpowiedź zakreśliło 40,33%. W tej grupie ankietowanych widać wyraźnie różnice istnienia problemu. Młodsza grupa wiekowa w prawie 60% problemu tego nie dostrzega, a grupa starszej obserwujemy mniejszą różnice pomiędzy dostrzeganiem problemu (52,85%), a nie dostrzeganiem go (47,25%).
7.3 Rozumienie pojęcia narkomani przez młodzież.
W dalszej części badań usiłowałam ustalić, co badana młodzież rozumie pod pojęciem narkomania.
Z analizy badań wynika, że nie wszystkim młodym ludziom znane jest pojęcie narkomania, aż 45 osób nie udzieliło odpowiedzi. Przeliczając procentowo brak odpowiedz dzieląc na grupy, to w profilach szkół problem ten wygląda następująco: w liceum profilowanym nie udzieliło odpowiedzi 24,39%, w technikum brak takiej odpowiedzi wystąpił w 35,29%, a w ZSZ wstrzymało się od wypowiedzi 29,39%. Biorąc pod uwagę płeć ankietowanych to: 31,58% dziewcząt nie udzieliło odpowiedzi, a chłopców 30,36%. Rozpatrując wiek ankietowanych to 33,33% młodzieży w wieku 16-18 lat nie udzieliło odpowiedzi, a w starszej grupie wiekowej nie wypowiedziało się 28,57%.
Uczniowie w kilku słowach wyrażali swoje zdania i postawy wobec tego pojęcia. Oto w jaki sposób definiują słowo „narkomania”:
„Narkomania to ciągłe zażywanie narkotyków.”
„Uzależnienie od substancji chemicznych wpływających na czynności mózgu.”
„Uzależnieni lub problemy z narkotykami, zażywanie ich i rozpowszechnianie.”
„Jest to częste i nałogowe spożywanie narkotyków.”
„Uzależnienie od trujących środków prowadzących z czasem do chorób śmiertelnych.”
„Chęć stoczenia się w sposób naprawdę skuteczny.”
„Ćpanie, palenie, używanie.”
„ Nałóg, Śmierć.”
„Ćpanie, narkotyzowanie się palenie.”
Z opisów wynika , że młodzież ucząca się w każdym typie szkoły definiuje owe pojęcie w sposób bardzo uproszczony, posługując się gwarą młodzieżową.
Płeć i wiek nie różnicuje także w sposób istotny odpowiedzi respondentów .
7.4 Przyczyny sięgania po narkotyki przez młodych ludzi
Tabela nr 10
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Ciekawość |
24 |
19,51 |
46 |
22,55 |
26 |
23,42 |
96 |
21,92 |
2 |
Namawianie przez kolegów lub inne osoby |
20 |
16,22 |
33 |
16,18 |
10 |
9,01 |
63 |
14,38 |
3 |
Kłopoty związane z okresem dojrzewania |
6 |
4,88 |
7 |
3,43 |
7 |
6,31 |
20 |
4,57 |
4 |
Chęć zaimponowania kolegom |
13 |
10,57 |
29 |
14,22 |
15 |
13,51 |
57 |
13,01 |
5 |
Odrzucenie przez rówieśników |
1 |
0,81 |
6 |
2,94 |
1 |
0,90 |
8 |
1,83 |
6 |
Brak dostatecznej wiedzy o skutkach zażywania narkotyków |
1 |
0,81 |
6 |
2,94 |
2 |
1,80 |
9 |
2,05 |
7 |
Atmosfera życia rodzinnego |
9 |
7,32 |
11 |
5,39 |
4 |
3,60 |
24 |
5,48 |
8 |
Moda |
4 |
3,25 |
7 |
3,43 |
5 |
4,50 |
16 |
3,65 |
9 |
Nuda |
5 |
4,07 |
10 |
4,90 |
12 |
10,81 |
27 |
6,16 |
10 |
Poczucie bez sensu życia |
14 |
11,38 |
10 |
4,90 |
8 |
7,21 |
32 |
7,31 |
11 |
Pustka wewnętrzna |
2 |
1,63 |
6 |
2,94 |
4 |
3,60 |
12 |
2,74 |
12 |
Chęć przeżycia czegoś niezwykłego |
8 |
6,50 |
14 |
6,86 |
3 |
2,70 |
25 |
5,71 |
13 |
Dla przyjemności |
5 |
4,07 |
21 |
10,29 |
7 |
6,31 |
33 |
7,53 |
14 |
Chęć pokazania się bardziej dorosłym |
4 |
3,25 |
7 |
3,43 |
2 |
1,80 |
13 |
2,97 |
15 |
Chęć wyróżnienia się spośród innych |
7 |
5,69 |
1 |
0,49 |
6 |
5,41 |
14 |
3,20 |
16 |
Nadmierna kontrola rodziców |
1 |
0,81 |
3 |
1,47 |
1 |
0,90 |
4 |
0,91 |
17 |
Brak kontroli rodziców |
6 |
4,88 |
7 |
3,43 |
8 |
7,21 |
21 |
4,79 |
18 |
Razem |
130 |
105,69 |
224 |
109,80 |
121 |
109,01 |
475 |
108,45 |
Aby ustalić przyczyny sięgania po narkotyki przez młodych ludzi poprosiłam ich o wskazanie z pośród 17 trzech najważniejszych powodów. Niektóre osoby wskazały więcej niż trzy przyczyny przez co wyniki nie sumują się do 100%. Wyniki te z podziałem na grupę wiekową, płeć i typ szkoły umieściłam w tabeli 10, 11 i 12.
Tabela nr 11
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Ciekawość |
22 |
19,30 |
74 |
22,84 |
96 |
21,92 |
2 |
Namawianie przez kolegów lub inne osoby |
14 |
12,28 |
49 |
15,12 |
63 |
14,38 |
3 |
Kłopoty związane z okresem dojrzewania |
8 |
7,02 |
12 |
3,70 |
20 |
4,57 |
4 |
Chęć zaimponowania kolegom |
13 |
11,40 |
44 |
13,58 |
57 |
13,01 |
5 |
Odrzucenie przez rówieśników |
1 |
0,88 |
7 |
2,16 |
8 |
1,83 |
6 |
Brak dostatecznej wiedzy o skutkach zażywania narkotyków |
2 |
1,75 |
7 |
2,16 |
9 |
2,05 |
7 |
Atmosfera życia rodzinnego |
14 |
12,28 |
10 |
3,09 |
24 |
5,48 |
8 |
Moda |
1 |
0,88 |
15 |
4,63 |
16 |
3,65 |
9 |
Nuda |
2 |
1,75 |
25 |
7,72 |
27 |
6,19 |
10 |
Poczucie bez sensu życia |
10 |
8,77 |
22 |
6,79 |
33 |
7,53 |
11 |
Pustka wewnętrzna |
2 |
1,75 |
10 |
3,09 |
12 |
2,74 |
12 |
Chęć przeżycia czegoś niezwykłego |
9 |
7,89 |
14 |
4,32 |
23 |
5,25 |
13 |
Dla przyjemności |
6 |
5,26 |
27 |
8,33 |
33 |
7,53 |
14 |
Chęć pokazania się bardziej dorosłym |
2 |
1,75 |
11 |
3,40 |
13 |
2,99 |
15 |
Chęć wyróżnienia się spośród innych |
2 |
1,75 |
12 |
3,70 |
14 |
3,20 |
16 |
Nadmierna kontrola rodziców |
2 |
1,75 |
3 |
0,93 |
5 |
1,14 |
17 |
Brak kontroli rodziców |
8 |
7,02 |
17 |
5,25 |
25 |
5,71 |
18 |
Razem |
118 |
103,51 |
359 |
110,80 |
477 |
108,99 |
Młodzi ludzie ogółem wskazywali na pierwszym miejscu na ciekawość ok. 20 % . Częstym powodem było wskazywanie na namawianie przez kolegów lub inne osoby, z tym że uczniowie uczący się w liceum i technikum wskazali aż 16%, a uczniowie ZSZ 9%, ogółem biorąc pod uwagę wszystkich respondentów wskazało ten powód ok. 14%. Różnice widać biorąc pod uwagę podział według płci (patrz tabela nr 11) kobiety wskazywały ten problem 12,28%, a mężczyźni w 15%. W różnym odsetku widzi ten problem grupa wiekowa, bo młodsza zaznaczyła go w 13,04%, a starsza 15,59%.
Innym powodem który młodzież w różny sposób wskazywała jest poczucie bez sensu życia. Wskazało go 11,38% uczniów liceum, o wiele mniej razy czynnik ten ma znaczenie dla uczniów w technikum, bo zaznaczyło go 4,90% badanych z tej grupy. Uczniowie ZSZ wskazywali go w 7,21%. Mniejszą rozpiętość wyników obserwujemy biorąc pod uwagę podział ze względu na płeć, poczucie bez sensu życia jako powód wskazało 8,77% dziewcząt natomiast chłopców 6,79%. Podobnie rozłożyły się wyniki w podziale grypy ze względu na wiek, młodsza grupa wskazała go w 7,73%, a starsza w 6,93%. Jak widać w tym przypadku największa rozpiętość jest pomiędzy profilami szkół.
10,81% uczniów ZSZ uważa nudę jako powód do zażywania narkotyków, natomiast uczniowie liceum i technikum wymieniają ją w ok. 4%. Rozpatrując problem w grupie ze względu na płeć widzimy że ma on także inne znaczenie dla ankietowanych. Wskazało go 1,75% kobiet, natomiast dla mężczyzn jest ona ważniejszym powodem, bo wskazało go 7,72% badanych tej grupy. Biorąc pod uwagę, że w ZSZ nie ma kobiet, to wyniki uzyskane w grupach przy podziale na profile szkół mogą mieć takie same znaczenie jak przy podziale ze względu na płeć. Ze względu na wiek nie stanowi ona aż tak dużego znaczenia.
Za zażywaniem narkotyków dla przyjemności najwięcej opowiedziało się uczniów technikum, aż 10,29%. O wiele mniejszym powodem jest ten czynnik dla uczących się w liceum profilowanym, wskazało go 4,07% ankietowanych z tej grupy. Biorąc pod uwagę płeć ma on też różne znaczenie, za tym czynnikiem opowiedziało się 5,26% kobiet, a mężczyzn 8,33%. Nie bez znaczenia ma wpływ wiek, bo ten powód wskazało 9.18% respondentów w wieku 16-18 lat, natomiast młodzi ludzie mający 18 i więcej lat wskazali go w 6,08%.
Tabela nr12
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Ciekawość |
44 |
21,26 |
52 |
22,51 |
96 |
21,92 |
2 |
Namawianie przez kolegów lub inne osoby |
27 |
13,04 |
36 |
15,59 |
63 |
14,38 |
3 |
Kłopoty związane z okresem dojrzewania |
10 |
4,83 |
10 |
4,33 |
20 |
4,57 |
4 |
Chęć zaimponowania kolegom |
29 |
14,01 |
28 |
12,12 |
57 |
13,01 |
5 |
Odrzucenie przez rówieśników |
2 |
0,99 |
6 |
6,20 |
8 |
1,83 |
6 |
Brak dostatecznej wiedzy o skutkach zażywania narkotyków |
3 |
1,45 |
6 |
6,20 |
9 |
2,05 |
7 |
Atmosfera życia rodzinnego |
15 |
7,25 |
9 |
3,90 |
24 |
5,48 |
8 |
Moda |
5 |
2,42 |
11 |
4,76 |
16 |
3,65 |
9 |
Nuda |
11 |
5,33 |
16 |
6,93 |
27 |
6,16 |
10 |
Poczucie bez sensu życia |
16 |
7,73 |
16 |
6,93 |
32 |
7,31 |
11 |
Pustka wewnętrzna |
5 |
2,42 |
7 |
3,03 |
13 |
2,97 |
12 |
Chęć przeżycia czegoś niezwykłego |
12 |
5,80 |
13 |
5,63 |
25 |
5,71 |
13 |
Dla przyjemności |
19 |
9,18 |
14 |
6,08 |
33 |
7,53 |
14 |
Chęć pokazania się bardziej dorosłym |
5 |
2,42 |
8 |
3,46 |
13 |
2,97 |
15 |
Chęć wyróżnienia się spośród innych |
6 |
2,90 |
8 |
3,46 |
14 |
3,20 |
16 |
Nadmierna kontrola rodziców |
2 |
0,97 |
3 |
1,30 |
5 |
1,14 |
17 |
Brak kontroli rodziców |
11 |
5,31 |
14 |
6,08 |
25 |
5,71 |
18 |
Razem |
222 |
107,25 |
257 |
111,26 |
479 |
109,36 |
W różny sposób jest postrzegana atmosfera życia rodzinnego jako przyczyna zażywania narkotyków. Młodzi ludzie z liceum wskazywali ją w 7,32%, z technikum w 5,39%, natomiast za najmniejszą przyczynę uznali ją uczący się w ZSZ. Ze względu na płeć: kobiety wskazały ją w 12,28%, a dla mężczyzn jest to dużo mniej istotny czynnik wybierało go 3,09%. Biorąc pod uwagę wiek młodsi respondenci wybierali zdecydowanie atmosferą życia rodzinnego częściej niż starsi. Badana grupa wiekowa 16-18 lat wskazała ją jako czynnik powodujący zażywanie środków odurzających w 7,25%, a grupa wiekowa 18 i powyżej lat wskazała ją w 3,90%.
6,31% młodych ludzi uczących się w ZSZ wskazało jako czynnik mający wpływ na zażywanie środków odurzających kłopoty związane z okresem dojrzewania, mniejszy wpływ ma ten czynnik wśród uczniów liceum profilowanego, bo wskazało go 4,88%, a jeszcze mniejsze znaczenia ma dla uczniów technikum, za powód uważa go 3,43% ankietowanych w tej grupie. Rozpatrując płeć ma on większe znaczenie dla dziewcząt, wskazało 7,02% badanych, niż dla chłopców, takiej odpowiedzi udzieliło 3,70% badanej młodzieży męskiej.
Jak wynika ,z analiz umieszczonych w tabelach, młodzież wskazuje różne czynniki i wiele przyczyn sięgania po narkotyki. Powody zażywania środków odurzających są różne w zależności od profilu szkoły do jakiej uczęszczają ankietowani, znaczenia ma także płeć i wiek.
Tabela nr 13
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Wyniszczenie organizmu |
24 |
19,51 |
37 |
18,14 |
24 |
21,62 |
85 |
19,41 |
2 |
Śmierć |
28 |
22,76 |
49 |
24,02 |
19 |
17,12 |
96 |
21,92 |
3 |
Zwiększona podatność na choroby |
6 |
4,88 |
8 |
3,92 |
7 |
6,31 |
21 |
4,79 |
4 |
Uzależnienie |
28 |
22,76 |
51 |
25,00 |
14 |
12,61 |
93 |
21,23 |
5 |
Nie ma zdrowotnych konsekwencji |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
6 |
Nie ma żadnych zagrożeń |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
7 |
Choroby np. HIV, AIDS |
17 |
13,82 |
25 |
12,25 |
10 |
9,01 |
52 |
11,87 |
8 |
Zaburzenia i choroby psychiczne |
7 |
5,69 |
11 |
5,39 |
7 |
6,31 |
25 |
5,71 |
9 |
Konflikty w rodzinie |
4 |
3,25 |
14 |
6,86 |
9 |
8,11 |
27 |
6,16 |
10 |
Utrata zaufania ze strony rodziny |
6 |
4,88 |
7 |
3,43 |
5 |
4,50 |
18 |
4,11 |
11 |
Zerwanie kontaktów z rodziną |
2 |
1,63 |
2 |
0,98 |
3 |
2,70 |
7 |
1,60 |
12 |
Utrata dotychczasowej grupy przyjaciół |
3 |
2,44 |
5 |
2,45 |
3 |
2,70 |
11 |
2,51 |
13 |
Konflikty z nauczycielami |
1 |
0,81 |
2 |
0,98 |
2 |
1,80 |
5 |
1,14 |
14 |
Brak pieniędzy |
8 |
6,50 |
9 |
4,41 |
5 |
4,50 |
22 |
5,02 |
15 |
Konflikty z prawem |
6 |
4,88 |
8 |
3,92 |
5 |
4,50 |
19 |
4,34 |
16 |
Razem |
134 |
108,94 |
228 |
111,76 |
113 |
101,80 |
475 |
18,45 |
7.5 Konsekwencje zażywania środków odurzających.
Aby dowiedzieć się czy młodzież zna konsekwencje używania środków odurzających zapytałam o skutki długotrwałego stosowania narkotyków. Poprosiłam o wskazanie trzech najważniejszych. Respondenci wskazywali mniej lub więcej niż trzy skutki i dlatego wyniki nie sumują się do 100%. Wyniki ujęłam w tabelach nr 13, 14 i 15.
Tabela nr 14
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Wyniszczenie organizmu |
14 |
12,28 |
72 |
22,22 |
86 |
19,63 |
2 |
Śmierć |
28 |
24,56 |
68 |
20,99 |
96 |
21,92 |
3 |
Zwiększona podatność na choroby |
3 |
2,63 |
18 |
5,56 |
21 |
4,79 |
4 |
Uzależnienie |
28 |
24,56 |
63 |
19,44 |
91 |
20,78 |
5 |
Nie ma zdrowotnych konsekwencji |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
6 |
Nie ma żadnych zagrożeń |
0 |
0 |
0 |
|
0 |
|
7 |
Choroby np. HIV, AIDS |
17 |
14,91 |
35 |
10,80 |
52 |
11,87 |
8 |
Zaburzenia i choroby psychiczne |
3 |
2,63 |
22 |
6,79 |
25 |
5,71 |
9 |
Konflikty w rodzinie |
5 |
4,39 |
16 |
4,99 |
21 |
4,79 |
10 |
Utrata zaufania ze strony rodziny |
5 |
4,39 |
13 |
4,01 |
18 |
4,11 |
11 |
Zerwanie kontaktów z rodziną |
0 |
0 |
7 |
2,16 |
7 |
1,60 |
12 |
Utrata dotychczasowej grupy przyjaciół |
3 |
2,63 |
8 |
2,47 |
11 |
2,51 |
13 |
Konflikty z nauczycielami |
0 |
0 |
5 |
1,54 |
5 |
1,14 |
14 |
Brak pieniędzy |
4 |
3,51 |
18 |
5,56 |
22 |
5,02 |
15 |
Konflikty z prawem |
1 |
0,88 |
18 |
5,56 |
19 |
4,34 |
16 |
Razem |
111 |
97,37 |
363 |
112,96 |
474 |
108,22 |
Młodzież na ogół zna zagrożenia jakie niosą narkotyki. Zdecydowanie większość uczących się w liceum i technikum za konsekwencje uważa śmierć i uzależnienie, na te skutki wskazało powyżej 22% badanej z tych grup młodzieży. Za wyniszczeniem organizmu opowiada się z tej grupy ok. 20% badanych młodych ludzi. Nieco inaczej postrzega problem młodzież uczęszczająca do ZSZ, za wyniszczeniem organizmu opowiada się 21,62%, za śmiercią 17,12%, za uzależnieniem 12,61% respondentów. Więcej młodych ludzi z technikum i liceum jako konsekwencje wskazuje choroby takie jak HIV, AIDS, niż uczący się w ZSZ. Na ten rodzaj skutku uznało 13,82% badanych z liceum, 12,25% badanych z technikum, natomiast z ZSZ uważa tak 9,01%. Pozostałe konsekwencje młodzi ludzie z ZSZ wyznaczają w większym stopniu niż pozostali ankietowani.
Analizując dane z ankiet wśród długotrwałych uzależnień od środków odurzających zauważyłam różnice w postrzeganiu problemu ze względu na podział płci i wieku. Wyniki ilustruje tabela nr 14 i 15.
Patrząc przez pryzmat płci obserwujemy duże zróżnicowanie wypowiedzi, chorobę np. HIV, AIDS jako konsekwencje długotrwałego zażywania narkotyków uznało 44,49% kobiet. Zupełnie inaczej tą konsekwencje postrzegają mężczyźni, ten skutek zaznaczyło tylko 6,08%.
Tabela nr 15
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Wyniszczenie organizmu |
37 |
17,87 |
49 |
21,21 |
86 |
19,63 |
2 |
Śmierć |
53 |
25,60 |
43 |
18,63 |
96 |
21,92 |
3 |
Zwiększona podatność na choroby |
2 |
0,97 |
19 |
8,23 |
21 |
7,08 |
4 |
Uzależnienie |
49 |
23,67 |
42 |
18,18 |
91 |
20,78 |
5 |
Nie ma zdrowotnych konsekwencji |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
6 |
Nie ma żadnych zagrożeń |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
7 |
Choroby np. HIV, AIDS |
30 |
44,49 |
19 |
8,23 |
49 |
11,19 |
8 |
Zaburzenia i choroby psychiczne |
8 |
3,68 |
17 |
7,36 |
25 |
5,71 |
9 |
Konflikty w rodzinie |
7 |
3,38 |
14 |
6,08 |
21 |
4,79 |
10 |
Utrata zaufania ze strony rodziny |
9 |
4,35 |
9 |
3,90 |
18 |
4,11 |
11 |
Zerwanie kontaktów z rodziną |
0 |
0 |
7 |
3,03 |
7 |
1,60 |
12 |
Utrata dotychczasowej grupy przyjaciół |
7 |
3,38 |
4 |
1,75 |
11 |
2,51 |
13 |
Konflikty z nauczycielami |
3 |
1,45 |
2 |
0,27 |
5 |
1,14 |
14 |
Brak pieniędzy |
7 |
3,38 |
15 |
6,49 |
22 |
5,02 |
15 |
Konflikty z prawem |
9 |
4,35 |
10 |
4,33 |
19 |
4,34 |
16 |
Razem |
221 |
106,76 |
250 |
108,23 |
471 |
107,53 |
7.6 Poziom wiedzy młodzieży na temat szkodliwych środków odurzających.
W danym etapie badań respondentów zapytano czy wszystkie rodzaje narkotyków są szkodliwe w takim samym stopniu. Zaskakujący jest fakt że młodzież dzieli narkotyki na grupę mniej szkodliwych i bardziej szkodliwe. Jednak nie ma zgodności co do zakwalifikowania ich do danej grupy. To co dla jednych jest mniej szkodliwe to dla drugich jest bardziej szkodliwe. Rozpatrując ten aspekt można zauważyć różnice z podziałem na płeć, wiek i typ szkoły. Młodzież młodsza wiekowo zdecydowanie w większej grupie wskazuje na taką samą szkodliwość narkotyków. Za tak opowiada się 65 %, za nie 34 %. U starszej młodzieży zróżnicowanie to jest w mniejszym stopniu za tak jest 59 %, a nie 44 % (tabela nr 18). Dzieląc młodzież ze względu na płeć obserwujemy podobne zjawisko (tabela nr 17). Kobiety na taką sama szkodliwość narkotyków wskazują w 68 %, natomiast ze różnicowaniem szkodliwości jest tylko 31 %. Różnica jest większa jak w przypadku mężczyzn, którzy za taką samą szkodliwością opowiadają się 56 %, ale również dużo osób opowiada się za różną szkodliwością środków odurzających, jest to 43 % ankietowanej młodzieży męskiej. Patrząc przez pryzmat typu szkół także widzimy że młodzi ludzie różnicują szkodliwość narkotyków. Dane są umieszczone w tabeli poniżej.
Tabela nr 16
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
21 |
51,22 |
45 |
67,16 |
20 |
54,05 |
86 |
59,31 |
2 |
Nie |
20 |
48,78 |
22 |
32,84 |
17 |
45,95 |
59 |
40,69 |
3 |
Razem |
41 |
100 |
67 |
100 |
37 |
100 |
145 |
100 |
Tabela nr 17
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
26 |
68,42 |
60 |
56,07 |
86 |
59,31 |
2 |
Nie |
12 |
31,58 |
47 |
43,93 |
59 |
40,69 |
3 |
Razem |
38 |
100 |
107 |
100 |
145 |
100 |
Tabela nr 18
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
45 |
65,22 |
41 |
59,42 |
86 |
59,31 |
2 |
Nie |
24 |
34,78 |
35 |
44,20 |
59 |
40,69 |
3 |
Razem |
69 |
100 |
76 |
100 |
145 |
100 |
Jedna osoba ankietowana na to pytanie nie udzieliła odpowiedzi. ( Jest to mężczyzna w przedziale wiekowym 18 - więcej, uczęszczający do technikum.)
7.7 Wiek inicjacji narkotykowej.
Następnie w dalszym etapie przeliczeń badawczych, zadałam ankietowanym pytanie dotyczące okresu życia szkolnego młodych ludzi, w którym mają pierwszy kontakt z substancjami uzależniającymi. Uzyskane wyniki ujęłam tabelarycznie.( zobacz tabela nr 19, 20 i 21 )
Tabela nr 19
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Szkoła podstawowa |
1 |
2,44 |
6 |
8,82 |
6 |
16,22 |
13 |
8,90 |
2 |
Gimnazjum |
25 |
60,98 |
42 |
61,76 |
22 |
59,46 |
89 |
60,96 |
3 |
Szkoła średnia |
15 |
36,59 |
19 |
27,94 |
7 |
18,92 |
41 |
28,08 |
4 |
Późniejszy okres życia |
0 |
0 |
1 |
1,47 |
2 |
5,41 |
3 |
2,05 |
5 |
Razem |
41 |
100 |
68 |
100 |
37 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 20
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Szkoła podstawowa |
1 |
2,63 |
12 |
11,11 |
13 |
8,90 |
|
2 |
Gimnazjum |
26 |
69,42 |
63 |
58,33 |
89 |
60,96 |
|
3 |
Szkoła średnia |
11 |
28,95 |
30 |
27,78 |
41 |
28,08 |
|
4 |
Późniejszy okres życia |
0 |
0 |
3 |
2,78 |
3 |
2,05 |
|
5 |
Razem |
38 |
100 |
108 |
100 |
146 |
100 |
|
Badania wśród młodzieży wykazały, że inicjacja narkotykowa przypada na okres gimnazjum. Tak odpowiedziało blisko 60 % ankietowanych, ok. 30 % uważa że młodzież po raz pierwszy po narkotyki sięga w szkole średniej, a ok. 10 % wskazuje na szkołę podstawową.
Tabela nr 21
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Szkoła podstawowa |
5 |
7,25 |
8 |
10,39 |
13 |
8,90 |
|
2 |
Gimnazjum |
43 |
62,32 |
46 |
59,74 |
89 |
60,96 |
|
3 |
Szkoła średnia |
21 |
30,43 |
20 |
25,97 |
41 |
28,08 |
|
4 |
Późniejszy okres życia |
0 |
0 |
3 |
3,90 |
3 |
2,05 |
|
5 |
Razem |
69 |
100 |
77 |
100 |
146 |
100 |
|
7.8 Dostępność narkotyków.
W tej części badawczej próbowałam ustalić w jaki sposób młodzi ludzie zdobywają środki uzależniające. Jak wynika z odpowiedzi zmieszczonych poniżej w tabelach nr 22, 23 i 24 narkotyki najłatwiej można zdobyć na dyskotekach lub innych imprezach młodzieżowych. W ten sposób wypowiedziało się prawie 40 % badanych. Nie wiele mniejszy odsetek młodzieży twierdzi że narkotyki można kupić od kolegi. Z poniżej zamieszczonych wyników można wnioskować że są one szeroko dostępne, rozprowadzane wśród młodzieży za pomocą zaufanych osób. Narkotyki może rozprowadzać każdy. Martwi mnie fakt, że kolega jako przyjaciel proponuje narkotyki nadużywając zaufania.
Tabela nr 22
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Dostają od kolegi lub koleżanki |
7 |
17,07 |
14 |
20,59 |
2 |
5,41 |
23 |
15,75 |
2 |
Dostają od obcej osoby |
0 |
0 |
5 |
7,35 |
1 |
2,70 |
6 |
4,11 |
3 |
Kupują od kolegi |
12 |
29,27 |
22 |
32,35 |
14 |
37,84 |
48 |
32,88 |
4 |
Kupują od obcej osoby |
4 |
9,76 |
17 |
25,00 |
5 |
13,51 |
26 |
17,81 |
5 |
Biorą z domu bez pozwolenia rodziców |
0 |
0 |
2 |
2,94 |
1 |
2,70 |
3 |
2,05 |
6 |
Są częstowani podczas dyskotek lub innych imprez młodzieżowych |
23 |
56,10 |
25 |
36,76 |
11 |
29,73 |
59 |
40,41 |
7 |
„Zdobywają” inaczej |
2 |
4,88 |
16 |
23,53 |
11 |
29,73 |
29 |
19,865 |
8 |
Razem |
48 |
117,07 |
101 |
148,53 |
45 |
121,62 |
194 |
132,88 |
Niektórzy respondenci zaznaczyli więcej jak jedną odpowiedź dlatego wyniki w tabelach nr 22, 23, 24 nie sumuje się do 100.
Tabela nr 23
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Dostają od kolegi lub koleżanki |
6 |
15,79 |
17 |
15,74 |
23 |
15,75 |
2 |
Dostają od obcej osoby |
1 |
2,63 |
5 |
4,63 |
6 |
4,11 |
3 |
Kupują od kolegi |
10 |
26,32 |
38 |
35,19 |
48 |
32,88 |
4 |
Kupują od obcej osoby |
4 |
10,53 |
22 |
20,37 |
26 |
17,81 |
5 |
Biorą z domu bez pozwolenia rodziców |
0 |
0 |
3 |
2,78 |
3 |
2,05 |
6 |
Są częstowani podczas dyskotek lub innych imprez młodzieżowych |
21 |
55,26 |
37 |
34,26 |
58 |
39,73 |
7 |
„Zdobywają” inaczej |
6 |
15,79 |
24 |
22,22 |
30 |
20,55 |
8 |
Razem |
48 |
126,32 |
146 |
135,19 |
194 |
132,88 |
Tabela nr 24
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Dostają od kolegi lub koleżanki |
12 |
17,39 |
9 |
11,69 |
21 |
14,38 |
2 |
Dostają od obcej osoby |
3 |
4,35 |
3 |
3,90 |
6 |
4,11 |
3 |
Kupują od kolegi |
22 |
31,88 |
26 |
33,77 |
48 |
32,88 |
4 |
Kupują od obcej osoby |
11 |
15,94 |
15 |
19,48 |
26 |
17,81 |
5 |
Biorą z domu bez pozwolenia rodziców |
1 |
1,45 |
2 |
2,60 |
3 |
2,05 |
6 |
Są częstowani podczas dyskotek lub innych imprez młodzieżowych |
29 |
42,03 |
29 |
37,66 |
58 |
39,73 |
7 |
„Zdobywają” inaczej |
16 |
23,19 |
14 |
18,18 |
30 |
20,55 |
8 |
Razem |
94 |
136,23 |
98 |
127,07 |
192 |
131,51 |
7.9 Miejsca, w których najłatwiej można kupić narkotyki.
W dalszej części badawczej mojej pracy starałam się określić miejsce w którym najłatwiej można kupić narkotyki. Wyniki przeprowadzanego sondażu ilustruje tabela nr 25, 26 i 27
Z odpowiedzi wynika, że narkotyki można kupić praktycznie wszędzie. Największy odsetek badanych jako miejsca, gdzie można kupić środki odurzające wymienił kluby i dyskoteki - ok. 50 %, mniejsza grupa bo ok. 24 % wskazuje imprezy młodzieżowe, natomiast szkołę i jej okolice ok. 15 %.
Tabela nr 25
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
|||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Na imprezach młodzieżowych |
8 |
19,51 |
18 |
26,47 |
10 |
27,03 |
36 |
24,66 |
|
2 |
W klubach i dyskotekach |
21 |
51,22 |
36 |
52,94 |
16 |
43,24 |
73 |
50,00 |
|
3 |
W szkole i jej okolicy |
5 |
12,20 |
13 |
19,12 |
5 |
13,51 |
23 |
15,75 |
|
4 |
W stałym punkcie miasta (wsi) |
6 |
14,66 |
9 |
13,24 |
5 |
13,51 |
20 |
13,70 |
|
5 |
Nie wiem |
8 |
19,51 |
14 |
20,59 |
8 |
21,62 |
30 |
20,55 |
|
6 |
Inne... |
2 |
4,88 |
4 |
5,88 |
4 |
10,81 |
10 |
6,85 |
|
7 |
Razem |
50 |
121,95 |
94 |
138,24 |
48 |
129,73 |
192 |
131,51 |
|
Biorąc za zmienną płeć widać, że dziewczęta są mniej zorientowane gdzie można kupić substancje odurzające. Wyraźną różnice w wypowiedziach widać w punkcie 3 i 4 tabeli nr 26. Większe stanowisko od chłopców zajęły w punkcie 5 .
Tabela nr 26
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
||||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|||
1 |
Na imprezach młodzieżowych |
8 |
21,05 |
28 |
25,93 |
36 |
24,66 |
|||
2 |
W klubach i dyskotekach |
17 |
44,74 |
56 |
51,85 |
73 |
50,00 |
|||
3 |
W szkole i jej okolicy |
2 |
5,26 |
21 |
19,44 |
23 |
15,75 |
|||
4 |
W stałym punkcie miasta (wsi) |
3 |
7,89 |
17 |
15,74 |
20 |
13,70 |
|||
5 |
Nie wiem |
13 |
34,21 |
17 |
15,74 |
30 |
20,55 |
|||
6 |
Inne... |
1 |
2,63 |
9 |
8,33 |
10 |
6,85 |
|||
7 |
Razem |
44 |
115,79 |
148 |
137,04 |
192 |
131,51 |
|||
Porównując wyniki badań z perspektywy wieku, wyraźnie widać, że starsi koledzy są bardziej zorientowani w okolicy szkoły ( patrz poniżej tabela nr 27), natomiast młodsi w większym odsetku zakreślili odpowiedź nie wiem. Odpowiedzi takie mogą wynikać z krótszego czasu przebywania w szkole, lub też z powodu większej obawy przed nauczycielami. Młodzież wchodząca w nowe środowisko najpierw je rozpoznaje, zaznajamia się z jego obyczajami, a dopiero później przedstawia swoje umiejętności „teatralne” dopasowując się do ról jakie jej dane środowisko przydziela, bądź narzuca swoje.
Tabela nr 27
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Na imprezach młodzieżowych |
15 |
21,74 |
21 |
21,27 |
36 |
24,66 |
2 |
W klubach i dyskotekach |
33 |
47,83 |
40 |
51,45 |
73 |
50,00 |
3 |
W szkole i jej okolicy |
6 |
7,25 |
17 |
22,08 |
23 |
15,75 |
4 |
W stałym punkcie miasta (wsi) |
9 |
13,04 |
11 |
14,29 |
20 |
13,70 |
5 |
Nie wiem |
20 |
28,99 |
10 |
12,99 |
30 |
20,55 |
6 |
Inne... |
3 |
4,35 |
7 |
9,09 |
10 |
6,85 |
7 |
Razem |
86 |
123,19 |
106 |
137,66 |
192 |
1301,51 |
7.10 Zachowanie młodych ludzi podczas upajania się środkami odurzającymi innych.
Podjęłam próbę interpretacji zachowania się młodzieży widzącej swojego kolegę jako osobę sięgającą po narkotyki. Byłam bardzo ciekawa jak wielu ludzi na taki widok może być obojętnych. Dwie osoby nie udzieliły odpowiedzi na pytanie: jak reagujesz, gdy Twój kolega sięga po środki odurzające?
Wyniki ilustrują tabele nr 28, 29 i 30.
Tabela nr 28
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Jestem obojętny, to jego sprawa |
16 |
40,00 |
20 |
29,85 |
16 |
43,24 |
52 |
36,11 |
2 |
Nie reaguję i odchodzę |
1 |
2,50 |
6 |
8,96 |
2 |
5,41 |
9 |
5,25 |
3 |
Chcę się do niego przyłączyć |
4 |
10,00 |
2 |
2,99 |
4 |
10,81 |
10 |
6,94 |
4 |
Próbuję odwieść kolegę od tego zamiaru |
13 |
32,50 |
30 |
44,78 |
9 |
24,32 |
52 |
36,11 |
5 |
Nic nie robię |
4 |
10,00 |
6 |
8,96 |
3 |
8,11 |
13 |
9,03 |
6 |
Inne |
2 |
5,00 |
3 |
4,48 |
3 |
8,11 |
8 |
5,56 |
7 |
Razem |
40 |
100 |
67 |
100 |
37 |
100 |
144 |
100 |
Z odpowiedzi ankietowanych wynika, że 36,11% osób jest obojętnych na zażywanie środków odurzających przez ich kolegów, 5,25% młodych ludzi zaznaczyło wariant „nie reaguje i odchodzę”, a 9,03% deklaruje się że w tym momencie „nic nie robią”. Pocieszający jest fakt że jest też grupa ludzi, która próbowała by odwieść kolegę od zamiaru zażycia narkotyku, w ten sposób zadeklarowało się 36,11% osób badanych. Jest też grupa ludzi , która w takiej chwili chętnie podejmuje decyzje o zażywaniu narkotyku przez siebie, taką wersie wskazało 6,94%. Najbardziej obojętną grupą jest ZSZ, aż 43,24% młodzieży twierdzi że to co robią inni to ich sprawa. Największy odsetek młodzieży deklarujący próbę pomocy jest w technikum. Ok. 45% w ten sposób wytypowało swoją reakcje na widok kolegi sięgającego po narkotyki.
Dziewczęta, bardziej niż chłopcy, charakteryzują się mniejszą obojętnością na to co robią inni. O 30% dziewcząt jest mniej obojętnych od chłopców, a 60 % jest gotowych podjąć próbę choćby wyperswadowania zamiaru używania środków oburzających przez kolegę czy koleżankę. Wyniki ilustruje tabela umieszczona poniżej. (zobacz tabela nr 29)
Tabela nr 29
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Jestem obojętny, to jego sprawa |
4 |
10,81 |
48 |
44,86 |
52 |
36,11 |
2 |
Nie reaguję i odchodzę |
1 |
2,70 |
8 |
7,48 |
9 |
6,25 |
3 |
Chcę się do niego przyłączyć |
2 |
5,41 |
8 |
7,48 |
10 |
6,94 |
4 |
Próbuję odwieść kolegę od tego zamiaru |
24 |
64,86 |
28 |
26,17 |
52 |
36,11 |
5 |
Nic nie robię |
6 |
16,22 |
7 |
6,54 |
13 |
9,03 |
6 |
Inne |
0 |
0 |
8 |
7,48 |
8 |
5,56 |
7 |
Razem |
37 |
100 |
107 |
100 |
144 |
100 |
Pod względem wieku bardziej obojętna jest młodzież starsza, z badań wynika że 46,67 % badanej młodzieży w wieku po wyżej 18 lat jest obojętnej, tylko 24% zadeklarowało się podjęcia próby odwodzenia kolegi od tego czynu. Natomiast młodsza młodzież jest chętniejsza do niesienia pomocy osobą uzależnionym, taką deklaracje złożyło 49,28% ankietowanej niepełnoletniej młodzieży. Wyniki ilustruje tabela poniżej. ( patrz tabela nr 30)
Tabela nr 30
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Jestem obojętny, to jego sprawa |
17 |
24,64 |
35 |
46,67 |
52 |
36,11 |
2 |
Nie reaguję i odchodzę |
3 |
4,35 |
6 |
8,00 |
9 |
6,25 |
3 |
Chcę się do niego przyłączyć |
5 |
7,25 |
5 |
6,67 |
10 |
6,94 |
4 |
Próbuję odwieść kolegę od tego zamiaru |
34 |
49,28 |
18 |
24,00 |
52 |
36,11 |
5 |
Nic nie robię |
7 |
10,14 |
6 |
8,00 |
13 |
9,03 |
6 |
Inne |
3 |
4,35 |
5 |
6,67 |
8 |
5,56 |
7 |
Razem |
69 |
100 |
75 |
100 |
144 |
100 |
7.11 Gotowość badanych do niesienia pomocy osobą sięgającym po środki odurzające.
Aby sprawdzić czy młodzi ludzie chcą pomóc osobie sięgającej po środki odurzające, badanych zapytano o deklaracje niesienia pomocy tymże osobą. Wyniki ilustrują tabele nr 31, 32 i 33.
Z poniższych wyników widać, że prawie połowa ankietowanych nie wie czy jest gotowa nieść pomoc osobą uzależnionym. Zdecydowanie nie wskazało 16,44% osób badanych. Najmniej osób deklarujących swoją gotowość do pomocy osobom uzależnionym jest wśród uczących się w ZSZ, taki wariant wybrało 32,43% tej młodzieży. Uczęszczających do technikum z chęcią niesienia pomocy jest 44,12%, podobna ilość osób deklaruje się w liceum, za ta opowiedziało się 43,90% młodych ludzi uczących się w tym typie szkoły. Wyniki zamieszczone są w tabeli nr 31.
W tej statystyce lepiej wypadają dziewczęta, aż 71,05 % deklaruje swoją pomoc, natomiast chłopców niosących pomoc jest zaledwie 30,56 %. ( tabela nr 32)
Młodsza grupa wiekowa na tle starszej wypada statystycznie lepiej o ok. 10 %. Większy odsetek nieletniej młodzieży jest gotowy nieść pomoc, w stosunku do młodzieży pełnoletniej. Jednocześnie o ok. 4% młodszych kolegów mniej od osób pełnoletnich, nie udzieliło by żadnej pomocy. Mniej uczniów w wieku 16-18 lat od uczniów pełnoletnich, nie wie jak zachowało by się, gdyby znaleźli się w takiej sytuacji. Wyniki są zilustrowane w tabeli nr 33.
Tabela nr 31
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
|||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Tak |
18 |
43,90 |
30 |
44,12 |
12 |
32,43 |
60 |
41,10 |
|
2 |
Nie |
11 |
26,83 |
6 |
8,82 |
7 |
18,92 |
24 |
16,44 |
|
3 |
Nie wiem |
12 |
29,27 |
32 |
47,06 |
18 |
48,65 |
62 |
42,47 |
|
4 |
Razem |
41 |
100 |
68 |
100 |
37 |
100 |
146 |
100 |
|
Tabela nr 32
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
27 |
71,05 |
33 |
30,56 |
60 |
41,10 |
2 |
Nie |
5 |
13,16 |
19 |
17,59 |
24 |
16,44 |
3 |
Nie wiem |
6 |
15,79 |
56 |
51,85 |
62 |
42,47 |
4 |
Razem |
38 |
100 |
108 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 33
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
33 |
48,53 |
27 |
35,06 |
60 |
41,10 |
2 |
Nie |
10 |
14,71 |
14 |
18,18 |
24 |
16,44 |
3 |
Nie wiem |
26 |
37,68 |
36 |
46,75 |
62 |
42,47 |
4 |
Razem |
69 |
100 |
77 |
100 |
146 |
100 |
7.12 Sposoby niesienia pomocy innym.
W tej części badawczej chciałam ustalić w jaki sposób najchętniej młodzież niesie pomoc swoim rówieśnikom.
Wyniki przedstawiają tabele nr 34, 35 i 36. Ze względu, że w tym pytaniu nie wszyscy ankietowani brali udział, a pozostali zakreślali po kilka zagadnień, w obliczeniach brałam pod uwagę ilość udzielanych odpowiedzi a nie respondentów. W innym przypadku wyniki nie sumowały by się do 100.
Na to pytanie aż 39 osób w ogóle nie udzieliło odpowiedzi ( w tym jest 15 osób z liceum profilowanego, 11 uczących się w technikum i 5 osób z ZSZ).
Tabela nr 34
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
|||||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|||
1 |
Podaję mu adres najbliższej poradni młodzieżowej lub innej zajmującej się problemami uzależnień |
6 |
20,00 |
15 |
25,00 |
5 |
14,71 |
26 |
20,97 |
|||
2 |
Zgłaszam sprawę nauczycielowi |
1 |
3,33 |
4 |
6,67 |
3 |
8,82 |
8 |
6,45 |
|||
3 |
Zgłaszam problem na policję |
0 |
0 |
5 |
8,33 |
1 |
2,94 |
6 |
4,84 |
|||
4 |
Rozmawiam z nim |
14 |
46,67 |
16 |
26,67 |
13 |
38,24 |
43 |
34,68 |
|||
5 |
Powiadamiam rodzinę |
2 |
6,67 |
6 |
10,00 |
5 |
14,71 |
13 |
10,48 |
|||
6 |
Tłumaczę o szkodliwości zażywania środków uzależniających |
6 |
20,00 |
12 |
20,00 |
3 |
8,82 |
21 |
16,94 |
|||
7 |
Inne... |
1 |
3,33 |
2 |
3,33 |
4 |
11,76 |
7 |
5,65 |
|||
8 |
Razem |
30 |
100 |
60 |
100 |
34 |
100 |
124 |
100 |
|||
W grupie badanych 6 kobiet i 33 mężczyzn nie udzieliło odpowiedzi.
Tabela nr 35
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Podaję mu adres najbliższej poradni młodzieżowej lub innej zajmującej się problemami uzależnień |
8 |
19,05 |
18 |
21,95 |
26 |
20,97 |
2 |
Zgłaszam sprawę nauczycielowi |
2 |
4,76 |
7 |
8,54 |
9 |
7,26 |
3 |
Zgłaszam problem na policję |
0 |
0 |
6 |
7,32 |
6 |
4,84 |
4 |
Rozmawiam z nim |
18 |
42,86 |
25 |
30,49 |
43 |
34,68 |
5 |
Powiadamiam rodzinę |
7 |
16,67 |
6 |
7,32 |
13 |
10,48 |
6 |
Tłumaczę o szkodliwości zażywania środków uzależniających |
6 |
14,29 |
14 |
17,07 |
20 |
16,13 |
7 |
Inne... |
1 |
2,38 |
6 |
7,32 |
7 |
5,65 |
8 |
Razem |
42 |
100 |
82 |
100 |
124 |
100 |
Tabela nr 36
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Podaję mu adres najbliższej poradni młodzieżowej lub innej zajmującej się problemami uzależnień |
13 |
20,00 |
13 |
22.03 |
26 |
20,97 |
2 |
Zgłaszam sprawę nauczycielowi |
7 |
10,77 |
1 |
1,69 |
8 |
6,45 |
3 |
Zgłaszam problem na policję |
6 |
9,23 |
0 |
0 |
6 |
4,84 |
4 |
Rozmawiam z nim |
20 |
30,77 |
23 |
38,98 |
43 |
34,68 |
5 |
Powiadamiam rodzinę |
6 |
9,23 |
7 |
11,86 |
13 |
10,48 |
6 |
Tłumaczę o szkodliwości zażywania środków uzależniających |
10 |
15,38 |
11 |
18,64 |
21 |
16,94 |
7 |
Inne... |
3 |
4,62 |
4 |
6,78 |
7 |
5,65 |
8 |
Razem |
65 |
100 |
59 |
100 |
124 |
100 |
Z wyników umieszczonych powyżej wynika, że młodzież chętnie ofiarowuje swoją pomoc poprzez rozmowę. Takich odpowiedzi jest ok. 34 %. W 20% wybierano pomoc poprzez podanie chorej osobie adresu poradni zajmującej się problemami uzależnień.
Analizując wyniki zauważyłam, że badane grupy różnie radzą sobie z udzielaniem pomocy. ( patrz tabele nr 34, 35, 36) Ankietowani uczęszczający do liceum profilowanego najchętniej decydowali się na rozmowę, taką deklaracje złożono w 46,67% w stosunku do innych wariantów, uczniowie ZSZ złożyli ją w 38,24%, a uczniowie technikum w 26,67%. Na taką formę zdecydowało się 42,86% kobiet, mniej wybierało ten wariant mężczyzn. Do rozmowy jest chętniejsza grupa pełnoletnia aniżeli małoletni.
Adres poradni najchętniej podaje grupa z technikum 25%, z liceum rozwiązujących w ten sposób problem jest 20,00%, najmniej na tą formę decyduje się uczniów ZSZ 14,71%. Porównując pozostałe grupy nie zauważyłam istotnych różnic.
Uczniowie technikum jako sposób pomocy wybierali zgłoszenie problemu na policję. To zagadnienie zaznaczone przez uczniów technikum było w 8,33%, przez uczniów ZSZ w 2,94, natomiast uczniowie liceum profilowanego wcale w ten sposób by nie pomagali. Patrząc przez pryzmat płci to mężczyźni w taki sposób udzielali by pomocy w 7,32%, natomiast kobiety tego sposobu nie wskazywały wcale. Młodzież młodsza wskazuje taki sposób pomocy w 9,23%, a dojrzała takiej pomocy nie bierze pod uwagę.
7.13 Doświadczenia badanej młodzieży w zakresie kontaktu z narkotykami.
W zagadnieniu tym chciałam sprawdzić jak duży odsetek badanej populacji zażywa narkotyki. Z odpowiedzi wynika, że 65,47 % nie miało nigdy kontaktu z narkotykami. Wśród uczniów szkoły znalazły się osoby, które przyznały się, że miały kontakt z substancjami odurzającymi. Kilka osób przyznało się, że narkotyki zażywa codziennie, a 7 osób w ogóle nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. Wyniki ilustrują tabele nr 37, 38, 39.
Największy odsetek młodzieży zażywającej środki odurzające jest wśród uczących się ZSZ. Zażywających codziennie jest 8,33% uczniów. W tej populacji jest 13,89% uczniów którzy zażyli narkotyk w takim samym procencie kilka razy, częściej i także często. Dlatego można sądzić, że jest to grupa zażywająca narkotyki w większym odsetku od całej społeczności szkolnej. Wśród badanej grupy z liceum profilowanego mających kontakt z narkotykami codziennie jest 2,78% badanych tej grupy.
Biorąc pod uwagę podział ze względu na płeć to chłopców jest więcej zażywających narkotyki niż dziewcząt. Część mężczyzn zażywa narkotyki regularnie, natomiast część dziewcząt ma już zażycie pierwszego narkotyku za sobą.
Tabela nr 37
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
|||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Nigdy nie próbowałem/-am |
24 |
66,67 |
50 |
74,63 |
17 |
47,22 |
91 |
65,47 |
|
2 |
Jeden raz |
5 |
13,89 |
2 |
2,99 |
1 |
2,78 |
8 |
5,76 |
|
3 |
Kilka razy (3-5 razy) |
4 |
11,11 |
7 |
10,45 |
5 |
13,89 |
16 |
11,51 |
|
4 |
Częściej (6-10 razy) |
2 |
5,56 |
3 |
4,48 |
5 |
13,89 |
10 |
7,19 |
|
5 |
Często |
0 |
0 |
3 |
4,48 |
5 |
13,89 |
8 |
5,76 |
|
6 |
Codziennie |
1 |
2,78 |
2 |
2,99 |
3 |
8,33 |
6 |
4,32 |
|
7 |
Razem |
36 |
100 |
67 |
100 |
36 |
100 |
139 |
100 |
|
Tabela nr 38
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
|
1 |
Nigdy nie próbowałem/-am |
27 |
77,14 |
64 |
64,42 |
91 |
65,47 |
|
2 |
Jeden raz |
5 |
14,29 |
3 |
2,88 |
8 |
5,76 |
|
3 |
Kilka razy (3-5 razy) |
1 |
2,86 |
15 |
14,42 |
16 |
11,51 |
|
4 |
Częściej (6-10 razy) |
1 |
2,86 |
9 |
8,65 |
10 |
7,19 |
|
5 |
Często |
0 |
0 |
8 |
7,69 |
8 |
5,76 |
|
6 |
Codziennie |
1 |
2,86 |
5 |
4,81 |
6 |
4,32 |
|
7 |
Razem |
35 |
100 |
104 |
100 |
139 |
100 |
|
Tabela nr 39
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Nigdy nie próbowałem/-am |
48 |
72,73 |
43 |
58,90 |
91 |
65,47 |
2 |
Jeden raz |
5 |
7,58 |
3 |
4,11 |
8 |
5,76 |
3 |
Kilka razy (3-5 razy) |
3 |
4,55 |
13 |
17,81 |
16 |
11,51 |
4 |
Częściej (6-10 razy) |
4 |
6,06 |
6 |
8,22 |
10 |
7,19 |
5 |
Często |
3 |
4,55 |
5 |
6,85 |
8 |
5,76 |
6 |
Codziennie |
3 |
4,55 |
3 |
4,11 |
6 |
4,32 |
7 |
Razem |
66 |
100 |
73 |
100 |
139 |
100 |
Biorąc pod uwagę populacje ze względu na wiek to wśród pełnoletnich jest większy odsetek zażywających środki odurzające, przy czym narkotyzujących się codziennie jest taki sam odsetek w obydwóch grupach.
7.14 Świadomość zagrożenia, jakie niosą ze sobą narkotyki.
W dalszej części mojej pracy chciałam sprawdzić czy młodzi ludzie sięgając po narkotyki mają świadomość zagrożenia jakie niosą ze sobą narkotyki i w tym celu zapytałam ich czy biorąc narkotyki zdają sobie sprawę z konsekwencji ich zażywania. Wyniki zestawiłam w tabelach nr 40 , 41 i 42.
W badanej populacji problem ten kształtuje się następująco, 65 % z nich ma świadomość zagrożeń jakie niosą za sobą narkotyki, 10,96 % ankietowanych nie zdaje sobie z tego sprawy. Natomiast 23 % uczniów sięgających po środki uzależniające, nie wie czy zdaje sobie sprawę czy też nie z konsekwencji zażywania narkotyków.
Najbardziej świadomi konsekwencji okazali się uczniowie z technikum, biorąc pod uwagę płeć, to dziewczęta są bardziej świadome od chłopców. Wiek okazał się bez znaczenia w kwestii świadomości młodych ludzi.
Tabela nr 40
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
25 |
60,98 |
47 |
69,12 |
23 |
62,16 |
95 |
65,07 |
2 |
Nie |
5 |
12,20 |
7 |
10,29 |
4 |
10,81 |
16 |
10,96 |
3 |
Nie wiem |
11 |
26,83 |
14 |
20,59 |
10 |
27,03 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
41 |
100 |
68 |
100 |
37 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 41
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
27 |
71,05 |
68 |
62,96 |
95 |
65,07 |
2 |
Nie |
5 |
13,16 |
11 |
10,19 |
16 |
10,96 |
3 |
Nie wiem |
6 |
15,79 |
29 |
26,85 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
38 |
100 |
108 |
100 |
146 |
100 |
Tabela 42
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
45 |
65,22 |
50 |
64,94 |
95 |
65,07 |
2 |
Nie |
7 |
10,14 |
9 |
11,69 |
16 |
10,96 |
3 |
Nie wiem |
17 |
24,64 |
18 |
23,38 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
69 |
100 |
77 |
100 |
146 |
100 |
7.15 Najczęściej zażywane narkotyki.
Chcąc sprawdzić jakie młodzież zna narkotyki poprosiłam ich o wymienienie środków odurzających zażywanych przez nich samych bądź ich rówieśników. 71 osób z pośród badanej społeczności nie wypowiedziało się w tej kwestii, przy czym było to 48,15% mężczyzn i 50,00% kobiet. Najczęściej wymienianym narkotykiem przez młodzież szkolną jest marihuana. Następnie wymieniają oni: ekstasy, amfetamina, środki halucynogenne, LSD, haszysz, kleje, heroina. Młodzi ludzie używają nazw: trawka, maryśka, zioło, tabsy, feta, gaziki, tabletki.
7.16 Osoby odpowiedzialne zdaniem młodzieży za zjawisko narkomani wśród młodych ludzi.
Badanych poproszono również o wskazanie osób które według nich ponoszą odpowiedzialność za zjawisko narkomani wśród młodzieży. Wyniki ilustrują tabele nr 43, 44 i 45 .
Tabela nr 43
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Rodzina |
7 |
17,07 |
16 |
21,33 |
7 |
18,92 |
30 |
20,55 |
2 |
Nauczyciele |
4 |
9,76 |
9 |
12,00 |
4 |
10,81 |
17 |
11,64 |
3 |
Koledzy |
13 |
31,71 |
15 |
20,00 |
18 |
48,65 |
46 |
31,51 |
4 |
Znajomi |
14 |
34,15 |
17 |
22,67 |
7 |
18,92 |
38 |
26,03 |
5 |
Inne osoby |
6 |
14,63 |
18 |
24,00 |
6 |
16,22 |
30 |
20,55 |
6 |
Razem |
44 |
107,32 |
75 |
73,53 |
42 |
113,51 |
161 |
93,15 |
Tabela nr 44
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Rodzina |
11 |
28,95 |
19 |
17,59 |
30 |
20,55 |
2 |
Nauczyciele |
1 |
2,63 |
16 |
14,81 |
17 |
11,64 |
3 |
Koledzy |
9 |
23,68 |
37 |
34,26 |
46 |
31,51 |
4 |
Znajomi |
10 |
26,32 |
28 |
25,93 |
38 |
26,03 |
5 |
Inne osoby |
11 |
28,95 |
19 |
17,59 |
30 |
20,55 |
6 |
Razem |
42 |
110,53 |
119 |
10,19 |
161 |
110,27 |
Tabela nr 45
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 - więcej |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
|
|
1 |
Rodzina |
14 |
20,29 |
16 |
20,78 |
30 |
20,55 |
2 |
Nauczyciele |
5 |
7,25 |
12 |
15,58 |
17 |
11,64 |
3 |
Koledzy |
21 |
30,43 |
25 |
32,47 |
46 |
31,51 |
4 |
Znajomi |
20 |
28,99 |
18 |
23,38 |
38 |
26,03 |
5 |
Inne osoby |
15 |
21,74 |
15 |
19,48 |
30 |
20,55 |
6 |
Razem |
75 |
108,74 |
86 |
111,69 |
161 |
110,27 |
Zdaniem badanej młodzieży koledzy ponoszą największą odpowiedzialność za zjawisko narkomani wśród ich rówieśników. Takiej odpowiedzi udzieliło 31% młodzieży. Po nich znaleźli się odpowiedzialni za to zjawisko znajomi 26 %, rodzina 20 %. Za zjawisko narkomani także ponoszą odpowiedzialność nauczyciele, w ten sposób odpowiedziało 11 % ankietowanych.
7.17 Dostrzeganie przez młodzież konieczności podejmowania działań profilaktycznych.
Zapytano także młodych ludzi o konieczność podejmowania działań profilaktycznych. Wyniki umieściłam w tabelach nr 46, 47 i 48. Poniższe zestawienie wskazuje, że połowa ankietowanych widzi konieczność podejmowania działań profilaktycznych, a aż 20 % respondentów ich nie dostrzega, natomiast 23 % ankietowanych nie wie, czy takie działania są potrzebne.
Tabela nr 46
Lp. |
|
Liceum profilowane |
Technikum |
ZSZ |
Ogółem |
||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
25 |
60,98 |
43 |
63,24 |
13 |
35,14 |
81 |
55,48 |
2 |
Nie |
9 |
21,95 |
10 |
14,71 |
11 |
29,73 |
30 |
20,55 |
3 |
Nie wiem |
7 |
17,07 |
15 |
22,06 |
13 |
35,14 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
41 |
100 |
68 |
100 |
37 |
100 |
146 |
100 |
Patrząc przez pryzmat typu szkoły, zauważa się dość istotną różnicę w odpowiedziach. Konieczności walki z narkomanią częściej dostrzegają uczniowie liceum i technikum, a niżeli uczniowie ZSZ - tutaj ponad 30 % badanych nie widzi konieczności podejmowania działań w tym kierunku.
Tabela nr 47
Lp. |
|
K |
M |
Ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
Tak |
23 |
60,53 |
58 |
53,70 |
81 |
55,48 |
2 |
Nie |
8 |
21,05 |
22 |
20,37 |
30 |
20,55 |
3 |
Nie wiem |
7 |
18,42 |
28 |
25,93 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
38 |
100 |
108 |
100 |
146 |
100 |
Tabela nr 48
Lp. |
|
16 -18 r.ż |
18 -więcej |
ogółem |
|||
|
|
L |
% |
L |
% |
|
|
1 |
Tak |
38 |
55,07 |
43 |
55,84 |
81 |
55,48 |
2 |
Nie |
14 |
20,29 |
16 |
20,78 |
30 |
20,55 |
3 |
Nie wiem |
17 |
24,64 |
18 |
23,38 |
35 |
23,97 |
4 |
Razem |
69 |
100 |
77 |
100 |
146 |
100 |
7.18 Działania zapobiegające narkomani.
Następną kwestią, która ma zasadnicze znaczenie dla przedmiotu rozważań, jest rodzaj działań zapobiegających narkomani. W ostatniej części badawczej chciałam ustalić jak młodzież ocenia skuteczność działań zapobiegających narkomanii. Do tego celu zaproponowałam skale: bardzo skuteczne, skuteczne, częściowo skuteczne, mało skuteczne i nieskuteczne. Rozważając rodzaj działań zapobiegających narkomanii na podstawie uzyskanych danych według stopnia skuteczności można określić skuteczność tychże działań.
Ze względu na to że młodzież nie zaznaczała niektórych rodzajów działań zapobiegających narkomani przy obliczeniach brałam pod uwagę ilość oddanych głosów, a nie respondentów. Wyniki ilustruje tabela nr 49.
Młodzież w większości proponowane przez moją osobę działania uważała za częściowo skuteczne, mało skuteczne lub nieskuteczne. Największy odsetek głosów był oddany w tym stopniu skuteczności.
Za najbardziej nieskuteczne działanie uznali oni „rozdawanie ulotek, broszur”, za nieskutecznością tego działania oddano 63,36% głosów. Drugim działaniem nieskutecznym okazało się spotkanie z policjantem, na to działanie jako nieskuteczne oddano 48,39% głosów. Jako trzecie działanie nieskuteczne młodzież uznała ,w 41,22% , utworzenie na terenie szkoły punktu informacyjnego.
Jako działania mało skuteczne badani zaznaczali pogadanki z wychowawcą, nauczycielem i także pogadanki z psychologiem, pedagogiem.
Za częściowo skuteczne uznali: pogadanki ze specjalistą terapii uzależnień, warsztaty dla uczniów poświęcone terapii odmawiani.
Tabela nr 49
Lp. |
rodzaj działań zapobiegających narkomanii |
Stopień skuteczności działań zapobiegających narkomanii |
Razem |
||||||||||
|
|
Bardzo skuteczne |
Skuteczne |
Częściowo skuteczne |
Mało skuteczne |
Nie-skuteczne |
|
||||||
|
|
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
L |
% |
1 |
pogadanki z psychologiem, pedagogiem |
13 |
9,70 |
31 |
8,96 |
29 |
21,64 |
44 |
32,84 |
31 |
23,13 |
134 |
100 |
2 |
pogadanki z wychowawcą nauczycielem |
8 |
6,45 |
16 |
12,90 |
19 |
15,32 |
58 |
46,77 |
39 |
23,39 |
124 |
100 |
3 |
pogadanki ze specjalistą terapii uzależnień |
21 |
15,56 |
28 |
20,74 |
47 |
34,81 |
16 |
11,85 |
15 |
11,11 |
135 |
100 |
4 |
spotkanie z osobą uzależnioną |
27 |
20,30 |
33 |
24,81 |
29 |
21,80 |
19 |
14,29 |
25 |
18,80 |
133 |
100 |
5 |
spotkanie z policjantem |
10 |
8,06 |
7 |
5,65 |
20 |
16,13 |
27 |
21,77 |
60 |
48,39 |
124 |
100 |
6 |
wizyta w ośrodku dla osób uzależnionych |
32 |
23,70 |
35 |
25,93 |
25 |
18,52 |
22 |
16,30 |
21 |
15,56 |
135 |
100 |
7 |
rozdawanie ulotek broszur |
3 |
2,29 |
3 |
2,29 |
14 |
10,69 |
28 |
21,37 |
83 |
63,36 |
131 |
100 |
8 |
utworzenie na terenie szkoły punktu informacyjnego |
4 |
3,05 |
11 |
8,40 |
22 |
16,79 |
42 |
32,06 |
54 |
41,22 |
131 |
100 |
9 |
utworzenie dla młodzieży klubów i kółek zainteresowań (np. sportowe, artystyczne) |
23 |
16,20 |
30 |
21,13 |
19 |
13,38 |
35 |
24,65 |
30 |
21,13 |
142 |
100 |
10 |
realizowanie specjalnych programów profilaktycznych zapobiegających narkomanii |
14 |
10,29 |
27 |
19,85 |
31 |
22,79 |
38 |
27,94 |
26 |
19,12 |
136 |
100 |
11 |
warsztaty dla uczniów poświęcone umiejętności odmawiania |
11 |
8,09 |
23 |
16,91 |
40 |
29,41 |
34 |
28,68 |
28 |
20,59 |
136 |
100 |
12 |
spotkanie teatralne dotyczące zjawiska narkomanii |
9 |
6,72 |
21 |
15,62 |
39 |
29,10 |
28 |
20,90 |
37 |
27,61 |
134 |
100 |
Młodzież do poziomu bardzo skutecznego i skutecznego zliczyła: spotkanie z osobą uzależnioną, wizytę w ośrodku dla osób uzależnionych, utworzenie dla młodzieży klubów i kółek zainteresowań ( np. sportowe, artystyczne).
8.Wnioski
Ponad połowa młodzieży liceum profilowane i technikum .......................................uważa, że problem narkomani nie istnieje wśród nich. Problem ten widzą uczniowie z zawodówki w wyżej wymienionej szkole.
Nie wszyscy młodzi ludzie rozumieją pojecie narkomani, ponieważ w tej kwestii nie udzieliło odpowiedzi 30,82% , brak odpowiedzi pozwala stwierdzić, że nie potrafili oni zdefiniować tego pojęcia. Pozostali uczniowie wypowiadali się w sposób uproszczony posługując się gwarą młodzieżową.
W badanej społeczności do przyczyn sięgania po narkotyki zaliczyć można: ciekawość, namawianie przez kolegów lub inne osoby, chęć zaimponowania kolegom. Powyższe czynniki zostały wyodrębnione przez ogół młodzieży. Dziewczęta wskazują inne przyczyny niż chłopcy, uważają one, że na zażywanie środków psychotropowych ma wpływ „atmosfera życia rodzinnego bardziej niż chęć zaimponowania kolegom. Przy czym nie przekładają tego czynnika nad „ciekawość” i „namawianie przez kolegów lub inne osoby”. Rozpatrując problem ten dzieląc badaną społeczność pod względem nauki w danym typie szkoły, to licealiści wskazują w większym odsetku „poczucie bezsensu życia” niż „chęci zaimponowania kolegom”. Uczniowie technikum jako czwarty powód wyznaczają „dla przyjemności”. Natomiast ZSZ w następnej kolejności wskazuje na „nudę”.
Młodzież na ogół zna zagrożenia jakie niosą narkotyki. Zdecydowana większość respondentów za konsekwencje ich zażywania uważa: śmierć, uzależnienie, wyniszczenie organizmu, a potem wymienianym czynnikiem były choroby np. HIV, AIDS. Ponad połowa badanej młodzieży jest świadoma konsekwencji jakie niesie za sobą zażycie narkotyków.
Młodzi ludzie różnicują szkodliwość narkotyków, dzieląc je na bardziej lub mniej szkodliwe. Pocieszający jest jednak fakt, że większość z nich, bo 59,315 uważa narkotyki za szkodliwe w takim samym stopniu. W kwestii tej kobiety opowiadają się w wyższym odsetku niż mężczyźni, zaś zbliżone dane obserwujemy dzieląc ankietowanych ze względu na wiek. Małoletni okazują się dojrzalsi od młodzieży pełnoletniej.
Uzyskane dane z ankiet sugerują, że wiek inicjacji narkotykowej przypada na okres gimnazjum. Zaskakujący jest fakt, że już pierwsze choć nieliczne próby podejmowane są w szkole podstawowej, a w szkole średniej pierwszy raz po środki odurzające sięga o połowę mniej uczniów niż w gimnazjum.
Na podstawie danych uzyskanych w czasie badań wynika, że narkotyki można najłatwiej zdobyć na dyskotekach lub innych imprezach młodzieżowych. Młodzi ludzie są nimi tam częstowani lub w tych miejscach je zakupują. Dość duży odsetek twierdzi, że narkotyki można kupić od kolegi, dlatego też można sądzić, że wśród nich są dilerzy, a uczniowie mają stały dostęp do środków odurzających.
Jest część młodzieży, która nie wie gdzie można kupić narkotyki. Charakterystyczny jest fakt, że dziewczęta w większym odsetku od chłopców są mniej zorientowane w kwestii miejsc rozprowadzania narkotyków, także młodzież młodsza jest gorzej poinformowana o takich miejscach niż pełnoletni uczniowie.
Wśród badanej grupy młodzieży jest grupa młodych ludzi, która obojętna jest na to co robią ich koledzy, są też tacy którzy próbują odwieść kolegę od zamiaru zażycia środka odurzającego.
W kwestii gotowości do udzielania pomocy osobą uzależnionym prawie połowa ankietowanych nie jest gotowa do pomocy tymże osobą. W prawie równym odsetku jest między badanymi grupa, która jest gotowa taką pomoc nieść. Jako formy pomocy zadeklarowani oni rozmowę z osobą uzależnioną, podanie jej adresu najbliższej poradni młodzieżowej, powiadomienie rodziny lub też tłumaczenie o szkodliwości zażywania środków uzależniających.
Z badań wynika, że 65% ankietowanych nie miało nigdy kontaktu z narkotykami. Wśród tej społeczności jest kilka osób zażywających środki odurzające codziennie.
Zdaniem młodzieży największą odpowiedzialność za zjawisko narkomanii wśród rówieśników ponoszą koledzy. Winą obarczają również znajomych, rodziny i także nauczycieli.
Połowa młodych ludzi widzi konieczność podejmowania działań profilaktycznych. Za działania zapobiegające narkomanii uznali oni: spotkanie z osobą uzależnioną, wizytę w ośrodku dla osób uzależnionych, utworzenie dla młodzieży klubów i kółek zainteresowań ( np. sportowe, artystyczne).
Bibliografia
Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku, tom 3, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2004
Stadnik J., Elementarz dla rodziców i nauczycieli
Reprymedium 2007 nr 3/3
Wychowawca 2002 nr 9
Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku, tom 3, Narkomania, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2004, s.483.
Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku, tom 3, Nałóg, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2004, s. 480
Parnicka U., Szkodliwe uzależnienia, Wychowawca 2002, nr 9, s. 13.
Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku, tom 3, Nałóg, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2004, s.494.
Ostaszewski K., Młodzież a substancje psychoaktywne, Reprymedium 2007, nr 2/3, s. 2.
Stadnik J., Elementarz dla rodziców i nauczycieli, s. 3.
38