Anizotropia zależność własności fizycznych i chemicznych kryształu od kierunku przestrzennego. Anizotropia kryształów jest konsekwencją uporządkowanej struktury krystalicznej.
Defekty - - niedoskonałości kryształów polegające na punktowym lub warstwowym zerwaniu regularności ich sieci.
Rodzaje:
-Punktowe: wakansy (luki)- wolne miejsca w sieci krystalicznej,
-Liniowe (dyslokacje):
--krawędziowe - poprzez wprowadzenie ekstrapłaszczyzny między nieco rozsunięte płaszczyzny sieciowe
--śrubowe - powstają w wyniku przesunięcia płaszczyzn atomowych
Zarodek: jest to skupisko atomów i jonów, które osiągają promień krytyczny przez obniżenie całkowitej energii układu
Promień krytyczny: wykazywanie zdolności do przyjmowania kolejnych atomów i jonów w sposób samorzutny.
Powstawanie dendrytów - utworzony podczas krzepnięcia w warunkach różniących się od równowagowych, niejednorodnych. Skład stopu nazywany jest segregacja dendrytyczna - mikrosegregacja.
Struktura wlewka:
Mikrosegregacja- Można zlikwidować przez wyżarzanie
Makrosegregacja - Można zlikwidować przez kucie.
1.kryształy zamrożone 2. Kr. Kolumnowe 3.kr. równoosiowe
Fazy w stalach:
Żelazo alfa do 912 RPC
Żelazo gamma od 912 do 1394 RSC
Żelazo alfa powyżej 1394 RPC
Ferryt - Międzywęzłowy roztwór węgla w żelazie alfa. Rozpuszczalność węgla w 20C wynosi 0.008%. faza miękka i plastyczna
Austenit- Międzywęzłowy roztwór węgla w żelazie gamma
Cementyt- Jest to Fe3C, krystalizuje w układach roboczych.
Perlit- produkt eutektoidalnej przemiany austenitu zawierającego 0,77%C. Na przemian ułożone płytki cementytu i ferrytu w stosunki grubości 1:8.
Bainit- Jest mieszaniną przesyconego ferrytu i węglików. Górny powstaje w zakresie 550-400C składa się z listew ferrytu miedzy którymi znajduje się cementyt. Dolny powstaje poniżej 400C
Martenzyt- Jest powstałym dzięki przemianie austenitu przesyconym roztworem węgla w żelazie alfa. Tetragonalnie przestrzennie centrowana.
Hartowanie- Nagrzewanie do temp powyżej przemiany austenitycznej, wygrzewanie oraz szybkie chłodzenie. Szybkość musi być taka aby z austenitu nie wydzielił się cementyt.
Dlaczego powstaje austenit szczątkowy- ponieważ podczas chłodzenia , chłodziwo (woda) nagrzewa się przez co stal nie zchłądza się do odpowiedniej temperatury.
Odpuszczanie- Zabieg cieplny stosowany po hartowaniu który zwiększa plastyczność i ciągliwość oraz zmniejsza naprężenia własne.
Rodzaje obróbek cieplnych:
Hartowanie i odpuszczanie:
Wyżarzanie:
-z przemiana alotropową (ujednaradniającą)
-normalizujące
-cieplne
-bez przemiany alotropowej (rekrystalizujące)
Naprężenia:
Wewnętrzne- Powstają wyniku procesów technologicznych obróbki cieplnej.
Pierwszego rodzaju- Powstają między poszczególnymi strefami przekroju.
Drugiego stopnia- Powstają między ziarnami sąsiadującymi ze sobą.
Trzeciego stopnia- Powstają wewnątrz obszarów nie przekraczających kilak komórek.