MIKROBIOLOGIA - ĆWICZENIE 5
Pałeczki Gram(-) duże
- rodziny: Enterobacteriaceae, Pseudomonadaceae, Vibrionaceae
Rodzina Enterobacteriaceae
- ruchome, bez rzęsek
- otoczkowe, bezo toczkowe
- nie tworzą zarodników
- tworzą katalazę, nie mają oksydazy
- tlenowce, względne beztlenowce
- fermentują glukozę kwaśno i gazowo
- redukują azotany
- główne siedlisko: przewód pokarmowy ludzi i zwierząt
- mają antygen CAE (wysoka immunogenność, swoista aktywność serologiczna określana w odczynach hemaglutynacji biernej, jej zahamowania i odczynie precypitacji)
Rodzaj Escherichia
- dolny odcinek ukł pokarmowego, symbioza z makroustrojem, ale są oportunistami
Escherichia coli (pałeczka okrężnicy)
- urzęsione, wyjątkowo tworzące otoczkę, mają fimbrie
- 3 antygeny: somatyczny (O), powierzchniowy (K), rzęskowy (H)
- niektóre szczepy robią antygen śluzowy M zbudowany z wielocukrów
Somatyczny (ok.150)
- związek wielocukrowi-białkowo-lipidowy
- cukier określający swoistość serologiczną: kolitoza
- przejście z formy S do R wiąże się z utratą swoistości
Powierzchniowy (ok.90)
-powoduje blokadę odczynu aglutynacji z antygenem somatycznym
- 3 komponenty: L,A,B
Rzęskowy (ok50)
- zbudowany z białek, niszczony w wysokiej temp i alkoholu
- podłoże zwykłe, 37C, pH=7.5, kolonie 2-3mm, wilgotne, lśniące, szare
- nie rosną na podłożu z KCN, na podłożu SS wzrost zahamowany
- nie wykorzystują do rozwoju cytrynianu sodu ani malonianu sodu
- rozkładanie laktozy: to ją odróżnia od Salmonella, Shigella, Proteus
- rozkłada tryptofan do indolu
- brak ureazy, nie tworzą siarkowodoru, niektóre tworzą hemolizyny
- oporne na fenol, niszczy je chlor i pochodne
- wrażliwe na barwniki anilinowe (zieleń malachitowa i brylantowa)
- w temp 56C wytrzymują 60 min
- syntetyzują w organizmie wit B,K,C
- narażone na zakażenie innych tkanek niż przewód pokarmowy: niemowlęta, starsi
- objawy: zapalenie ukł mocz-płciowego, pęcherzyka i dróg żółciowych, błony śluz macicy i otrzewnej, opon mózg-rdzeń, opłucnej, posocznice, ropnie skóry
3 grupy powodujące biegunkę niemowląt i dzieci:
- enterotoksykogenne (ETEC): tworzą enterotoksynę (stymulacja cyklicznego kw adenylowego w nabłonku jelita i gromadzenie się płynu w świetle), objawy podobne do V. cholerea
- enteropatogenne (EPEC): epidemia biegunki na oddziałach szpitalnych
- enteroinwazyjne (EIEC): objawy podobne do czerwonki
- czynnik kolonizacyjny w fimbriach (antygen CFA I i II): powoduje przyleganie do nabłonka jelita
Biegunkę powodują: E.coli, Salmonella, Shigella, S. aureus, S. faecalis, P. aeruginosa, K. pneumoniae
- zakażenia ukł mocz-płciowego: pałeczki o nefrotropizmie (robią np. odmiedniczkowe zap nerek); w diagnostyce trzeba zrobić ilościowy posiew moczu
-znamienna bakteriuria: DU w ilości 10-5/ml moczu
- diagnostyka: próbki materiału siane na agar z krwią, podłoże różnicujące (Krumwieda) lub wybiórczo-różnicujące (MacConkeya) ; typowanie można też robić przez bakteriofagi
- leczenie: ampicylina, tetracykliny,chloromycetyna
Rodzaj Citrobacter: C. freundii, C.intermedius
- urzęsione, bezo toczkowe
- morfologia podobna do Salmonella (m.in. antygeny O i H - I i II faza)
- kolonie śluzowe, kwaśno-mdły zapach
- zdolność rozkładania salicyny, sacharozy, opóźniona reakcja fermentowania laktozy, zdolność wzrostu w obecnośći KCN
- 32 grupy antygenowe z 167 serotypami
- względnie chorobotwórcze, mało toksyczne, w środowisku zew i przewodach pokarmowych
Rodzaj Salmonella: S.enterica, S.bongori
- pasożyty ssaków, ptaków, zmiennocieplnych
- u człowieka wywołują: dur brzuszny, dury rzekome, zatrucia, posocznice
- nie tworzą otoczki, mają rzęski wokół komórki; u wielu liczne fimbrie
- antygen somatyczny O, rzęskowy H i powierzchniowy Vi, czasami śluzowy M
Somatyczny O
- głównie w ścianie kom;najważniejszy składnik białkowy,wytrzymuje w temp 100C przez 2h
- nie jest inaktywowany przez alkohol i formalinę
- aglutynacja grudkowa ze swoistą surowicą odpornościową
- przeciwciała dla niego są w grupie IgM
Rzęskowy H
- termo labilny; niszczony przez alkohol, kwasl solny, enzymy proteolityczne (formalina nie!)
- z surowicą jest aglutynacja obłoczkowa
- mogą przechodzić w postać nieurzęsioną na podłożu z fenolem albo surowicą (odwracalne)
- przeciwciała dla niego w grupie IgG
Powierzchniowy Vi
- wpływa na zwiększoną wirulencję; ciepłostały, oporny na alkohol, HCl i 0,2% formalinę
- jest na antygenie O i hamuje jego aglutynację
- z surowicą aglutynacja grudkowa
- podłoża zwykłe; w bulionie jednolite zmętnienie (forma S) lub osad na dnie (R)
- przejście SR jest częste
- bada się kał, posiew na podłoże namnażająco-wybiórcze (bulion z żółcią, podłoże Leifsona, SS, MacConkey (pałeczki durowe- bezbarwne kolonie, a pałeczki okrężnicy różowe), Wilsona-Blaira (czarne, metaliczne kolonie)
- żółć i jej sole (dezoksycholan sodu) wspierają wzrost
- barwniki: fiolet krystaliczny, zieleń brylantowa lub malachitowa nie hamują ich, ale hamują inne DU
- nie rozkładają laktozy
- w 56C żyją 1h; wrażliwe na środ dezynfekcyjne (fenol,lizol,formalina); nie zabijają ich barwniki; w wodzie do 200 dni; małowrażliwe na zmiany pH
Dur brzuszny
- wywołany przez S.typhi
- namnażają się w węzłach chłonnych jelita cienkiego; wylęgają się 10-14 dni
- przez krew przenoszone do różnych narządów
- gorączka, dreszcze, wysypka, leukopenia
- 2-3 tydz choroby: martwica Kępków Peyera w grudkach chłonnych i uwolnienie bakterii do jelita; w narządach jest hiperplazja tk chłonnej i wątroby, zap pęcherzyka żółciowego (tu się osiedlają i przez wiele lat można być nosicielem)
- mają endotoksynę uwalnianą w lizie komórki i egzotoksynę neurotropową (ciężkie objawy kliniczne)
Zatrucia pokarmowe
- spowodowane jedzeniem mięsa z Salmonellą, Shigellą, Escherichią, Proteusem, jadami bakteryjnymi
- ostry nieżyt żołądka, wymioty, biegunka, temperatura
- nie przenikają z krwią do innych narządów; trwa 2-5 dni
Posocznice
- dostają się z krwioobiegiem do narządów, powodując tam ropnie wewnętrzne, zapalenia mózgu, płuc, okostnej, wsierdzia
- badania bakteriologiczne i serologiczne
- najcenniejszy etap: wykrycie ich w krwi; od 2. tygodnia pałeczki są w kale (trzeba go pobrać przez rozpoczęciem leczenia antybiotykiem)
- określenie właściwości biochem: szereg izolacyjny: podłoże Kliglera, 10% laktoza, woda peptonowa z tryptofanem, podłoże Christensena
- do określenia serologicznego używa się surowicy HM
- badanie serologiczne: wykrywanie przeciwciał w krwi chorego przez odczyn aglutynacyjny Widala
- miano przeciwciał dla H 1:50 i dla O 1:100 daje podstawy do podejrzenia duru
- leki: chloramfenikol (głównie), tetracykliny, kanamycyny, ampicyliny
- mają zdolność nabywania odporności na antybiotyki, przenoszona przez czynnik RTF
- rezerwuar: człowiek i zwierzęta, wydalają z kałem; po chorobie można wydalać pałeczki jeszcze 3 m-ce; niebezpieczna droga zakażenia: woda
- szczepionki: durowa, durowo-rzekomodurowa (TAB), durowa z anatoksyną tężcową, błoniczo-tężcowo-durowa z wodorotlenkiem glinu
Rodzaj Shigella: S. dysenteriae, S. flexneri, S. boydii, S.sonnei
- brak rzęsek i otoczek, młode kom okrągłe, starsze wydłużone
- S. flexneri ma fimbrie, S. boydii ma antygen K
- antygen somatyczny ma właściwości endotoksyny
- antygen O jest tylko w formach S; częste przejścia z formy S do R
- pokrewieństwo antygenowe z Escherichia
- bardzo wrażliwe na warunki zew; w temp 70C giną w 10-15min; niszczy je pasteryzacja
- wrażliwe na formalinę, nadmanganian potasu (środki antyseptyczne)
- słońce niszczy je po 30 min, UV w 6-20 min
- podłoża zwykłe, kolonie okrągłe, wypukłe lśniące (forma S) lub matowe i szorstkie (R)
- rosną obficie na podłożach wybiórczych z solami żółci (SS, Mac Conkey)
- rozkład glukozy bez gazu, nie fermentują laktozy (S.sonnei rozkłada ją z opóźnieniem)
- nie rozrzedzają żelatyny, nie tworzą H2S, nie rozkładają mocznika
- S.sonnei i S.boydii tworzą bakteriocyny
- wywołują czerwonkę bakteryjną: inkubacja 1-4 dni; gwałtowna gorączka, ból brzucha, biegunka, bolesne parcie przy defekacji; częste wypróżnienia, kał płynny z krwią
- zakażenie: droga pokarmowa; w jelicie grubym robią zapalenie błon śluzowych, nekrozę i krwawiące owrzodzenia
- wszystkie mają endotoksynę uwalnianą po autolizie, ma działanie enterotropowe
- S. shigae: robi egzotoksynę (formy S i R, R bardziej toksyczna), która ma silne wł antygenowe i powoduje tworzenie swoistych antytoksyn; ma działanie na układ naczyniowy i nerwowy
-diagnostyka: raczej nie przechodzi do krwi, bada się świeży kał wysiany na podłoże namnażająco-wybiórcze Leifsona lub SS, MacConkeya; pałeczki rozkładające mannitol określa się przez surowice swoiste do dalszych podgrup serologicznych
- w surowich krwi pojawiają się swoiste przeciwciała, ale ich się raczej nie bada; przeciwciała w kale bada się metodą koproaglutynacji, a z krwi hemaglutynacji biernej
- leczenie: sulfonamidy, chloramfenikol, terramycyny
- cechy epidemiczne: głównie kraje tropikalne i z niską higieną; źródło zakażenia: chory człowiek (brudne ręce), droga wodno-pokarmowa, duży udział mają muchy
Rodzaj Klebsiella
- wytwarzają wyraźną otoczkę! Brak rzęsek i zarodników
- antygen somatyczny O w formach gładkich (S) i szorstkich (R); antygen otoczkowy K, śluzowy M
- antygen K wytrzymuje w 100C przez 2h
- niektóre szczepy nie mają otoczki przez antybiotyki i subst dysgenetyczne (żółć i jej sole)
- w temp 55C giną po 1h; wysuszone przeżywają miesiące
- podłoża zwykłe, warunki tlen lub względnie beztlen, wzrost intensywny po 48h; kolonie duże, wypukłe, opalizujące, śluzowe, zlewające się
- wzrost na podłożu z KCN, wykorzystują malonian i cytrynian sodu
- nie rozkładają żelatyny, nie tworzą indolu i H2S; cukry rozkładają tworząc kwas i gaz
Klebsiella pneumoniae - pałeczka zapalenia płuc
- ostre zapalenie płuc, oskrzeli; czynnik etiologiczny anginy, zap ucha, zatok
- infekcja dróg moczowych, przewodu pokarmowego, zap opon mózgowych, wsierdzia
- duża rola w zakażeniach wewnątrzszpitalnych
- toksyczny dla myszy! Zawsze robi posocznicę
K. rhinoscleromatis - pał. twardzieli
- przewlekły nieżyt górnych dróg oddechowych, tworzenie tkanki zapalnej: kom tkanki łącznej z kom plazmatycznymi (głównie Mikulicza); tkanka zwęża światło dróg oddech, tworzy blizny; w tkance twardzielowej często są bakteriofagi o swoistym działaniu, mają funkcję czynnika dysocjującego
- wykrywa się przeciwciała niekompletne (odczyn Coombsa), miano do 1:12800
K. ozaenae - pał ozeny
- cuchnący nieżyt nosa (postępująca atrofia błony śluz, przykra woń wydzieliny)
- diagnostyka: wydzielina dróg oddechowych; badanie bakteriologiczne (wysiew na agar z krwią i MacConkeya), charakterystyczny śluzowy wzrost
- oznaczanie budowy antygenowej: sprawdzanie typu antygenu K metodą precypitacji w surowicach odpornościowych oraz antygen O w aglutynacji
- przechorowanie nie pozostawia trwałej odporności
- leki: sulfonamidy, chloramfenikol, tetracykliny, streptomycyna
- rezerwuar: człowiek (drogi oddechowe i pokarmowe)
Rodzaj Enterobacter: E.aerogenes, E.cloaceae
- komórki kuliste lub nitkowate, urzęsione, niektóre z otoczkami
- antygen somatyczny i rzęskowy
- podłoża zwykłe; kolonie mało przejrzyste, śluzowe;
- rosną z KCN i cytrynianem sodu, nie tworzą indolu i H2S, nie rozkładają mocznika
- są w przewodzie pokarmowym chorych ludzi i zwierząt, glebie, wodzie
- zapalenia dróg moczowych i żółciowych, przewodu pokarm, opon mózg, posocznice
Rodzaj Serratia: S. marcescens - pałeczka krwawa
- urzęsione, bez otoczek; saprofity w wodzie i glebie
- bardzo malutka
- na podłożach zwykłych tworzy czerwony barwnik prodigiozynę rozpuszczalny w alkoholu, eterze i chloroformie, nierozpuszczalny w wodzie
- bardzo wolny rozkład laktozy
- flora człowieka, ale oportunista; ostre chroniczne zap płuc, wsierdzia, zakażenia dróg mocz
- powoduje wtórne infekcje po terapii antybiotykami (bardzo na nie odporna); często w zakażeniach szpitalnych
Rodzaj Proteus
- żywy ruch dzięki licznym, długim rzęskom wokół komórki
- duża rola w procesach gnilnych, a także przewody pokarmowe
Proteus vulgaris - odmieniec pospolity
- ułożone pojedynczo lub w łańcuszkach, liczne rzęski i fimbrie, nie robią otoczek
- antygen somatyczny O i rzęskowy H
- forma bezrzęskowa Proteus X19 w durze plamistym ulega aglutynacji pod wpływem surowicy chorego, bo ma heterogenny antygen wspólny z Rickettsia prowazekii - dlatego jest stosowany w diagnostyce serologicznej duru plamistego
- wzrostowi towarzyszy alkalizacja podłoża
- formy urzęsione robią wzrost mgławicowy (powoduje przerośnięcie kolonii)
- hamują wzrost: wodnik chloralu, alkohol, azydek sodu, kwas borowy
- podłoża SS, MacConkey, Wilsona-Blaira: kolonie ograniczone, bezbarwne lub lekko żółte, z czarnym punktem w środku
- rosną z KCN, nie wykorzystują kwasu malonowego, de zaminują fenyloalaninę; czasem hemolizę robią; giną w temp 60C w 1h i przez środki antysetyczne
- biegunka u niemowląt, czasem podobne do czerwonki, zap dróg moczowych i żółciowych, ucha środkowego, płuc, opon mózgowych, ropnie, posocznica
- odporny na wiele antybiotyków, tworzy endotoksynę
- diagnostyka: mocz, ropa,kał; posiew na agar zwykły lub z krwią
- pod wpływem penicyliny przekształcają się w formę L
- leki: gentamycyna, kanamycyna, neomycyna, ampicylina
Rodzaj Providencia, rodzaj Morganella
- tworzą H2S, wzrastają przy KCN, ureaza tak
Providencia rettgeri, P.situartii
- tylko P.rettgeri rozkłada mocznik; uczestniczą w zakażeniach dróg moczowych; występują w kale
Morganella morganii
- zakażenia dróg moczowych, oddechowych, ran, biegunki; nie tworzy H2S
Rodzaj Yersinia:
Y.pestis - pałeczka dżumy
- barwią się dwubiegunowo, wykazują zmienność kształtu (łatwo przechodzą w formy inwolucyjne)
- mają otoczkę w makroorganizmie, nie mają rzęsek
- antygen O, V, W, z otoczek I (aktywna w odczynach specyficznej precypitacji, OWD, aglutynacji)
- produkują egzotoksynę o powinowactwie do naczyń chłonnych; może się zmieniać w anatoksynę przez formaldehyd
- podłoża zwykłe, warunki tlenowe; w bulione w postaci kosmków, płyn zostaje klarowny
- wrażliwe na wysuszenie, fenol, lizol, chloramina, UV
- kwaśny rozkład glukozy, maltozy, mannitolu, es kuliny; nie tworzą H2S, nie rozkładają sacharozy, laktozy, ramnozy; nie mają ureazy; redukują azotany
- penicylina na nie nie działa!
Dżuma: gruczołowa, płucna, posocznicy
- 40C, duże tętno, objawy mózgowe, nudności
- wylęganie od kilku godzin do 5 dni; przebieg gwałtowny
- Gruczołowa (dymienicza): obrzmienie węzłów chłonnych, powstają krosty; zakażenie przez ukąszenie muchy
- Płucna: drogą kropelkową lub następstwo gruczołowej; kaszel hemolizowaną krwią
- Posocznica: w stanach przedagonalnych, przekrwienie skóry, wynaczynienia krwawe (czarna dżuma)
- diagnostyka: punktak z węzłów chłonnych, plwocina, ropa
- rezerwuar: gryzonie; wektory: pchły; człowiek gospodarzem przejściowym
- antybiotyki: streptomycyna, tetracykliny, sulfonamidy
- szczepionki przygotowane wg metody Hafkina, Instytutu Pasteura i żywa atentowana
Y.enterocolitica - pałeczka gruźlicy rzekomej
- rzęski wokół komórki, otoczki; w temp 25-28C ruchliwe, a w 37C już nie; duży polimorfizm
- 2 termostabilne antygeny somatyczne: R i O (specyficzny dla gatunku); ponadto H,V,W
- tworzą endotoksynę
- optymalna temp 28-30C, pH=7.5; wrażliwe na wysoką temp i środki dezynfekcyjne
- u człowieka: bóle brzucha, wymioty, nudności, temp; ogniska przypominające te gruźlicze
- rezerwuar: gryzonie, zwierzęta domowe, ptactwo (zakażenie: ukąszenie/zadrapanie przez kota)
- diagnostyka: agar z krwią, pożywka z solami żółci lub MacConkey
- leki: tetracykliny, streptomycyna, chloramfenikol
Y.pseudotuberculosis
- zakażenie: posocznica, zapalenia żołądkowo-jelitowe z zajęciem węzłów chłonnych krezki, stany zapalne innych narządów i skóry
- 5 biotypów, występują u różnych zwierząt kopytnych, gryzoni
- oprócz 5 wszystkie wykazują pozytywną reakcję Vogesa-Proskauera, obecność β-galaktazy i rozkład ornityny
- 1,2 pozytywna reakcja na obecność indolu; tylko 1 ma lecytynazę
Pałeczki G(-) niefermentujące glukozy
Rodzaj Pseudomonas
- 1 biegunowa rzęska; produkują fluoryzujący barwnik, utleniają glukozę bez gazu
- w glebie, wodzie, ściekach; podłoża zwykłe, warunki tlenowe
P.aeruginosa - pałeczka ropy błękitnej
- bez otoczek, oprócz 1 rzęski są fimbrie (m.in. receptory dla bakteriofagów)
- tworzą śluz (bariera ochronna przed antybiotykami, fagocytozą, przeciwciałami)
- antygen O i H
- typowanie pałeczek: swoiste bakteriofagi
- zdolność wzrostu wobec glukozy, maltozy; cytrynian sodu źródłem C; redukują azotany; rozkładają mocznik; upłynniają żelatynę; tworzą dwuhydrolazę argininy; oksydazo dodatnie; hemolizują
- tworzą barwniki: zielone, niebieskie, żółte, czerwone; fluoresceina - rozpuszczalny w wodzie, niebiesko-zielony, powoduje świecenie w UV
- hodowla ma zapach miodu/jaśminu
- powstają 3 typy kolonii: a) z ciemnym środkiem, gładkim brzegiem, barwnikiem zielono-niebieskim (S); b) płaskie, szorstkie (R); c)wypukłe o brzegach strzępiastych (R)
- są w naturalnej florze człowieka; powodują powikłania oparzeń i pooperacyjne
- czynnik etiologiczny wielu zakażeń, mogą prowadzić do posocznicy
- tworzą endotoksyny i egzotoksynę A (hamuje syntezę białka i zaburza oddychanie w mitch)
- tworzą subst o charakterze antybiotyków: barwniki (piocyjanina), pseudany (hamuje G+ i część G-), kwas pseudomonowy (hamuje G+)
- podłoża selektywne: TTC (1% chlorku 2,3,5-trifenylotetrazoliowego), powstają czerwone kolonie; podłoże Kinga B z nitrofurantoiną w lampie kwarcowej jest fluorescencja zielona, żółtwa lub niebieska
- duża odporność na antybiotyki, m.in. przez plazmid R; oporne też na dezynfekcję
- wrażliwe na polimyksynę, karbenicylinę, gentamycynę, neomycynę
Rodzaj Burkholderia:
B.cepacia
- wrodzona oporność na wiele antybiotyków i dezynfekcję; może rosnąć w wodzie destylowanej
- oportunista, wywołuje zapalenia opon mózg, płuc, wsierdzia, ran, dróg moczowych
- ważny czynnik etiologiczny zakażeń u chorych na mukowiscydozę (np. martwicze zapalenie płuc z upośledzeniem funkcji oddechowych; głównie u kobiet)
- może przenosić się miedzy ludźmi
- leczenie: temocylina+amonoglikozydy lub temocylina+ceftazydym
- podłoże wybiórcze dla nich: polimyksyna i tykarcylina, fiolet kryst, sole żółci; kolonie są czerwone
B.mallei - pałeczka nosacizny
- brak rzęsek, otoczek
- arginina i betaina: jedyne źródło C; rozkłada żelatynę
- tworzą endotoksyny
- na pożywce z ziemniaka z glicerolem tworzą barwnik (kolonie po 48h są żółto-brązowe, po 10 dniach czekoladowe)
- wrażliwe na środki odkażające, 2% fenol, światło, temp 55C
Nosacizna
- postać ostra: wrzodziejące zmiany wraz z zajęciem naczyń i węzłów chłonnych; nacieki w skórze i mięśniach; krwawienia z nosa (śluzowo-ropna wydzielina)
- przewlekła: ogólne wyczerpanie i ropnie w różnych narządach; rozległe owrzodzenia
- odczyn Straussa: obrzęk jąder świnki morskiej po dootrzewnowym wstrzyknięciu materiału zakaźnego
- maleina wykorzystana do odczynu skórno-alergicznego
- leczenie: streptomycyna, chloramfenikol, tetracykliny, sulfonamidy
- rezerwuar: zwierzęta domowe i dzikie jednokopytne, kotowate, wielbłądy, psy
- zakażenie: uszkodzona skóra, błony śluzowe dróg oddechowych
B.pseudomallei - pałeczka melioidozy
- urzęsienie biegunowe; otoczki i subst mukoidalna; tworzą endotoksyny
- antygeny: O, otoczkowy K, mukoidalny M, rzęskowy H
- przejścia form S-R
- gliceryna wzmaga wzrost; oporne na działanie środowiska zew, detergentów, odkażania, duże stężenie soli
Melioidoza
- ostra: posocznica, zmiany ropnie, objawy podobne do duru brzusznego i cholery
- zakażenie: droga pokarmowa (picie wody, jedzenie z wydalinami)
Rodzaj Stenotrophomonas: S. malthophilia
- kolonie zielonkawe, zapach amoniaku; oksydazo-ujemne; niefermentujące
- tworzą wiele enzymów zewnątrzkom: proteazy, toksyny cytolityczne, chitynazy, lipazy
- oporne na antybiotyki (tworzą β-laktamazy) oraz imipenem
- wrażliwe na kotrimoksazol
- bardzo dużo zakażeń szpitalnych
- wywołują bakteriemie, posocznice, zgorzelinowe zap skóry, wsierdzia
Rodzaj Moraxella: M. lacunata, M. catarrhalis
- kształt podobny do ziarniaków, brak rzęsek; dzielą się w 1 płaszczyźnie, ułożone w parach lub krótkie łańcuszki
- M. lacunata rośnie na podłożu z krwią, wywołuje zapalenie spojówek
- wykorzystują alkohole i kw tłuszczowe jako źródła węgla; niektóre gromadzą kwas β-hydroksymasłowy w postaci granulek
Rodzaj Acinetobacter
- nie tworzą rzęsek, rzadko otoczki i fimbrie, dzielą się w 1 płaszczyźnie
- nie rosną na pożywce SS; na agarze z krwią tworzą kolonie 1,5mm i trudny do ustalenia typ hemolizy
- składnik mikroflory skóry (pachy, pachwiny)
- głównie zakażenia szpitalne, wywołują zapalenia płuc, posocznice, zakażenia ran
Acinetobacter baumanii
- duża oporność na antybiotyki
- skuteczne: ceftazydym, imipenem, beta-laktemowe