Ukł. oddechowy

Zapalenia ostre:

-płatowe (osoby dorosłe, spadek odporności)

- odoskrzelowe (dzieci, spdaek odporności)

- chemiczne (zachłyśnięcie się np mlekiem u dzieci,śr. wziewne)

- wirusowe (powikłanie grypy, czasami w postaci zapl. krwotocznych- wynaczynnienie krwinek do pęcherz. Płucnych)

- Pneumocystis carinii (nacieki plazmatyczno-kom.)

- grzybicze (rzadko pierwotne, w następstwie zmian przewlekłych,grużliczych,nowotworowych)

Zapalenie przewlekłe:

- gruźlica (prosówkowa, jamista, wytwórcza)

- sarkoidoza (młodzi dorośli, naciek lokalny- kl.piersiowa, węzły chłonne przywnękowe, m.piersiowy)

Jest to choroba wielonarządowa o etiologi nieznanej,mechaniźmie immunologicznym. Objawy: gorączka,osłabienie,spadek masy ciała,poty nocne,limfopenia.

Najcześciej zajęte: płuca,skóra,oczy,obw. Węzły chł.,śledziona,przewód pokarmowy,serce,mm.szkieletowe,nerki.

5 stadiów zaawansowania:

0- prawidłowy radiogram kl.p.

I- obustronne powiększenie węzł. chł.wnęk,brak zmian w płucach

II- obustronne powiększenie węzł. chł.wnęk,nacieki w miąższu płuc

III- nacieki w miąższu płuc bez powiększenie węzł.chł.wnęk

IV- zwłóknienie płuc

Pylica płuc (pneumoconiosis)- spowodowane odkładaniem sie pyłów organicznych w miąższu płuc.

Rodzaje:

-węglowa- nieaktywna biologicznie

- żelazowa- nieaktywna biologicznie

- krzemowa- aktywna biologicznie

- azbestowa- aktywna biologicznie

- berylowa- aktywna biologicznie

- wywołane pyłami organicznymi, aktywnymi biologicznie

Gdy narażenie na pyły jest duże i długotrwałe dochodzi do masowego napływu fagocytów jednojądrowych do wyściółki zewnątrzkom. pęcherzyków co blokuje regulację nap. pow. w pęcherzykach. Powstaje niedodma, dochodzi do uszkodzenia nabł.typu I i wnikania pyłu w głąb ściany pęcherzyków, gdzie jest fagocytowany. Fagocyty gromadza się w miejscu uszkodzenia i w śródmiąższu, spływają z chłonką gromadząc się w węzłach chłonnych. Gdy pył jest aktywny biologicznie wywołuje rozplem tk.łącznej włóknistej w naczyniach,węzł.chł.,przegrodach międzypęcherzykowych.

Rozedma płuc (Emphysema pulmonum)- Zanik miąższu płuca u podłoża którego leży uszkodzenie i przerwanie ciągłości ścian pęcherzyków płucnych. Towarzyszy wzrost obj.płuc,zmniejszenie pow.oddechowej i wzrost oporów naczyniowych w krązeniu płucnym z obciążeniem prawej komory serca.

Rozdęcie- zwiększenie obj.płuc mające charakter czynnościowy i przebiegające bez obciązenie PK serca,nie zwiazane z zanikiem.

Podział:

- śródmiąższowa (interstinale)- wynik rozerwania ścian pęcherzyków płucnych przy gwałtownym wtłoczeniu powietrza do dr.oddech.i gromadzenia powietrza w tk.śródmiąższowej

- pęcherzykowa:

a. pierwotna (essentiale)- samoistna, obturacyjna

b. starcza (seniale)- prosty zanik tk.płucnej, rozdęcie przewlekłe

c. zastępcza (compensatoria)- odpowiedz zdrowego miąższu na zmniejszenie pow.oddech.z powodu niedodmy,usuniecia płata lub całego płuca

U podłoża leży rozpad wł. sprężystych ścian pęcherzyków płucnych pod wpływem enzymów proteolitycznych i wolnych rodników.

Postacie histopatolog. pierwotnej rozedmy:

- centralana (rozszeżają sie oskrzeliki oddechowe i przewody pęcherzykowe)

- brzeżna (dotyczy obw.części zrazików,tworzą sie duże pęcherze)

- zrazikowa (nadmiernie rozszeżają się wszystkie odcinki dystalne oskrzelików końcowych)

Płuca są duże puszyste,blade,suche,nie zapadaja sie po otwarciu klatki piersiowej,zakrywają trójkąt sercowy.

Nowotwory płuc

Najczęstsza przyczyna zgonów u mężczyzn.

1. rak płaskonabłonkowy 50%

2. gruczolakorak 30%

3. rak drobnokomórkowy 25%

4. rak wielokomórkowy 10%

5. postacie mieszane

6. rakowiak

7. brodawczak

8. rak + mięsak

9. międzybłonniak opłucnej

10. raki wywodzące się z gruczołów

Rak płaskonabłonkowy (carcinoma palnoepitheliale pulmonium)- rozwija się na podstawie wcześniejszych ognisk metaplazji (na skutek ciągłego drażnienie). Najczestszy nowotwór krtani. Metaplazja dr.oddech.wykrywana czesto w oligobiopsji, przy usunięciu czynnika drażniącego metaplazja może się cofnąc. Rozpoznany rak jest już najczęściej naciekający,inwazyjny. Klasyfikujemy go według TNM:

T1- do 3cm

T2- powyżej 3cm, blisko rozwidlenia,naciekający

T3- 2-3cm od rozwidlenia nacieka okoliczne narządy

T4- bez wzgledu na średnice nacieka okoliczne narządy i naczynia

N1- okoliczne węzły chłonne jednostronne

N2- okoliczne węzły chłonne jednostronne i węzły poniżej rozwidlenia tchawicy

N3- po obu str.we wnękach płuc

M1- przerzuty do narządów oraz węzłów chłonnych szyjnych i nadobojczykowych

Położony pierwotnie przywnękowo, wolno rosnący, szybko daje objawy kliniczne (ok.10% zmina zlokalizowana obwodowo). 1 rok od rozpoznania do śmierci w przypadku raka nieleczonego.Przerzuty drogą naczyń chłonnych do ęzłów, odległe przerzuty są rzadkie. Obraz mikroskopowy odwzorowuje nabł. Płaski, perły rogowe (zdolność wytwarzania keratyny), na obw.kom.rakowe. Im niżej zróznicowany tym mniejsza zdolność do wytwarzania keratyny. Tworzy desmosomy.

Zesp. Paucasta:

Rak szczytu płuca- naciekający naczynia,nerwy,ściany kl.piersiowej

Gruczolakorak (adenocarcinoma)-

Pierwotnie lokalizuje się obw. Objawy kliniczne pojawiaja się później. Obraz mikroskopowy zależy od miejsca występowania.

Postacie:

-gruczolakowa

-pęcherzykowa

-brodawczakowata

Rozpoznanie w okresowym badaniu Rtg

-pneumoniczna- szybkoprzebiegajacy, późne objawy, przerzuty do węzłów chłonnych.

Zdolność do produkcji śluzu. U postaci niskozróżnicowanych spada zdolność do produkcji śluzu. Obraz „kuli armatniej”- duze rozmiary guza. Wcześnie i szybko daje przerzuty drogą nacz.chł. i krwionośnych. 6miesiecy okres przezycia.Leczenie poeracyjne.

Rak drobnokomórkowy (carcinoma microcellulare)-

Najzłośliwszy, 3miesiace okres przeżycia, leczenie- chemioterapia. Najczęściej rozpoznany nieoperacyjny, rozległy z przerzutami do węzł.chł. i narządów odległych.

-postać ograniczona

-postać rozległa

Szerzy się wzdłuż oskrzeli (nacieka jego ścianę nie zamykając światła), późno daje objawy kliniczne.

Typy:

-owsianokomórkowy- najczęstszy, zbudowany z jednej populacji kom.małych,mających gęste owalne lub okrągłe jądro i bardzo skąpą cytoplazmę.

- pośredni-zbud. Z małych kom. małych,mających gęste owalne lub okrągłe jądro i bardzo obfitej cytoplazmie, kom.moga przybierac kształt wieloboczny lub wrzecionowaty i sa mniejjednorodne niż w 1 typie.

-złozony- zaliczamy raki zawierające obok utkania drobnokom. Również komponente raka płaskonabł. Lub gruczołowego.

Nowe typy:

-klasyczny rak drobnokom. Obejmujacy typ owsianokom. I pośredni- 90%

-typ złożony

-typ mieszany drobno-wielkokomórkowy- obecność gniazd dużych kom.rozproszonych wsród typowych kom.raka,4-6%,złe rokowanie,słaba odp.na leczenie i krótki czas przeżycia.

Rak wielkokomórkowy (carcinoma makrocellulare)-

Rozwija się w okolicy wnęki, nie odwzorowuje patologicznej tk. z której sie wywodzi.

-postać olbrzymiokomórkowa

- postać jasnokomórkowa

Rakowiak-

-neuroendokrynny- postać pośrednia między rakowiakiem atypowym a rakiem drobnokom.

- typowy- wystarczy usunać guz najczęściej zlokalizowany w oskrzelach, nie daje przerzutów odległych, nacieka okoliczne tk.

-atypowy- daje przerzuty do okolicznych węzłów chł.,gorsze rokowanie.

Nowotwory śródpiersia:

-ziarnica złośliwa

-chłonniaki

-grasiczaki

-potworniaki

Zmiany przerzutowe w płucach-wtórne:

-połozone obw.

-nie zwiazane z oskrzelami

-mnogie buiaławe guzki

Międzybłonniak opłucnej:

Z miedzybł. Opłucnej, nacieka płuca,opłucną,ściany kl.piersiowej.Agresywny przebieg. Rokowanie niekorzystne

-postać ograniczona-łagodny przebieg

-postać rozległa- naciaknie miąższu, ściany. Leczenie chirurgiczne,przebieg agresywny.

Daignostyka

Najczęstszym materiałem jest pluwocina,oceniamy z powodu podejrzenia zmian nowotworowych lub gruźliczych, musi to byc materiał odksztuszony.

Pobieranie materaiłu w trakcie bronchoskopii - wycinki tk. głównie z oskrzela do badania histopatol.

Popłuczyny lub wymazy z dr. Oddech. Do bad.cytolog.

---