Program profilaktyczny dla szkoły podstawowej

Profilaktyka

- proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu a także ograniczanie i likwidowanie czynników blokujących prawidłowy rozwój i zaburzających zdrowy styl życia.

WSTĘP

Agresja jest zachowaniem zmierzającym do wyładowania niezadowolenia lub gniewu na osobach lub rzeczach przeciwnika. Zachowaniem agresywnym jest każde zamierzone działanie w formie otwartej lub symbolicznej - mające na celu wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, istoty, bólu. Wyróżniamy następujące rodzaje agresji:

• emocjonalna - wywołuje uczucie lęku i złości np.: przez upokorzenie drugiej osoby,

• instrumentalna - służy zdobyciu jakiegoś celu np.: zabranie pieniędzy,

• fizyczna - bicie, popychanie, zniszczenie własności, napaść,

• werbalna - obraźliwe przezwiska, obelgi.

W profilaktyce agresji ogromne znaczenie ma poznanie przyczyn, które leżą u podstaw agresywnego zachowania.

ZAŁOŻENIA PROGRAMU:

1. Program ma być spójny z programem wychowawczym szkoły.

2. Ma rozwiązywać problemy, które wynikły z przeprowadzonych badań nauczycieli, rodziców i uczniów.

3. Głównym założeniem programu jest eliminowanie agresji, ukazanie niebezpieczeństw współczesnego świata.

4. Program składa się z konkretnych zadań i zajęć podsumowanych ewaluacją.

Profilaktyczne działania szkoły mające na celu eliminację problemu agresji:

1. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych.

2. Opracowanie procedur postępowania wychowawców i nauczycieli w konkretnych sytuacjach.

3. Opracowanie jasnego systemu zachowania ucznia - regulaminu szkoły.

4. Współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu wychowawczego.

5. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez wychowawców klas, pedagoga i psychologa dla uczniów (uaktywnienie społeczności uczniowskiej, propozycje działań pro-społecznych).

6. Współpraca z rodzicami - przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły.

7. Współpraca z policją - zajęcia prewencyjne dla młodzieży, szkolenia dla nauczycieli, szybka interwencja w sytuacjach kryzysowych, zabezpieczanie imprez szkolnych.

8. Zapewnienie uczniom ciekawych możliwości spędzenia wolnego czasu.

9. Zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska.

10. Kształtowanie systemu wartości we współpracy z rodzicami.

CELE GŁÓWNE PROGRAMU:

I. Wspomaganie wszechstronnego harmonijnego rozwoju ucznia.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

1. Umiejętne nawiązywanie i utrzymywanie poprawnych kontaktów z innymi uczniami i dorosłymi.

2. Umiejętne działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych (radzenie sobie w sytuacjach trudnych).

3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości.

4. Integracja działań profilaktycznych prowadzonych przez różnych wykonawców naszym środowisku.

II. Ochrona ucznia przed zakłóceniami jego rozwoju (chronienie przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia).

CELE SZCZEGÓŁOWE:

1. Tworzenie pozytywnych więzi między uczniami, uczniami - nauczycielem, nauczycielem - rodzicami, rodzicami - dzieckiem.

2. Kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny.

3. Ukazanie zgubnej roli używek, agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych.

4. Uczenie dzieci zachowań i kontaktów z innymi pobawionych agresji, przemocy, wolnych od używek i innych uzależnień np. zdobyczy cywilizacji.

5. Wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra i zła.

6. Ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni (wskazanie pożądanych wzorców zachowań).

7. Wzbudzenie w rodzicach motywacji do szukania i niwelowania przyczyn niepożądanych zjawisk wychowawczych.

8. Budowanie porozumienia (szkoła - dom - środowisko), wspólnej aktywności i partnerstwa w wychowaniu uczniów.

9. Zwiększenie świadomości społecznej o zagrożeniach patologiami oraz możliwościach uzyskania pomocy.

10. Pomoc rodzicom w zdobywaniu wiedzy i praktycznych umiejętności wychowawczych (pedagogizacja rodziców).

11. Organizacja czasu wolnego uczniów.

12. Promocja szkoły.

PRZEBIEG REALIZACJI Z PODZIAŁEM NA ETAPY:

Zadania profilaktyczne nauczycieli.

Do zadań profilaktycznych nauczycieli zaliczyć należy przede wszystkim:

• Zwracanie- podczas dyżurów- szczególnej uwagi na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: ubikacje, schody, itp.

• Informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły.

• Obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia.

• Wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji.

• Dawanie przykładów sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

Zadania profilaktyczne wychowawców klasowych.

• Pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych- uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole: wychowawca, pedagog, dyrektor szkoły,

• Podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów- godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.),

• Współpraca z rodziną- inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, wywiadówki profilaktyczne,

• Realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, rozwijania umiejętności interpersonalnych,

• Wprowadzanie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych,

• Organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce,

• Kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości estetykę klasy, szkoły i otoczenia.,

• Systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci,

• Pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości.

Zadania profilaktyczne pedagoga szkolnego.

• Pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych,

• Organizowanie pogadanek, prelekcji dla uczniów z udziałem policji, psychologa, lekarza,

• Uruchomienie anonimowej skrzynki kontaktowej- skrzynka szybkiej interwencji,

• Pedagogizacja rodziców,

• Prowadzenie zajęć relaksacyjnych, treningi interpersonalne.

Zadania profilaktyczne rodziców.

Mając na uwadze, że wychowanie dzieci to główne zadanie rodziców, a nauczyciele wspierają ich w dziedzinie wychowania, ustalamy następujące zadania profilaktyczne dla rodziców :

• Każdy rodzic czuwa nad tym, aby jego dziecko wykazywało właściwą kulturę osobistą oraz sumiennie realizowało obowiązek szkolny.

• W celu zapobiegania niewłaściwym zachowaniom rodzice utrzymują regularny kontakt z wychowawcą klasy, a w razie potrzeby pedagogiem szkolnym bądź Dyrektorem /zastępca/.

• Rodzice biorą udział w przedsięwzięciach organizowanych przez szkołę mających na celu doskonalenie metod wychowawczych.

• Rodzice uczniów sprawiających szczególne trudności wychowawcze winni kontaktować się ze szkołą w każdym przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązujących norm i zasad oraz wspólnie znajdować sposoby rozwiązywania problemów.

METODY REALIZACJI:

Realizacja programu odbywać się będzie w ramach:

• zajęć godziny do dyspozycji wychowawcy klasy,

• zajęć wychowania do życia w rodzinie,

• zajęć prowadzonych przez katechetę, pedagoga,

• zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych,

• intencjonalnych i okazjonalnych spotkań z rodzicami uczniów szkole i ich domach,

• w ramach edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców),

• aktywnych spotkań z rodzicami i zajęć warsztatowych dla rodziców,

• imprez organizowanych na terenie szkoły np. ”Święto szkoły”

FORMY PRACY:

• oddziaływanie werbalne (rozmowy, pogadanki),

• dyskusje tematyczne(dzielenie się doświadczeniami), wskazanie postaw (wzorców) pozytywnych,

• zajęcia grupowe, zespołowe.

UCZESTNICY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO:

Szkolny program profilaktyczny obejmuje swymi działaniami wszystkich uczniów Szkoły Podstawowej, a także ze względu na złożoność problematyki i potrzeby środowiska lokalnego również i ich rodziców.

PARTNERZY W REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO:

W ramach realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego Szkoła Podstawowa utrzymywać będzie stały kontakt z instytucjami działającymi na terenie gminy i powiatu.

Do instytucji tych zaliczyć należy:

1. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej:

• zasięganie opinii na temat warunków bytowych uczniów z rodzin najuboższych.

2. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna:

• poradnictwo i orzecznictwo psychologiczno-pedagogiczne,

3. Samorząd Miasta i Gminy:

• pomoc w organizowaniu imprez szkolnych i środowiskowych o charakterze profilaktycznym,

• współpraca przy organizacji dokształcania nauczycieli oraz wprowadzania programów profilaktycznych.

EWALUACJA:

Pod koniec roku szkolnego przeprowadzona będzie ewaluacja programu za pomocą ankiety. Osobami ankietowanymi będą rodzice, nauczyciele oraz uczniowie naszego gimnazjum. Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. Za działania związane z ewaluacją odpowiedzialny jest Szkolny Zespół Profilaktyczny.

W trakcie oraz po zakończeniu cyklu programów, aby sprawdzić ich skuteczność dokonamy ewaluacji poprzez:

• ankietowanie

• obserwacje

• wywiad środowiskowy

• rozmowy wychowawcze.

Ponadto pedagog szkolny będzie dokonywać bieżącej oceny sytuacji wychowawczej na podstawie obserwacji zjawisk patologicznych, analizy dokumentów szkolnych, rozmów z młodzieżą, rodzicami, nauczycielami i pracownikami szkoły.

Spodziewane efekty

• zmniejszenie zjawiska agresji w szkole,

• zapobieganie, reagowanie i ochrona uczniów poprzez naukę przed działaniami niepożądanymi,

• integracja działań profilaktycznych,

• integracja zespołu klasowego,

• poprawa samopoczucia uczniów klasie, szkole i środowisku pozaszkolnym,

• umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z agresją i uzależnieniami,

• umiejętne wykorzystanie czasu wolnego poprzez sensowny i właściwy wybór działań i zachowań pozytywnych,

• kształtowanie poprawnych relacji między uczniami, praca zarówno liderami, jak również z uczniami, którzy wycofują się i zamykają w sobie oraz agresorami i ofiarami agresji,

• otwarcie na siebie i innych (uczniowie naucza się mówić o swoich problemach, uczuciach i poprzez właściwe postawy własne będą nieść pomoc innym),

• wzbudzenie świadomej odpowiedzialności rodziców za proces wychowania dzieci.

---