5353

ADAM KRAWCZYK

Zdobycie Starego Miasta w Jerozolimie w 1967 spowodowało wśród ortodoksyjnych żydów apokaliptyczne tęsknoty. Kilka wybitnych rabinackich postaci zaczęło wierzyć, że Izrael już żył w czasie ostatecznym i że Żydzi muszą przygotować się na przyjście Mesjasza, ale czekanie na Odkupiciela nie jest zwykłą duchową sprawą. W nowoczesnej rzeczywistości Bliskiego Wschodu, to ma znaczące polityczne implikacje. Niezależni izraelscy obserwatorzy uważają, że najniebezpieczniejsze przykłady potencjalnego żydowskiego terroryzmu pochodzą z religijnych ekstremistycznych grup prawicy(1). Ruch Kach jest doskonałym przykład organizacji terrorystycznej w Izraelu. Został założony przez rabina Meira Kahane, znanego na arenie międzynarodowej ekstremisty. Meir Kahane urodził się w 1932 roku w Brooklynie w Nowym Jorku. Jako nastolatek przyłączył się do Betaru, quasi wojskowej grupy młodzieży, która nawiązała kontakty z ruchem syjonistycznym, a następnie działał w organizacji „Bani Akeevsa”. Początkowo kształcił się na prawnika, a następnie dzięki swojemu ojcu rabinowi Charlesowi Kahane został rabinem. W 1968 roku Meir Kahane założył Jewish Defense League (JDL) skupiająca rasistów i nacjonalistów żydowskich żyjących w Stanach Zjednoczonych. Przybył do Palestyny w 1969 i ustanowił zasadę "Roof" wedle, której wszyscy zdrajcy (ci wszyscy, którzy przyjmują istnienie Arabów na ziemi Izraela) powinni zostać zabici. Kahane do izraelskiej społeczności wprowadził własną filozofię i własne metody w osiągnięciu jej celów. Do zrealizowania ich założył organizację Kach, a także organizację TNT (Terror Against Terror) która była niejako komórką Kach. Meir Kahane usprawiedliwiał eksterminację Arabów, jako najpewniejszej drogi do „prawdziwego żydowskiego odkupienia”. Odkupienie może zdarzyć się nawet teraz, jeśli wszyscy Żydzi postanowią trzymać się przykazań Pana. Odkupienie powinno być przeprowadzone poprzez wyrzucenie wszystkich Arabów z ziem Izraela. Uważał, że cały świat jest wrogi w stosunku do Żydów, pisał :„Przede wszystkim musimy zrozumieć, że ludzie, nawet w najlepszych okolicznościach nie lubią Żydów”(2). Chciał radykalnego rozprawienia się z Palestyńczykami i ogólnie z Arabami, upatrując w nich główną przeszkodę do odtworzenia biblijnych granic królestwa Izraela. W licznych przemówieniach Palestyńczyków określał jako „psy”(3), lub jako „pchły(4)”, które należy przepędzić lub wyeliminować. Oświadczał: „Musicie wiedzieć, co dla Arabów znaczy słowo „kahane”. Znaczy ono terror”(5). Kach organizował protesty przeciw izraelskiemu rządowi i wprowadził kilku kandydatów do władz lokalnych i centralnych. Kach wprowadził swoich ludzi do rady miejskiej w Kiryat Arba, w osadzie, która stanowiła centrum organizacji. Program organizacji Kach można streścić w kilku punktach: deportacja Arabów, Żydzi są narodem wybranym przez Boga, Królestwo Żydowskie jest przyznane przez Boga i zawiera wszystkie ziemie od Nilu do Eufratu. Działania terrorystyczne tej organizacji miały na celu: ścisłą kontrolę nad Wzgórzem Świątynnym, wysadzenie Kopuły na Skale, spaleniem meczetu Al-Aksy ataki na pojazdy arabskie w Jerozolimie i podkładanie licznych bomb w arabskiej części Jerozolimy. Organizacja preferuje granie na emocjach na zasadzie szowinizmu, by obudzić wrogie instynkty w młodym i religijnym społeczeństwie. Organizacja Kach była zarówno sponsorowana przez żydowskie, amerykańskie lobby jak również przez rząd Izraela. W tym czasie jednym z członków tej radykalnej organizacji był Yuval Larner, który przybył do Palestyny ze Stanów Zjednoczonych. On także był długoletnim członkiem JDL w Stanach Zjednoczonych i również propagował eliminaję Arabów, 25 lipca 1982 roku próbował wysadzić Kopułę na Skale(6). Innymi głównymi aktywistami organizacji Kach byli: Jad Srougan - asystent Kahana, Yahuda Renheiter i Yussy Dayan. Jedną z jego pierwszych kampanii anty-arabskich było rozprowadzenie pamfletów w Hebronie w 1972r. przeciwko burmistrzowi oskarżając go o masakrę Żydów w 1929 roku. W 1975 roku Kahane domagał się wydalenia wszystkich Arabów z miasta. W wyborach do Knesetu w 1976 r. Kach otrzymał mniej niż 4,500 głosów. W 1980 rabin Kahane został skazany na sześć miesięcy więzienia za spiskowanie w celu zniszczenia islamskich meczetów na Wzgórzu Świątynnym. Podczas ewakuacji izraelskich osadników zamęt Yamit w 1982, Kahane zyskał popularność. Przekonał on grupę ekstremistów w Yamit by zabarykadowali się w synagodze i grozili, że popełnią samobójstwo, gdy decyzja o ewakuacji nie będzie cofnięta. Kiedy ruch Kach złożył listę wyborczą w 1984 do Knesetu, Centralny Komitet Wyborczy oświadczył, że nie może on uczestniczyć w wyborach z powodu rasistowskiego programu partii. Kach odwołał się do Sądu Najwyższego i jego odwołanie zostało uwzględnione. Sąd wydał orzeczenie, że obowiązujące prawo izraelskie nie uwzględnia skreślenia listy wyborczej jakieś organizacji ze względu na jej rasistowskie hasła. Ruch Kach w wyborach w 1984 roku zdobył 26,000 głosów, a Kahane stał się członkiem Knesetu. Jego „filozofia żydowskiej przemocy” zyskała powiększanie akceptacji w religijnych kręgach. Przemoc i terror były w organizacji Kach normalnym zjawiskiem. Kahane zasugerował rozproszenie wszystkich Arabów z „powiększonego Izraela”: „wymuszona deportacja wszystkich nie-żydów, którzy odmawiają przyjąć praw drugiej kategorii”. On ogłosił, że Kach nie poprze żadnego rządu, który nie popiera wyrzucenia Arabów z Izraela. Rozwinął legislację dla organizacji Zapobieganie Asymilacji Między Żydami i Nie-Żydami (Prevention Assimilation Between Jews i Non - Jews)(7) i dla Świętych Żydowskich Ludzi (Sanctity Jewish People). To przełożyło się między innymi na: wprowadzenie w niektórych miejscach oddzielnych plaż dla Żydów i nie-żydów, zamykaniem mieszanych obozów letnich i domów kultury. W październiku 1985r., Kneset wydał poprawkę do Prawa Zasadniczego (Basic Law) która była wymierzona w wcześniejszy wyrok Sądu Najwyższego. Poprawka mówiła, że partia która w swoim programie zawiera hasła rasistowskie nie może brać udziału w wyborach. Na podstawie tego przepisu organizacji Kach odmówiono udziału w wyborach w 1988 roku. 5 listopada 1990, Meir Kahane został zamordowany w Nowym Jorku.

W 1980 roku Żydzi z podziemnej grupy terrorystycznej Machteret połączonej z Kach dokonała kilku ataków, w tym nieudaną operację zamordowania palestyńskich burmistrzów. Izraelskie władze odkryły także plany Machteret która chciała wysadzić meczet al - Aksy. niszczenie meczetu, według ekspertów mogłoby sprowokować wielki konflikt na Bliskim Wschodzie. W wyniku śmierci rabina Kachane organizacja Kach uległa podziałowi: dalej kontynuował działalność Kach prowadzony przez Barucha Marzela oparty w Kiryat Arba, powstała także organizacja Kahane Chai prowadzona przez syna rabina Kahane - Benjamina Kahane, z siedzibą w osadzie Tapuah. Oba ruchy zostały niedopuszczone do wyborów w 1992 roku. W listopadzie 1992 po rzuceniu granatów w Arabów w Jerozolimskim Starym Mieście minister Amnon Rubinstein zainicjował postępowania karne przeciwko liderom obydwu organizacji, pod zarzutem namawiania do rasizmu i terroryzmu. Zarówno Kach i Kahane Chai organizuje protesty przeciw izraelskiemu rządowi i Palestyńczykom w Hebronie, Nablusie i innych miastach. Ważnym faktem, którego nie można pominąć badając działalność żydowskich grup ekstremistycznych na przykładzie organizacji Kach, a także Kahane Chai są amerykańskie korzenie tych ugrupowań. Duża ilość przemocy, która miała miejsce w Izraelu, faktycznie narodziła się wśród ortodoksyjnych amerykańskich Żydów. W 1980 wspomniana już próba zamordowania palestyńskich burmistrzów była dziełem amerykańskich emigrantów. W 1982 r. Amerykanin Alan Goodman otworzył ogień w Kopule na Skale zabijając dwóch Palestyńczyków doprowadzając do eskalacji konfliktu. „Ród”(8) amerykańskich ekstremistów prowadzi bezpośrednio do doktora Barucha Goldsteina z Kiryat Arba. Wśród amerykańskich żydowskich ortodoksów była pewna ilość wybitnych postaci które zachęcały do ekstremizmu. Profesor Yeshiva, rabin Moshe Tendler wygłaszał pochwalną mowę na pogrzebie Meira Kahane. W 1994 ekstremiści żydowscy podłożyli bomby na Manhattanie dwóm liberalnym grupom New Israel Fund i Americans for Peace Now. Przypadek Barucha Goldsteina przedstawia związek między żydowskim ekstremizmem w Stanach Zjednoczonych i Izraelu. Goldstein był członkiem Jewish Defense League (JDL), założonego przez Meir Kahane. Kahane namówił swoich aktywistów by wyemigrowali do Izraela. 25 lutego 1994 roku w czasie żydowskiego święta Purim do meczetu Abrahama wszedł doktor Baruch Goldstein, następnie wystrzelił 119 pocisków, w plecy modlących się Arabów ze swojego karabinu M-16. Śmierć poniosło 29 osób a dziesiątki zostały rannych. Sam Goldstein został pobity na śmierć przez rozwścieczony tłum. Po masowym morderstwie Goldsteina, obie grupy zostały wyjęte spod prawa, ale kontynuowały i nadal kontynuują działalności praktycznie niezakłócone. Idolizacja ekstremistów jest obecna w izraelskim społeczeństwie. Na przykład: grób mordercy Barucha Goldsteina w Kiryat Arba zamienił się w miejsce pielgrzymki dla wszystkich religijnych ekstremistów i nacjonalistów w Izraelu. Na jego pogrzebie rabin Yaacov Perrin oświadczył, że „jeden milion Arabów nie jest wart żydowskiego paznokcia”(9). Shmuel Hacohen, nauczyciel w college'u w Jerozolimie, powiedział: „Baruch Goldstein był największym żyjącym Żydem”(10). Profesor Israel Shahak napisł 8 kwietnia 1994 w gazecie Davar: „Po odkryciu morderczych ataków Żydów nie podjęto żadnej próby, by zrozumieć korzenie tych czynów. To był główny powód, że morderca Goldstein był w stanie wykonywać swój plan i zyskać sympatię i zrozumienie takich szerokich kręgów. Pogódźmy się z faktem, że Halacha zabrania Żydom - nawet, jeśli on jest doktorem - by ratować życie gojom”. Israel Shahak akcentuje: „Chociaż walka przeciw antysemityzmowi (i wszystkim innym formom rasizmu) powinna nigdy nie ustać, walka przeciw żydowskiemu szowinizmowi musi nabrać wielkiego znaczenia”(11). Rabin Dov Lior nazywa masowego mordercę „prawym człowiekiem”, „Odkąd Goldstein zrobił to w imię Boga, on musi zostać uznany jako prawy człowiek”. Miriam Goldstein wdowa po Baruchu nie wyraziła żadnego słowa żalu, ale domagała się ukarania morderców jej męża, mówiła także: „Nie pozwalam nikomu mówić o nim że był psychopatą. On starannie to zaplanował by zatrzymać rozmowy pokojowe, zrobił to dla wszystkich ludzi Izraela”(12). 28 lutego w Knessecie Icchak Rabin mówił: ”Ten zabójca pojawił się z małej i ograniczonej politycznej struktury narodu. On dorastał w bagnie, którego źródła są zarówno nasze jak i zamorskie. Oni są obcy dla judaizmu. Oni nie należą do nas. Do niego mówimy dzisiaj: ty nie jesteś częścią izraelskiej społeczności”(13). Rabin Zalman Melamed, przewodniczący Komitetu Rabinów Judei, Samari i Gazy, wyjaśnił że "bez sporu jest fakt, że idealnie by było gdyby cała ziemia Izraela zamieszkiwana była tylko przez Żydów”. Palestyńczycy zostali przedstawieni przez niego jako „zwierzęta w ludzkim kształcie”, jako „złudzenie wdychane przez Szatana”. „Goldstein odniósł sukces”, powiedział izraelski dziennikarz Haim Baram. "Nie ma żadnej wątpliwości, że […] Oslo jest przeszłością." Izraelscy apologeci usiłowali przedstawiać masakrę w Hebronie jako działanie pojedyncze i indywidualne albo bardzo małej wąskiej grupy ekstremistów. Faktycznie, ta masakra była bezpośrednim skutkiem długiego i złożonego procesu zachowania wiążącego się z wszystkimi osadami, z ich wzniesieniem, utrzymaniem, prawami i procedurami odnoszącymi się do osadników i nastawieniem izraelskich urzędników i rządów. 13 marca 1994 rząd Izraela zgodnie z klauzulą o Przeciwdziałaniu Terroryzmowi z 1948 zdelegalizował obydwie grupy uznając je za organizacje terrorystyczne(14): Kach (z lideramii Baruch Marzel, Noam Federman i Tiran Polak), Kahane Chai (z liderami Binyamin Kahane, David Axelrod i Yekutiel Ben - Yaakov). Członkowie organizacji Kach mają na swoim koncie ataki przy użyciu broni palnej i granatów na Palestyńczyków w Jerozolimie i na Zach. Brzegu. W wielu przypadkach ataków Kach i Kahane Chai nie udało się powiązać z dowodami i przedstawić zarzutów tym grupom, a ich zwolennicy odmówiły potępienia takiej przemocy często ją chwaląc. Ostatnie badania wskazują, że obie organizacje zarówno Kach jak i Kahane Chai mają od kilkudziesięciu do ponad setki aktywistów, głównie emigrantów ze Stanów Zjednoczonych. Poważne poszlaki nici finansowych Kach i Kahane Chai, grup które obecnie są zdelegalizowane w Izraelu, prowadzą do sympatyków w Stanach Zjednoczonych i Europie, którzy ślą pieniądze na działalność grup. W kwietniu 2002 r. izraelska policja poinformowała, że organizacja Kach przygotowywała atak bombowy na palestyńską szkołę dziewczyn i szpital w Jerozolimie Wschodniej. Sędzia Reuven Shmiya z sądu w Jerozolimie zezwoliła na aresztowanie Noama Federmana i Menashe Levingera jako osób podejrzanych o działalność w żydowskiej organizacji terrorystycznej, która chciała zbombardować szkołę dziewczyn i szpital w Jerozolimie (15). Ta dwójka dołączyła do czwórki wcześniej aresztowanych. Federman lider zdelegalizowanego Kach, został aresztowany na siedem dni, a Levinger którego ojciec Moshe jest jednym z liderów Gush Emunim został aresztowany na 48 godzin. Jeszcze za życia Meira Kahane jak również w trakcie gdy liderem Kahane Chai był jego syn, obie organizacje mając w wielu miejscach zbieżne cele z innymi radykalnymi organizacjami żydowskimi w Izraelu prowadziły z nimi ożywioną współpracę. Takie wspólne działanie było przede wszystkim prowadzone z organizacją Gush Emunim. Wspólnie organizowano: ataki na Palestyńczyków, manifestacje domagające się aneksji Terytoriów Okupowanych jak również wygnania Arabów z Izraela, również nie do końca potwierdzona współpraca przy zorganizowaniu zamachu na Icchaka Rabina w 1995 roku. Socjo-polityczna polaryzacja w izraelskim społeczeństwie stała się miejscem potencjalnej przemocy. Jest powolny, ale trwały proces alienacji dużej części izraelskiego społeczeństwa ze strony osadników zza „zielonej linii”. Jednym z głównych symptomów potencjalnego niebezpieczeństwa żydowskim terroryzmem była w 1994 masakra Arabów w Hebronie oraz w rok później morderstwo Rabina, był to okres politycznego ożywienia i walki słownej w społeczeństwie izraelskim. Proces pojednania z Palestyńczykami pierwotnie rozwijał się racjonalnie, lecz spowodował nie tylko wzmocnienie religijnego ekstremizmu zarówno w Izraelu jak i wśród Palestyńczyków, ale także między różnymi sektorami izraelskiego społeczeństwa. Proces hodowania religio-politycznego ekstremizmu po obu stronach powiększył percepcję nierozwiązalności sytuacji. Terroryzm jest w Izraelu problemem od przeszło 50 lat. Jego ofiarami padają zarówno Żydzi, jak i Arabowie. Składa się on z bardzo nielicznych, zamkniętych, stale odradzających się grup i jest prawie niemożliwe by został on całkowicie wykorzeniony przez służby bezpieczeństwa.

Opracował: mgr Adam Krawczyk, Uniwersytet Śląski
___________________
Przypisy:

1 Paz Reuven, The Threat of Jewish Terrorism in Israel, August 30, 1998, http://www.ict.org.il/articles/articledet.cfm?articleid=45. Wg autora grupy te są w stanie prowadzić nie tylko akcje przeciwko Arabom, ale także przeciwko wysokim funkcjonariuszom i urzędnikom władz Izraela.
2 Hoffman B., Oblicza Terroryzmu, Warszawa 2001, s. 96.
3 Lustick Ian, For.... s.65.
4 Podobne nazewnictwo stosował Revaham Zeevi - wieloletni minister edukacji Izraela.
5 Hoffman B.,Oblicza... s.97.
6 Halsell Grace., Jewish Plot to destroy Al Aqsa Mosque,” The Washington Report on Middle Eastern Affairs”, March 2000 Vol XIX, No.2, s.17.
7 Brownfeld Allan, Israel & Judaism, “Washington Report pm. Middle East Affairs”, January/February 2001, s.72.
8 Brownfeld A., Extremism in Israel Is Fueled by a Growing Ultra-Orthodox Movement in the U.S, “Washington Report pm. Middle East Affairs”, January/February 2001.s.91. Autor określa jako “ród”- amerykańskich ekstremistów za innym badaczem Robertem Freedmanem określając zarówno wspólne wzajemne powiązania, związki, kontakty jak i niespotykaną ilość amerykańskich ekstremistów którzy wywodzą się z tego samego ortodoksyjnego środowiska.
9 Tamże
10 Tamże.
11 Israel Shahak ,”Davar”, 8 april 1994 s.2.
12 Lustick I., For... s.27.
13 Report on Israeli Settlement in the Occupied Territories, “A Bimonthly Publication of the Foundation for Middle East Peace” Volume 4 Number 2, March 1994, s.3.
14 Cabinet Decision outlawing Kach and Kahane Chai, Cabinet Communique - March 13, 1994, http://www.ict.org.il/counter_ter/law/lawdet.cfm?lawid=2
15 Lis Jonathan, Kach leader arrested in “Jewish terror” case, “Ha'aretz” May 4, 2003.