FIRO - B

(autor: Will Schutz)

Imię i nazwisko________________________________________

Grupa _________________________________________

Data __________________Wiek__________________

Instrukcja:

Masz przed sobą kwestionariusz badający w jaki najczęściej sposób nawiązujesz związki z ludźmi. Nie ma tu ani dobrych ani złych odpowiedzi. Nie chodzi również o to, żebyś zastanawiał/a się jak ludzie powinni się zachowywać, raczej spróbuj odpowiedzieć na pytanie „Jak ja się naprawdę zachowuję?”.

Niektóre stwierdzenia mogą Ci się wydać podobne do siebie, jednak są one różne, a zatem każde z nich traktuj indywidualnie, nie porównując z pozostałymi.

Na wypełnienie kwestionariusza masz dowolną ilość czasu, staraj się jednak nie zastanawiać nad odpowiedziami zbyt długo.

Teraz możesz przystąpić do pracy. Bądź tak szczery jak tylko potrafisz.

Po przeczytaniu kolejnego stwierdzenia zakreśl numer odpowiedzi, która Cię najlepiej określa według następującej zasady:

1 - jeśli dane zachowanie nigdy Ci się nie zdarza, 2 - jeśli zdarza się rzadko,

3 - jeśli sporadycznie, 4 - jeśli czasami, 5 - jeśli często, 6 - jeśli zwykle

_________________________________________________________________

1. Staram się zwykle przebywać z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
2. Pozwalam na to, aby inni decydowali co robić.	1 2 3 4 5 6
3. Przyłączam się do grup towarzyskich.	1 2 3 4 5 6
4. Staram się mieć bliskie kontakty z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
5. Mam ochotę wstępować do stowarzyszeń i organizacji społecznych wtedy, gdy nadarza się okazja	1 2 3 4 5 6
6. Pozwalam innym ludziom wywierać silny wpływ na to co robię.	1 2 3 4 5 6
7. Staram się o to, aby być włączonym w życie towarzyskie.	1 2 3 4 5 6
8. Staram się mieć z ludźmi bliskie i osobiste kontakty.	1 2 3 4 5 6
9. Staram się uwzględniać innych ludzi w swoich planach.	1 2 3 4 5 6
10. Pozwalam innym ludziom kontrolować to co robię.	1 2 3 4 5 6
11. Staram się o to, aby wokół mnie byli ludzie.	1 2 3 4 5 6
12. Staram się jak najbardziej zbliżyć do ludzi.	1 2 3 4 5 6
13. Gdy inni ludzie robią coś wspólnie, to mam ochotę się do nich przyłączyć.	1 2 3 4 5 6
14. Można mną łatwo kierować.	1 2 3 4 5 6
15. Staram się unikać bycia samemu.	1 2 3 4 5 6
16. Staram się uczestniczyć w tym, co robi grupa.	1 2 3 4 5 6

Po przeczytaniu kolejnych stwierdzeń zakreśl numer odpowiedzi, która Cię najlepiej określa według następującej zasady:

1 - jeśli dane zachowanie nie dotyczy nikogo, 2 - jeśli dotyczy jednej lub dwóch osób,

3 - jeśli paru osób 4 - jeśli niektórych ludzi, 5 - jeśli wielu ludzi, 6 - jeśli większości ludzi

17. Staram się być przyjazny wobec ludzi.	1 2 3 4 5 6
18. Pozwalam innym ludziom decydować o tym, co robić.	1 2 3 4 5 6
19. Moje stosunki nawet z bliskimi mi ludźmi są chłodne i na dystans.	1 2 3 4 5 6
20. Pozwalam innym ludziom na kierowanie sprawami.	1 2 3 4 5 6
21. Staram się mieć bliskie kontakty z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
22. Pozwalam innym ludziom wywierać silny wpływ na to, co robię.	1 2 3 4 5 6
23. Staram się jak najbardziej zbliżyć do ludzi.	1 2 3 4 5 6
24. Pozwalam innym kontrolować to, co robię.	1 2 3 4 5 6
25. W stosunku do ludzi zachowuję się chłodno i z dystansem.	1 2 3 4 5 6
26. Inni ludzie mogą mną łatwo kierować.	1 2 3 4 5 6
27. Staram się mieć bliskie i osobiste kontakty z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
28. Lubię, gdy ludzie zapraszają mnie do czegoś.	1 2 3 4 5 6
29. Lubię, gdy ludzie ustosunkowują się do mnie w sposób bliski i serdeczny.	1 2 3 4 5 6
30. Staram się wywierać silny wpływ na to, co robią inni ludzie.	1 2 3 4 5 6
31. Lubię, gdy ludzie zapraszają mnie do przyłączenia się do tego, co robią.	1 2 3 4 5 6
32. Lubię, gdy ludzie zachowują się w stosunku do mnie serdecznie.	1 2 3 4 5 6
33. Próbuję brać się do kierowania sprawami wtedy, gdy jestem z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
34. Lubię, gdy ludzie włączają mnie do tego, co robią.	1 2 3 4 5 6
35. Lubię, gdy ludzie zachowują się w stosunku do mnie chłodno i z dystansem.	1 2 3 4 5 6
36. Staram się, aby inni ludzie robili różne rzeczy w taki sposób, w jaki ja chcę aby były zrobione.	1 2 3 4 5 6
37. Lubię, gdy ludzie proszą mnie, abym uczestniczył w ich dyskusjach.	1 2 3 4 5 6
38. Lubię, gdy ludzie zachowują się wobec mnie przyjaźnie.	1 2 3 4 5 6
39. Lubię, gdy ludzie zapraszają mnie do uczestnictwa w tym co robią.	1 2 3 4 5 6
40. Lubię, gdy ludzie zachowują się wobec mnie z dystansem.	1 2 3 4 5 6

_______________________________________________________________________

Po przeczytaniu kolejnych stwierdzeń z następnej grupy zakreśl właściwy numer odpowiedzi:

1 - jeśli dane zachowanie nigdy Ci się nie zdarza, 2 - jeśli zdarza się rzadko,

3 - jeśli sporadycznie, 4 - jeśli czasami, 5 - jeśli często, 6 - jeśli zwykle

41. Gdy jestem z ludźmi, staram się być osobą dominującą.	1 2 3 4 5 6
42. Lubię, gdy ludzie mnie do czegoś zapraszają.	1 2 3 4 5 6
43. Lubię, gdy ludzie zachowują się w stosunku do mnie serdecznie.	1 2 3 4 5 6
44. Staram się, aby inni robili to czego chcę.	1 2 3 4 5 6
45. Lubię, gdy ludzie zapraszają mnie, abym przyłączył się do tego, co robią.	1 2 3 4 5 6
46. Lubię, gdy ludzie zachowują się w stosunku do mnie chłodno i z dystansem.	1 2 3 4 5 6
47. Próbuję wywierać silny wpływ na to, co inni robią.	1 2 3 4 5 6
48. Lubię, gdy ludzie włączają mnie w to, co robią.	1 2 3 4 5 6
49. Lubię, gdy ludzie ustosunkowują się do mnie w sposób bliski i serdeczny.	1 2 3 4 5 6
50. Próbuję brać się do kierowania sprawami wtedy, gdy jestem z ludźmi.	1 2 3 4 5 6
51. Lubię, gdy ludzie zapraszają mnie do uczestniczenia w tym, co robią.	1 2 3 4 5 6
52. Lubię, gdy ludzie zachowują się wobec mnie z dystansem.	1 2 3 4 5 6
53. Staram się, aby inni ludzie robili różne rzeczy w taki sposób, w jaki ja chcę, aby były zrobione.	1 2 3 4 5 6
54. Biorę się do kierowania sprawami wtedy, gdy jestem z ludźmi.	1 2 3 4 5 6

Arkusz obliczeniowy

Wpisz numery z kwestionariusza do poniższej tabeli(1) - kolejnym pytaniom przyporządkowując zakreślony przez siebie numer. Otocz kółkiem każdy numer, który mieści się w podanym obok przedziale liczbowym lub jest równy danej liczbie. Następnie podsumuj liczbę kółek w każdej kolumnie i wpisz wyniki do tabeli zbiorczej (2). Wykonaj operacje dodawania i odejmowania wyników według schematu określonego w tabeli 2.

Tabela 1.

wI			oK			WA			oI			wK			oA
1	4 - 6		2	3 - 6		4	5 - 6		28	5 - 6		30	4 - 6		29	5 - 6
3	3 - 6		6	3 - 6		8	5 - 6		31	5 - 6		33	4 - 6		32	5 - 6
5	3 - 6		10	4 - 6		12	6		34	5 - 6		36	5 - 6		35	1 - 2
7	4 - 6		14	4 - 6		17	5 - 6		37	6		41	3 - 6		38	5 - 6
9	5 - 6		18	4 - 6		19	1 - 3		39	6		44	4 - 6		40	1 - 2
11	5 - 6		20	4 - 6		21	5 - 6		42	5 - 6		47	4 - 6		43	6
13	5 - 6		22	3 - 6		23	5 - 6		45	5 - 6		50	5 - 6		46	1 - 2
15	6		24	4 - 6		25	1 - 3		48	5 - 6		53	5 - 6		49	5 - 6
16	6		26	4 - 6		27	5 - 6		51	5 - 6		54	5 - 6		52	1 - 2
		__			__			__			__			__			__
Su-my
→

Tabela 2. (zbiorcza)

	Inicjatywa (I)	Kontrola (K)	Afekt (A)	Suma (I +K + A)
wyrażana (w)
oczekiwana (o)
Suma (w + o)				Całkowita suma
Różnica(+ lub -) (w - o)				Suma różnic

Komentarz

Kwestionariusz bada tendencję do zachowywania się ludzi w określony sposób w kontaktach interpersonalnych. Brane są tu pod uwagę trzy wymiary:

• Inicjatywa (I), aktywność w nawiązywaniu kontaktów z ludźmi

• Kontrola (K) sprawowana wobec ludzi

• Afekt (A) towarzyszący kontaktom z ludźmi oraz typ związków emocjonalnych

Dodatkowe, dwie kategorie pomiaru dotyczą zachowań:

• wyrażanych (w) to znaczy takich, poprzez które badany deklaruje swoją chęć zachowania się w określony sposób wobec ludzi

• oczekiwanych (o), w których badany przedstawia jak chciałby być traktowany przez innych

Z kombinacji trzech wymiarów i dwóch kategorii zachowań powstało sześć skal:

• wyrażanej Inicjatywy (wI)

• wyrażanej Kontroli (wK)

• wyrażanego Afektu (wA)

• oczekiwanej Inicjatywy (oI)

• oczekiwanej Kontroli (oK)

• oczekiwanego Afektu (oA)

W interpretacji wyników istotne staje się wzięcie pod uwagę relacji zarówno między wymiarami jak i kategoriami. Szczególnie ważny jest bilans między zachowaniami wyrażanymi a oczekiwanymi. Suma tych kategorii wskazuje na intensywność ich pojawiania się, różnica natomiast wskazuje na ile deklarowane zachowania badanego wobec ludzi odbiegają od tych zachowań otoczenia, które zaspokajają jego własne potrzeby.

W sytuacji tworzenia zespołów ludzi pracujących wspólnie, szczególnie ważny staje się dobór ich na zasadzie komplementarności czyli wzajemnego dopasowania w zakresie wyników uzyskanych w poszczególnych skalach np. osoba z wysokim wynikiem w skali wyrażanej Inicjatywy będzie prawdopodobnie zgodnie współżyła z osobą z wysokim wynikiem w skali oczekiwanej Inicjatywy, ponieważ poprzez wzajemny kontakt zostaną zaspokojone ich potrzeby zapraszania i bycia zapraszanym do działania. Niedopasowanie osób w zespole pod względem czynników wyrażanych w kategoriach „w” i „o” prowadzi do konfliktów i czasem wręcz uniemożliwia im efektywna współpracę. Określone proporcje między osobami z wysokimi wynikami poszczególnych wymiarów „I”, „K”, „A” mogą być typowe dla pełnienia pewnych ról zawodowych i w tym zakresie niedopasowanie może doprowadzić w danej grupie zawodowej do scysji i konfliktów.

Problem ten stał się przedmiotem badań prowadzonych na Uniwersytecie Kalifornijskim, których celem było znalezienie odpowiedniego sposobu na skompletowanie załóg łodzi podwodnych. Załogi te, aby mogły funkcjonować w środowisku ekstremalnym, muszą być dobrane szczególnie uważnie, z uwzględnieniem uwarunkowań psychologicznych i socjologicznych. Dalsze badania oraz praktyka organizacyjna potwierdziły potrzebę stosowania tej zasady w budowaniu zespołów.

Wiil Schutz, (1994) Fundamental Interpersonal Relation Orientation-Behavior, Guidance Centre: The Ontario Institute for Studies in Education.

Thompson H. L. (2001). Introduction to the Firo-B in Organizations, Wormhole Publishing

5

---