Przepływy pieniężne.
Zestawienie przepływu środków pieniężnych ma sens i jest wymagane prawem w większych jednostkach. Tam trudno jest ustalić co działo się z pieniędzmi w danym okresie.
Bilans zmian (bilans różnic) - to bilans w formie analitycznej obejmujący przynajmniej wartości z okresu t i t+1, który uwzględnia w swojej budowie zmiany pomiędzy pozycjami w czasie - w praktyce poszerzony o kolumnę z wyliczonymi zmianami. Zmiany w środkach pieniężnych są wyjaśnione w odrębnym sprawozdaniu - w zestawieniu przepływu środków pieniężnych. Obejmuje ono:
wpływy
wydatki
stan środków na początek okresu
stan środków na koniec okresu
Przykład: bilans zmian z okresu t na okres t+1.
Aktywa
Majątek trwały Zapasy Należności Środki pieniężne
SUMA |
t
200 40 0 100
340 |
t+1
195 120 30 65
410 |
zmiana
-5 +80 +30 -35
+70 |
Pasywa
Kapitał podstawowy Zysk netto Zadłużenie długot. Zadłużenie krótkot.
SUMA |
t
280 0 40 20
340 |
t+1
280 40 30 60
410 |
zmiana
0 +40 -10 +40
+70 |
Przychody Koszty bez amortyzacji Amortyzacja Zysk |
320 260 20 40 |
|
Korekta na amortyzację (nie związana z realnym przepływem środków pieniężnych):
Aktywa
Majątek trwały Zapasy Należności Środki pieniężne
SUMA |
t
200 40 0 100
340 |
t+1
215 120 30 65
430 |
zmiana
+15 +80 +30 -35
+90 |
Pasywa
Kapitał podstawowy Zysk netto Amortyzacja Zadłużenie długot. Zadłużenie krótkot.
SUMA |
t
280 0 0 40 20
340 |
t+1
280 40 20 30 60
430 |
zmiana
0 +40 +20 -10 +40
+90 |
Przykładowe zestawienie przepływów funduszy (funds flow):
Zysk Amortyzacja Spadek śr. pieniężnych Wzrost zadłużenia
SUMA |
40 20 35 40
135 |
Spłata zadłuż. długot. Wzrost majątku trwał. Wzrost zapasów Wzrost należności
SUMA |
10 15 80 30
135 |
Przy tak wykonanym rachunku funduszy jak w przykładzie saldo zawsze jest zerowe.
Zestawienie funduszy można potraktować tak jak bilans pod warunkiem, że dotyczy on więcej niż jednego okresu. Grupować można kilka pozycji w jedną lub go rozbudowywać w zależności od potrzeb, wykorzystać wskaźniki struktury, odchylenia bezwzględne, indeksy zmian i dynamiki. Wzrost zapasów pochłonął tu największą część wpływów.
Dziś coraz częściej odchodzi się od wykonywania sprawozdania z przepływów funduszy na korzyść sprawozdania z przepływów środków pieniężnych.
Zr (źródła - wpływy) Zysk Amortyzacja
Wy (wykorzystanie - wydatki) Spłata zadłużenia długoterm. Wzrost majątku trwałego
Zmiana kapit. prac. Wzrost zapasów Wzrost należności Spadek środków pieniężnych Wzrost zadłużenia bieżącego
SUMA (zm. kapit. prac.) |
40 20
10 15
80 30 -35 -40
35 |
Celem takiego zestawienia jest odpowiedź na pytanie jakie elementy kształtowały zmiany w kapitale pracującym (mówi też o jej wielkości jeżeli jej nie znaliśmy). Zestawienie pokazuje też w jaki sposób zysk netto i amortyzacja (nadwyżka finansowa) jest wykorzystywana. W naszym przypadku: spłata zadłużenia długoterminowego, wzrost majątku trwałego i wzrost kapitału pracującego (największy udział).
Kolejne zestawienie pokaże co wywołało zmianę środków pieniężnych (cash flow).
Zr Zysk Amortyzacja Wzrost zadłużenia bieżącego
Wy Spłata zadłużenia długoterm. Wzrost majątku trwałego Wzrost zapasów Wzrost należności
Spadek środków pieniężnych
|
40 20 40
10 15 80 30
-35 |
suma 100
suma 100 |
Wszystkie wpływy gotówkowe i wydatki w tej samej postaci wpływają na zmianę środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w danym podmiocie gospodarczym.
Literatura:
John Tracey „Sprawozdania finansowe firm”
Ewa Eliasiak, Wojciech Parteka „Przepływy gotówkowe”
Max Gottlieb, Wiesław Lewczyński „Cash flows - sprawozdanie z przepływów gotówki w praktyce USA i w warunkach polskich”
Ewa Śnieżek „Rachunek przepływów finansowych i pieniężnych: sporządzanie, analiza, interpretacja”
Wytyczne MF z 23 lis 95 w sprawie sporządzania sprawozdania z przepływów środków pieniężnych, Dz.U. nr 20 poz 92, 1996