TEST: Układ okresowy pierwiastków (wersja I)

1. Uzupełnij poniższe zdania.

a) Układ okresowy pierwiastków składa się z ........ grup i ........ okresów.

b) Podstawę współczesnego układu okresowego pierwiastków stanowi ich .................... ..................., wyznaczająca podział na bloki: s, p, d, f.

c) Poziome szeregi układu okresowego - ......................... zawierają pierwiastki, których atomy mają tę samą liczbę .................................................... - numeruje się je cyframi od .... do ..... .

d) Kolumny pionowe układu okresowego - ..................... zawierają pierwiastki, których atomy mają identyczną .......................................................... zewnętrznych powłok elektronowych - numeruje się je liczbami od ......
do ....... .

e) Grupy 1., 2. tworzące blok..... oraz grupy od 13 do 18 tworzące blok ..... nazywają
się grupami ............................. układu okresowego.

2. Na podstawie teorii Lewisa-Kossela wskaż helowce, których konfigurację elektronową uzyskają:

a) wapń,

b) chlor,

wchodząc w reakcje chemiczne.

3. Podaj konfigurację elektronową atomu chloru. Określ, które orbitale dwóch atomów chloru uczestniczą
w tworzeniu orbitalu molekularnego w cząsteczce Cl₂. Narysuj kontury tych orbitali i sposób ich nakładania
się oraz określ typ wiązania w cząsteczce Cl₂.

4. Podaj definicję elektroujemności pierwiastka.

5. Poniżej przedstawiono wzory elektronowe cząsteczek. Wskaż te, które przedstawiono poprawnie.

6. Uzupełnij tabelę, korzystając z układu okresowego pierwiastków.

Nazwa i symbol pierwiastka	Numer grupy	Numer okresu	Liczba atomowa Z	Liczba protonów	Liczba elektronów	Konfiguracja elektronowa	Liczba powłok elektronowych	Liczba elektronów walencyjnych
					12
						1s^22s^22p^63s^23p^3
	1	2

7. Korzystając z tabeli elektroujemności pierwiastków według Paulinga, określ typy wiązań chemicznych
w następujących cząsteczkach:

a) NaF

b) HBr

c) P₄

d) Li₂O

8. Co oznacza strzałka umieszczona pod szeregiem symboli pierwiastków?

Na Mg Al Si P S Cl

Podaj trzy odpowiedzi.

9. Wchodząc w reakcje chemiczne, atomy ulegają poniżej przedstawionym przemianom:

Na Na⁺, S S^2-

Napisz równania elektronowe tych przemian i wyjaśnij, dlaczego łatwo tworzą się te jony.

10. Określ, które z rysunków przedstawiają tworzenie wiązań σ, a które π:

11. Poniżej przedstawiono konfiguracje elektronowe czterech pierwiastków chemicznych:

a) 1s²2s²2p⁶3s²3p¹ c) [Ar]4s²3d⁸

b) 1s²2s²2p⁶ d) [Ar]4s²3d¹⁰4p¹

Zakwalifikuj te pierwiastki do odpowiedniej grupy, okresu i bloku w układzie okresowym. Podaj nazwy
i symbole tych pierwiastków.

12. Przedstaw za pomocą równań elektronowych tworzenie się wiązania jonowego w cząsteczce KCl.

13. Wybierz właściwą odpowiedź.

Właściwości pierwiastków chemicznych powtarzają się okresowo:

a) wraz ze wzrostem wartościowości pierwiastków,

b) wraz ze wzrostem liczby atomowej,

c) wraz ze wzrostem aktywności chemicznej,

d) wraz ze wzrostem elektroujemności.

14. Opisom oznaczonym liczbami przyporządkuj odpowiednie pojęcia oznaczone literami.

1. 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ a) węglowce

2. ma dwa elektrony walencyjne i trzy powłoki elektronowe b) brom

3. charakteryzuje się największą elektroujemnością c) siarka

4. pierwiastek z bloku d d) fluor

5. 14. grupa układu okresowego e) neon

6. pierwiastek chemiczny z czwartego okresu bloku p f) cynk

g) magnez

15. Określ, jaki typ wiązania występuje w cząsteczce KF i na tej podstawie podaj trzy typowe właściwości
tej substancji.

16. W podanych konfiguracjach elektronowych popełniono błędy. Podkreśl je i napisz prawidłowe konfiguracje elektronowe.

₁₅P 1s²2s²2p⁴3s²3p⁵

₁₉K [Ne]4s¹

---