Fraszki Jan Kochanowski

Jan Kochanowski pisał przez całe życie. Zostały one wydrukowane w Drukarni Łazarzowej w Krakowie w 1584 roku.

- posługują się anegdotami

- notują nazwiska bohaterów zdarzeń i nazwiska adresatów, co pomaga w odtworzeniu czasu ich powstania

FRASZKA-„drobiazg, rzecz niepoważna, błahostka”. Niewielki, drobny utwór o temacie przeważnie niezbyt poważnym.

- J.K. nadaje utworom jakość estetyczną: wdzięku, ironii, żartu.

Rodzaje fraszek:

- opisowo-ilustracyjne (ilustrują dany temat lub motyw)

- wyznaniowo-liryczne (zwykle pisane w 1 os., ujawniające uczucia p.lir., mówiącego)

- dramatyzowane (dialogi, przypominające scenki teatralne)

Niektóre fraszki (Z Anakreonta, Z greckiego) Kochanowski wzoruje na utworach antycznych.

Fraszki jako całość oddają wizje świata, światopogląd i humanistyczny sposób myślenia poety. Są ilustracją XVI-wiecznej Polski. Zawierają: satyrę na obyczaje panujące na dworach („Do Mikołaja Firleja”, „O doktorze Hiszpanie”, „O kapelanie”), kpinę z ludzkich wad - np. z dewocji („Na nabożną”), chciwości („O kaznodziei”), refleksję filozoficzną:

- życie ludzkie jest ulotne - wszystko to fraszki: moc, pieniądze, sława

- ludzie to lalki i marionetki w rękach Boga

- Bóg to stwórca i reżyser świata (motyw Deus artifex)

- warto korzystać z życia (carpe diem)

- Bóg to dobry ojciec, a nie surowy sędzia

- świat nie jest doskonały, a smutki przeplatają się z radościami

---