Wykład prof.dr hab.Ewa Rewers
Nazwiska:
E.Husserl
M.Blanchot
J.Derrida
G.Debard
Wolman
Castells
J.Assman
A.Assman
P.Norra
M.Halzvbacks (google nie zna takiego nazwiska)
Pojęcia:
utożsamienie
przywłaszczenie
przechwycenie
subwersja
opór
pamięć kulturowa
pamięć komunikacyjna
3 dokończenie, wykład 4 i przejdziemy do 5
________________________________________
Husserl - z pocz.XX wieku fenomenolog niemiecki
Kryzys nauk europejskich - kryzys europejskości w znaczeniu tożsamości
H.pisał o tym że w zasadzie mamy 2 początki:
Grecja
z kultury judaizmu
Gdy określamy się jako europejczycy i utożsamiamy się z Europą czyli nasza tożsamość jest tożsamością europejską, to mamy tu 2 gł wielkie tradycje - patrz powyżej - Grecja i judaizm
______________
Pytanie do grupy: gdzie chciałbyś spędzić życie
Lipsk - bo architektura, filharmonia
Saragossa, bo Rękopis znaleziony w Saragossie, bo architektura, bo historia
Berlin - mamy dużo pruskiej krwi i dla młodzieży to może być stolica
________________________________________
Już na pocz XX wieku nie bardzo wiadomo co to tożsamość europejska
Maurice Blanchot - fiozof francusi, bardzo polecany - on pisał, co się wydarzyło, gdy Europa wyzwalała się i w ten sposób E.wykształciła dwa modele tożsamości.
Blanchot o tym mówi tak:
Jedna z nich - spadek po kulturze śródziemnomorskiej i opiera się na idei zakorzenienia.
Obywatelem jest się w swoim mieście.
Musimy wybrać sobie miejsce, by zbudować sobie tożsamość, musimy mieć swoje miasto. Zakorzenienie daje prawa i wiem kim jestem, a także inni wiedzą.
Drugi model tożsamości:
wraz z Biblią przyszedł z tradycji judaistycznej - model nie w miejscu, nie w przestrzeni, ale w słowie, w języku. Jest to model tożsamości nomadycznej, model tożsamości wędrownej.
NOMADYZM - tryb, przenoszenie się z miejsca na miejsce. Tożsamość nomadyczna nie wybiera sobie miejsca, jest tam, gdzie akurat jest.
(ja mam tożsamość nomadyczną ;-) )
Brak tu starych pojęć tożsamości, które mają Słowianie i Germanie, a te wywodzą się z przekonań pogańskich. To była tożsamość plemienia, która wytwarzała wodzów, bogów.
"Moją tożsamością jest moje plemię"
"Dopóki żyje moje plemię, dopóty wiem, kim jestem."
Pojęcia
utożsamienie, przywłaszczenie, przechwycenie
wtedy, gdy chcemy zmiany tożsamości.
UTOŻSAMIENIE - gdy nie odpowiada nam ta tożsamość, która jest związana z naszym językiem, z naszym ludem.
Warunki takiego utożsamienia:
1.trzeba sformułować zdanie "chcę być uznany za..." To ważny element każdej procedury utożsamiania.
2.Muszę znaleźć ludzi, którzy mnie uznają np.za krakowiankę. Nie można się utożsamić samodzielnie. Nie może to być tylko w naszych umysłach. Utożsamic to znaczy być uznanym przez innych za...
Sytuacja, gdy ktoś nie chce być uznany za - tu nie można mówić o procesie utożsamienia.
Wtedy powstają getta, np. polskie dzielnice, z polskimi sklepami, udzize ci nie chcą uczyć się języka, nie chcą się wtopić.
Utożsamic chca się ci, którzy biorą ze sobą rodziny. Ci, którzy zostawiają ze sobą rodziny w Polsce, nie chcą się utożsamić.
Gettoizacja jest wyborem imigrantów.
UZNANIE
uznanie - dwustopniowe
1 - przez kolegów, znajomych
2 - instytucjonalne
Oba są wymierne.
Nie można sobie siebie wymyślić jako Brytyjczyka. Również uznać za Brytyjczyka może tylko Brytyjczyk.
PRZYWŁASZCZENIE - zabieram sobie cudzą tożsamość. Kiedyś - kradzieże paszportów były powszechne, np.gdy była w nich wiza amerykańska. Przywaszczenie następuje również we wszystkich konfliktach, gdy zabieramy coś, co jest cudze. Np. żona po rozwodzie chce zachować nazwisko męża.
Przejmowanie nazwiska - gdy prawnie, to utożsamienie. Ale bez zgody to przywłaszczenie.
W sytuacjach zbiorowych - nazwiska na Litwie, gdy zmieniano ich pisownię (dodawanie końcówek -"aite")
To samo z nazwami miejscowości polskich, gdy nazwy Niemcy zmieniali na niemieckie.
Derrida - każda kultura jest kolonialna, tzn.przywłaszcza sobie inne kultury.
Sam mechanizm kolonizowania Derrida uważa za powszechny.
Imiona - sprzed kolonizacji poprzez Kościół to np.Mirosława, Sławomir. Po kolonizacji przez Kościół - Paweł, Piotr itd.
Czy Polacy są kolonizatorami? Czy narzucają własną kulturę innym kulturom?
Przykład - ludność przygraniczna na Ukrainie, Białorusi - polskie radio w pasie przygranicznym.
Czyli kolonizujemy radiem. Media służą do kolonizacji.
Transkulturacja i akulturacja - pojęcia mentalne
Kolonizacja nie jest pojęciem mentalnym
Kolonizacja to świadome polityczne działania, by na określonym terenie krzewić wpływ własnej kultury.
My jesteśmy skolonizowani przez kulturę amerykańską.
Na pocz.XXwieku 1/5 lądów należała do Wielkiej Brytanii.
A nowy typ kolonizacji to przede wszystkim kolonizacja kulturowa, choć nie tylko, bo ekonomiczna nadal działa.
Przechwycenie - gdy nadaje się cudzym treściom innego sensu.
Debard i Wolman - Rewers poleca lekturę tych dwóch autorów
Dwa rodzaje przechwycenia:
1- tzw.przechwycenie pomniejsze - wtedy, gdy przejmujemy element kulturowy nie przeciwko osobie, od której przechwytujemy
2- przechwycenie zwodnicze - przechwycenie cudzego dzieła literackiego, muzycznego, architektonicznego po to, by odwrócić jego znaczenie
Mona Lisa w przechwyceniu Duchampa jest jeszcze bardziej tajemnicza, ale jednocześnie śmieszna
przechwycenie artystyczne - Duchamp
przechwycenie polityczne - by ośmieszyć polityków
MEMY - jeden z gatunków przechwycenia (to, co jest na przykład w demotywatorach)
Gdy jakiś pogląd zostaje odwrócony, to prawdziwa subwersja
Np.poprzez wykreślenie NIE
Pojęcia związane z subwersją:
- subwertising - odwrócenie reklam (np.reklama czarna kobieta karmiąca piersią białe dziecko w reklamie UNESCO (?) BENETTON (?)
Taki przekaz jest wywrotowy
- widok, który widziała: na tle palipsestu z 15 lat, śmietnik, drzewko do słupka i tabliczka z napisem "Sasnal, ty chuju" (sasnal to obecnie najdroższy polski artysta)
"Siła tożsamości" M.Castells
Wg Castellsa 3 rodzaje tożsamości:
- legitymizowane
- projektu
- oporu
Richard Sennett pisze bardzo dobrze o tych tożsamościach w kontekście jednostek upośledzonych czyli takich, które żyją w gorszych warunkach.
Podział w zakresie tożsamości oporu:
1 - tożsamość dominujących - są uprzywilejowani, żyją w lepszych warunkach
2 - w obrębie tej gospodarki globalnej są upośledzeni (? coś mi się pogubiło)
3 - dominacja kulturowa
dygresja - Bourdieu "Męska dominacja"
grey movement - ruch oporu w obrębie kultury młodości
Wszelkie tożsamości oporu rodzą sie jako ruchy oddolne
06 WTK 01.04.2014 UTOŻSAMIENIE, PRZEWŁ.
str. 5