FILOZOFIA-nauka o nauce, umiłowanie mądrości, sztuka rozmyślania, rozważania, zastanawiania się FILOZOF- synonim człowieka mądrego

KONCEPCJE POJMOWANIA FILOZOFII:

- Koncepcja klasyczna(filozofia to odrębna wiedza o charakterze racjonalnym posiadająca własny przedmiot i odpowiednio do niego wypracowaną metodę)

- Koncepcja pozytywistyczna(filozofia to wiedza pochodna w stosunku do nauk szczegółowych)

- Koncepcja neopozytywistyczna(filozofia to analiza logiczna języka naukowego i potocznego)

- Koncepcja irracjonalistyczna(filozofia to odrębny dział kultury z pogranicza wiedzy, sztuki i religii)

METAFIZYKA-dyscyplina filozoficzna obejmująca ogólną teorię bytu czyli ONTOLOGIĘjedna z dyscyplin metafizyki, a przez innych nawet utożsamiana z metafizyką. Problematyka stosunku materii do ducha a stąd zjawisk psychicznych do fizycznych

TEORIA POZNANIA- drugi dział filozofii, zajmuje się procesem poznania, zadaje sobie pytania o źródła naszej wiedzy, w jaki sposób(zmysłowy, pozazmysłowy)poznajemy, o wiarygodność naszej wiedzyco to jest prawda?, czy istnieje coś takiego jak prawda? Teoria poznania zajmuje się również narzędziami, sposobami, metodami i technikami zdobywania wiedzy. Teoria poznania traktuje o przedmiocie, treści, procesach, sposobach, granicach i kryteriach poznania ludzkiego.

AKSJOLOGIA- zajmuje się badaniem natury wartości oraz podstawami i kryteriami wartościowania.

ETYKA- zajmuje się opisem, analizą i wyjaśnianiem rzeczywiście istniejącej moralności oraz ustalaniem dyrektyw moralnego postępowania. Etyka oznacza również pewien ogół zasad moralnych, zasad postępowania, przyjętych i obowiązujących w danej epoce i zbiorowości społecznej.

MORALNOŚĆ- zespół norm, wskazówek, wzorów, zachowań, obyczajów i zwyczajów istniejących w społeczeństwie i przez nie akceptowanych.

ESTETYKA- nauka o społecznych i psychologicznych źródłach powstania sztuki i poglądów na sztukę, o społecznej funkcji sztuki i prawidłach jej rozwoju, o kryteriach oceniania przedmiotów, obiektów, ze względu na ich piękno, oraz o rozwoju historycznym tych kryteriów.

KOSMOGONIA- jest to zespól wyobrażeń o genezie i początkowym stanie istnienia świata.

ARCHE- w dosłownym tłumaczeniu znaczy tyle co początek, pramateria, substancja która tworzy świat

HYLOZOIZM- mówił że materia, która nas otacza jest żywa i przekształca się, jest uduchowiona, ma możliwość przybierania różnych form w świecie zewnętrznym. Jest to pogląd filozoficzny charakterystyczny dla wczesnych stadiów rozwoju materializmu przypisujący życie, zdolność poruszania się i właściwości duchowe całej materii. Był to pogląd dość powszechny dla filozofów greckich.

HEDONIZM- określona doktryna filozoficzna, hołdowanie przyjemnościom, zdobycie szczęścia przez osiąganie przyjemnych stanów psychicznych, twórcą był Arystyp z Cyreny, Jest to filozoficzna doktryna etyczna sformułowana po raz pierwszy przez Arystypa z Cyreny a powracająca wielokrotnie w dziejach filozofii, uznająca przyjemność, rozkosz, bądź unikanie przykrości jako najwyższe lub jedyne dobro, cel życia i naczelny motyw ludzkiego postępowania.

EPIKUREIZM- skrajniejsza forma Hedonizmu, synonim”hulaj dusza piekła nie ma”, jest to materialistyczna i ateistyczna doktryna filozoficzna, w etyce uznająca jedynie dobra doczesne, a jako cel najwyższy SZCZĘŚCIE CZŁOWIEKA, ZA KTÓRE ON SAM JEST ODPOWIEDZIALNY!!! Człowiek jest kowalem własnego losu

EMPIRYZM- doświadczenie

RACJONALIZM- rozum

STOICYZM- synonim równowagi duchowej, jest to doktryna filozoficzna zajmująca się głownie etyką wg której najwyższym i jedynym dobrem jest cnota rozumiana jako życie zgodne z zasadami rozumu a warunkiem szczęścia i prawdziwej wolności jest panowanie nad sobą i zobojętnienie wobec cierpień i niepowodzeń

CNOTA- ważna kategoria filozoficzna, przestrzeganie zasad obowiązującej etyki, zespół dodatnich cech moralnych

3 tezy Sokratesa:

1. Cnota jest dobrem bezwzględnym

2. Cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem człowieka

3. Cnota jest wiedzą- można i należy się jej uczyć

GNOZEOLOGIA- nauka o poznaniu, poznawaniu

EPISTEMOLOGIA- nauka o wiedzy

ONTOLOGIA- nauka o bycie

SCEPTYCYZM- wątpić, badać, twórcą był PIRRON, stanowisko teorio- poznawcze, ale pewnych wartości nigdy nie będzie nam dane zrozumieć, stanowisko filozoficzne odrzucające możliwość poznania prawdy, dobra, piękna itp. Oraz odrzucające możliwość uzyskania wiedzy wiarygodnej i uzasadnionej

HEURYSTYKA- sztuka dyskutowania zmierzającego do wykrycia prawdy. Powstała wśród sofistów, oznacza umiejętność wykrywania nowych faktów i związków między faktami, dzięki którym dochodzi się do poznania nowych prawd

ERYSTYKA- sztuka prowadzenia sporów, chodzi o pokonanie rozmówcy

DEDUKCJA- przechodzenie od ogółu do szczegółu

METODA INDUKCJI - typ wnioskowania. Sokrates gloryfikował ten sposób zdobywania wiedzy. Jest to wnioskowanie, polegające na wyprowadzaniu wniosków ogólnych z przesłanek będących ich poszczególnymi przypadkami. Jest to metoda polegająca na wyprowadzaniu uogólnień na podstawie eksperymentów i obserwacji faktów i formułowaniu i weryfikacji hipotez. Przechodzenie od szczegółu do ogółu.

MATERIALIZM ATOMISTYCZNY- grecka filozofia przyrody, cała przyroda składa się z mnogości atomów, ruch powoduje, że przyjmują różne postacie, formy

METODY SOKRATYCZNE- są to metody przy pomocy których Sokrates w dialogu z uczniami poszukiwał wiedzy. Składały się one z dwóch części:

1. metoda elenktyczna(negatywna, zbijania)- metoda doprowadzania do absurdu fałszywej tezy przeciwnika

2. metoda majetyczna(pozytywna, konstruktywna, położnicza)- polegała na pomaganiu w dotarciu do prawdy tym wszystkim w których ona choć nieuświadomiona, drzemie.

BYT- to wszystko cokolwiek istnieje- „to co jest”

IDEA- to myśl, wyobrażenie, pojęcie, pomysł, koncepcja, filozoficznie jest to pierwowzór danej rzeczy(wg Platona)

---