Terenówka 3- Świbno

Zbiorowiska synantropijne ( syn - razem, antropos- człowiek)- towarzyszą człowiekowi i jego kulturą. Mogą przetrwać dzięki człowiekowi.

Rośliny można podzielić na :

• Rodzime

• Obcego pochodzenia: zawleczone do nas z różnych regionów, w różnym czasie np. z Basenu Morza Śródziemnego 3-4 tys. lat p.n.e.

Rośliny synantropijne można podzielić na :

• Antropofity- rośliny regionalnie obce

• Apofity- rośliny rodzime występujące na siedliskach ruderalnych i segetalnych

Antropofity można podzielić na :

• Archeofity- przybyły do nas przed okresem wielkich odkryć geograficznych ( przed 15 wiekiem)

• Kenofity - nowo przybyłe - po okresie wielkich odkryć geograficznych. Zawleczone z

Synantropy można podzielić także na :

• Zadomowione

• Epekofity - w siedliskach ruderalnych i segetalnych

• Agriofity - w naturalnych zbiorowiskach

• Niezadomowione :

• Efemerofity - bytują u nas przez krótki czas, np. palma daktylowa

• Ergazjofity - gatunki niezadomowione u nas, dziczeją

Gatunki te występują tam gdzie występuje osłabiony opór zbiorowisk roślinnych.

Przykłady synantropów:

• Tasznik pospolity ( Capsella bursa - pastoris) - archeofit

• Wiechlina roczna ( Poa annua) - rodzima

• Rumianek ( Matricaria sp.) - Kenofit, epekofit

• Życica trwała ( Lolium perenne) - rodzimy

• Babka zwyczajna ( Plantago major)

• Krwawnik pospolity ( Achillea millefolium)

• Rdest ptasi ( Polygonum aviculare)

Przypłocia, przychacia - są przykładami zbiorowisk ruderalnych:

• Pokrzywa ( Urtica dioica)- rodzima

• Niecierpek drobnokwiatowy ( Impatiens parviflora) - kenofit, agriofit

• Glistnik jaskółcze ziele ( Chelidonium majus)- nie wiadomo czy jest rodzimy czy obcego pochodzenia

• Gwiazdnica drobnokwiatowa ( Stellaria media)

• Bodziszek cuchnący ( Geranium robertianum) - rodzimy

• Bylica pospolita ( Artemisia vulgaris) - rodzimy

• Nawłoć kanadyjska ( Solidago canadensis)

Wysypiska ziemi, śmieci ( są to siedliska ruderalne)

• Niecierpek drobnokwiatowy ( Impatiens parviflora) - kenofit, agriofit

• Gwiazdnica drobnokwiatowa ( Stellaria media)

• Bylica pospolita ( Artemisia vulgaris) - rodzimy

• Farbownik lekarski ( Anchusa officinalis)

• Tasznik pospolity ( Capsella bursa - pastoris) - archeofit

Przykłady siedlisk ruderalnych :

• Nasypy kolejowe

• Wysypiska śmieci

• Budowy

• Rowy

• Przydroża

Przydroża :

• Żmijowiec zwyczajny ( Echium vulgare)

• Bylica pospolita ( Artemisia vulgaris) - rodzimy

• Pięciornik ( Potentilla)

• Życica trwała ( Lolium perenne)

• Lucerna siewna ( Medicago sativa)- kenofit

• Śliwa tarnina ( Prunus spinosa)- apofit

• Kozibród łąkowy ( Tragopogon pratensis)- rodzimy

• Lucerna sierpowata ( Medicago falcata) - rodzima

• Rajgras wyniosły ( Arrhenatherum elatius)

• Turzyca ( Carex sp.)

• Skrzyp polny (Equisetum arvense)

• Cykoria podróżnik ( Cichorium intybus)

Obrzeża dróg :

• Życica trwała ( Lolium perenne) - rodzimy

• Żmijowiec zwyczajny ( Echium vulgare)

• Prosienicznik szorstki ( Hypochoeris radicata)

• Bylica piołun ( Artemisia absinthium)

• Gorczyca polna ( Synapis arvensis)

• Lucerna sierpowata ( Medicago falcata) - rodzima

• Rajgras wyniosły ( Arrhenatherum elatius)

• Onętek ( Cosmos bipinnatus)

• Pyleniec pospolity ( Berteroa incana)

• Powój ( Convolvulus arvensis) - archeofit

• Rogownica polna ( Cerastium arvense)

• Wilczomlecz lancetowaty ( Euphorbia esula)

• Przytulia pospolita ( Galium mollugo)

Murawy:

Są budowane przez niskie trawy.

• Festuca trachyphylla

• Koniczyna różnoogonkowa ( Trifolium campestre)

• Bylica polna ( Artemisia campestris)

• Babka lancetowata ( Plantago lanceolata)

• Rozchodnik ostry ( Sedum acre)

• Rozchodnik sześciorzędowy ( Sedum sexangulare)

• Jastrzębiec kosmaczek ( Hieracium pilosella)

• Szczaw polny ( Rumex acetosella)

• Koniczyna polna ( Trifolium arvense)

• Kostrzewa owcza (Festuca ovina)

• Prosiecznik szorstki ( Hypochoeris radicata)

• Lucerna sierpowata ( Medicago falcata) - rodzima

Ziołorośla:

• Są budowane przez byliny

• Mogą być tworzone przez roślinność synsntropijną

• Dominuje tu Antriculus silvestris ??? - nie wiem co to, trzeba sprawdzić

• Ostrożeń polny ( Cirsium arvense)

• Przetacznik ( Veronica sp.)

• Nawłoć ( Solidago sp. )

• Kielisznik zaroślowy ( Calystegia sepium)

• Jaskier ostry ( Ranunculus acris)

• Arcydzięgiel litwor ( Angelica archangelica)

• Rajgras wyniosły ( Arrhenatherum elatius)

• Bodziszek łąkowy ( Geranium pratense)

• Pokrzywa ( Urtica dioica)

Ziołorośla z dominacją Nawłoci olbrzymiej ( Solidago gogantea):

• Nawłoć olbrzymia (Solidago gigantea)

• Groszek łąkowy ( Lathyrus pratensis)

• Przytulia pospolita ( Galium mollugo)

• Wyka ptasia ( Vicia cracca)

• Bodziszek łąkowy ( Geranium pratense)

• Kielisznik zaroślowy ( Calystegia sepium)

• Lucerna siewna ( Medicago sativa)

Dolina wielkich rzek:

• Występują tu częste zalewy:

Przystosowania:

• Zbiorowiska roślinne zbudowane są z wierzb- wierzby się wyginają

• Drzewa bardzo szybko tu rosną i bardzo szybko mają tu duże rozmiary i stawiają opór

Łęg jesionowo- wiązowy:

• W postaci typowej jest tu tworzony przez jesiony i wiązy

• Runo: Ficaria verna

Łęg wierzbowo- topolowy :

• Wierzba biała

• Topola biała

• Topola czarna

Runo tworzone przez gatunki leśne, szuwarowe i bagienne

• Występują zarośla wiklinowe

• Tutejsze gleby to mady

• Teren jest geologicznie młody

Wydmy:

W XVII wieku prowadzono rabunkową gospodarkę leśną. Nastąpiło tu silne odlesienie krajobrazu. Było to przyczyną wędrówki piasków i powstawania wydm. Dla okolicznej ludności był to poważny problem , ponieważ wydmy zasypywały ludzkie osiedla itp. Podejmowano liczne próby walki z przemieszczaniem się wydm ale przez bardzo długi okres czasu były one nieskuteczne. W końcu wydmy obsadzono piaskownicą ( Ammophila) i w ten sposób wstrzymano ich ruch.

Roślinność typowa dla wydm:

• Mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum)

• Groszek nadmorski ( Lathyrus japonicus) - rośnie tylko na wydmach

• Rukwiel ( Cakile sp. )

Wydma biała:

• Powstaje na zapleczu plaży

• Występuje tu ciągłe przysypywanie i zasypywanie

• Roślinność na wydmie białej jest przystosowana do bytowania w skrajnych warunkach:

• Liście chronią się przed nadmierną transpiracją :

• Pokryte woskiem- odporne na uderzenia ziaren piasku

• Liście często zwijają się w rurkę

• Przysypywanie piaskiem jest niezbędne dla tych roślin: Wytwarzają one korzenie przybyszowe z grzybem mikoryzowym. Grzyb ten ma zdolność rozkładania szczątków organicznych. Gdy piach przestanie sypać- grzyb wykorzystuje wszystkie dostępne składniki pokarmowe i potem nie ma co już żreć. Wtedy rośliny zaczynają wąchać kwiatki od spodu :D

• Typowe gatunki dla wydmy białej:

• Piaskownica zwyczajna ( Ammophila arenaria)

• Wydmuchrzyca piaskowa ( Elymus arenarius)

• Kostrzewa czerwona ( Festuca rubra)

• Groszek nadmorski (Lathyrus japonicus)

Wydma szara:

• Podłoże jest tu ustabilizowane ( występują tu mchy)

• Gdy wydma robi się starsza wchodzą tu gatunki borowe.

Roślinność:

• Szczotlicha siwa ( Corynephorus canescens)

• Kruszczyk rdzawoczerwony ( Epipactis atrorubens)

• Jastrzębiec baldaszkowy ( Hieracium umbellatum)

• Jasieniec piaskowy ( Jasione montana)

• Bylica polna ( Artemisia campestris)

Mchy:

• Zęboróg purpurowy ( Ceratodon purpureus)

---