7 tydzień
połączenie między jelitem a pęcherzykiem żółtkowym, ograniczone jest do szczątkowego przewodu żółtkowo-jelitowego
w wyniku wnikania jelita do jamy pozazarodkowej ciała w części bliższej sznura pępowinowego powstaje
fizjologiczna przepuklina pępowinowa
wyraźne zmiany zachodzą w kończynach. Kończyny przednie wydłużają się i kierują na wyniosłość sercową,
pojawiają się zagłębienia w płytkach dłoniowych
tworzy się przysadka
wykształcają się pęcherzyki płucne i powstają dwa przedsionki i dwie komory serca
zarasta podniebienie
8 tydzień
na początku 8 tygodnia palce dłoni są rozdzielone, a palce stóp wyraźnie widoczne, ale zrośnięte
ogon grubieje i się skręca
zarodek ma cechy charakterystyczne dla człowieka, chociaż w dalszym ciąga okolica głowowa dominuje nad resztą
ciała (głowa stanowi połowę długości zarodka)
wyraźnie wykształca się okolica szyjna, okolica brzuszna jest mnie uwypuklona
skraca się sznur pępowinowy a jego część bliższa jest w dalszym ciągu szeroka, w związku z przemieszczonym jelitem
oczy są otwarte, ale w końcu 8 tygodnia następuje zamknięcie powiek
małżowiny uszne przyjmują ostateczny kształt, chociaż w dalszym ciągu są nisko osadzone na głowie
zewnętrzne narządy nie są dostatecznie zróżnicowane, aby można było rozpoznać płeć. U chłopca formuje się moszna,
u dziewczynek łechtaczka
pod koniec 8 tygodnia zarodek ma 28 somitów. Somity oraz łuki skrzelowe stanowią wyraźną cechę zewnętrzną
powierzchnia zarodka poryta jest pierwotnym naskórkiem (epitrichium)
w jamie ustnej powstają kubki smakowe
na dłoniach widoczne linie papilarne
długość ciemieniowo-siedzeniowa (CS) zarodka wynosi 28-30 mm, a masa ciała około 1g
Najważniejsze morfologiczne cechy płodu
9-12 tydzień
na początku tego okresu głowa stanowi w dalszym ciągu połowę wielkości płodu
twarz jest szeroka, oczy szeroko rozstawione, powieki zamknięte, uszy nisko osadzone
pojawiają się pierwsze ogniska kostnienia w czaszce i kościach długich
kończyny dolne są krótkie i cienkie. Kończyny górne w końcu 12 tygodnia osiągają prawie normalną długość
w okolicy płytek paznokciowych pojawiają się zagłębienia
do końca 9 tygodnia zewnętrzne narządy płciowe męskie i żeńskie sa podobne. Rozróżnienie płci jest już możliwe w 12 tygodniu
w połowie 10 tygodnia zanika przepuklina fizjologiczna, gdyż pętle jelitowe powracają do jamy brzusznej
na początku okresu płodowego w wątrobie rozpoczyna się proces hemopoezy
między 9 a 12 tygodniem rozpoczyna się wytwarzanie moczu
płód zaczyna połykać płyn owodniowy i wydalać mocz do jamy owodniowej
produkty przemiany materii przenikają przez błonę łożyskową i wnikają do krążenia matczynego
początek okresu płodowego nazywany jest początkiem aktywności ruchowej, gdyż płód reaguje na bodźce.
Ruchy są jednak zbyt słabe, aby były wyczuwalne przez matkę
obserwacje poczynione na 12 tygodniowych płodach samoistnie poronionych wykazały, że odruch ssania występuje
po drażnieniu okolicy wargowej, a drażnienie zamkniętych powiek powoduje odruch zamykania „oczu”
długość CS wynosi 87 mm, a masa ciała 45g
tworzy się trzy razy więcej połączeń nerwowych niż w 9 tygodniu
13-16 tydzień
w tym okresie następuje szybszy wzrost tułowia względem głowy płodu
wydłużają się kończyny dolne
szybkie kostnienie układu szkieletowego można wykryć na zdjęciach RTG
w 16 tygodniu zróżnicowane sa jajniki, a pierwotne pęcherzyki jajnikowe zawierają komórki jajowe
zmienia się wygląd twarzy, gdyż oczy z położenia bocznego zbliżają się ku przodowi
podobnie małżowiny uszne przesuwają się w miejsce ich ostatecznego położenia
długość CS wynosi 140 mm, a masa ciała 200 g
zaczyna się mielinizacja w mózgu, co przyspiesza przebieg impulsów nerwowych; aktywna jest przednia część
kory mózgowej (siedlisko uczuć, woli, inteligencji, zdolności i pamięci)