Mięśnie grzbietu
Podział mięśni grzbietu
Mięśnie grzbietu powierzchowne
Kolcowo- ramienne
Kolcowo-żebrowe
Mięśnie grzbietu głębokie
Pasmo przyśrodkowe
Pasmo boczne
Mięśnie podpotyliczne
Mięśnie kolcowo-ramienne
-Mięsień najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi) -
Przyczep p: Wyrostki kolczyste sześciu dolnych kręgów piersiowych i wszystkich kręgów lędźwiowych oraz grzebień krzyżowy pośrodkowy kości krzyżowej, tylny odcinek zewnętrznej wargi grzebienia kości biodrowej, powierzchnie zewnętrzne trzech lub czterech dolnych żeber, dolny kąt łopatki;
Przyczep k: Grzebień guzka mniejszego kości ramiennej.
Czynności: Przy ustalonym kręgosłupie - przywodzi to tyłu, obraca do wewnątrz i opuszcza podniesione ramię. Przy ustalonych ramionach oba mięśnie wspólne unoszą dolne zebra. boczny brzeg mięśnia, przy ustalonym barku, naciska mocno na zebra podczas silnego wydechu.
Unerwienie:n. piersiowo-grzbietowy
-Mięsień czworoboczny (m. trapezoideus) - Leży na karku i na górnej części grzbietu jako szeroki i płaski mięsień. Oba mięśnie czworoboczne (prawy i lewy) przypominają kształtem kaptur mnicha
Przyczepy: początkowe: Przyśrodkowy odcinek kresy karkowej górnej, guzowatość potyliczna zewnętrzna, Wyrostki kolczyste kręgów od siódmego szyjnego do dwunastego piersiowego, więzadło karkowe i więzadło nadkolcowe; przyczepy końcowe: Koniec barkowy obojczyka , wyrostek barkowy i grzebień łopatki , przyśrodkowy odcinek górnego brzegu grzebienia łopatki
Czynności: Włókna górne mięśnia unoszą ku górze bark, przy ustalonym zaś barku zginają ku tyłowi głowę.
Unerwienie: n. dodatkowy, splot szyjny
-Mięsień równoległoboczny (m. rhomboideus) - Leży w dolnej części karku i na górnym odcinku grzbietu jako szeroki mięsień, którego górna część -większa- przykryta jest przez m. czworoboczny, dolna zaś -znacznie mniejsza - przez m. najszerszy grzbietu.
Przyczepy początkowe: Wyrostki kolczyste dolnych dwóch kręgów szyjnych i czterech górnych kręgów piersiowych, więzadło karkowe i więzadło nadkolcowe;
Przyczepy końcowe przyśrodkowy brzeg łopatki. Włókna tego mięśnia biegną skośnie ku dołowi i ku bokowi, przy czym pomiędzy włóknami szyjnymi i grzbietowymi znajduje się szczelina przeznaczona dla naczyń. Szczelina ta dzieli mięsień na części górną i część dolną .
Czynności: Przesuwa łopatkę w kierunku ku górze i ku stronie przyśrodkowej
Unerwienie: n. grzbietowy łopatki
-Mięsień dźwigacz łopatki- (m. levator scapulae) - Leży na bocznej części szyi między szyjnym odcinkiem kręgosłupa a łopatką, przykryty przez m. czworoboczny (w odcinku dolnym) przez m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy (w odcinku górnym) i przez skórę (w odcinku środkowym). Z przodu sąsiadują z nim mm. pochyłe.
Przyczepy początkowe: guzki tylne wyrostków poprzecznych czterech górnych kręgów szyjnych;
końcowy: przyśrodkowy brzeg łopatki
Czynności: Przesuwa łopatkę ku górze i ku stronie przyśrodkowej , przy ustalonej obręczy kończyny górnej zgina szyjny odcinek kręgosłupa ku bokowi.
Unerwienie: n. grzbietowy łopatki
Mięśnie kolcowo-żebrowe
-Mięsień zębaty tylny górny (m. serratus posterior superior) -Leży on na górnej części grzbietu pod m. równoległobocznym.
Przyczepy początkowe: Wyrostki kolczyste dwóch dolnych kręgów szyjnych i dwóch górnych kręgów piersiowych, więzadło karkowe; końcowe: górne brzegi i zewnętrzne powierzchnie żeber od drugiego do piątego. Włókna mięśniowe biegną równolegle i skośnie w kierunku ku bokowi i ku dołowi.
Czynności: Podnosi żebra
Unerwienie: n.międzyżebrowe
-Mięsień zębaty tylny dolny: (m. serratus posterior inferior) - Leży na dolnej części grzbietu pod m. czworobocznym i pod m. najszerszym grzbietu.
Przyczepy początkowe: Tylna blaszka powięzi piersiowo-lędźwiowej; końcowy: dolne brzegi żeber od dziewiątego do dwunastego
Czynności: Obniża żebra.
Unerwienie: nn. międzyżebrowe
Mięśnie głębokie pasmo przyśrodkowe
⇒ semispinalis (mięsień półkolcowy) - w jego skład wchodzą :
Mięsień półkolcowy klatki piersiowej i szyi (musculus semispinalis thoracis et cervicis) - rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych wszystkich kręgów piersiowych i kończy się na wyrostkach kolczystych 5 lub 6 górnych kręgów piersiowych oraz C2 - C7. Górne włókna m. półkolcowego klatki piersiowej kończą się na kręgu Th1; górne włókna mięśnia półkolcowego szyi kończą się na kręgu obrotowym.
Mięsień półkolcowy głowy (musculus semispinalis capitis) - rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych Th1 do Th6 oraz na wyrostkach poprzecznych i stawowych C4 - C7. Kończy się na łusce kości potylicznej między kresą karkową górną i dolną.
Czynność : zgina kręgosłup w odcinku szyjnym i piersiowym bocznie i obraca w stronę przeciwną. Przy obustronnym skurczu prostuje kręgosłup w odcinku szyjnym i ustala go. Obraca twarz w stronę przeciwległą.
Unerwienie : odgałęzienia przyśrodkowe od gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych C1 - C5 i Th4 - Th12.
-Mięsień wielodzielny (m. multifidus) - Jest on najsilniejszy w dolnym odcinku kręgosłupa.
Przyczepy początkowe: kość krzyżowa, Grzebień kości biodrowej, Więzadła krzyżowo-biodrowe tylne , powieź piersiowo-lędźwiowa, wyrostki sutkowate kręgów lędźwiowych, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych, wyrostki stawowe kręgów szyjnych od piątego do siódmego końcowe: wyrostki kolczyste kręgów szyjnych, piersiowych i lędźwiowych od drugiego kręgu szyjnego począwszy.
-Mięśnie skręcające kręgosłup: (mm. rotatores)
Przyczepy: początkowe: Wyrostki poprzeczne kręgów;
końcowe: Podstawy wyrostków kolczystych kręgów.
Mięśnie te są najsilniejsze w odcinku piersiowym kręgosłupa. W odcinku szyjnym kręgosłupa mięśnie te zaczynają się na wyrostkach stawowych dolnych, w odcinku lędźwiowym zaś łączą wyrostki sutkowate z dolnymi brzegami łuków kręgów.
Czynności mięśni poprzeczno-kolcowatych: Przy działaniu jednostronnym - zginanie kręgosłupa ku bokowi i obracanie w stronę przeciwległą. Przy działaniu obustronnym - prostowanie i ustalanie kręgosłupa.
Czynności mięśnia półkolcowatego głowy. Przy działaniu jednostronnym - zginanie głowy ku bokowi i obracanie twarzy w stronę przeciwległa. Przy działaniu obustronnym - zginanie ku tyłowi.
-Mięsień kolcowy grzbietu: (m. spinalis thoracis)
Przyczepy: początkowe: wyrostki kolczyste dwóch dolnych kręgów piersiowych i trzech górnych kręgów lędźwiowych; końcowe: Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od drugiego do ósmego.
-Mięsień kolcowy karku (m. spinalis cervicis)
Przyczepy: początkowe: Wyrostki kolczyste dolnych kręgów szyjnych i górnych piersiowych; końcowe: kość potyliczna.
Czynność: Przy działaniu jednostronnym - zgięcie kręgosłupa ku bokowi. Przy działaniu dwustronnym - zgięcie kręgosłupa ku tyłowi
-Mięśnie międzykolcowe (mm. interspinales) - Łącza ze sobą wierzchołki wyrostków kolczyte sąsiadujących kręgów. Występują one w postaci parzystych pasm w szyjnym odcinku kręgosłupa oraz jako pasma nieparzyste w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Czynności: Prostują odcinek szyjny i odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Pasmo boczne
-Mięsień płatowaty głowy (m. splenius capitis)
Przyczepy początkowe: Więzadło karkowe, wyrostki kolczyste dwóch górnych kręgów piersiowych i więzadło nadkolcowe; końcowe: wyrostek sutkowaty kości skroniowej, kość potyliczna nieco poniżej bocznego odcinka kresy karkowej górnej.
-Mięsień płatowaty szyi (m. splenius carvicis)
Przyczepy początkowe: Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od trzeciego do piątego i więzadło nadkolcowe;
końcowe: Guzki tylne wyrostków poprzecznych trzech górnych kręgów szyjnych.
Czynności: Przy działaniu jednostronnym obracają część górną szyi (głowę). Przy działaniu obustronnym zginają do tyłu szyję (głowę).
-Mięsień krzyżowo-grzbietowy (m. sacrospinalis)
Biegnie on od kości krzyżowej do głowy w postaci masy mięśniowo-ścięgnistej zajmującej położenie w bruździe utworzonej przez wyrostki kolczyste kręgów i wyrostki poprzeczne kręgów oraz żebra.
Początek mięśnia, w głębi mięśniowy, powierzchownie ścięgnisty, zajmuje grzbietową powierzchnie kości krzyżowej, grzebień kości biodrowej, wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych i trzech dolnych kręgów piersiowych oraz więzadła krzyżowo biodrowe tylne. Powyżej lędźwiowego odcinka kręgosłupa zaznacza się podział opisywanego mięśnia na leżący bocznie - m. biodrowo-żebrowy i leżący przyśrodkowo - m. najdłuższy, który kończy się u góry na wyrostku sutkowym kości skroniowej.
-Mięsień biodrowo-żebrowy (m. ilicostalis)
Dzieli się na: m. biodrowo-żebrowy lędźwi, m. biodrowo-żebrowy grzbietu oraz na m. biodrowo-żebrowy szyi
-Mięsień biodrowo-żebrowy lędźwi (m. iliocostalis lumborum)
Przyczepy: początkowy: Wspólna masa mięśniowa; końcowy: Kąty żeber od szóstego do dziewiątego.
-Mięsień biodrowo-żebrowy grzbietu (m. iliocostalis dorsi) - Jest on przedłużeniem powyższego mięśnia.
Przyczepy: początkowy: Kąty sześciu dolnych żeber; końcowy: Kąty sześciu górnych żeber.
-Mięsień biodrowo-żebrowy szyi (m. iliocostalis cervicis) - Przedłużenie powyższego mięśnia.
Przyczepy: początkowy: Kąty żeber od trzeciego do szóstego; końcowy: Guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od czwartego do szóstego.
-Mięsień najdłuższy (m. longissimus)
Składa się z m. najdłuższego lędźwi, grzbietu, szyi i głowy. Cztery te mięśnie zachodzą na siebie dachówkowato
-Mięsień najdłuższy lędźwi: (m. longissimus lubmorum)
Przyczepy początkowe: wspólna masa mięśniowa; końcowe: Wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych, wyrostki dodatkowe.
-Mięsień najdłuższy grzbietu: (m. longissimus lumborum)
Przyczepy: początkowy: Grzbietowa powierzchnia kości krzyżowej, Wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych, wyrostki kolczyste dolnych kręgów piersiowych, wyrostki poprzeczne siedmiu dolnych kręgów piersiowych.; końcowe: Kąty żeber od drugiego do dwunastego, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych.
-Mięsień najdłuższy szyi (m. longissimus cervicis)
Przyczepy: początkowy: Wyrostki poprzeczne sześciu górnych kręgów piersiowych; końcowe: Guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych od drugiego do piątego.
-Mięsień najdłuższy głowy(m. longissimus capitis)
Przyczepy początkowe: Wyrostki poprzeczne trzech górnych kręgów piersiowych, wyrostki poprzeczne pięciu dolnych kręgów szyjnych; końcowe wyrostek sutkowaty kości skroniowej.
Czynności: M. biodrowo-żebrowy przy działaniu jedno stronnym zgina kręgosłup ku bokowi. Przy działaniu obustronnym cały m. krzyżowo-grzbietowy prostuje i zgina tułów ku tyłowi, ponadto ma duże znaczenie w utrzymywaniu równowagi tułowia.
-Mięśnie międzypoprzeczne (mm. interansversari)
Występują w odcinku szyjnym kręgosłupa jako mm. międzypoprzeczne przednie szyi - łączą ze sobą przednie guzki wyrostków poprzecznych - oraz mm. międzypoprzeczne tylne szyi - łączą ze sobą tylne guzki wyrostków poprzecznych. W odcinku lędźwiowym kręgosłupa występują jako mm. międzypoprzeczne boczne lędźwi - łączą ze sobą wyrostki żebrowe - oraz jako mm. międzypoprzeczne przyśrodkowe lędźwi - łączą wyrostki dodatkowe z wyrostkami sutkowymi. mm. międzypoprzeczne przednie szyi i boczne lędźwi odpowiadają mięśniom międzyżebrowym zewnętrznym i jako pochodne błony mięśniowej brzusznej unerwione: gałęzie przednie nerwów rdzeniowych.
Czynności : Zginają kręgosłup ku bokowi.
Mięśnie podpotyliczne
Skośny głowy górny
Skośny głowy dolny
Prosty głowy tylny mniejszy
Prosty głowy tylny większy
Prosty głowy boczny
Czynność: zginanie głowy
3