ZAD. 1 Na schemacie przedstawiono przebieg syntezy w widełkach replikacyjnych W miarę rozplatania się macierzystego DNA każda z obu wyjściowych nici służy jako matryca do syntezy nowego DNA. Wzdłuż jednej nici zachodzi ona w sposób ciągły, natomiast wzdłuż drugiej nici replikacja DNA zachodzi przez syntezę krótkich odcinków. Podaj końce (3', 5') nici macierzystych (wyjściowych) oraz nici nowo zsyntetyzowanego DNA. Wskaż symbole, którymi zostały oznaczone nić opóźniona i wiodąca. Podaj nazwę odcinków oznaczonych symbolem literowym A. ZAD.2 Stwierdzono, że fragment łańcucha polipeptydowego posiada następującą sekwencję aminokwasów: ...Liz Fen Arg... Jeżeli kodonami w mRNA dla kolejno wymienionych aminokwasów są odpowiednio: AAA, UUU, CGC, to: Triplety, którymi została zakodowana informacja genetyczna dla tych aminokwasów w DNA, są następujące: Antykodony występujące w cząsteczkach tRNA, transportujących te aminokwasy, mają następujący skład: ZAD. 3 W cząsteczce tRNA, zaczynając od końca 3', stwierdzono obecność trzech głównych pętli występujących we wszystkich rodzajach tRNA. Podaj funkcje jakie pełnią pętle I, II, III Wskaż koniec tRNA do którego przyłącza się aminokwas. ZAD. 4 Poniżej podano etapy inicjacji syntezy łańcucha polipeptydowego u bakterii przebiegające w obecności cytoplazmatycznych czynników inicjujących, ATP (GTP), Mg++: do kodonu AUG przyłącza się inicjatorowy N -formylometionylo-tRNA, przyłączenie się podjednostki 50 S rybosomu, cząsteczka mRNA przyłącza się do podjednostki 30 S rybosomu. Wskaż prawidłową kolejność etapów.

ZAD.4 Do probówki, w której badano biosyntezę białka, dodano: rybosomy, ATP (GTP), aminoacylo-tRNA, czynniki inicjujące i elongacyjne, jony magnezu. Stwierdzono, że nie odbywa się synteza białka. Podaj przyczynę zahamowania procesu. Objaśnij rolę, jaką spełnia brakujący czynnik w syntezie białka. ZAD. 5 Kodon UAC został zmieniony na kodon nonsensowny UAG. Który z trzech procesów: replikacja, transkrypcja czy translacja zostanie zakłócony na skutek tej zmiany? Podaj uzasadnienie. ZAD. 6 Na schemacie przedstawiono różne etapy elongacji w biosyntezie białka. Podaj nazwę procesu przedstawionego na schemacie. Wskaż prawidłową kolejność poszczególnych etapów elongacji. Wyjaśnij, w jaki sposób następuje zakończenie elongacji łańcucha polipeptydowego. ZAD. 7 Rysunek przedstawia drogi przepływu informacji genetycznej pomiędzy trzema rodzajami makrocząsteczek. Wskaż drogi przepływu informacji genetycznej, które są powszechne w przyrodzie. Określ przepływ informacji genetycznej u wirusa HIV. Wskaż drogi, które nie są wykorzystywane w przyrodzie. ZAD. 8 l - start transkrypcji, II - start translacji (odczytywany na poziomie RNA), III - egzon, IV - intron, V - stop translacji (odczytywany na poziomie RNA), VI - stop transkrypcji, VII — promotor.

Zad 1 Niżej podano nazwy sekwencji nukleotydów rozpoczynających trzy ważne procesy, którym podlega informacja genetyczna. A — transkrypcja, B - replikacja, C — translacja. I- kodon „start", II - starter (primer), III-promotor. Dobierz właściwe nazwy sekwencji nukleotydów do wskazanych procesów. Zad. 2 Niżej podano zdania charakteryzujące kod genetyczny. I Kod jest bezprzecinkowy, gdyż wstawienie nukleotydu powoduje zmianę w jednym aminokwasie. II Kod jest niezachodzący, gdyż mutacje w jednym nukleotydzie powodują zmiany w jednym aminokwasie, III Kod jest zdegenerowany, gdyż jedna trójka nukleotydów jest odpowiedzialna za kodowanie więcej niż jednego aminokwasu. IV Kod określamy jako niejednoznaczny wtedy, gdy więcej niż jedna trojka nukleotydów może kodować jeden aminokwas. V Kod jest specyficzny, ponieważ jedna trójka nukleotydów koduje tylko jeden aminokwas. Wskaż numery zdań, które prawidłowo określają cechy kodu genetycznego. Zad 3 Nić DNA o sekwencji 5'-GACCTG-3' poddano transkrypcji. Wskaż, która z podanych niżej sekwencji nukleotydów w RNA zsyntetyzowanych na podanej nici DNA jest właściwa: 5'-CAGGTC-3', 5'-CUGGAC-3', 5'-CTGCAC-3', 5'-CAGGUC-3'. Zad 4 Niżej podano informacje dotyczące procesu biosyntezy białka. Synteza łańcucha polipeptydowego przebiega zawsze od końca karbokslowego. W procesie syntezy łańcucha polipeptydowego matryca mRNA odczytywana jest w kierunku 5' —> 3'. Energia niezbędna do wytworzenia wiązań peptydowych podczas biosyntezy białka pochodzi bezpośrednio z hydrolizy ATP. Translokacja w procesie syntezy łańcucha polipeptydowego polega na przesunięciu mRNA względem rybosomu o jeden kodon. Kodon AUG w cząsteczce mRNA w organizmach eukariotycznych pełni rolę kodonu inicjującego na końcu 5', będącego informacją dla przyłączenia formylo-metioniny tRNA. Wskaż numery zdań zawierających informacje nieprawdziwe. Zad. 5 Do podanych sekwencji nici DNA ulegającej transkrypcji dopisz: a) nić mRNA powstałą w wyniku transkrypcji tego DNA, b) sekwencję aminokwasów w polipeptydzie, powstałym w wyniku translacji tego mRNA. nić DNA: TACAAACCATGGGCGCAAGACAACGCTACCCGT Zad. 6 Oceń poprawność merytoryczną następującego stwierdzenia: „Ludzie mieszkający w pobliżu elektrowni atomowej w Czarnobylu, na wskutek promieniowania jonizującego, mają zmieniony kod genetyczny." Odpowiedź krótko uzasadnij. Poszczególne nukleotydy tworzą w cząsteczkach DNA długie polimerowe łańcuchy. W tworzeniu wiązań chemicznych między poszczególnymi nukleotydami nie jest zaangażowany tylko pierwszy i ostatni nukleotyd; posiadają one wolną grupę hydroksylową lub fosforanową. W rezultacie każdy łańcuch DNA wykazuje polarność budowy.

Zad. 7 W celu określenia kariotypu człowieka poddano obserwacji mikroskopowej 4 preparaty mikroskopowe przygotowane z: komórek jajowych, limfocytów, erytrocytów, złuszczających się komórek naskórka. Wskaż preparat, na którego podstawie można prawidłowo określić kariotyp dorosłego człowieka. Podaj wyjaśnienie. Zad. 8 W jądrze komórkowym DNA jest upakowany w chromosomy. Rysunki przedstawiają różny stopień upakowania DNA (nie uwzględniono proporcji wielkości). Podaj nazwy struktur oznaczonych symbolami literowymi A i B oraz elementów oznaczonych cyframi l i 2. Zad. 9 Pojedyncze komórki stożka wzrostu korzenia znajdujące się w stadium wczesnej profazy poddano działaniu kolchicyny - alkaloidu wiążącego białko komórkowe, tubulinę. Wskaż, który z podanych schematycznych rysunków przedstawia poprawnie zakończenie eksperymentu.

---