CERAMIKA
Wyroby formowane ze specjalnie przygotowanej masy (podstawą jest glina) przekształconej po odpowiednim wypaleniu w trwałe wyroby zachowujące kształty nadane podczas formowania. Surowce dzieli się na plastyczne (gliny, kaoliny) i nieplastyczne (kwarc, piasek, skaleń). Podstawowy składnik - glina jest złożona z ilastych minerałów o ziarnach wielkości 2 mikronów. Budowa tych minerałów pozwala na duże wchłanianie wody przez glinę (zwiększa się jej objętość i plastyczność). Wypalanie powoduje utratę plastyczności. Temp. wypalania 900 C, spiekania 1100 C. Dla glin specjalnych temp. są wyższe.
PROCES PRODUKCJI:
Wydobycie surowca (kopalnie odkrywkowe), wstępna przeróbka (miażdzenie gliny), dołowanie (równomierne nawilżenie mat.), formowanie (mechaniczne ukształtowanie za pomocą pras i ucinarek), suszenie (decydujący czynnik - wpływa na jakość wyrobów, glina się kurczy i może popękać - sztuczne suszarnie lub otwarte wiaty), wypalanie (piece tunelowe lub kręgowe - dosuszanie, wypalanie, studzenie - maleje porowatość)
WŁAŚCIWOŚCI:
Dość duża wytrzymałość na ściskanie i mała na rozciąganie (zależy od stopnia wypalenia), wytrzymałość Rc określa się klasą (liczba niemianowana, pod którą kryje się gwarantowana wytrz. na ściskanie), Rr=1/10Rc, Rg=1/5Rc, W warunkach suchych ceramika odznacza się dużą trwałością. Wyroby spiekane mają małą ścieralność i dużą twardość. Dla wyrobów pełnych przewodność cieplna λ=0,75[W/mK]. Mała zdolność sorpcji, niepalna, ognioodporna, ogniotrwała, złe przewodnictwo elektryczne
PODZIAŁ:(ze względu na strukturę, nasiąkliwość)
Wyroby o strukturze porowatej - (nasiąkliwość do 20%), cegły (pełne-ρp=1700-1950 kg/m3, dziurawki, kratówki), pustaki (kominowe, ścienne, stropowe), kafle
Wyroby o strukturze zwartej - (nasiąkliwość do 12%), klinkier drogowy (mała ścieralność, duża wytrz. mrozoodporność), płytki elewacyjne i podłogowe (odporne na środowisko agresywne, nieprzesiąkliwe, płytki posadzkowe do hal o produkcji „mokrej”), kamionka kanalizacyjna (prostki, kolanka - nasiąkliwość <8%)
Ceramika półszlachetna - szkliwiona - wyroby fajansowe i porcelanowe (glina z dodatkiem kwarcu, skalenia i szamotu). Wypalane w temp. 1200 C powstaje czerep o strukturze porowatej (nasiąkliwość 5-25%). Powierzchnię powleka się substancjami, które po ponownym wypaleniu tworzą nieprzesiąkliwą polewę. Podobne do fajansowych, lecz szczelniejsze i twardsze. (wyroby sanitarne: umywalki, miski ustępowe)
SZKŁO
Bezpostaciowy (nieskrystalizowany) produkt otrzymywany ze stopienia mieszaniny składników. Podstawowy surowiec: krzemionka (SiO2), zachowuje strukturę bezpostaciową po stopieniu i ostygnięciu. W procesie produkcji dodaje się topniki (tlenek sodu, tlenek potasu) obniżające temp. topnienia. Powstają związki krzemianu sodowego lub krzemianu potasowego (rozp. w wodzie) i dlatego wprowadza się składnik uodporniający (tlenki wapnia i magnezu). Taka miesznina jest całkowicie odporna na działanie wody i większości subst. chem.
WŁAŚCIWOŚCI: ρ=ρp=2600 kg/m3, współczynnik przewodności cieplnej λ=0,8[W/mK]. Odporność na zmiany temp. jest nieduża. Gwałtowne zmiany wywołują naprężenia niszczące wyroby. Przepuszcza światło, ale dźwięk niewiele. Dla szkła zwykłego Rc=390MPa, Rr=24MPa, Rg=20-30MPa, Twardość (5-6 w skali Mohsa)
WYROBY: szkło płaskie (ciągnione - szklenie okien, drzwi, lustra, walcowane - „faliste” powierzchnie -szklenie obiektów gospodarczych), szkło hartowane (ogrzane w wysokiej temp. i szybko schłodzone Rc=980 MPa, Rr=80 MPa, - drzwi bezramowe), szyby zespolone (dobre właściwości izolacyjno-cieplne), szkło płaskie pochłaniające podczerwień (szklenie ścian nasłonecznionych), szkło barwne nieprzejrzyste (licowanie ścian), kształtki szklane (luksfery), wyroby izolacyjne (szkło piankowe, wata szklana)