DREWNO
Skład chemiczny drewna:
- węgiel - 48,5%
- tlen - 43,8%
- wodór - 6%
- azot - 0,2%
- popiół - 0,5%
Związki organiczne:
-celuloza - 40-60%
-lignina - 26-30%
Chemiceluloza-18-35%
Wydzieliny:
- żywice
- olejki eteryczne
- garbniki
- lateksy
Właściwości:
1) Fizyczne:
a) wilgotność:
- świeżo ścięte >35%
- powietrzno-suche 15-20%
- w suchym pomieszczeniu 8-13%
- stolarka 12-18%
b) nasiąkliwość (higroskopijność)
c) skurczenie i pęcznienie
- wzdłuż włókien - 0,1%
- prostopadle do włókien - 3-6%
- stycznie do obwodu - 6-12%
d) gęstość
- zależy od miejsca wycięcia z pnia
- około 1,52 - 1,56 g/cm3
e) przewodność cieplna
- sosna 0,14 - 1,56 W/m2
- dąb 0,20 - 0,22 W/m2
- przewodność wzdłuż włókien jest dwukrotnie większa niż w poprzek
- ciepło ma tendencje do przechodzenia po słojach
2)Mechaniczne:
wytrzymałość na rozciąganie 84 - 135 MPa
wytrzymałość na zginanie 60 - 105 MPa
wytrzymałość na ściskanie 40 - 66 MPa
- jako jedyny materiał ma wytrzymałość na rozciąganie 2x większą niż na ściskanie
- wytrzymałość długotrwała wynosi 0,5 - 0,7 wytrzymałości doraźnej (krótkotrwałej)
Drzewo bezbłędne - idealnie okrągłe, bez zaburzeń (nie istnieje w naturze)
WADY DREWNA
ZBIEŻYSTOŚĆ
SPŁASZCZENIE
ZGRZYBIENIE ODZIOMKOWE (od dołu w gatunkach liściastych)
NAPŁYWY KORZENIOWE ( straty przy obróbce tartacznej)
RAKOWATOŚĆ (choroby, infekcje)
KRZYWIZNA : - jednostronna
- dwustronna
- wielostronna
WADY BUDOWY:
SĘKI
PODZIAŁ WEDŁUG KSZTAŁTU:
-okrągłe-średnica <2
-owalne 2-4
-podłużne >4 (pasierb)
-skrzydlate
b) PODZIAŁ WEDŁUG WYMIARU ŚREDNICY
-szpilkowy <3mm
-perłowy 3-6 mm
-ołówkowy 6-10 mm
-mały 10-25 mm
-średni 25-40 mm
-duży >40 mm
c) ZROŚNIĘCIE Z OTACZAJĄCYM DRZEWEM
- zrośnięte
- częściowo zrośnięte
- wypadające
d) WEDŁUG STANU zdrowotnego
- zdrowy
-nadpsuty (zgnilizna twarda do 1/3 powierzchni)
- zepsuty (zgnilizna miękka ponad 1/3 powierzchni)
- smołowy (miękki w środku)
- robaczy (próchnica)
e) położenie w tarcicy (???nie wiem co tu jest kurwa napisane)
-na płaszczyźnie
-na boku
-na krawędzi
Ślady wskazujące na obecność sęków zrośniętych
-brewki
-gruzy
-różne
Zawoje
-jednostronny (droga włókien w przekroju)
-dwustronny (droga włókien w przekroju)
Splot włókien
-falistość
-czeczowatość
Występowanie włókien - występują prawie zawsze i jest to związane z narastaniem miazgi
Rdzeń
Wielordzenność
Twardzica
-wąska
-szeroka
I ) ZABARWIENIA
WYWOŁANE PRZEZ CZYNNIKI NIEBIOLOGICZNE
- wewnętrzny biel
- zaciągi słoneczne
- powierzchniowy wylew garbnika
- plamy garbnikowe
- zaszarzenie
- zabarwienie po spławie
- zabarwienie przez metale
2) WYWOANE PRZEZ CZYNNIKI BIOLOGICZNE
- sinizna
- fałszywa twardziel
- zaparzenie
- plamy pleśniowe
- czerwień wywołana grzybem
II ) ZGNILIZNA
1)Ze względu na położenie w przek. poprz. drewna okrągłego wyróżniamy zgniliznę :
zewnętrzną
wewnętrzną
rozrzuconą
2) Ze względu na położenie w długości drewna wyróżniamy zgniliznę:
a)odziomkową
b)strzały
3)Według struktury drewna:
twarde (mursz twardy)
- jasna
- ciemna
-pstra
b) miękka (mursz miękki)
- gąbczasta
- płytkowa
- korkowa
III) PĘKNIĘCIA
WEWNĘTRZNE
RDZENIOWE:
- ze względu na kształt na przekroju poprzecznym:
a) rdzeniowe proste
b) rdzeniowe załamane
c) rdzeniowe gwieździste
- ze względu na przebieg
a) o przebiegu prostym
b) o przebiegu wichrowatym
OKRĘŻNE:
- łukowe
- pełne
ZEWNĘTRZNE
A) promieniowe
B) mrozowe (może być z listwą mrozową, czyli okryte korą, która zarasta pęknięcie)
IV) ZRANIENIA
USZKODZENIA MECHANICZNE
- zaciosy
- ślady po gwoździach i narzędziach
- spławy żywiczarskie
- uszkodzenia przez pociski i kawałki metalu
B) ZAKORKI (ZABITKI)
- otwarte
- zamknięte
C) MARTWICA BOCZNA
V) NAGROMADZENIA ŻYWICY I WODY
WODOSTÓJ
MOKRA TWARDZIEL
PĘCHERZE ŻYWICZNE
……coś tam coś tam ???
VI) POSUSZ
-fizjologiczny
- jałowy
VI) GRZYBY
Grzyby atakują zarówno rośliny żywe jak i elementy po ścięciu.
Rodzaje grzybów:
HUBA np. korzeniowa
-atakuje od korzenia, od rdzenia ku brzegom, nie ma owocników, powstają otwory w warstwie kory, które są wykorzystywane na dziuple
b) HUBA pospolita
- owocniki w kształcie kopyt, jeżeli owocniki pojawiają się na pniu, znaczy to, że całe drzewo jest zainfekowane
c) OPOŚLAK
- ma kopyta bardziej spiczaste
d) OPIENKA
- gdy SA owocniki całe drzewo już jest zainfekowane
KLASYFIKACJA GRZYBÓW DOMOWYCH
GRUPA I
- grzyby najbardziej szkodliwe
- powodują szybki i silny rozkład drzewa na dużych powierzchniach
- GRZYB DOMOWY WŁAŚCIWY (stoczek łzawy - odcień biały do żółtego)
- GRZYB PIWNICZNY (gnilca rózgowata)
- GRZYB DOMOWY BIAŁY (wygląda jak pianka)
- GRZYB KOPALNIANY
GRUPA II
- mniej szkodliwe
- charakteryzują się gniazdowym występowaniem
- powodują silny rozkład drewna
- WROŚLAK
- GRZYB PODKŁADOWY (na podkładach kolejowych)
- GRZYB SŁUPOWY
GRUPA III
- mało szkodliwe
-powodują powierzchniowy rozkład drewna
- GRZYB SKŁADOWY (np .w składach drewna, gdy nie ma dostępu powietrza i jest duża wilgotność)
- GRZYB POWŁOCZNIK GŁADKI ( w postaci białych nalotów)
- GRZYBNIE
- SZNURY GRZYBA
- OWOCNIK GRZYBA
- SIATKOWIEC PŁOTOWY
OWADY
- mogą żerować na elementach żywych lub elementach ściętych.
- niszczą drewno w sposób mechaniczny przez wytwarzanie chodników (obwodowe, w głąb, gwiazdowe lub rozgałęzione pionowo)
- chodniki zależą od wielkości robaka i jego stadium rozwoju
- z chodników wysypuje się drewno zmielone przez robaki i ich śmierdzące gówna
ROBAKI:
a) KORNIK - żeruje pod korą i niszczy warstwy łyka, korytarze o średnicy 1 - 1,5 mm
DRWALNIK BUKOWIEC - żeruje w całym przekroju drewna, niszczy nawet jego środkową część
RYTEL POSPOLITY - chodniki do 5mm
MRÓWKA GMACHÓWKA - nie tworzy mrowisk, lokum znajduje się w pniach, wyjada przyrosty miękkie, z wierzchu drzewo wygląda jak zdrowe
KOZIORÓG DĘBOSZ
SPUSZCZEL - niszczy krokwie, słupy, szopy, płoty, (korytarze o średnicy 5 mm)
TRZPIENIWIK OLBRZYM - niszczy ścięte elementy
KOŁATEK DOMOWY - robią chodnik (o średnicy 1 mm) i na wysuszonym drzewie
KOŁATEK UPARTY
ZMORSZNIK CZERWONY - średnica chodników duża , w składach i elementach budowlanych,(długi robak - 3cm)
MIAZGOWIEC PARKIETOWIEC - chodniki o średnicy 1 mm
KAPTURNIK CEGLASTY
WIERTACZ KAZIK LUB ŁAZIK (sorry, ale nie mam pojęcia co tu jest napisane!!!)
TYKOTEK PSTRY - niszczy cały przekrój drewna
KAPTURNIK DROBNY
KAPTURNIK ZBOŻOWIEC
KRÓCIEC WIELOŻERNY
TRZEŃ DŁUGORYJKI
WIERZBÓWKA MAŁA
PALOTOCZ
DRWIONEK OKRĘTOWIEC - w drewnie mokrym (atakuje pomosty, przystanie jachtowe i tereny nadbrzeżne tuż nad wodą)
ŚWIDRAK OKRĘTOWIEC - niszczy elementy pod powierzchnia wody
POPULARNE GATUNKI DRZEW I ICH WALORY
SOSNA
- łatwe w obróbce, łupliwe, średni okres trwałości, szeroko stosowane, drewno okrągłe, tarcica, sęki)
2) ŚWIERK - cechy podobne do sosny, wypadające sęki
3) DĄB - duża trwałości i wytrzymałość, trudno obrabialne, drewno szeroko stosowane po długim moczeniu ( np. dąb czarny)
4) BUK - skłonne do pęcznienia i pękania, mało trwałe bez impregnacji, nadaje się na klepki podłogowe i elementy giętkie
5) JESION - twarde, trudno obrabialne, nadaje się na śmigła lotnicze i elementy podłogowe
6) AKACJA - twarde, odporne na ścieranie drewno, łupliwe, trudne w obróbce, zastępuje się nią drogi dąb