Konstytucja drużyny
Pyta "Piasek" (Hufiec Warszawa Praga Południe)
Odpowiada hm. Ryszard Polaszewski, kierownik Wydziału Harcerstwa Starszego i Specjalności GK ZHP
Czym jest konstytucja drużyny?
ZASADY pracy drużyny reguluje jej wewnętrzny dokument zwany najczęściej konstytucją drużyny. W każdej drużynie istnieją bowiem pewne niepisane zasady jej funkcjonowania. Konstytucja jest po prostu dokumentem, w którym te wszystkie obowiązujące w drużynie prawa zostają spisane.
Po co nam konstytucja drużyny?
KONSTYTUCJA służy budowaniu i utrwalaniu samorządności. Członkowie drużyny tworząc konstytucję, a później podpisując się pod nią, biorą na siebie współodpowiedzialność za stworzony zespół i akceptują prawa w niej funkcjonujące (umocnienie poczucia wspólnoty). Konstytucja umożliwia branie na siebie odpowiedzialności za to, co się dzieje w drużynie, przez wszystkich jej członków. Poza tym konstytucja:
1. Usprawnia organizację pracy w drużynie.
2. Wprowadza mechanizmy pomagające - godzi sprzeczności lub napięcia w drużynie.
3. Informuje o tym, jak pracuje drużyna (komendę hufca, rodziców, osoby zainteresowane wstąpieniem do drużyny).
4. Zapoznaje członków drużyny z zasadami demokracji i samorządności.
Jakie treści mogą znajdować się w konstytucji drużyny?
NA wstępie powinna zawierać zapisy dotyczące tożsamości drużyny, takie jak numer, nazwa, bohater, barwy, miejsce działania itp. Dobrze byłoby również umieścić zapis stanowiący - czym jest konstytucja dla drużyny i po co została uchwalona. W zasadniczej części określamy ważne dla drużyny prawa dotyczące:
* założeń organizacyjnych (kompetencje i zasady działania rady drużyny, zastępów, kompetencje drużynowego...),
* członkostwa w drużynie (przyjmowania do drużyny nowych osób, prawa i obowiązki członków drużyny),
* zwyczajów i obrzędów drużyny,
* zasady zdobywania stopni (w tym informa-cje o ewentualnych kapitułach stopni).
NA koniec nie powinniśmy zapomnieć o zasadach wprowadzania zmian do konstytucji. Możemy również ustanowić osobę odpowiedzialną za przestrzeganie w drużynie konstytucji (np. strażnika konstytucji).
Czy konstytucje w drużynach harcerskich i starszoharcerskich różnią się od siebie?
BUDOWA konstytucji dla drużyny harcerskiej i starszoharcerskiej nie różni się w sposób zasadniczy. Jednak w drużynie starszoharcerskiej konstytucja jest bardziej potrzebna - można by wręcz powiedzieć, że niezbędna. W drużynie starszej rada drużyny ma bowiem o wiele szersze uprawnienia niż w drużynie harcerskiej. Zgodnie z "Instrukcją o organizacji i zasadach działania drużyny starszoharcerskiej" to właśnie drużyna dokonuje wyboru drużynowego. Poza tym w odróżnieniu od drużyny harcerskiej rada drużyny starszoharcerskiej sama ustala swoje kompetencje. Wszystko to powoduje konieczność dokładnego uregulowania tych kwestii, a najlepiej zrobić to poprzez zapisy w konstytucji.
Kiedy najlepiej jest opracować konstytucję?
KONSTYTUCJA może być przydatna w pracy każdej drużyny, niezależnie od tego, czy zaczyna swoją działalność, czy też ma za sobą lata doświadczeń. Dlatego też każdy moment jest dobry. Trzeba pamiętać tylko o tym, że - tak jak przy wszystkich działaniach - powstanie konstytucji musi wiązać się ze zgodną wolą wszystkich członków drużyny,
A nie tylko pomysłem drużynowego.
O czym nie możemy zapomnieć?
NIE zapomnijmy, że konstytucja jest tylko naszym wewnętrznym prawem. Musi być zgodna z podstawowymi dla drużyny dokumentami, jakimi są Statut ZHP oraz "Instrukcją o organizacji i zasadach działania drużyny".