Budowa komputera

1. Podstawowe pojęcia

Technologia informacyjna - określana w skrócie jako IT jest to dziedzina nauki i jednocześnie działalność współczesnego człowieka polegająca na gromadzeniu i przetwarzaniu informacji. Informacje te muszą być czytelne dla komputera więc muszą uzyskać postać danych komputerowych.

Komputer wraz z klawiaturą, myszą i urządzeniami peryferyjnymi (drukarka, skaner)

określamy ogólnie jako

sprzęt komputerowy lub hardware.

Drugim ważnym elementem bez którego niemożliwa byłaby praca na sprzęcie komputerowym jest software czyli oprogramowanie czyli software. Oprogramowanie i sprzęt wzajemnie się uzupełniają. Każde oprogramowanie ma swoją licencję czyli uprawnienie do korzystania z niego. Licencja może być komercyjna - czyli taka za którą użytkownik musi zapłacić, shareware- czyli bezpłatna na określony czas (zazwyczaj miesiąc), oraz freeware- czyli całkowicie bezpłatna (dostępna zazwyczaj po zarejestrowaniu się na odpowiedniej stronie internetowej)

2. Sprzęt komputerowy

Podstawowym podzespołem komputera jest jego płyta główna. Do płyty podłączane są pozostałe urządzenia. Poniżej przedstawiona została płyta główna w standardzie ATX.

Płyta główna jest bardzo ważnym elementem komputera. Od jej jakości w dużej części zależy jakość całego komputera. Przy jej zakupie należy zwrócić uwagę m.in. na ilość i rodzaj gniazd rozszerzeń (czyli gniazd do którym podłączamy dodatkowe urządzenia), czy wielkość pamięci cache samej płyty.

Podatawowe urządzenia montowane na płycie głównej:

Procesor - nazywany często centralną jednostką wykonawczą (CPU) O jego jakości decyduję w głównej mierze częstotliwość taktowania mierzona w megahertzach(MHz) lub gigaherthzach(GHz). Procesor wykonuje operacje w kodzie maszynowym - zerojedynkowym inaczej zwanym binarnym. Procesor montowany jest na płycie głównej w gnieździe Socket lub Slot - w zależności od rodzaju płyty głównej.

Pamięć - są to miejsca przechowywania danych w komputerze. Wyróżniamy kilka rodzajów pamięci:

Pamięć stała (ROM) - układ elektroniczny na płycie głównej umożliwiający start komputera. Dane zapisane są w tym układzie jeszcze na etapie produkcji płyty i nie można ich zmienić.

Pamięć nieulotna (CMOS) - zawiera informacje m.in. o dacie systemowej oraz danych sprzętowych dotyczących komputera. Są tam zapisane również ustawienia konfiguracyjne. Pamięć ta jest zasilana z niewielkiej baterii znajdującej się na płycie. Baterię tą w razie wyczerpania należy wymienić. Pamięć CMOS można w odpowiedni sposób modyfikować lub aktualizowc.

Pamięć podręczna (CACHE)- dodatkowa pamięć działająca na zasadzie schowka dla procesora. Najczęściej są to dane wykorzystywane do obliczeń dlatego wielkość tej pamięci ma istotny wpływ na szybkość pracy komputera.

Pamięć operacyjna (RAM)- wyjmowalny układ elektroniczny montowany w gnieździe DIMM. Pamięć operacyjna funkcjionuje tylko przy włączonym komputerze i wspomaga wszystkie operacje na komputerze. Po jego wyłączeniu znika też zawartość pamięci RAM. Wielkość tej pamięci ma istotny wpływ na jakość i szybkość pracy komputera.

Pamięci masowe - są to urządzenia służące do przechowywania danych np. dyskietka, dysk twardy, CDROM, taśmy magnetyczne. Charakteryzuje je pojemność i szybkość dostępu do zapisanych danych jak i sama szybkość zapisu na nich. :

• Dysk twardy-nazywany jest też dyskiem stałym, składa się z krążków pokrytych substancją magnetyczną. Krążki te wirują wokół wspólnej osi

• 
  
  
  
  
  

Na dysku znajdują się ścieżki - (współśrodkowe okręgi), wydzielone obszary ścieżek to sektory dysku, natomiast zestaw ścieżek tworzy cylinder.

Najmniejszym fragmentem dysku do zapisania jest klaster, obejmujący zazwyczaj jeden lub kilka sektorów. Na każdym dysku mogą być zakładane partycje, czyli wydzielone obszary dysku.

• Napędy CD i DVD

Dyski CD są nazywane napędami optycznymi. Informacja jest na nich zapisana w postaci wytopionych rowków. Promień laserowy który pada na rowek ulega odchyleniu, a wykrycie odchylenia pozwala na odczyt informacji. Obecnie w powszechnym zastosowaniu są nagrywarki CD i CDRW. CDRW umożliwia wielokrotny zapis na tej samej płytce.

CD ROM i DVDROM podpina się do płyty i zasilacza podobnie jak dysk twardy.

Dyski DVD są bardzo podobne do płytek CD. Dyski DVD mogą być jedno i dwuwarstwowe. Dodatkowo można zapisywać na jednej lub dwu stronach. Zapis obustronny dwuwarstwowy może zmieścić do 17GB danych

Urządzenia wejścia-wyjścia

Urządzenia wejścia- będą to urządzenia za pomocą których wprowadzane są dane do komputera. Będzie to np. klawiatura, skaner, mysz,kamera, mikrofon.

Urządzenie wyjścia - to urządzenie na które wyprowadzamy dane z komputera. Urządzeniem wyjścia jest np. monitor, głośniki czy drukarka.

3. Oprogramowanie

Oprogramowanie jest niezbędnym elementem każdego komputera. Bez niego nie możemy korzystać nawet z najlepszego sprzętu. Oprogramowanie można ogólnie podzielić na :system operacyjny i oprogramowanie użytkowe.

Poniżej przedstawiony jest schemat blokowy kolejności w jakiej uruchamiane jest

poszczególne oprogramowanie

System operacyjny- jest szczególnym rodzajem oprogramowania. Dzięki niemu użytkownik jest w stanie „porozumieć „ się z komputerem. System operacyjny przekształca informacje tworzone przez użytkownika na język zrozumiały dla urządzeń. Systemy operacyjne dzielą się na jednoprogramowe czyli takie gdzie pracować możemy jedynie w aktualnie działającym programie np. DOS i wieloprogramowe gdzie korzystać możemy z wielu programów np. Windows czy Linux

Systemy operacyjne charakteryzuje burzliwy rozwój . Ciągle są one udoskonalane i wyposażane w dodatkowe opcje. Systemy ewaluowały od interfejsów tekstowych(DOS) do graficznych(Windows). Sporym zainteresowaniem obecnie cieszy się system Linux, który w podstawowej wersji jest bezpłatny, ponadto ma silnie rozwinięte zabezpieczenia antywirusowe.

Szczególnym rodzajem systemów operacyjnych są tzw. systemy serwerowe przeznaczone do instalacji na komputerach mających spełniać rolę serwerów.

Oprogramowanie użytkowe - jest oprogramowaniem tworzonym pod użytkowników. Wykonywane w nim operacje zazwyczaj odbywają się w środowisku graficznym w sposób maksymalnie ułatwiający pracę. Czynności wykonywane w oprogramowaniu użytkowym nie są zrozumiałe dla użytkowniką ale zostają „przetłumaczone” przez system operacyjny.

Tryb pracy - zarówno system operacyjny jak i oprogramowanie użytkowe może mieć interfejs graficzny (GUI)lub tekstowy. W trobie tekstowym pracuje np. DOS, a w trybie graficznym Windows.

Wyjścia na urządzenia peryferyjne

Bateria CMOS

Chipset

Układ flashrom na którym zapisany jest BIOS

Gniazda pamięci DIMM

Gniazdo Socket procesora

Złącze AGP

Złącze PCI

Układ zworek do regulacji napięć płyty i procesora

Złącza IDE1 IDE2

Jest to gniazdo na które podajemy napięcie z zasilacza

To gniazdo łączymy taśmą ze złączem IDE na płycie głównej

Wyjściew na słuchawki

Regulacja głośności

Wysuwanie i przewijanie płytki

Programy narzędziowe i użytkowe

System operacyjny

Oprogramowanie stałe - BIOS

---