Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Polska Akademia Nauk, zwana dalej „Akademia”, jest panstwowa instytucja
naukowa. Działa poprzez wyłoniona w drodze wyborów korporacje uczonych oraz instytuty
naukowe, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne Akademii.
Art. 2. 1. Akademia słu_y rozwojowi, promocji, integracji i upowszechnianiu nauki oraz
przyczynia sie do rozwoju edukacji i wzbogacania kultury narodowej.
2. Zadania Akademii wykonuja organy i struktury korporacyjne Akademii oraz tworzone
przez Akademie instytuty naukowe, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki
organizacyjne.
3. Do zadan Akademii nale_y w szczególnosci:
1) prowadzenie badan naukowych i prac rozwojowych;
2) wspieranie rozwoju osób rozpoczynajacych kariere naukowa, o których mowa w art. 2 pkt 3
ustawy z dnia… o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. Nr……., poz. ……);
3) kształcenie na studiach doktoranckich, studiach podyplomowych i w innych formach;
4) formułowanie zasad etyki w nauce;
5) przedstawianie opinii i programów dotyczacych spraw nauki oraz wykorzystywania
wyników badan naukowych i prac rozwojowych w praktyce;
6) wykonywanie na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu lub
Senatu, ministrów lub centralnych organów administracji rzadowej lub z inicjatywy własnej
2
opinii, ocen, ekspertyz i prognoz dotyczacych spraw istotnych dla planowania i realizacji
polityki panstwa;
7) opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczacych nauki, jej zastosowan oraz
kształcenia;
8) współpraca z uczelniami i innymi instytucjami naukowymi, w szczególnosci w zakresie
realizacji badan naukowych i prac rozwojowych;
9) współpraca z podmiotami gospodarczymi w zakresie badan naukowych i prac rozwojowych
w celu ich wdro_enia;
10) rozwijanie miedzynarodowej współpracy naukowej przez tworzenie konsorcjów naukowych
i prowadzenie projektów badawczych wspólnie z partnerami zagranicznymi;
11) uczestnictwo w miedzynarodowych organizacjach naukowych i programach badawczych
oraz współdziałanie z zagranicznymi instytucjami naukowymi;
12) zawieranie z miedzynarodowymi organizacjami naukowymi i zagranicznymi instytucjami
naukowymi, umów o współpracy naukowej.
Art. 4. 1. Zakres i tryb działania organów Akademii i jej jednostek organizacyjnych ustala
statut Akademii.
2. Statut i jego zmiany uchwala Zgromadzenie Ogólne Akademii. Uchwały te podlegaja
zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów.
Art. 5. 1. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Akademia w zakresie zgodnosci
działania jej organów z przepisami ustawy i statutem Akademii
Rozdział 2
Członkowie Akademii
Art. 8. 1. Członkowie Akademii sa wybierani przez Zgromadzenie Ogólne Akademii
sposród uczonych, którzy wyró_niaja sie szczególnym dorobkiem naukowym i autorytetem w
srodowisku naukowym oraz posiadaja nieposzlakowana opinie.
4
2. Kandydatem na członka Akademii mo_e zostac osoba, która uzyskała pisemne
rekomendacje co najmniej:
1) 3 uczonych z kraju;
2) 2 uczonych z zagranicy;
Organy Akademii
Art. 14. Organami Akademii sa:
1) Zgromadzenie Ogólne Akademii;
2) Prezydium Akademii;
3) Prezes Akademii.
Art. 15. 1. Najwy_szym organem Akademii jest Zgromadzenie Ogólne Akademii.
2. W Zgromadzeniu Ogólnym Akademii biora udział, z głosem stanowiacym, członkowie
krajowi Akademii.
3. Uchwały Zgromadzenia Ogólnego Akademii podejmowane sa zwykła wiekszoscia głosów
w obecnosci co najmniej połowy członków krajowych.
Art. 16. 1. Zgromadzenie Ogólne Akademii okresla kierunki działania Akademii i sprawuje
nadzór nad całokształtem jej działalnosci, podejmujac w tym zakresie uchwały wia_ace inne
organy Akademii.
2. Zgromadzenie Ogólne Akademii w szczególnosci:
1) wybiera członków Akademii;
2) wybiera Prezesa Akademii sposród członków krajowych Akademii;
3) wybiera wiceprezesów Akademii sposród członków krajowych reprezentujacych odrebne
specjalnosci naukowe. Kandydatów na te stanowiska zgłasza Prezes Akademii;
4) przyjmuje roczne sprawozdania z działalnosci Akademii przedstawiane przez Prezesa
7
Akademii;
5) mo_e powoływac dorazne lub stałe komisje do przygotowania projektów uchwał
Zgromadzenia Ogólnego Akademii w sprawach okreslonych w uchwale o powołaniu
komisji;
6) wyznacza strategiczne kierunki rozwoju Akademii;
7) wybiera Komisje do spraw etyki w nauce;
8) uchwala kodeks etyki pracownika naukowego przedstawiony przez Komisje do spraw etyki w
nauce.
3. Zgromadzenie Ogólne Akademii uchwala regulamin wyborów Prezesa Akademii i jej
wiceprezesów.
Art. 17. 1. Zgromadzeniu Ogólnemu Akademii przewodniczy Prezes Akademii.
2. Prezes Akademii zwołuje sesje Zgromadzenia Ogólnego Akademii co najmniej dwa razy
w roku
Art. 18. 1. W skład Prezydium Akademii wchodza:
1) Prezes Akademii;
2) wiceprezesi Akademii;
3) przewodniczacy rad kuratorów.
2. Prezes Akademii jest przewodniczacym jej Prezydium.
3. W posiedzeniach Prezydium Akademii moga uczestniczyc z głosem doradczym prezesi
oddziałów, o których jest mowa w art. 29 ust. 4.
Art. 19. 1. Kadencja Prezydium Akademii trwa 4 lata i rozpoczyna sie z poczatkiem roku
kalendarzowego.
2. Prezydium Akademii:
1) okresla strategiczne programy rozwoju Akademii oraz dokonuje oceny stopnia ich realizacji;
2) uchwala propozycje dotyczace projektu bud_etu panstwa w zakresie przewidzianym dla
Akademii w czesci bud_etu panstwa, której dysponentem jest minister własciwy do spraw
nauki;
3) uchwala plany finansowe Akademii i rozpatruje sprawozdania z ich wykonania;
4) rozpatruje opinie, oceny, ekspertyzy i prognozy, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 6,
przedstawiane w imieniu Akademii;
5) uchwala program sesji Zgromadzenia Ogólnego Akademii;
6) opiniuje projekty ustaw dotyczacych nauki i kształcenia;
7) podejmuje uchwały w sprawach zastrze_onych w ustawie i statucie Akademii do własciwosci
Prezydium Akademii
Rozdział 4
Struktura korporacyjna Akademii
Art. 25. Struktura korporacyjna Akademii obejmuje:
1) wydziały;
2) oddziały;
3) komitety naukowe;
4) komitety problemowe;
5) Komisje do spraw etyki w nauce.
Rozdział 5
Instytuty naukowe, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne
Akademii
Art. 37. Podstawowa naukowa jednostka organizacyjna Akademii jest instytut naukowy,
zwany dalej „instytutem”.
Art. 38. 1. Instytut posiada osobowosc prawna.
2. Do zadan instytutu nale_y w szczególnosci prowadzenie badan naukowych lub prac
rozwojowych w okreslonym obszarze badawczym, upowszechnianie wyników tych badan oraz
ich wdra_anie do gospodarki.
3. W instytucie moga byc tworzone pracownie i powoływane zespoły do wykonania
okreslonych zadan badawczych.
4. Instytut mo_e organizowac pracownie goscinne w celu prowadzenia badan naukowych lub
prac rozwojowych przez pracowników uczelni i innych jednostek naukowych, o których mowa w
art.2 pkt 8 ustawy z dnia ….. o zasadach finansowania nauki.
5. Instytut mo_e prowadzic:
1) wspólnie z innymi instytutami Akademii, uczelniami, a tak_e z innymi jednostkami
naukowymi, o których mowa w ustawie z dnia …. o zasadach finansowania nauki, studia
doktoranckie, na zasadach okreslonych w przepisach o szkolnictwie wy_szym;
2) samodzielnie studia, o których mowa w pkt 1;
3) studia podyplomowe oraz inna działalnosc z zakresu kształcenia na zasadach okreslonych w
przepisach o szkolnictwie wy_szym;
4) inne formy kształcenia zwiazane z działalnoscia instytutu .
6. Instytut raz na 4 lata podlega audytowi, który przeprowadza Komitet Ewaluacji Jednostek
Naukowych na zasadach okreslonych w ustawie z dnia …………… o zasadach finansowania
nauki (Dz. U. Nr …, poz. …). Wynik audytu stanowi podstawe oceny zgodnosci działalnosci
instytutu z kierunkami, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 6, oraz prawidłowosci realizacji
zadan przez ten instytut.
Art. 39. Instytut tworzy sie, je_eli:
1) istnieje potrzeba prowadzenia w sposób ciagły badan naukowych lub prac rozwojowych,
które ze wzgledu na swój zakres, skale lub charakter nie moga byc prowadzone w innych
jednostkach naukowych, o których mowa w art. 2 pkt 8 ustawy z dnia …… o zasadach
finansowania nauki oraz do prowadzenia tych badan potrzebna jest znaczna koncentracja
pracowników naukowych oraz odpowiednia aparatura badawcza;
2) sa spełnione warunki wymagane do uzyskania uprawnien do nadawania stopnia naukowego
doktora;
Art. 50. 1. Statut instytutu uchwala rada naukowa instytutu. Statut zatwierdza Prezes
Akademii po zaopiniowaniu przez wydział własciwy ze wzgledu na zakres działania instytutu. W
tym samym trybie dokonuje sie zmian statutu. Nowo utworzonemu instytutowi statut nadaje
Prezes Akademii na wniosek wydziału własciwego ze wzgledu na zakres działania instytutu.
2. Statut instytutu okresla w szczególnosci jego zadania i strukture organizacyjna.
3. Nazwa instytutu powinna zawierac zwrot „Polskiej Akademii Nauk”.
Art. 51. 1. Instytut nabywa osobowosc prawna z chwila wpisu do rejestru instytutów
Polskiej Akademii Nauk, zwanego dalej „rejestrem”.
2. Instytut u_ywa pieczeci okragłej z wizerunkiem godła Rzeczypospolitej Polskiej posrodku
i nazwa instytutu w otoku.
Art. 52. 1. Rejestr prowadzi Akademia.
2. Wnioski o wpis do rejestru składaja:
1) wiceprezes Akademii kierujacy pracami wydziału - o wpis instytutu;
2) dyrektor instytutu - o wykreslenie instytutu właczonego, połaczonego lub podzielonego albo
o dokonanie zmiany wpisu;
3) likwidator instytutu - o wykreslenie instytutu.
3. Wpis do rejestru lub odmowa wpisu nastepuja w drodze decyzji administracyjnej Prezesa
Akademii.
4. Rejestr jest jawny
Art. 54. Organami instytutu sa rada naukowa i dyrektor.
Art. 55. 1. Rada naukowa sprawuje bie_acy nadzór nad działalnoscia instytutu, dbajac
zwłaszcza o wysoki poziom jego działalnosci naukowej i rozwój osób rozpoczynajacych kariere
naukowa, o których mowa w ustawie z dnia… o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. Nr …, poz.
…).
25
2. Rada naukowa w szczególnosci:
1) okresla profil instytutu na podstawie najlepszych osiagniec badawczych instytutu w okresie
ostatnich pieciu lat;
2) przyjmuje programy badan, współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi oraz
Art. 57. 1. Instytutem kieruje jego dyrektor przy pomocy zastepców
Art. 58. 1. Instytut dysponuje własnym mieniem i nie odpowiada za zobowiazania
Akademii, a Akademia nie odpowiada za zobowiazania instytutu. Za wykorzystanie mienia
instytutu na realizacje jego zadan statutowych odpowiada dyrektor instytutu.
Art. 60. 1. Akademia mo_e utworzyc instytut miedzynarodowy, na podstawie porozumienia
z zagranicznymi instytucjami lub organizacjami naukowymi. Utworzenie miedzynarodowego
instytutu, którego zadania dotycza bezpieczenstwa kraju, wymaga zgody ministra własciwego do
spraw zagranicznych, Ministra Obrony Narodowej oraz ministra własciwego do spraw
wewnetrznych.
Rozdział 6
Finanse Akademii
Art. 65. Działalnosc Akademii jest finansowana ze srodków publicznych i niepublicznych.
Art. 66.1 Przychodami Akademii sa:
1) dotacje podmiotowe na pokrycie bie_acej działalnosci Akademii, obejmujace:
a) działalnosc organów i struktury korporacyjnej Akademii, w tym diety oraz zwrot kosztów
podró_y oraz zakwaterowania na warunkach okreslonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy, przysługujace osobom działajacym w organach
oraz strukturze korporacyjnej Akademii;
b) współprace naukowa z zagranica realizowana w ramach umów i porozumien podpisanych
przez Akademie, w tym składki do organizacji miedzynarodowych;
c) działalnosc Kancelarii Akademii, pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek
organizacyjnych działajacych w strukturze Akademii;
d) działalnosc instytutów miedzynarodowych w czesci obejmujacej bie_aca eksploatacje
budynków stanowiacych siedzibe tych instytutów oraz koszty utrzymania, administracji i
obsługi technicznej, je_eli umowy miedzynarodowe albo porozumienia z zagranicznymi
instytucjami lub organizacjami naukowymi nie stanowia inaczej;
e) działalnosc upowszechniajaca nauke, o której mowa w art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia … o
zasadach finansowania nauki;
) dotacje celowe na zadania w zakresie kształcenia, o którym mowa w art. 2 ust. 3 pkt 3;
3) dotacje celowe na finansowanie inwestycji realizowanych przez Kancelarie Akademii,
pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne działajace w strukturze
Akademii;
4) srodki pozyskane przez Akademie zgodnie z odrebnymi przepisami z funduszy
strukturalnych lub z niepodlegajacych zwrotowi srodków pomocy udzielonej przez
panstwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA),
programów ramowych Unii Europejskiej oraz innych zródeł zagranicznych;
30
5) odsetki od srodków zgromadzonych na rachunku bankowym Akademii, z wyjatkiem
odsetek od srodków pochodzacych z dotacji bud_etowych;
6) przychody z działalnosci gospodarczej;
7) przychody ze sprzeda_y, u_ytkowania rzeczy i praw majatkowych Akademii;
8) darowizny, spadki i zapisy.
2. Przychodami Akademii moga byc równie_ dotacje celowe na finansowanie lub
Art. 68. 1. Akademia tworzy:
1) fundusz statutowy;
2) fundusze okreslone w odrebnych ustawach.
Art. 71. 1. Instytut tworzy fundusze:
1) statutowy;
2) rezerwowy;
3) zakładowy fundusz swiadczen socjalnych.
2. Instytut mo_e tworzyc fundusze:
1) badan własnych,
2) stypendialny,
3) wdro_en,
4) nagród.
Rozdział 7
Pracownicy instytutów, pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek
organizacyjnych Akademii
Art. 74. Instytuty oraz pomocnicze jednostki naukowe Akademii, moga zatrudniac:
1) pracowników naukowych;
2) pracowników badawczo-technicznych;
3) pracowników bibliotecznych, dokumentacji i informacji naukowej;
4) pracowników in_ynieryjnych i technicznych;
5) pracowników organizacyjno-ekonomicznych i administracyjnych;
6) pracowników na stanowiskach robotniczych i obsługi
Rozdział 8
Odpowiedzialnosc dyscyplinarna pracowników naukowych i badawczo-technicznych
zatrudnionych w instytutach i pomocniczych jednostkach naukowych Akademii
Art. 93. Pracownicy naukowi i badawczo-techniczni zatrudnieni w instytutach i pomocniczych
jednostkach naukowych Akademii ponosza odpowiedzialnosc dyscyplinarna za ra_ace naruszenie
obowiazków lub uchybienie godnosci pracownika nauki.
Art. 94.1. Karami dyscyplinarnymi sa:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) nagana z pozbawieniem prawa do pełnienia funkcji kierowniczych w instytucie na okres do
pieciu lat.
2. Odpis orzeczenia o udzieleniu kary dyscyplinarnej z uzasadnieniem włacza sie do akt
osobowych pracownika naukowego lub badawczo-technicznego.