Fale sejsmiczne - fale sprężyste rozchodzące się w Ziemi, powstałe wskutek trzęsień ziemi, wywołane przez eksplozję materiałów wybuchowych lub powodowane działalnością górniczą .
Rodzaje fal sejsmicznych:
fale wgłębne (objętościowe) - rozchodzące się wewnątrz Ziemi,
fale podłużne (undae primae, P, dylatacyjne) - najszybsze z fal sejsmicznych (5,4 km/s), które najwcześniej docierają do epicentrum (stąd nazwa undae primae); drgają w kierunku równoległym do kierunku rozchodzenia się fal; powodują ściskanie i rozciąganie skał, przez które przechodzą; mogą przenosić się również w płynach, w tym także w płynnym jądrze Ziemi,
fale poprzeczne) - około dwukrotnie wolniejsze od fal podłużnych (średnio 3,3 km/s); wywołują drgania w płaszczyźnie pionowej lub poziomej, w kierunku prostopadłym do kierunku rozchodzenia się fal; mogą przemieszczać się tylko w skałach
fale powierzchniowe (undae longae, L) - rozchodzą się po powierzchni Ziemi, od epicentrum trzęsienia; są najbardziej katastrofalne w skutkach,
fale Rayleigha - fale typu grawitacyjnego, ruch cząstek odbywa się po elipsie ustawionej pionowo prostopadłej do kierunku biegu fali,
fale Love'a - (powierzchniowa fala poprzeczna o polaryzacji poziomej) wywołują drgania poziome, prostopadłe do kierunku rozchodzenia się fal
Tektonika płyt (lub teoria wędrówki płyt tektonicznych; to dominująca współcześnie teoria tłumacząca wielkoskalowe ruchy ziemskiej litosfery, w szczególności przejawiające się w obserwowanym zjawisku dryfu kontynentalnego.
Zgodnie ze współczesnym stanem wiedzy, materiał skalny budujący Ziemię zachowuje się jak ciało sztywne tylko do pewnej głębokości, poniżej zaś pod wpływem zwiększonej temperatury wykazuje cechy ciała częściowo plastycznego i może "płynąć" w skali milionów lat. Owa sztywna, zewnętrzna warstwa, zwana litosferą, podzielona jest na bloki - płyty tektoniczne - które mogą w pewnym zakresie przesuwać się względem siebie: odsuwać się (co tłumaczy np. oddalanie się Europy od Ameryki Północnej), zderzać (co tłumaczy np. powstawanie gór fałdowych) lub ocierać o siebie (co tłumaczy np. obecność stref nieustającej aktywności sejsmicznej). Tym trzem podstawowym typom relacji między płytami odpowiadają trzy rodzaje granic płyt: rozbieżne (gdzie powstaje nowa litosfera), zbieżne (gdzie litosfera jest wciągana w głąb Ziemi) oraz przesuwcze (gdzie dwie płyty przesuwają się względem siebie).
MECHANIZM DRYFU KONTYNENTÓW
Dryf kontynetów to poziome zmiany położenia kontynentów względem siebie oraz względem biegunów. Płyty tektoniczne powoli przemieszaczają się po płynnych warstwach górnego płaszcza. Ruch ten wywołany jest prądami konwekcyjnymi, które występują we wnętrzu Ziemi. Na stykach płyt tworzą się strefy subdukcji i strefy ryftowe, którym zawsze towarzyszą zjawiska wulkaniczne i trzęsienia Miejsce, w którym płyty rozchodzą się to strefa ryftowa. Najczęściej powstaje ona na dnie oceanu - tam litosfera jest cieńsza i łatwiej ulega rozrywaniu. Rzadziej zdarza się to na lądach - jednym z nielicznych przykładów może być Wielki Rów Afrykański.
Poprzez ryfty z płaszcza Ziemi wydobywa się lawa (magma), tworząc nowe, młodsze skały. W ten sposób pod postacią grzbietów oceanicznych powstają strefy rozrostu dna morskiego.
Rozchodzenie się płyt skutkuje oddalaniem się od siebie lądów oraz powiększaniem oceanów. Najlepiej można to zaobserwować porównując wschodnie wybrzeża obu Ameryk z zachodnimi wybrzeżami Europy i Afryki. Duże podobieństwo linii brzegowych świadczy, iż kiedyś kontynenty te stanowiły jedną całość. Obecnie nadal oddalają się one od siebie powiększając Ocean Atlantycki - przyrost dna następuje w obrębie Grzbietu Środkowoatlantyckiego (strefa ryftowa).
Pomiędzy przesuwającymi się płytami dochodzi także do kolizji, zderzania. Wówczas jedna płyta, zazwyczaj ta cieńsza (oceaniczna), zagłębia się pod grubszą (kontynentalną) ulegając upłynnieniu w płaszczu Ziemi. Miejsce to nazywane jest strefą subdukcji. Na dnie oceanu tworzą się rowy oceaniczne - najgłębsze miejsca na Ziemi (np. Rów Mariański, 11022 m p.p.m.), a także wyspy związane z intensywną działalnością wulkaniczną. Efektem zderzania się płyt lądowych są także góry fałdowe. Powstają one na skutek zgniatania i wypychania (ku górze oraz w głąb Ziemi) materiału skalnego znajdującego się pomiędzy płytami.
Prędkość ruchu kontynentów (płyt) oceniana jest najwyżej na kilka centymetrów w skali roku. Jednak np. Półwysep Indyjski, oderwany od Afryki w paleozoiku, wędrował wraz z płytą tektoniczną w stronę Azji z prędkością około 20 cm na rok, zderzając się następnie z płytą euroazjatycką sfałdował m.in. najwyższe góry świata - Himalaje.
Ruchy konwekcyjne astenosfery stanowią podstawę teorii wędrówki płyt tektonicznych. Głosi ona, że są one wywołane prądami wstępującymi płynnej materii skalnej wewnętrznych warstw płaszcza, które docierają do litosfery, po czym rozchodzą się w przeciwnych kierunkach, to zaś wywołuje rozciąganie (tensję) litosfery, a następnie jej cienienie i wreszcie rozrywanie. W powstałą szczelinę wdziera się pochodząca z astenosfery magma bazaltowa, która zastygając, wypełnia przestrzeń pomiędzy płytami. W teorii ekspandującej Ziemi z uwagi na zakorzenienie kontynentów w płaszczu prądy te nie mogą wywoływać ich ruchu, a odkształcenia spowodowane nimi mają jedynie charakter lokalny
Paleomagnetyzm - magnetyczne właściwości każdej skały ziemskiej. Te właściwości skał określają czas ich powstania oraz wynikają one z określonych cech pola magnetycznego Ziemi. Badanie paleomagnetyzmu stanowi jeden z najważniejszych sposobów uzyskiwania wiedzy o przeszłości geologicznej wszelkich środowisk przyrodniczych. Na podstawie paleomagnetyzmu określa się miejsce powstawania skał. Dzięki paleomagnetyzmowi udowodniono różne rozmieszczenie w przeszłości geologicznej lądów na powierzchni ziemskiej.
Skorupa oceaniczna to drugi, obok odmiany kontynentalnej, typ skorupy ziemskiej, stanowiący obecnie ok. 60% powierzchni Ziemi. Jest ona relatywnie cienka (średnio 7 km), młoda (do 200 milionów lat) i gęsta (3 g/cm³) w porównaniu z kontynentalną (odpowiednio 35 km, do 4 miliardów lat i średnio 2,7 g/cm³). Dna wszystkich ziemskich oceanów zbudowane są ze skorupy oceanicznej.
Skorupa oceaniczna jest stale tworzona w granicach rozbieżnych płyt (w grzbietach śródoceanicznych) z zastygającej magmy płaszcza oraz niszczona - wciągana z powrotem do płaszcza - w granicach zbieżnych (strefach subdukcji). W wyniku tego właśnie procesu - zwanego czasem obrazowo recyklingiem - nie znajduje się na Ziemi rzeczywiście starych fragmentów dna oceanicznego.