KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI CHEMICZNEJ

(wg rozporządzenia MZiOS, Dz.U. nr 105, poz.671)

Producent: Polski Koncern Naftowy ORLEN SA Adres: 09-411 Płock, ul. Chemików 7 Zakładowa Straż Pożarna. Zakładowy Punkt Alarmowy - - Telefony (024) 365 70 32 i (024) 365 70 33 Informacje w sprawach dotyczących jakości - Telefon [phone] Telefax (024) 365 45 55 Nr statystyczny REGON P.-610188201-14000000 61-1-024-61101

1. Identyfikacja substancji chemicznej

Nazwa substancji chemicznej: Paliwo lotnicze JET A-1 (frakcja kerozynowa z destylacji zachowawczej wrząca w zakresie temperatur 166-240^oC)

1.2. Składniki mieszaniny: mieszanina węglowodorów parafinowych, naftenowych i aromatycznych zawierająca dodatki antyutleniający i antystatyczny.

1.3. Numer CAS: 8008-20-6

1.4. Numer ONZ (UN): 1863 Paliwo lotnicze do silników turbinowych

1.5. Numer EWG (EINECS): 232-366-4 Numer indeksowy: 649-404-00-4

2. Klasyfikacja i oznakowanie

2.1. Symbole niebezpieczeństwa: substancja szkodliwa Xn

2.2. Napisy ostrzegawcze: R:10-65 S:23-24-62 R10 - substancja łatwo palna; R65 - może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. S23 - nie wdychać par; S24 - unikać zanieczyszczenia skóry; S62 - w przypadku spożycia nie wywoływać wymiotów: skonsultować natychmiast z lekarzem i pokazać opakowanie

2.3. Klasyfikacja i oznakowanie w transporcie - klasyfikacja transport drogowy ADR: kl.3, lm 2301, p.31c transport kolejowy RID: kl.3, lm 301, p.31c transport morski kl.3.3, IMDG-kod 3375 - oznakowanie opakowanie transportowe: napis „UN 1863”, nalepka ostrzegawcza nr 3 pojazdy samochodowe: pomarańczowe, odblaskowe tablice ostrzegawcze wagony: nalepka ostrzegawcza nr 3 cysterny i wagony-cysterny: pomarańczowe tablice ostrzegawcze z numerami rozpoznawczymi: zagrożenia 30, materiału 1223 oraz nalepka ostrzegawcza nr 3

2.4. Opakowania - jednostkowe wg PN - transportowe - wszystkie typy konstrukcyjne przewidziane w przepisach RID, ADR i IMDG ze znakiem certyfikacyjnym UN, spełniające wymagania dla materiałów III grupy pakowania.

3. Środki bezpieczeństwa

3.1. Środki ochrony indywidualnej: ubranie ochronne powlekane, rękawice powlekane, okulary ochronne w szczelnej obudowie, maska p.gazowa z pochłaniaczem typu A. W sytuacjach awaryjnych: aparat izolujący drogi oddechowe.

3.2. Zasady pierwszej pomocy W przypadku zatrucia inhalacyjnego poszkodowanego wyprowadzić/wynieść z miejsca narażenia; przytomnego ułożyć w pozycji półsiedzącej, zapewnić spokój; nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, oczyścić jamę ustną i nos z wydzieliny, usunąć protezy i inne ciała obce z jamy ustnej; w przypadku duszności podawać tlen; w przypadku braku oddechu stosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu AMBU. W zatruciu doustnym osobie przytomnej, z którą można nawiązać kontakt, jak najszybciej podać do wypicia 200 ml płynnej parafiny. Nie prowokować wymiotów. W przypadku wystąpienia samoistnych wymiotów nie dopuścić do przenikania paliwa zawartego w wymiocinach do dróg oddechowych. W przypadku oblania zdjąć zanieczyszczoną odzież, skażoną skórę zmyć dużą ilością wody. Skażone oczy płukać, przy odwiniętych powiekach, ciągłym strumieniem wody przez około 15 minut. W każdym przypadku zapewnić poszkodowanemu pomoc lekarską.

3.3. Sposoby postępowania na wypadek pożaru lub awarii Zawiadomić otoczenie o awarii; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej; wezwać Straż Pożarną i Policję Państwową; do udziału w akcji ratowniczej mogą przystąpić wyłącznie osoby przeszkolone, wyposażone w odzież i sprzęt ochronny. Pożar: małe pożary gasić gaśnicą proszkową lub śniegową; duże pożary gasić pianą odporną na alkohol lub rozproszonymi prądami wody; zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu), o ile to możliwe usunąć z obszaru zagrożenia UWAGA: nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Wyciek: UWAGA: obszar zagrożony wybuchem usunąć źródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących); pary rozcieńczać rozproszonymi prądami wody; zabezpieczyć studzienki ściekowe; unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją; o ile to możliwe zlikwidować wyciek (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić), uszkodzone opakowanie umieścić w opakowaniu awaryjnym; przy dużych wyciekach teren obwałować, zebraną ciecz odpompować; małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać do zamykanego pojemnika, zanieczyszczoną powierzchnię spłukać wodą. Metody unieszkodliwiania: kontrolowane spalanie.

4. Fizyczne i chemiczne właściwości substancji

4.1. Postać fizyczna, barwa, zapach: klarowna ciecz, bez zawiesiny cząstek stałych i nie rozpuszczonej wody, o charakterystycznym zapachu

4.2. Temperatura wrzenia: 166 - 240°C

4.3. Temperatura krzepnięcia: nie wyższa niż -47°C

4.4. Prężność par w temp.37,8°C: 2 kPa (wg ASTM D 5191-96)

4.5. Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach - nie rozpuszcza się w wodzie - miesza się z większością rozpuszczalników organicznych

4.6. Gęstość w temp. 15°C: 0,775 - 0840 g/cm^3 Gęstość par względem powietrza: brak danych

4.7. Temperatura zapłonu: nie niższa niż 40°C

Granice wybuchowości: dolna 127,3 g/m^3, 3,89 % obj. górna >1200 g/m^3, >36,68 % obj.

4.9. Temperatura samozapłonu: 280°C

4.10. Reaktywność: w normalnych warunkach temperatury i ciśnienia produkt jest stabilny i nie reaguje niebezpiecznie z innymi substancjami.

4.11. Właściwości korozyjne: nie atakuje metali, zmiękcza lub rozpuszcza niektóre tworzywa sztuczne.

5. Zagrożenie dla zdrowia

5.1. Drogi narażenia: drogi oddechowe, przewód pokarmowy Paliwo JET A-1 działa drażniąco, a także depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.

5.2. Działanie miejscowe: powoduje podrażnienie skóry oraz błon śluzowych oczu i dróg oddechowych.

5.3. Skutki zdrowotne narażenia ostrego W zatruciu inhalacyjnym: zaczerwienienie spojówek, zaczerwienienie i rozpulchnienie błon śluzowych jamy ustnej, kaszel, bóle i zawroty głowy, euforia, niekiedy stany upojenia, zapach paliwa w wydychanym powietrzu, ospałość, śpiączka toksyczna, zaburzenia pamięci, niewyraźne widzenie, nerwowość i rozdrażnienie, duszności, toksyczne odoskrzelowe zapalenie płuc, nudności i wymioty, w zatruciu przy wysokich stężeniach par paliwa - nagła utrata świadomości, drgawki, porażenie ośrodka oddechowego będącego przyczyną śmierci. W zatruciu doustnym - nudności, odbijanie o zapachu paliwa, obfite wymioty, przejściowe objawy uszkodzenia wątroby, zachłystowe zapalenie płuc, krwawe wylewy w płucach, wysięki opłucnowe. Pary i ciecz powodują podrażnienie skóry.

5.4. Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego Długotrwałe narażenie na działanie niskich stężeń par paliwa może powodować zaburzenia węchu, przewlekłe zapalenie spojówek, zaburzenia w obrębie nerwów obwodowych, utrzymujące się po przerwaniu narażenia.

6. Zagrożenie dla środowiska

Paliwo nie rozpuszcza się w wodzie, pływa na jej powierzchni. Jest szkodliwe dla organizmów wodnych. Stężenia toksyczne paliw silnikowych (ogólnie). Graniczne stężenie toksyczne dla: - ryb - Salmo gairdneri irideus i Alburnus bipunctatus 40 mg/l - planktonu - Vorticella campanulla 55 mg/l Paramaecium caudatum 60 mg/l Gammarus pulex 70 mg/l Epeorus asimilis 80 mg/l Tubifex tubifex 120 mg/l Stężenie śmiertelne dla ryb - Salmo gairdneri irideus 100 mg/l Stężenie powodujące zmianę smaku ryb 0,0005 mg/l Stężenie zmieniające zapach wody 0,06 - 0,2 mg/l Stężenie powodujące zakłócenia beztlenowych procesów fermentacji osadów ściekowych - powyżej 400 mg/l

7. Kontrola narażenia

7.1. Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń Nie ustalono wartości dopuszczalnych stężeń NDS, NDSCh i NDSP.

7.2. Metody oceny narażenia Brak standardowych metod oznaczania w powietrzu.

8. Instrukcja postępowania

8.1. Przechowywanie: w certyfikowanych, zamkniętych, prawidłowo oznakowanych opakowaniach w magazynie cieczy palnych, wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Opakowania chronić przed nagrzaniem. W magazynie przestrzegać zakazu palenia, używania ognia i narzędzi iskrzących. Paliwo JET A-1 można magazynować w zbiornikach, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

9. Data sporządzenia karty

Data opracowania karty: 01.10.1998r. Autorzy karty: inż. Elżbieta Ring, mgr inż. Bolesław Hancyk Instytut Przemysłu Organicznego

10. Informacje dodatkowe

Data ostatniej weryfikacji: 20.11.2000r. Dokonano przeglądu wszystkich działów Karty charakterystyki.

NOTA PRODUCENTA

Informacje zawarte w Karcie dotyczą wyłącznie tytułowego produktu i nie mogą być przenoszone na produkty podobne. Karta została opracowana na podstawie najlepszej naszej wiedzy i zebranych aktualnych informacji. Dane zawarte w Karcie należy traktować wyłącznie jako pomoc dla bezpiecznego postępowania w transporcie, dystrybucji, stosowaniu i przechowywaniu. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z niewłaściwego wykorzystania informacji zawartych w Karcie.

Paliwo JET A-1 Strona 5 z 5

---