Wody aromatyczne -są to bezbarwne, przeźroczyste czasem
opalizujące rozcieńczone wodne roztw. olejków eterycznych.
Otrzymywanie:
- przez destylację z parą wodną surowców roślinnych aromat.
- przez rozpuszczenie olejku aromat w wodzie w stos. 1:1000
- rozpuszczenie olejku eter.po roztarciu z talkiem ( 1 g olejku
eter + 10 g talku+ 1000 g wody oczyszcz)
- rozpuszczanie za pomocą solubilizatorów
Sączenie- tzw. Filtracja-
- s. grawitacyjne z normalnego ciśnienia pod wpływem siły ciężk.
- s. próżniowe
- s. ciśnieniowe
- s. powierzchniowe
- s. głębinowe
Ultrafiltracja- oddzielenie od roztw.makrocząsteczek, pirogenów,
peptydów, białek czy wirusów (dializa)
Hyperfiltracja - stos. się membrany o wlk. 0,3-10 nm usuwają na
drodze odsiewania zw. mało cząsteczkowe (odwrotna osmoza)
Rodzaje przegród sączących:
- wata
- wata szklana
- tkanina
- sączki membranowe
- sączki ze szkła spiekanego
Klarowanie- polega na wytrząsaniu mętnej cieczy z niewielkim
dodatkiem absorbentu (talk, węgiel aktywny, ziemia okrzemkowa,
bentonit), można klarować przez leżakowanie.
Dekantacja - polega na zostawieniu cieczy na czas, w którym
cz.zawiesieny ulegną segmentacji a następnie zlewaniu klarownej
cieczy z nad osadu.
Wirowanie - szybkie oddzielenie fazy stałej od cieczy przy wyk.siły
odśrodkowej służą wirówki (sedymentacyjna, filtracyjna)
Wyciskanie -zastosowanie przy sporządzaniu (nalewek, wyciągów,
soków, olei), przy użyciu prasy
Syropy- płynna postać leku przeznaczona do podawania p.o.char.się
słodkim smakiem
Zastosowanie:
- maskuje przykry zapach, smak
- zapob.drażniącemu dział. subst.lecz (wykrztuśne, przeciw kaszlowe)
- mogą być nośnikiem innych subst.lecz.(antybiotyki)
- śr.dział. mukolityczne (flegamina,ambroksol)
- przeciwgorącz. (ibuprofen, paracetamol)
- jest nośnikiem wapnia, fruktozy, laktulozy, galaktozy
- przeciwhistaminowe, przeciwalergiczne (ketolifen)
Sporządzanie:
- na gorąco - syrop prawoślazowy, syrop prosty, alte sirupus
- na zimno - syrop z owocni pomarańczy gorzkiej, tymiankowy złożony
- na ciepło - syrop sulfagwajakolem
Eliksiry - zbliżone do syropów lepkość mniejsza gdyż mn. stężenie alk.
Propolis - żywiczno-woskowata subst.wytw.przez pszczoły
(50% żywic, 13% lotne).Stosuje się 7% wyciąg z etanolu i propolisu.
Miód - syropowata ciecz. Topi się w 40%m zawiera 70-80% glukozy
i fruktozy,niewlk.il. sacharozy, białka, wosk, enzymy, kwasy org.,
subst.aromat., barwniki, pyłki kwiatowe
Przykłady:
- miód oczyszczony
- prawoślazowy
- koprowy
Ekstrakcja - selektywne wytrawianie opow. rozpuszczalnikiem ciał
czynnych surowców roślinnych i zwierzęcych
Otrzymywanie z surowców rośl. suchych
- wyciągi (extracta) - zagęszczone prep.roślinne otrzym.przez
macerację i perkolację
- nalewki (tincture) - nie zagęszczone prep.roślinne otzrym.przez
macerację i perkolację
- odwary (decocta) - płynne świeże wyciągi wodne
- napary (infusa) - j.w.
- maceracje (macerationes) - j.w.
Otrzymywanie z roślin świeżych
- soki
- soki stabilizowane
- alkoholatury
Odwary- sporządzono z surowców : alkaloidy, saponiny
- korzeń kozłka
- liść szałwi
- kłącze pięciornika
- kora kruszyny
- kora dębu
- kora rzewienia
- liść mącznicy lekarskiej
Surowce zaw.alkaloidy
- korzeń wymiotnicy
Surowce zaw.saponiny
- korzeń mydlnicy
- korzeń pierwiosnka lekarskiego
30 min - 90° lub 45 min - bez kontroli czas
Napary - (infusa)
Sporządza się z sur.zaw. glikozydy nasercowe
(naparstnica, miłek wiosenny, ziele konwalii majowej)
Maceraty - (macerationes) z surowców śluzowatych:prawośl, siemienia ln.
Preparat |
Temp. Wody dodanej do sur. |
Czas ogrzew.w łaźni wodnej |
Czas zostaw. Po ogrzaniu |
Czas wytraw.w temp.pokoj. |
Odwar |
Pokojowa |
Łącznie 45 min lub 30 min pow. 90° |
- |
- |
Napar |
Ok.100° |
15 min |
15 min |
- |
Macerat |
Pokojowa |
- |
- |
30 min |