Janina Blicharz
Jak można wykorzystać mulimedialny elementarz „Klik uczy czytać” w nauce czytania w klasie pierwszej szkoły podstawowej?
Na rynku pomocy edukacyjnych pojawiło się w ostatnim czasie wiele interesujących propozycji multimedialnych, które mają na celu uatrakcyjnienie procesu poznawania liter i nauki czytania.
Moim zdaniem najciekawszą propozycję przedstawiły Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne w postaci programu komputerowego „Klik uczy czytać”. Wydawnictwo to możemy traktować jako swoisty elementarz multimedialny. Program przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Może być z powodzeniem prezentowany także uczniom klasy pierwszej szkoły podstawowej wówczas, kiedy wprowadzane są na zajęciach z edukacji polonistycznej poszczególne litery. Program ten świetnie nadaje się do pracy z dziećmi mającymi trudności w czytaniu.
Autorzy programu do nauki czytania zastosowali metodę analityczno - syntetyczną. Polega ona na zapoznaniu dzieci z ilustracją i z odpowiadającym jej wyrazem. Następnie dziecko dzieli wyraz na sylaby i głoski. Program ten kształtuje umiejętność czytania na poziomie identyfikacji liter, głosek i wyrazów, czyli przyswajania techniki czytania oraz wykorzystywania nabytej umiejętności czytania w sposób funkcjonalny.
Omówienie programu.
Aby przystąpić do pracy z programem „Klik uczy czytać” należy go zainstalować w swoim komputerze poprzez włożenie płyty z programem do CD- romu. Instalacja uruchamia się automatyczne. Po zainstalowaniu pojawi się nam przewodnik po programie, który poinstruuje nas, jak należy właściwie korzystać z mulimedialnego elementarza.
Po zakończeniu prezentacji ukażą się uczniom cztery piórniki, każdy z innym emblematem ( kwiatek, ciężarówka, misiek, wisienki ). Uczeń klikając wybiera dla siebie piórnik. Po naciśnięciu na wybrany piórnik uczeń słyszy odgłos rozsuwającego się suwaka. W tym momencie zostaje otwarty program. Zawartość każdego piórnika jest taka sama.
Autorzy programu proponują poznawanie przez dziecko liter w następującej kolejności: O, A, T, M, D, Y, I, K, E, L, R, S, U, B, P, N, J, C, G, W, Ł, Z, F, H.
Menu główne programu stanowi otwarty piórnik, który zawiera przybory szkolne, pod którymi ukryte są zestawy ćwiczeń do nauki czytania.
Klej i Nożyczki - pod tymi przedmiotami ukryte zostały plansze z literami. Dziecko wybiera interesującą go literę, zaś litera otwiera kolejną planszę z wyrazami i odnoszącymi się do nich obrazkami. Wybierając dany wyraz, dziecko ma za zadanie ułożenie z niego obrazka z rozsypanych puzzli. Po prawidłowo wykonanym zadaniu następuje prezentacja dźwiękowa wyrazu, jego analiza tzn. podział na sylaby i głoski oraz synteza wyrazu.
Linijka - zapoznaje ucznia z graficznym obrazem liter w czterech wariantach: mała i wielka litera drukowana, mała i wielka litera pisana. Prezentacji nowej litery towarzyszą ćwiczenia doskonalące czytanie. Klik robi uwagi odnośnie zasad pisowni, a także proponuje rozmaite zabawy np. układanki, rozwiązywanie rebusów, zagadek czy krzyżówek. Linijka umożliwia zapis postępów dziecka w nauce poprzez zaznaczenie liter, w zakresie których dziecko wykonało większość ćwiczeń. Kasowanie zapisu postępów w nauce następuje po użyciu Gumki.
Pióro i Długopis - kryją w sobie zestaw obrazków do samodzielnego podpisywania. Ćwiczenie to przeprowadza dziecko po zapoznaniu się z graficznym obrazem większości liter.
Wzornik z literami - służy do przypomnienia dziecku danej litery i ćwiczeń związanych z nią. Wzornik zawiera ten sam zestaw ćwiczeń, który proponuje Linijka, z ta różnicą, że dziecko może wybrać dana literę w dowolnej kolejności.
Temperówka - kryje w sobie piosenkę, którą dziecko może odtworzyć sobie w każdej chwili korzystania z programu.
Cechą tego programu jest stosowanie wyłącznie nagród za wykonanie ćwiczenia. Są nimi: gratulacje Klika czy muzyka. Gdy dziecko popełni błąd, Klik nic nie mówi. Według autorów, brak pochwały ze strony Klika jest wystarczającą informacją, że ćwiczenie zostało źle wykonane.
Po zakończeniu nauki z programem Klik dziecko powinno znać 24 litery i czytać proste teksty. Uczeń nabywa także dodatkową umiejętność posługiwania się myszką komputerową i klawiaturą.
Na zakończenie nauki uczeń dostaje końcową nagrodę. Otrzymuje ją po wykonaniu co najmniej połowy zadań na wszystkich literach. Tą nagrodą jest dyplom, który wyświetla się na ekranie. Dyplom można wydrukować. Dziecko samo może wpisać na nim swoje imię.
Podstawowym kryterium efektywnego zastosowania komputerowego programu edukacyjnego do wspomagania nauczania w klasach młodszych jest powiązanie go ściśle z treściami nauczania, które w danym momencie są realizowane na lekcji. Program „Klik uczy czytać” jest niezależnym programem komputerowym, który możemy wykorzystać na odpowiednim etapie realizacji programu nauczania.
Program „Klik uczy czytać” nie tylko uczy czytać. W ramach programu realizowane są także treści matematyczne np. wprowadzaniu litery „W” towarzyszy ważenie z użyciem pojęcia „cięższy”, a także porównywanie ilości cukierków. W programie znajdziemy również treści o charakterze przyrodniczym, np. przy poznawaniu litery „G” . Dzieci dowiadują się ciekawych informacji o gawronie, o tym, jak się nim opiekować, gdy jest ranny.
Bardzo ważne jest to, że odnajdziemy w programie i treści o charakterze wychowawczym, np. w ramach wprowadzania litery „Z”, kiedy Zenek przypomina wszystkim dzieciom, jak bezpiecznie przechodzić przez ulicę.
Jedynym mankamentem programu, zauważonym przeze mnie, jest wpisywanie liter pod obrazkami. Dotyczy to wyrazu długopis ( przy wprowadzaniu litery „D” ). Uczeń, aby poprawnie wpisać literę „ł” powinien nacisnąć klawisze „Alt” i literę „l”. Moim zdaniem, jest to za trudne zadanie dla sześciolatka, czy ucznia klasy pierwszej.
Sądzę, że jedną z ważniejszych zalet programu jest jego poprawność językowa. Analizując program nie znalazłam błędów językowych czy gramatycznych. Jednak najważniejszą zaletą tego programu jest to, że praca z programem łagodzi wysiłek dzieci związany z nabywaniem umiejętności czytania. Zaletą programu jest także jego atrakcyjna i urozmaicona forma. Sprawia ona, że dziecko uczy się czytać z łatwością i bez napięcia emocjonalnego, a za swój wysiłek jest chwalone oraz nagradzane.
Dlatego polecam pracę z programem komputerowym „Klik uczy czytać” wszystkim nauczycielom nauczania zintegrowanego, w szczególności zaś wychowawcom klas pierwszych.
Literatura:
Główczewska D.: Komputerowy program edukacyjny „Sam przeczytam” i możliwości jego wykorzystania na zajęciach dydaktyczno - wyrównawczych [ W:] „Życie Szkoły” 1997, nr2, s. 83-85
Hryciuk L.: Komputerowy program edukacyjny „Klik uczy czytać” WSiP 1996
Majkut - Czarmota B.: Wykorzystanie multimedialnego elementarza „Klik uczy czytać” w początkowej nauce czytania [ W ] „Życie Szkoły” 2000, nr 1, s. 61 - 62