Inspektora ochrony przeciwpożarowej wyznacza pracodawca spośród służby technicznej.
Inspektor podlega bezpośrednio pracodawcy i powinien posiadać specjalne przeszkolenie:

Wynikające z Ustawy o ochronie ppoż.:

Rozdział 2

 

Zapobieganie pożarowi, klęsce żywiołowej lub innemu miejscowemu zagrożeniu

 

Art. 3. 1. Osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające ze środowiska, budynku, obiektu lub terenu są obowiązane zabezpieczyć je przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem.

2. Właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, a także podmioty, o których mowa w ust. 1, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych, w trybie i na zasadach określonych w innych przepisach.

Art. 4. 1. Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

2) wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

3) zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,

4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

5) przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

6) zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,

7) ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

1a. Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w ust. 1, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje — w całości lub w części — ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem.

2. Czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.

2a. Osoby wykonujące czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej, polegające na zapobieganiu powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, niezatrudnione w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a—5 i 8, powinny posiadać wykształcenie wyższe i ukończone szkolenie specjalistów ochrony przeciwpożarowej albo mieć wykształcenie wyższe na kierunku inżynieria bezpieczeństwa pożarowego lub tytuł zawodowy inżyniera pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu inżyniera pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego — inżyniera pożarnictwa.

2b. Osoby wymienione w ust. 2a, wykonujące czynności wyłącznie w zakresie wynikającym z ust. 1, powinny posiadać co najmniej wykształcenie średnie i ukończone szkolenie inspektorów ochrony przeciwpożarowej lub mieć tytuł zawodowy technika pożarnictwa lub uzyskać uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu technika pożarnictwa w toku postępowania o uznanie nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Konfederacji Szwajcarskiej kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego — technika pożarnictwa.

Do zadań inspektora ochrony przeciwpożarowej w szczególności należy:

- czuwanie nad przestrzeganiem i stosowaniem przez pracowników przepisów oraz zaleceń kierownictwa i organów ochrony przeciwpożarowej,
- sprawdzanie gotowości sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych na terenie zakładu pracy i prawidłowego ich rozmieszczenia,
- kontrolowanie właściwej i terminowej konserwacji sprzętu i urządzeń przeciwpożarowych,
- przeprowadzenie okresowych i doraźnych kontroli stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego zakładu pracy,
- dopilnowanie, aby naturalne i sztuczne źródła czerpania wody gaśniczej miały dogodne dojazdy i odpowiedni zapas wody na wypadek pożaru,
- czuwanie nad przestrzeganiem obowiązków ze strony pracowników funkcyjnych: brygadzistów, kierowników itp. W zakresie zachowania bezpieczeństwa przeciwpożarowego,
- prowadzenie działalności uświadamiającej wśród załogi w zakresie ochrony przeciwpożarowej,
- omawianie spraw ochrony przeciwpożarowej zakładu na naradach załogi,
- zgłaszanie kierownictwu zakładu spostrzeżeń i wniosków dotyczących stanu i potrzeb ochrony przeciwpożarowej oraz występowanie z wnioskami i ukaranie winnych nieprzestrzegania przepisów w tym zakresie,
- opracowywanie w obowiązujących terminach sprawozdań i innych materiałów w sprawach zabezpieczenia przeciwpożarowego,
- prowadzenie wszelkiej dokumentacji związanej z ochroną przeciwpożarową zakładu pracy,
- branie udziału w dochodzeniach popożarowych,
- utrzymywanie ścisłego i stałego kontaktu z właściwą terenowo komendą straży pożarowej,
- branie udziału w odprawach i doszkalaniu przeciwpożarowym organizowanym przez właściwą terenową komendę straży pożarnych,
- czuwanie nad właściwym magazynowaniem i przechowywaniem środków chemicznych opału, paliw itp. materiałów.

Najważniejsze dokumenty ppoż. w zakładzie pracy to:

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego,

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z dnia 11 maja 2006 r.)

W JAKICH OBIEKTACH WYMAGANIA JEST INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być opracowana dla wszystkich obiektów przeznaczonych do wykonywania funkcji :

• użyteczności publicznej (urzędy, kina, biura, szkoły, przedszkola, szpitale, itp.)

• zamieszkania zbiorowego (hotele, pensjonaty, sanatoria, domy wczasowe, domy opieki)

• produkcyjnych,

• magazynowych,

• inwentarskich.

z wyłączeniem obiektów lub ich części, jeżeli nie występuje w nich strefa zagrożenia wybuchem, a ponadto:

  1)  kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową nie przekracza 1.000 m³, z zastrzeżeniem pkt 2;

  2)  kubatura brutto budynku inwentarskiego nie przekracza 1.500 m³;

3. powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek nie przekracza 1.000 m².

CO POWINNA ZAWIERAĆ INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

1. warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego i jego warunków technicznych, w tym zagrożenia wybuchem;

2. sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic;

3. sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;

4. sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane;

5. sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi;

6. sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi.

Zalecane jest podanie w instrukcji elementów istotnych ze względu na ochronę przeciwpożarową w szczególności :

1. określenie konstrukcji budynku,

2. przeznaczenia,

3. kategorii zagrożenia ludzi lub obciążenia ogniowego

4. wymiarów budynku (szerokości, długość, wysokości i ilości kondygnacji)

5. rzuty poszczególnych kondygnacji,

6. plan działki z zaznaczeniem dojazdów oraz przeszkód naturalnych i sztucznych,

7. oznaczenie kierunków ewakuacji i wyjść ewakuacyjnych,

8. rozmieszczenia urządzeń przeciwpożarowych,

9. wyłączników instalacji technicznych,

10. lokalizacji instalacji gazowych,

11. przechowywania lub występowania materiałów niebezpiecznych wraz z podaniem ilości substancji i jej charakterystyk wraz ze sposobami postępowania)

INNE UWAGI DOTYCZĄCE INSTRUKCJI BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

1. Dopuszcza się, aby instrukcja stanowiła w obiektach produkcyjnych i magazynowych część instrukcji technologiczno-ruchowej.

2. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu lub procesu technologicznego, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej.

3. Z instrukcją należy zapoznać wszystkich pracowników.

Inne dokumenty dot. ochrony ppoż. w zakładzie:

- regulaminy wewnętrzne,

- program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym

- system bezpieczeństwa stanowiącego element ogólnego systemu zarządzania i organizacji zakładu,

- raport o bezpieczeństwie,

- wewnętrzny plan operacyjno-ratowniczy,

- zbiór informacji niezbędnych do opracowania zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego.

dnia

(nazwa/pieczątka zakladu pracy)

PROTOKÓŁ

z kontroli kompleksowej stanu ochrony przeciwpożarowej

(nazwa zakładu, adres)

przeprowadzonej dnia przez

w obecności

Na podstawie dokonanego przeglądu obiektu(ów) i pomieszczeń, udostępnionej dokumentacji, udzielonych informacji i wyjaśnień stwierdzono:

1. Charakterystyka obiektu(ów) i pomieszczeń:

1.1. klasyfikacja obiektu wg obciążenia ogniowego lub kategorii zagrożenia ludzi:

(na podstawie udostępnionej dokumentacji).

1.2. usytuowanie przestrzenne:

(podać lokalizację)

1.3. elementy budynku

(opisać konstrukcję ścian nośnych, podziału wewnętrznego, stropów i klatek schodowych)

1.4. zastosowane materiały wystroju korytarzy oraz wnętrz i sal, w których może przebywać jednocześnie więcej niż 50 osób:

(wykładziny podłogowe, elementy stropów podwieszonych, boazerie, itp.)

1.5. wyjścia wewnątrzobiektowe na dach, drabiny zewnętrzne dla celów ochrony ppoż.:

(scharakteryzować)

1.6. oddzielenia pomieszczeń piwnicznych - magazynowych lub garażowych - od reszty budynku

(drzwi, przedsionki, przejścia instalacji technicznych przez stropy)

1.7. dojazdy pożarowe do obiektów

(szerokości, nawierzchnie, odległości od budynków, przelotowość, oznakowanie)

2. Instalacje techniczne i gaśnicze:

2.1. instalacje elektryczne:

(zasilanie podstawowe, agregaty prądotwórcze)

2.2. instalacje odgromowe:

(opisać sposób ochrony)

2.3. ogrzewanie - podać rodzaj zasilania oraz czynnik energetyczny:

(przy gazowym lokalizację pieców i głównych kurków gazowych)

2.4. zbiorniki z cieczami lub gazami pożarowo niebezpiecznymi:

(wymienić rodzaje materiałów niebezpiecznych oraz usytuowanie zbiorników)

2.5. przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne:

a) hydranty wewnętrzne

(rodzaj - 25, 52,75, typ i sposób zasilania)

b) hydranty zewnętrzne

(rodzaj - 52,75, typ - naziemne, podziemne, sposób zasilania)

c) stałe instalacje gaśnicze

(tryskaczowa, zraszaczowa oraz źródła i sposób zasilania w wodę)

d) zbiorniki wody do celów przeciwpożarowych

(usytuowanie, pojemność, przeznaczenie)

2.6. automatyczny system sygnalizacji pożaru

(nazwa centralki alarmu pożarowego oraz podać czy występują czujki i ręczne ostrzegacze przeciwpożarowe)

1. nadzór całodobowy

(wymienić przez kogo prowadzony, znajomość obsługi ASSP,centralka alarmu pożarowego - instrukcja obsługi)

2.7. łączność ze strażą pożarną

(telefony, telefony alarmowe, monitoring)

2.8. urządzenia do usuwania dymów i gazów pożarowych zapobiegające zadymieniu obiektu

(stropowe urządzenia oddymiające, klapy dymowe lub urządzenia, które mogą spełniać takie zadanie)

3. Ewakuacja

1. charakterystyka dróg ewakuacyjnych

(klatki schodowe, korytarze - szerokość, dojścia do drzwi,

wewnętrzne przejścia ewakuacyjne, przelotowość)

a) rodzaje, kierunki oraz sposoby otwierania drzwi ewakuacyjnych

(rozsuwane, otwierane

automatycznie, ręcznie, obrotowe, kodowane)

2. oznakowanie pożarniczymi tablicami informacyjnymi

(piktogramy, plafony

podświetlane w zakresie ewakuacji i ochrony ppoż. - ocenić prawidłowość)

1. oświetlenie dróg ewakuacyjnych

(światła awaryjne, podświetlane znaki informacyjne, źródła

zasilania i sposób załączania)

3.3. system informacji o ewakuacji

(podać rodzaje urządzeń do rozgłaszania lub ogłaszania)

4) urządzenia przeciwpaniczne

(drzwi z systemem blokad - sposoby odblokowywania)

4. Podręczny sprzęt gaśniczy

4.1. gaśnice

(wymienić rodzaje)

4.2 agregaty gaśnicze

(wymienić rodzaje)

4.3. plan rozmieszczania podręcznego sprzętu gaśniczego

(data opracowania, aktualizacje)

5. Szkolenie.

5.1. szkolenie:

(zakres, wykładowca)

5.2. szkolenie pracowników w zakresie zasad ewakuacji ludzi i mienia

(przeprowadzenie ćwiczeń w tym zakresie)

5.3. szkolenie służby ochrony obiektu w zakresie ochrony ppoż.

(znajomość kompleksowa obiektu, przejść i wyjść ewakuacyjnych, lokalizacji urządzeń sterujących systemami ppoż., obsługi central alarmu pożarowego, lokalizacji ppoż. wyłączników prądu, obsługi podstawowej pompowni pożarowych, alarmowania i powiadamiania straży pożarnych, posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym oraz obsługi hydrantów, znajomości instrukcji bezpieczeństwa pożarowego i zasad powiadamiania kierownictwa danej firmy)

..........................................................................................................................................................

5.4. dokumentacja szkoleń

6. Sprawy organizacyjne.

6.1. zasady zarządzania obiektem lub terenem

(własność, podnajem, dzierżawa)

6.2. uzgodnienia dokumentacji technicznych z rzeczoznawcami ds. ppoż. ewentualnie opracowanych projektów ochrony ppoż.

6.3. odbiór obiektu, budynku przez PSP

(dotyczy obiektów nowych, modernizowanych i adaptowanych)

6.4. instrukcja bezpieczeństwa pożarowego lub technologiczno-ruchowa

(kompleksowa wg wytycznych KGPSP - data opracowania, sposób zapoznawania z nią pracowników)

6.5. instrukcje alarmowania straży pożarnych - w tym stanowiskowe

(aktualizacja, rozmieszczenie)

7. Dokumentacje niezbędne do funkcjonowania i eksploatacji obiektów, budynków i terenu.

7.1. pomiary rezystancji izolacji instalacji elektroenergetycznych

(protokoły badań i pomiarów

poodbiorowych lub eksploatacyjnych)

7.2. instalacje odgromowe

(metryki urządzeń, okresowe przeglądy i pomiary)

7.3. instalacje hydrantowe

(konserwacja oraz protokóły pomiarów wydajności i ciśnień wody

do celów pożarowych - wewnętrznej i zewnętrznej)

7.4. automatyczny system sygnalizacji pożaru SAP

(książka przeglądów i konserwacji czujek pożarowych, ręcznych)

ostrzegaczy pożaru, central

7.5. instalacja oświetlenia awaryjno-ewakuacyjnego, przeszkodowego, plafonów z

piktogramami

(sprawdzanie sprawności i kompletności)

7.6. podręczny sprzęt gaśniczy

(dokumentacja z przeglądów i konserwacji)

7.7. stałe instalacje gaśnicze

(dokumentacja z przeglądów, konserwacji i prób)

7.8. dokumentacja kotłowni gazowych

(protokoły odbiorów, kontroli i konserwacji, prób

szczelności, opisać zabezpieczenia przeciwwybuchowe)

8. Inne uwagi (niedociągnięcia) nie uwzględnione powyżej:

9. Zalecenia i sugestie.

Uwaga: Zgodnie z postanowieniami art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24. 08. 1991 r. o ochronie ppoż. (Dz. U. 81 poz. 351, z. późn.zm.) odpowiedzialność za naruszanie przepisów przeciwpożarowych ponosi właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu.

Protokół sporządzono w egzemplarzach, z których otrzymuje upoważniony przedstawiciel zakładu.

(podpis upoważnionego (podpis specjalisty ds. ppoż. lub bhp)

przedstawiciela zakładu

* dotyczy obiektów: nowo-budowanych, modernizowanych, adaptowanych.

---