JAKOŚĆ - stopień zaspokojenia potrzeb i spełnienia wymagań klienta; stopień spełnienia wymagań klienta. J.Juran - przydatność użytkowania; Crosby - zgodność wyrobu z wyspecyfikowanymi wymaganiami ; Deming - przewidywany stopień jednorodności i niezawodności przy możliwie niskich kosztach i dopasowaniu do wymagań rynku. JAKOŚĆ PRODUKTU - zdolność wyrobu/usługi do zaspokojenia potrzeb konsumentów wyrażonych lub zakładanych (ogół właściw. i charakt. produktu nadających mu zdolność do zaspokajania potrzeb kons,). Według normy ISO 9000 jakość wyrobu to stopień w jakim zbiór przynależnych właściwości spełnia wymagania klienta. JAKOŚĆ WYROBU: jakość projektu- model wyrobu o określonym zbiorze cech, które spełniają wymagania klienta, jakość wykonania- stopień zgodności wyrobu ze wzorcem, jakość eksploatacyjna- zgodność obsługi z wymaganiami projektu. Jakość wyrobu: 1. funkcjonalność 2. użyteczność 3. przydatność społeczna. Jakość (konsument): potrzeby funkcj. i niefunkcj. Jakość (producent): zyskowność konkurencyjność. SPIRALA JAKOŚCI JURANA: badanie rynku- rozwój produktu- projektowanie produktu- specyfikacja- zaopatrzenie-planowanie produkcji- kontrola procesu- produkcja-inspekcja- marketing- użytkownik- sprzedaż(det i hurt)- badanie rynku.
Koncepcja E.Deminga- zorientowanie na klienta, ciągłe doskonalenie, jakość określona przez system, poprawa produktu i usług, nie wierz w skuteczność wielokrotnych kontroli, nie kierowanie się wyłącznie ceną, poprawa systemu produkcji, prowadzenie szkolenia i przywództwa, porzuć strach, przełam bariery pomiędzy pracownikami różnych działów, odrzuć slogany, nie stosuj punktowej oceny pracowników, usuń to co pozbawia ludzi dumy z wyk. pracy, zachęcaj do kształcenia, wprowadzaj zmiany. Koło Deminga- planowanie- wykonanie- sprawdzanie- korygowanie. Śmiertelne choroby organizacji: brak stałości celów, ocena wykonania, rotacja kierownictwa. Koncepcja J.M.Jurana- triada- planowanie jakości- kontrola jakości- usprawnienie jakości. Uświadomienie potrzeb i szans doskonalenia jakości, ustalenie celów ciągłego doskonalenia, przeszkolenie pracowników, przydzielenie zadań problemowych, optymalizacja procesów, odnotowanie sukcesów. Karta drogowa: zidentyfikowanie i określenie potrzeb klientów, transport potrzeb na język produkcji, planowanie produkcji, optymalizacja parametrów produkcji, proces zdolny do realizacji produkcji, optymalizacja procesu, sprawdzenie procesu, wdrożenie procesu do produkcji.
Koncepcja A.V.Feigenbauma- koncepcja totalnego kompleksowego sterowania jakością- TQC i TQM. Zwraca uwagę na koszty jakości, odpowiednie stymulowanie sterowania jakością, ustalenie oczekiwań użytkowników, włączenie marketingu, badania, rozwoju, projektowania, powszechna odpowiedzialność za jakość, znaczenie kosztów, metod statystycznych, brak funkcji zarządu. 10 kamieni milowych: Jakość: determinowana procesami zachodzącymi w całej org., określa ją klient, i nakłady sumują się, wymaga fanatyzmu, jest zadaniem dla kierownictwa, i innowacje są zależne, to etyka org., wymaga ciągłego doskonalenia, sposób na najb ekon wymagającym najmn nakładów na wzrost produkcji, rozprzestrzenia się na cały system.
Koncepcja P.B.Crosby'ego- 4 pewniki jakości (absoluty), jakość: to zgodność ze specyfikacją a nie dobry produkt, osiągana przez profilaktykę a nie ocenie, standard jakości to brak usterek ( 0 defektów- idea pracy bezusterkowej), mierzy się kosztem braku zgodności ze specyfikacją a nie wskaźnikami. Działania na rzecz produkcji: stopień zrozumienia przez kierownictwo znaczenia jakości, status org. jakości, umiejętność rozwiązywania problemów jakości w org., udział strat z tytułu złej jakości wartości sprzedaży, poprawa jakości.
TQM: naukowe opracowanie każdego elementu pracy ludzkiej, szkolenie i doskonalenie umiejętności robotników, podstawa- współpraca roboli i kierowników, równy podział pracy, wprowadzenie metod statystycznych do oceny procesu prod- uniknięcie błędów. Jakość: gł. cel przeds., zadanie dla każdego pracownika, cel wielowymiarowy, zapobieganie wadom,a nie wykrywanie. I kontrola - II sterowanie jakością(QC) - III zapewnienie jakości - IV TQM. Definicje: a) ISO 8402:1996 - zarządzanie org skoncentrowane na jakości, udziale wszystkich członków org., osiągnięciu długotr. sukcesu dzięki zadowoleniu klienta oraz wszystkich członków org. b) Bergman - sys. zarz. złożony z wartości, metod, procedur i narzędzi, celem-wzrost. 3 składniki: wartości, narzędzia, metody i procedury. Wdrażanie TQM: skuteczne gdy: przekonanie i aktywne działanie na rzecz jakości, pozyskiwanie klienta, kultura. Etapy: zrozumienie, zaang. kierownictwa, org., koszty jakości, sys. zapewnienia jakości, planowanie, projektowanie j., zdolności, sterowanie, praca zespołu, szkolenie, wdrażanie TQM. TQL - przywództwo. TQM to niekończący się proces, jakość musi być ciągle doskonalona.
ISO 9000 - zarz. jakością produktu związane z powst. wyrobu ; jednostka certyfikująca normy branżowe; jakość wyrobu/usługi to stopień w jakim zbiór przynależnych właś. spełnia wymagania klienta, może być niska, dobra, doskonała. ISO 8402 - zarz. jakością i zapewnienie jakości, terminologia. System jakości - str. org., procedury, procesy i zasoby niezb. do zarz. jakością; Oprac. procedury i instrukcji SZJ (zapis procedur i spr. czy post. jest zgodne), plany jakości (plan osiągnięcia celu, jakie środki są konieczne), przyg. KJ, opis elementów i procedur. Powody wprowadzenia: poz. przeds. na rynku, wym. klienta, wizerunek przeds., poprawa org. pracy, poprawa war. finans., zmniejszenie roszczeń klienta, konk. na rynku; korzyści: zadowolenie klientów, skuteczność zarz., lepszy podział zadań, usuwanie barier między krajami, zmn. kosztów Sterowanie jakością - operacyjne metody działań, stosowane by spełnić wymagania jakościowe. Zapewnienie jakości - wszystkie działania realizowane w ramach sys. jakości, aby wzbudzić zaufanie, że obiekt spełni wymagania jakościowe; sterowanie jakością - zapewnienie jakości - projektowanie wyrobu - plan. procesów tech. - zakupy i prod. - pakowanie i sprzedaż - eksploatacja - projektowanie wyrobu itd.; Elementy - Odp. kierownictwa: polityka j. (znana wszystkim pracownikom), wyzn. osoby odp. za SZJ, stworzenie war. org. i kadrowych do funkcj. sys. zapewnienia j., ustalenie komp. między personelem.
Modele: ISO 9001 - strefa przedprod., 9002 - strefa przedprod.., prod., poprod., 9003 - strefa poprod - kontrola i badania ostateczne. AQAP - dok. standaryz. NATO (od 2005 obowiąz. dok. oparte na ISO 9000:2000). ISO 9001:2000 - uwzg. koncepcji TQM, spójna z ISO 14000, obejmuje sys. zarz. jakością: ISO 9000:2000 i ISO 9004:2000. Zmiana łańcucha dostaw: dostawca(poddost.) - org.(dost.) - klient(klient). Spis treści: 0 wprowadzenie, 1 zakres normy, 2 normy związane,3 terminy i def,, 4 sys. zarz. jakością (ideat. niezb. procesów prod., usługowych), 5 odp. kierownictwa (ustalenie polityki i celów jakości, przeglądy, dostępność do niezb. zasobów), 6 zarz. zasobami, 7 realizacja wyrobu (planowanie,m projektowanie i rozwój, prod., nadzór wyposażenia), 8 pomiary, analiza, doskonalenie.
JAKOŚĆ - KOSZTY: Piramida (od góry) - zapobieganie wadliwości, ocena jakości, niewłaściwa jakość. Zapobieganie wadliwości: planowanie jakości, kontrola wytwarzania, zgodność z normami, wybór dostawców, szkolenia, przegląd i audit pr. jakości, kontrola war. magazyn. i dostaw, selekcja personelu. Korzyści: wyższa jakość - 1.lepszy produkt - większy udział na rynku - wyższe ceny, 2. mniej usterek - wyższa produkt. - niższe koszty.
CIĄGŁE DOSKONALENIE - SKUTKI: 1. Usprawnienia wew. (lepsze wyk. zasobów, wydajniejsze procesy) - mniej błędów - niższe koszty - wyższe zyski, klienci ; 2. Usprawnienia zew. (wyższa jakość, produktywność, lepsza obsługa) - zadowoleni klienci - większy udział w rynku - wyższe zyski, klienci. DOKUMENTACJA SYS. ZARZ. J. : normy ISO 9000, normy branżowe, jednostki certyfikujące. Piramida (od góry): księga jakości (def., cele i sposoby real.), procedury (def. dział.), instrukcje (def. dział. szczegół.), zapisy jakości (dowód realizacji celów). Księga jakości - dok. ustalający politykę j. i opisujący sys. j., dokumentuje zgodność sys. j. z normami ISO 9001, tworzy pods. do audytowania sys. j. Wyróżniamy: księgę zarz. j. - do użytku wew. i księgę zapewnienia j. - opis SZJ do użytku zew. Spis treści: 0.0 wpr. dekla. zarz., 1.0 schemat org.: charakt. jednostek org., zakres uprawnień, zasoby mater. i kadrowe, 2.0 dokumentacja SZJ: przedmiot i zakres, powiąz. z procedurami i inst., 3.0 def., terminologia, 4.0 elementy SZJ, 5.0 wykaz wszystkich procesów (marketing i sprzedaż, projektowanie). Cechy: Zgodna z polityką j. i z aktualnym stanem, precyzuje elementy związane z sys., informuje, char. ogólny, konkretna, jednolita pod wzg. terminologii. Procedura: Cel i zakres stos., Co powinno być zrobione i przez kogo? Kiedy, gdzie, jakie czynności? Jan nadzorować?
Procedura zerowa (pr. opracowania i rozpowszechniania). Zawiera zas. i tryb oprac., opiniowania, zatwier., drukowania, ewidencjonowania, rozpowszech., udostępniania, ochrony treści procedur, przeglądu, aktual. i realizacji procedur, wprow. zmian w procedurach, zakres odpow. Pr. wycinkowa - cel, odpow., wykonanie.
Relacje między dok. SZJ : księga jakości (wszyst. towary muszą być kontrolowane przed magazynowaniem zgodnie z proc. A1) - procedura A1 - instrukcje.
POLITYKA JAKOŚCI: zawarta w księdze jakości, zobowiązanie kierownictwa do spełniania wymagań ISO 9001, zobowiązanie do ciągłego doskonalenia (TQM, PDCA Deminga), cele jakościowe, -funkcje - elementy - cele jakościowe, zmn. raklamacji klientów, zadowolenie klienta, zmn. strat wew., doskonalenie jakości. Założenia - deklaracja kierownictwa o zagna. w jakość, prezentacja przedsiębiorstwa, charakter. SZJ, zasady zarz. j. Funkcje: okr. metody zarz. w sprawach jakości, podst. zarz. przez cele, tworzenia planów operacyjnych, podst. do komunikacji wew. przedsiębiorstwa, element promocji, służy prezentacji przedsiębiorstwa. Elementy: relacja klient- przedsiębiorstwo (stałe badanie preferencji klientów), poziom jakości (ciągły wzrost j. wyrobów), zaagna. kierownictwa w sprawy jakości, współpraca z dostawcami (wykwalifikowani dostawcy), szkolenia, nacisk na planowanie i wdrażanie nowoczesnych narzędzi zarz. Osiągniemy to chcemy poprzez doskonalenie obszarów: Bezp. pracy, zadowolenia klienta, ulepszenie j., ochrona śr., red. kosztów, szkolenia. Wprowadzenie: 1. zakres normy, 2. normy związane, 3. terminy i definicje 4. SZJ, 5. odpow. kierownictwa (ustanowienie polityki i celów jakości, przepr. przeglądów, dost. do zasobów), 6. zarz. zasobami (infrastruktura, ludzie, śr. pracy) 7. realizacja wyrobu (planowanie wyrobu, wymagania klienta, przepisy prawne, projekt. i rozwój, zakupy, prod. i usługi), 8. pomiary, analiza, doskonalenie.
ZARZĄDZANIE ŚR: Etap I - strategie rozcieńczenia: ograniczenie szkodliwości zanieczyszcz. przez redukcję stężenia/częstości ich emisji (inst. kominów, rozc. ścieków). Etap II - strategie ograniczenia: działania „końca rury” ogranicz. emisję zaniecz. poprzez oczyszcz. ścieków, pochłanianie pyłów i gazów (filtry), spalanie odpadów i ich składowanie na spec. składowiskach.
Etap III - strategie zapobiegania: likwidacja zaniecz. u źródła przez zast. techn. i działań ogranicz. ilość zaniecz. lub utylizację odpadów. Zrównoważony rozwój - jest zdef. w dok. światowej komisji ds. środ. nat. i rozwoju ONZ, w raporcie „Nasza Wsp. Przyszłość”, wg. którego ZR to rozwój odpowiada. dzisiejszym potrzebom, który nie ogranicza zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania włas. potrzeb, podst. opracowań dot. śr. Program Responsible & Care - progr. zarz. śr, stanowi publiczne i dobrow. zobowiązanie się przedsięb. do realizacji działań dot. poprawy dział. w zakresie ochr. śr., bezp. procesowego i ochrony zdrowia pracowników. Przystąpienie do tego pr. oznacza: przyjęcie odpowiedz. za bezpiecz. ludzi i stan śr., uznania aktywności ludzi, przemyśl. zmian org., umiejętnego zarz. za czynniki zasadnicze, uznania za priorytet zdobywanie środk. na modern. zakładów, połączenie zakładów i społecz. lokalnej, współpraca, propagowanie zasad RC. Czystsze produkcje - program zakładający ideę ZR do techn. i prod. Narzędzia: ekoaudyt (ocena stanu śr.), ocena stanu gosp. odpadami, szkodliwości subst. chem. i oddz.. na śr., audit energetyczny, wyznaczenie najlepszej, dostępnej techniki (BAT). Analiza ekonomiczna projektu, wskaźniki : NPV - wartość zaktualizowana netto, IRR - wew. stopa zwrotu, PP - okres zwrotu. W celu całkowitej oceny minim. oddz. projektu tworzy się raport końcowy. NORMY ISO 14000 - dotyczące zarządzania środowiskiem mają na celu dostarczenie organizacjom elementów skutecznego sys. zarz. środ., który może być zintegrowany z innymi wymaganiami zarz., w celu pomocy organizacjom w osiągnięciu celów.
PN-EN ISO 14001:2005 -sys. zarz. środowiskowego - wymagania i wytyczne stosowania.
PN-EN ISO 14004:2005- sys. zarz. środowiskowego - ogólne wytyczne dotyczące zasad systemów i technik im pomagających.
Norma PN-EN ISO 14001: zawiera wyspecyfikowane wymagania do stosowania przez org., która dobrowolnie podejmie taką decyzję. Elementy: zobowiązania do ciągłej poprawy i przestrzegania obow. ustawodawstwa ekologicznego, zapobieganie zanieczyszcz. środ. Norma ta ma zastosowanie do każdej org., która zamierza ustanowić, wdrożyć, utrzymać i doskonalić SZS. Spis treści normy ISO 14001:2005 1- zakres normy 2- powołania normatywne 3- terminy i definicje. 3.1- audytor 3.2- ciągłe doskonalenie 3.3- działania korygujące 3.4- dokument 3.5- środowisko 3.6- aspekt środowiskowy 3.7- wpływ na śr 3.8- systemy zarządzania śr 3.9- cel środowiskowy 3.10- efekty działania śr 3.11- polityka środ 3.12- zadania środ 3.13- strony zainteresowane 3.14- audyt wewnętrzny 3.15- niezgodność 3.16- organizacja 3.17- działania zapobiegawcze 3.18- zapobieganie zanieczyszczeniom 3.19- procedura 3.20- zapis. 4. wymagania dotyczące systemu zarządzania środowiskowego. 4.1- wymagania ogólne 4.2- polityka śr 4.3- planowanie 4.3.1- aspekty śr 4.3.2- wymagania prawne 4.3.3- cele, zadania i programy 4.4- wdrażanie i funkcjonowanie 4.4.1- zasady, role odp 4.4.2- kompetencje, szkolenie i śniad 4.4.3- ?? 4.4.4- dokumentacja 4.4.5- nadzór nad dok 4.4.6- sterowanie operacyjne 4.4.7- gotowość i reagowanie na awarię 4.5- sprawdzanie 4.5.1- monitorowanie i pomiary 4.5.2- ocena zgodności 4.5.3- niezgodności, działania korygujące i zapobiegawcze 4.5.4- nadzór nad zapisami 4.5.5- audit wewnętrzny 4.6- przegląd zarządzania. Załącznik A- wytyczne dotyczące stosowania niniejszej normy międzynarodowej Załącznik B- powiązanie ISO 14001:2004 z ISO 9001:2005. Etapy wdrażania SZS według normy ISO 14001: zaangażowanie środ.- przegląd wstępny śr- strategia i polityka środowiskowa- cele i zadania- wdrożenie SZS- sprawdzanie i ocena zgodności- cele i zadania- ciągłe doskonalenie.
ZASADY ZARZ. J. 1 - Klient w centrum uwagi: Org. zalezą od swoich klientów, powinny rozumieć ich potrzeby, spełniać wymagania. Korzyści: Wzrost dochodu i udziału w rynku osiągnięty, wzrost efektywności w wykorzystaniu zasobów org. w celu podniesienia satysfakcji klienta, poprawa zaufania klienta prowadzącego do powtarzalnego działania, 2 - Przywództwo: Przywódcy ustalają jedność celów i kierunku org., powinni kierować i utrzymywać wew. środ. Korzyści: motywacja ludzi dot. celów i zamierzeń, czynności są oceniane, dopasowywane i wdrażane w jednolity sposób, zminim. nieporozumień. 3 - Zaangażowanie ludzi: Ludzie na wszystkich szczeblach są podst. org., pełne zagna. umożliwia wykorzystanie ich zdolności dla korzyści org. Korzyści: Ludzie wew. org. posiadają motywację, oddanie i zaangażowanie, innowacyjność i kreatywność, odpowiedzialni za działania, ciągłe doskonalenie. 4 - Podejście procesowe: Zamierzony rezultat jest osiągany, gdy działania i zasoby są zarz. jako proces. Korzyści: Niższe koszty i krótsze cykle czasowe, lepsze i dające się przewidzieć rezultaty, skoncentrowanie na doskonaleniu. 5 - Systemowe podejście do zarządzania: Identyfikacja, zrozumienie i zarz. wzajemnie powiązanymi procesami jako systemem, przyczynia się do efektywności i wydajności w osiąganiu jej celów. Korzyści: Integracja i ułożenie procesów, które osiągną zamierzony rezultat, koncentrowanie wysiłku na kluczowych procesach. 6 - Ciągłe doskonalenie: doskonalenie całokształtu działalności org. powinno być jej stałym celem. Korzyści: przewaga przez wzrost możliwości organizacyjnych, wyrówn. doskonalenia działalności na wszystkich szczeblach, szybka reakcja na nowe możliwości. 7 - Proces decyzyjny oparty na faktach: skuteczne decyzje są oparte na analizie danych i informacji. Korzyści: Zakomunikowane decyzje, wzrost zdolności do przeglądu, dyskutowania i zmiany opinii i decyzji. 8 - Wzajemnie korzystna współpraca z dostawcą: Org. i dostawcy są współzależne i korzystna współpraca podnosi zdolności obydwu do tworzenia wartości. Korzyści: Wzrost zdolności do tworzenia wartości dla obu stron, elastyczność i szybkość reakcji na zmieniający się rynek.
ISO 9001:2008 - Wymagania normy zmienne z ISO 9001:2000: Akcentuje zdolność przeds. do dostarczania produktu spełniającego wymagania klienta oraz prawne. Kryteria oceny przedsiębiorstwa - zdolność do spełnienia wymagań ustawowych produktu. Słowo „mający wpływ na jakość” rozszerzono o „mający wpływ na zgodność wyrobu z wymaganiami”. Wymagania pkt. 4.7 rozszerzono o procesy zalecane na zew. (kontrola procesów), przegląd, weryfikacja i walidacja projektu mimo, że są odrębnymi procesami można je przeprowadzać razem.
Wymagania normy zbieżne z ISO 9001:2000: własność klienta - dodano dane osob., monitorowanie i pomiar procesów odpowiednie do wpływu na jakość wyrobu, post. z wyrobem niezgodnym rozszerzono o post. z wyrobem niezgodnym wykrytym po dostawie. Przy opracowywaniu normy brano pod uwagę normę ISO 14001:2004 (zwiększenie kompatybilności). Certyfikaty powinny potwierdzać zgodność SZJ z normami ISO 9001:2008. Certyfikaty ważne po 2009 roku, ponownie wstawiany po audycie nadzoru, data ważności nie ulega zmianie. ISO 9001:2008 - Zał. A - powiązania normy ISO 9001:2008 z normą ISO 14001:2004, zał. B - wszystkie wprowadzone zmiany w stosunku do normy ISO 9001:2000. PN-EN ISO 9001:2009 dostępna na PKN od 27 lutego 2009, zastępuje normę PN-EN ISO 9001:2001. Po 15 listopada 2010 wszystkie akredytowane certyfikaty na zgodności z normą ISO 9001:2009 PN-EN ISO 9001:2001 tracą ważność.
Nadzór nad dokumentacją: terminowe przygotowanie aktualnych, spr. i zatwier. dok., dok. muszą być zatwierdzone przez uprawnione osoby, dok. muszą się znajdować w odpow. miejscach, nieaktualne dok. musza być wycofane, zasady nadzoru nad dok. muszą być opisane procedurą. Działania związane z projektem: Zaplanowanie i udokumentowanie, procedury projektowania uściślają kolejność poszcz. etapów realizacji, org. pracy, harmonogram.
Sterowanie projektem: Współpraca między kom. przeds., personel wykwalifikowany i wypos. w środki, dokumentacja: odp. kontrola.
Analiza jakości dostaw: Zapoznanie z kryteriami oceny, poinf. o badaniach wyrobów, możliwość weryfikacji jakości wyrobu u dostawcy. Zakupy: Dostawy muszą być realizowane u sprawdzonych dostawców, proces zakupów musi wzgl.. plan i instrukcje badań.
Oznaczenie wyrobu i identyfikowalność:
Przyporz. wyrobu do obow. dokumentacji we wszystkich fazach produkcji, dostaw, montażu i eksploatacji, oznakowanie zapewniające możliwość odtworzenia warunków i historii wytworzenia wyrobu (identyfikowalność).
Sterowanie procesami: planowanie procesów prod., stabilne warunki prod., metody i środki produkcji określone w formie Instrukcji Pracy, plany kontroli - miejsca, cechy i punkty krytyczne. Kontrola i badania w różnych fazach powstawania produktu: jakość materiałów użytych do prod., j. wykonanych części, j. produktu; zgodność z dokumentacją dostaw w trakcie produkcji. Status kontroli i badania: oznakowanie za pomocą: etykiety, pieczęci, przywieszek, kart obiegowych lub podpisów, Inf. - dany wyrób został poddany kontroli i zatwierdzeniu, wstrzymaniu do czasu podjęcia decyzji lub odrzuceniu, status kontroli i badania - potwierdzenie spełnienia/ nie spełnienia wymagań jakościowych.
Postępowanie z wyrobem niezgodnym z wymaganiami: Działania korygujące: reklamacje diagnozowane, opracowanie działań korygujących, zapobiegani powstawaniu wad, trwałe zapobieganie wadom, analiza kontroli i badań, zapisy niezgodności, monitorowanie procesu, audity, reklamacje, spostrzeżenia klientów, pracowników, podwykonawcy.Zapisy dot. jakości: dokumentowanie spełnienia wymagań jakościowych, optymalizowanie procesu zapewnienia jakości - wyniki kontroli, badań, pomiarów, dane dotyczące materiałów, zespołów. Wewnętrzne audity jakości: Weryfikacja działań dla zapewnienia jakości, potwier. skuteczności funkcjonowania Systemu Jakości, spr. działań korygujących.
Auditor wewnętrzny (certyfikat audytora wewnętrznego) bada wybrane obszary Systemu Zarządzania Jakością, np. sprawdza czy pracownicy postępują zgodnie z procedurami i instrukcjami stanowiskowymi, czy prowadzą odpowiednie zapisy.