Trójnóg- wiercenie metodą okrętną z wyciągarką ręczną z urobkiem w skałach miękkich plastycznych (bez użycia trójnoga świder,rura, klucz pokrętny),

Czwórnóg - głębsze wiercenia,

Metoda Udarowa - w wyniku udaru rozerwanie skały,

1)metoda pensylwańska -ręczne na linie

2)Metoda Kanadyjska- z sztywnymi żerdziami

3)typ Kanadyjsko-polski - sztywna żerdź, obciążnik otwór okrągły

Prawy Obiegu Płuczki - przy wierceniu udarowym, płuczka pod ciśnieniem zassana

1) płuczka tłoczona jest przez wnętrze rur płuczkowych

2) płuczka oczyszcza zęby

3)pobieranie zwiercieliny

Lewy Obieg Płuczki - Płuczka przepływa w dół zabiera zwiercieliny i transportowana jest do góry przez przewód.

Zęby frezowane - do skał miękkich

Zęby słupkowe - do skał twardych

Górotwór- ośrodek gruntowy lub kompleks skał, w którym wykonuje się wyrobisko górnicze maksymalna głębokość wiercenia bez projektu to 30 m

Otwór wiertniczy - jest to wyrobisko górnicze o przekroju kołowym wykonane w skorupie metodami wiertniczymi, char. Się małymi wymiarami poprze4cznymi w stosunku do podłużnych górna cześć otworu wychodzi na pow. (wylot otworu-jest zazwyczaj orurowany) obłożony jest rurami okładzinowymi.

Dno otworu - dolna cześć o przekroju kołowym prostopadła do jego osi

Ściana otworu- pow. boczna ograniczona od góry wylotem a od dołu dnem

Oś otworu- miejsce geometryczne punktów środkowych otworu wiertniczego

Głębokość otworu- odległość pionowa otworu liczona od przyjętego punktu na pow. terenu do płaszczyzny poziomej poprowadzonej przez dno otworu.

Długość otworu - liczona od dna do punktu umownego na pow. terenu,mierzona wzdłuż osi otworu

Odwiert - otwór wiertniczy, w którym zostały zakończone wszystkie prace: orurowanie, cementowanie, próbkowanie wiercenie

Otwór Kierunkowy - mało lub normalno średnicowy otwór wykonywany wg. Założonych zmian kierunku i kąta odchylenia osi otworu

Otwór Ukośny - otwór kierunkowy, który ma już w momencie rozpoczęcia wiercenia nadany kierunek i stały kąt odchylenia osi otworu

Otwór Wielo-denny - pionowy otwór, z którego w danej części odwiercono kilka otworów kierunkowych

Parametry Otworu:

Odchylenie osi otworu- wielkość kąta zawartego pomiędzy styczną poprowadzoną do osi otworu w danym, punkcie pomiaru a kierunkiem pionowym

Kąt odchylenia osi otworu - kąt zawarty między kier. Pionowym a styczną do osi otworu w danym punkcie pomiarowym

Azymut osi otworu  jest to kąt zawarty miedzy kierunkiem N a rzutem stycznej do osi otworu w punkcie pomiarowym na płaszczyznę poziomą

Trajektoria osi otworu miejsce geometryczne punktów tworzących oś otworu kierunkowego

Projekt Geologiczny Techniczny:

cześć geologiczna

ogólna (topografia, danych tech. Wiertnicy, planu usytuowania wiertni) 3)Techniczna (konstrukcji otworu, płuczki, rodzaju narzędzia wiertniczego, parametrów wiercenia, strumienia objętości tłoczonej płuczki, opróbowanie warstw produktywnych

Wiertnia - obszar, na którym zamontowana jest wiertnica,zespół urządzeń i zabudowań

Wiertnica- składa się wieża, sys. wielokrążków, wyciąg wiertniczy, mechanizm napędowy, stół obrotowy lub wrzeciono, pompy płuczkowe) Rodzaje wiertnic - mało-średnicowe, obrotowo -stołowe, przenośne, przewoźne, dołowe, samojezdne, udarowe, stacjonarne, wrzecionowe.

Wieża wiertnicza- sztywna kratowa konstrukcja w formie ściętego ostrosłupa przeznaczona do:

1)przenoszenia obciążeń pionowych

2)wykonywania operacji zw. z zapuszczaniem i wyciąganiem przewodu i rur

Maszt wiertniczy- nośna konstrukcja metalowa słupowa lub kratowa spełnia rolę wieży wiertniczej

1)z odciągami- wykonywane są z kratownicami teleskopowymi lub dokładanymi , z teleskopami jedno lub dwu słupowe, z kratownicami bezteleskopowe

2)Bez odciągów -mocowania wymagają znacznej mocy na stawianie ich w położeniu pionowym wykorzystywane jako: otwarte z przodu przenoszące obciążenia 2 kratownicami w kształcie litery A , zakryte z przodu z odzielonymi kratownicami w kształcie litery A

Stół Obrotowy- podzespół wiertnicy obrotowej umożliwiający przekazywanie momentu obrotowego na narzędzie wiercące oraz obracanie przewodu wiert. Za pomocą układów i graniatki jak również podtrzymywanie kolumny rur okładzinowych lub przewodu wiert. w klinach wiert. Lub w elewatorze

Świder wiertniczy - narzędzie przeznaczone do zwiercania skał metodą

1)skrawania (plastycznych i miękkich)

2)kruszenia (świdry gryzowe)

3)ścierania (świdry diamentowe)

4)miażdżenia w celu uzyskania cylindrycznego otworu wiertniczego

Świdry PDC- mają syntetyczne płytki diamentowe ok. 100m /1h w skałach miękkich

Koronka rdzeniowa - narzędzie wiercące rdzeniowe zwierające pow. pierścieniową otworu z pozostawieniem w środku rdzenia wiert.

Głowica Płuczkowa-Urządzenie służące do połączenia węża płuczkowego z graniatką wchodzącą w skład przewodu wiert.

Graniatka- o kształcie czworoboku lub sześcioboku łączona dolnym końcem z przewodem wiert a górnym z głowica płuczkową , przeznaczona do przenoszenia momentu obrotowego na przewód wiert. Jest to pierwszy element przewodu wiert. Od góry.

Kliny wiertnicze- elementy metalowe wstawiane do stołu wiert. Przeznaczone do podtrzymywania(przewodu, kolumny rur okładzinowych i eksploatacyjnych) wyróżniamy kliny ręczne lub automatyczne z napędem pneumatycznym lub hydraulicznym

Obciążniki- elementy przewodu wiert. W kształcie grubościennej rury z połączeniami gwintowymi służącymi do wywierania nacisku osiowego na urządzenie wiercące

Rodzaje obciążników- 1)standardowe 2)specjalne(antymagnetyczne, kwadratowe, spiralne)

Obciążniki antymagnetyczne- przy otworach kierunkowych niwelują one oddziaływanie pola mag. Na odczyt aparatury

Obciążniki Spiralne- zmniejszają niebezpieczeństwo przechwycenia przewodu wiert. Poprzez zmniejszenie pow. styku obciążnika ze ścianą

Przewód wiertniczy:

przewód rurowy(przy obrotowym) ,

linowy składa się z łącznika ,nożyc wolnospadowych, podsterki, obciążnika i narzędzia wiercącego (w. Udarowe, w postaci liny stalowej )

żerdziowy składa się ze stalowych żerdzi o pełnym przekroju elementy to nożyce wolnospadowe i żerdzie (w. udarowe) łączące urządzenie napędowe na powierzchni z narzędziem wiercącym i przekazujący energie na to urządzenie

Przewód płuczkowy- złożony z graniatki, rur płuczkowych ,obciążnika i stabilizatorów poza przekazywaniem energii umożliwia tłoczenie płuczki

Rura Okładzinowa- element przewodu rurowego którego po połączeniu w kolumnę służą jako okładzina do zabezpieczenia otworu przed zaciśnięciem lub zasypaniem

Rura Płuczkowa- rura stalowa bez szwów ze spieczonymi końcami będąca elementem przewodu wiertniczego przeznaczona do przenoszenia momentu obrotowego i przepływu płuczki

Zwornik- Dwuczęściowy łącznik rur płuczkowych z połączeniem gwintowym składa się z 1)Czopa(gwint zew.) 2)mufy(gwint wew.) zworniki mogą być nakręcane lub zgrzewane

Stabilizator-element przewodu wiert. Umieszczony w kolumnie obciążników lub nad rdzeniówką w celu: centrycznego utrzymywania przewodu w otworze ,zmniejszenia wyboczenia kolumny, ograniczenia skrzywienia osi otworu

Rodzaje stabilizatorów-

1)z przyspawanymi żebrami

2)ze stałymi i wymiennymi żebrami

3)gryzowe

Szarpak- mechanizm wiertnicy udarowej do wprawiania przyrządu w ruch posuwisto-zwrotny

Czyszczenie płuczki - mechaniczne - sita wibracyjne, koryta, hydrocyklony, wirówki dekantacyjne, zbiorniki sedymentacyjne chemiczne - flokulacja.

Elewator do rur- urządzenie służące do uchwycenia elementów przewodu wiert.

Głowica przeciw erupcyjna - urządzenie przeznaczone do zmniejszania wylotu wiert. Przy wierceniu obrotowym

Erupcja Wiertnicza-niekontrolowany przypływ płynu złożowego do otworu wiert. W wyniku zmniejszenia się przeciwciśnienia na poziom skał zbiornikowych

Rodzaje awarii wiertniczych - urwania, pozostawienia przewodu i rur, upadku do otworu, pozostawienia narzędzi w otworze

Dokumentacja Wiercenia:

Geologiczno tech. Plan ruchu, dziennik wiercenia ,dzienne raporty, książki eksploatacji i obsługi, opisy próbek, instrukcje stanowisk, książka kontroli i poleceń

Dokumentacja ekonomiczna

Dokumentacja administracyjna

Część techniczna projektu zawiera:

1)Projekt Konstrukcji otworu(zarurowanie ,uszczelnienie sposób zamykania horyzontów)

2)rodzaj i typ i średnica świdrów

3)projekt mech. Prędkości wiercenia

4)projektowane parametry wiercenia(nacisk osiowy na świder, obrót świdra, objętość tłoczonej płuczki, parametry płuczki)

5)obroty stołu wiertniczego

6)projektowany rodzaj i średnica przewodu wiertniczego

Podział Metod wiertniczych- dzielimy je w zależności od

1) sposobu wiercenia skały,

2) rodzaju przewodu wiertniczego

3) wielkości średniej otworu

4) sposobu usuwania zwierceń z dna otworu

5) siły napędowej

6) kierunku otworu

7) Głębokości otworu

Sposób Oddziaływania na górotwór:

metody mech.(skrawanie, kruszenie, ścieranie, miażdżenie)

Metody fizyczne(materiały wybuchowe, urabiane strumieniem wody lub ognia lub fal ultradźwiękowych)

Metody chemiczne( rozpuszczanie lub zgazowanie)

Ze wg. Na sposób zwiercania skały

wiercenie Okrętne (ręczne wgłębianie w skałę narzędzia wiert. )

Wiercenie Udarowe- (za pomocą udarów narzędzia wprowadzonego w ruch posuwisto zwrotny )

wiercenia obrotowe (wprowadzanie w ruch obrotowy narzędzia wiert.)

obrotowo-udarowe - przy wierceniach wodonośnych ,przewaga ruchu obrotowego

Udarowo obrotowe

Wiercenie Udarowe- dzielimy ze wg na:

Rodzaj przewodu(z przewodem linowym lub żerdziowym)

sposób usuwania zwierceń (wiercenia suche za pomocą łyżki i wiercenia płuczkowe)

rodzaj napędu -(ręczne, mechaniczne, specjalne)

Wiercenia Obrotowe- dzielimy ze wg. na:

rodzaj siły napędowej(ręczne, mechaniczne)

rodzaj przewodu wiert.(żerdzie, rury płuczkowe)

sposób usuwania wierceń (łyżką , płuczką)

Obciążniki- do wywierania nacisku na świder są one nagwintowane z obu stron część połączona ze świdrem ma mufę

Pasterka- przyrząd ułatwiający samodzielny obrót przewodu podczas wiercenia składa się z kadłuba i łącznika

Wiercenia Obrotowe maszynowe stołowe- dobór świdra zależy od przewiercanych skał mogą być stosowane

Świdry:

skrawające- skrawanie i odłupywanie skały miękkie i plastyczne

Rodzaje : płaski dwuskrzydłowy, trójskrzydłowy, czteroskrzydłowy paraboliczny, spiczasty, zacinający wieloskrzydłowy

Parametry :

kąt skrawania  kąt pomiędzy przednia płaszczyzną ostrza a płaszczyzna otworu

kąt zaostrzenia kąt pomiędzy przednia i tylna płaszczyzna świdra

prędkość obrotowa n<100obr/min

połączenia - mufowe i czopowe

materiał- stal węglowa lub chromowa

Gryzowe- kruszą i miażdżą skałę za pomocą toczących się po dnie gryzów (ząbki lub słupki)

Rodzaje-

ilość gryzów -jedno dwu lub truj gryzowe , kadłubowe, bezkadłubowe, wielogryzowe

Ze względu na Uzębienie - zęby frezowe, w postaci słupków

system przepływu płuczki- przepływ centralny, przedłużeniem dyszlowym z przepływem dyszlowym,

ułożyskowanie - standardowe( wałeczkowe ,kulkowe, ślizgowe ), wałeczkowe zastąpiono tuleją pływającą i korkiem oporowym natomiast kulkowe zastąpiono pierścieniem

diamentowe -ścierają skałę

Zadania przewodu wiertniczego przy wierceniu obrotowym stołowym-

1) przenoszenie momentu obrotowego od stołu wiertniczego. na wiertło

2)wywieranie nacisku,

3)umożliwianie przepływu płuczki

4) umożliwianie transportu zwierceń

5)wykonywanie prac pomocniczych

6) sterowanie kontem odchylenia od osi otworu

Zestaw elementów do wiercenia metodą obrotową stołową - graniatki, zawór zwrotny, rury płuczkowe, zworniki, łączniki, obciążniki, amortyzatory drgań , stabilizatory

Orurowanie o konstrukcja- zadania Rur okładzinowych -zabespiecznie ściany otworu ,oddzielenie od siebie pokładów produktywnych ,przyłączenie głowicy przeciw erupcyjnej

Projekt Konstrukcji Otworu-

1)schemat orurowania (liczba kolumn, średnica kolumn, grubość ścianek rodzaj i gat. Stali, głębokość zapuszczenia kolumn, średnica świdrów)

2)projekt uszczelniania(cementowania ) wysokość słupa zaczynu ,właściwości technologiczne zaczynu i kamienia uszczelniającego

Rodzaje Kolumn rur okładzinowych:

1) wierzchnia 4-15m max 70 m średnica 21,5m

2) prowadnikowa 50-1200m średnica 16”,13i3/8”

3) pośrednia(techniczna) średnica 13i3/8” do 4i1/2”

4) eksploatacyjne 7”-4i1/2”

Rury Okładzinowe dzielimy na

złączkowe z gwintem trójkątnym zaokrąglonym, gwintem krótkim lub długim

bez złączkowe

-(kielichowe)

-z gwintem trapezowym, lub trójkątnym

rodzaj stali- wg polskiej nomenklatury 0,55 , 0,65 , 0,70 , 0,88 oraz H40, I55, K55, N80, C95, P105, P110, V150.

Siły działające na Kolumnę rur okładzinowych -

-zgniatające w wyniku różnych ciśnień, rozciągające wywołane ciężarem własnym,

-zginające-poprzeczne siły ściskające,

-rozrywające -wskutek ciśnienia wew.,

-ściskające-podparcie kolumny o dno,

-wybaczające -w wyniku sił ściskających.

Płuczki Wiertnicze- zadania -czyszczenie dna ,wypłukiwanie dna ze zwiercin, stabilizowanie ściany otworu, chłodzenie narzędzia wiercącego ,przenoszenie energii na dno otworu

Pomiar Parametrów technologii płuczek

1)gęstość

2)filtracja

3)lepkość

4)własności reologiczne

5)wytrzymałość strukturalna

6) wartość pH

7)układ chemiczny filtratu z płuczki

8)grubość osadu iłowego

9)stabilność płuczki

10)odstój dobowy płuczki

11)zapiaszczenie.

---