1. B

2. B

3. C

4. marksizm

Zespół świadomych, celowych czynności człowieka oddziałujących na przyrodę i ją przekształcających.

16. wymien determinanty popytu

- cena danego produktu

- ceny innych produktów

- dochód

- moda, preferencje, gust, postęp cywilizacyjny

- liczba kupujących

- przewidywania dotyczące cen w przyszłości

17. wykresl typowa krzywa popytu zalezna od ceny

18. wymien znane ci paradoksy popytu

- Paradoks Giffena

- Paradoks Veblena

- Paradoks spekulacyjny

19. podaz to

-ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie po okresnonej cenie.

20. wymien determinanty podazy

- cena danego produktu

- ceny czynników produkcji

- dostępność czynników produkcji

- technologia produkcji

- ceny innych produktów

- liczba sprzedających

- oczekiwania dotyczące przyszłych cen produktów i czynników wytwórczych

21. wykresl typowa krzywa podazy zalezna od ceny

22. co to jest cena rownowagi rynkowej

jest to taki stosunek między poziomem ceny, a dochodami ludności, przy którym popyt ludności na wszystkie dobra lub usługi odpowiada wielkości ich podaży na rynku.

23. sile reakcji popytu na zmiane ceny mierzy sie

b)wspolczynnikiem cenowej elastycznosci popytu

24. sytuacja ecp=0 oznacza ( wspolczunnyk cenowej elastycznosci popytu)

ze popyt jest doskolane sztywny lub doskonale elastyczny

25. Jaki jest cel rynkowej dzialalnosci przedsiebiorstwa?

celem dzialalnosci tynkowej przedsiebiorstwa jest maksymalizacja jego wartości rynkowej

26. wymien srodki pracy

maszyny, urzadzenia, srodki transportu

27. srodki trwałe przedsiebiorstwa uszestniczac w procesie produkcji

a) zuzywaja sie i traca swa pierwotna wartosc

28. srodki trwale podlegaja b)amortyzacji

29. srodki obrotowe rotuja w przedsiebiorstwie w

a) ruchu okreznym

30. Dochód to nadwyżka sumy przychodów z danego źródła przychodu nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym

31. metoda analizy nierownosci dochodowych i majatkowych jest

c) krzywa Lorenza

32. wymien argumenty za i przeciw ekonomicznej roli panstwa

za: -koniecz. zabez. syst. gosp. od strony instyt.prawnej -podtrz. konkur. -ist. dóbr publi -narkotyki alkohol tytoń szczepionki książki -stabilizacja wahań aktywności gosp. -pomoc starszym -zacieranie różnic majątkowych

przeciw:zniekszt. info., biurokracja, wys koszt. interwencjonalizmu panstwowego przy niewielkiej skuteczności, niereprezentatywnosc panstwa, ograniczenie wolnosci jednostki

System gosp. układ stosunków i organizacji, który kształtuje prawa i regulacje rządzące działalnością gosp., determinuje prawa własności czynników produkcji, rozdziela uprawnienia do decyd. w zakresie prod. i kons., determinuje bodźce motywujące różne podmioty gospodarcze, a w ostateczności rozstrzyga kwestie co, jak i dla kogo ma być produkowane

Rodzaje gospodarki:

- rynkowa (USA, Kanada, Australia, Anglia, Francja, Szwajcaria, Japonia)

- nakazowo-rozdzielcza (centralnie planowana) (do niedawna: większość krajów Europy Środkowo-Wschodniej)

- Kraje rozwijające się (tzw. Kraje Trzeciego Świata

Rynek - samoczynnie działający mechanizm wpływający na zachowania (w tym decyzje) podmiotów gospodarczych.

Funkcje rynku

Dokonywanie wyceny różnych dóbr, Podstawowe źródło informacji, Racjonalne wykorzystanie zasobów gospodarczych, Ustalanie się stanów równowagi w gospodarce, Weryfikator społecznej przydatności produkcji oraz mechanizm dostosowywania produkcji do potrzeb, Rozwiązywanie kluczowych problemów gospodarki

Reguły funkcj. gosp. rynk.

Swoboda prowadzenia działalności gosp., Silne bodźce do optymalizacji skali produkcji i racjonalnego wykorzystania czynników produkcji, Najtańsza kombinacja czynn. prod., Innowacja techniczna i organizacyjna,Tendencja do ustalania równowagi rynkowej,Więź między podmiotami gospodarczymi, Samodzielność, Samofinansowanie, Dobrowolność umów, Kryterium rentowności

Zalety gosp rynkowej

Tendencja do racjonalnego wykorzystania zaso. gosp., Efekty. syst. motywac., Duża innowacyjność gosp., Dyscyplina finansowa, samoczynne ustalania się równo. rynkowej, elastyczność gospodarki, Dobre zaopatrzenie sklepów, Najwyższy poziom dobrobytu, duży zakres swobód obywat., Korzystanie bez ponoszenia odpowiednich kosztów z rezultatów działalności innych przedsiębiorstw, Istnienie tzw. dóbr publicznych (chodniki, oświetlenie ulic, armia, policja, straż)

Wady gosp rynkowej

monopolizacja gosp., Niedoskonała informacja, Bariery wejścia na rynek, Ograniczone przenoszenie czynn. prod., zanieczyszczenie środowiska, hałas, destabilizącja gosp., bezrobocie, inflacja, przestępczość, konflikty, różnice dochodowo-majątkowych

Char. gosp centralnie plano.

Prymat planowania rzeczowego, Walka o jak największych środki, popyt na czynniki produkcji (niedobór dóbr), Państwo- dominującym podmiotem w gospodarce,,Brak obiektywnej informacji

Wady gosp. centraln. plano.

Nieracjonalna alokacja zasobów gospodarczych, Nieefektywny system motywacyjny, Niska innowacyjność gospodarki, Brak dyscypliny finansowej,tendencja do trwałej nierównowagi, Mała elastyczność gospodarki, słabe zaopatrzenie sklepów, Nieobiektywne informacje gospodarcze, Rozrost administracji i biurokracji, Niski poziom dobrobytu i brak swobód obywatelskich BRAK Zalet

Gł. nurty współ. ekonomii ekonomia klasyczna, neoklasyczna, keynesizm, monetaryzm, nowa ekonomia klasyczna, mowa szkoła austriacka, ekonomia podaży, instytucjonalizm, marksizm,

Państwo złożona, zróżnicowana wewnętrznie, wieloszczeblowa struktura adminis. społeczeństwa zamiesz. określ. teryt. dyspon. władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Funkcje państwa:

Alokacyjna podejmowanie działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobów gospodarczych -Wspieranie konkurencji przez działania zbliżające rzeczywiste warunki do warunków konkurencji doskonałej.- optimum w sensie Pareto (stan, w którym nie ma możliwości dokonania takich zmian w sferze produkcji lub dystrybucji dóbr, które poprawiałyby położenie (dobrobyt) choćby jednej jednostki bez pogorszenia położenia kogoś innego. Ale, jeżeli tego typu zmiany są możliwe, wtedy mówi się o poprawie w sensie Pareto). -Aktywna rola państwa w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego (nakazy, zakazy, nakładanie kar, egzekwowanie administracyjnych nakazów i zakazów).

Stabilizacyjna

-działania stabilizujące gospodarkę przez realizację głównie takich celów, jak: osiągnięcie i utrzymanie w dłuższym czasie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, eliminowanie lub ograniczenie inflacji i bezrobocia, zmniejszenie wahań poziomu aktywności gospodarczej (wahań koniunkturalnych), najlepsze wykorzystanie rzeczowych czynników produkcji (są to zarazem najważniejsze cele makroekonomicznej polityki państwa, do której należą dwa główne jej rodzaje: polityka fiskalna oraz polityka monetarna).- Zarówno polityka fiskalna, jak i monetarna oddziałują przede wszystkim na popytową stronę gospodarki, jednakże w sposób krótkookresowy. Natomiast oddziaływanie na stronę podażową ma raczej charakter średnio- i długookresowy.- Promowanie postępu technicznego, tworzenie bodźców do oszczędzania, dokształcanie zawodowe, wydajność pracy i inwestycje

Redystrybucyjna

- działania zmierzających do niwelowania zbyt dużych, nie akceptowanych społecznie różnic dochodowo-majątkowych oraz pomocy ludziom starym, upośledzonym i chorym. -Niwelując te różnice, państwo oddziałuje jednocześnie na strukturę konsumpcji oraz dostęp do preferowanych społecznie produktów (kultura, oświata, szkolnictwo wyższe, mieszkalnictwo, służba zdrowia- opiekuńcza funkcja państwa). -Głównymi instrumentami tej funkcji są: system podatkowy, wydatki budżetowe, składki ZUS, różne systemy opłat i cen. -Główne formy pomocy, to: świadczenia pieniężne, np. dofinansowane przez państwo: emerytury, renty, zasiłki inwalidzkie, chorobowe, dla bezrobotnych, dla osób niepełnosprawnych, dodatki rodzinne, mieszkaniowe.

Koncepcje roli państwa w gosp. nurt liberalny i interwencjonistyczny, neoliberalizm, koncepcja społ. gosp. rynkowej, państwo dobrobytu,

Budżet państwa plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją polityki społecznej, gospodarczej i obronnej. Sporządzany na okres 1 roku i zatwierdzany przez władzę ustawodawczą. Po zatwierdzeniu staje się aktem prawnym umożliwiającym organom wykonawczym gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków.

Funkcje budżetu państwa:

- fiskalna- gromadzenie dochodów budżetowych (z podatków) utrzymujących aparatu państwowego i realizację zadań - redystrybucyjna- dokonywanie pożądanych zmian w podziale dochodu narodowego (np. niwelowanie różnic społecznych) - stymulacyjna- oddziaływanie dochodów i wydatków budżetu państwa na życie gospodarcze i społeczne

Realizacja tych funkcji jest możliwa przez system podatkowy. Budżet państwa składa się z dochodów i wydatków centralnych władz państwowych (budżet centralny), władz lokalnych (budżety lokalne) i ubezpieczeń społecznych

Zasady polityki budżetowej -Zasada rocznego budżetowania (rok budżetowy nie musi pokrywać się z rokiem kalendarzowym) -Zasada zupełności (budżet obejmuje wszystkie dochody i wydatki państwa w każdej dziedzinie działalności finansowej państwa) -Zasada jedności (budżet powinien tworzyć jedną całość, czyli jedno zestawienie) -Zasada jawności (podany do publicznej wiadomości) -Zasada równowagi budżetowej (dążenie do tego, aby bieżące dochody z podatków i innych źródeł były wystarczające do pokrycia płatności za produkty i usługi finansowanych przez)

Podatki przymusowe, bezzwrotne, nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa w celu uzyskania dochodów na pokrycie wydatków państwowych.

Rodzaje podatków I. Z uwagi na przedmiot opodatkowania: Podatki dochodowe, Podatki konsumpcyjne (podatek obrotowy, VAT, akcyza, niekiedy cło), Podatki majątkowe (podatki spadkowe)

II. Z uwagi na podmiot odpowiedzialny za płacenie podatku: Podatki bezpośrednie (podatki na dochody i majątek), Podatki pośrednie (VAT, akcyza)

III. Podatek proporcjonalny (wszyscy podatnicy płacą ten sam procent)

IV. Podatek progresywny (od np. coraz wyższych dochodów), Podatek degresywny (wraz ze wzrostem dochodów coraz niższe stawki procentowe)

V. Składki na ubezpieczenia społeczne

Zasady dobrego systemu podatkowego

Podatki powinny być sprawiedliwe i nie powinny przekraczać możliwości podatnika, Wysokość podatków powinna być z góry określona, Sposób i warunki płatności powinny być wygodne dla płatnika, Koszty poboru podatku powinny być niskie, podatki nie powinny wpływać hamująco na aktywność i przedsiębiorczość podatników

Krzywa Laffera Ilustruje ona zależność między wpływami do budżetu z tytułu podatków a wysokością stopy podatkowej

- całkowity koszt zmienny jest to oczekiwany poziom zmiennej objaśnianej, odpowiadający danej wielkości produkcji, wynikający z równania modelu całkowitych kosztów zmiennych;

- koszt jednostkowy jest to spodziewany (teoretyczny), wynikający z równania modelu kosztów jednostkowych poziom zmiennej objaśnianej przy danej wielkości produkcji;

- całkowity koszt stały jest to oczekiwana (teoretyczna) wartość zmiennej objaśnianej, która nie zależy od wielkości produkcji, wynikająca z równania modelu całkowitych kosztów stałych, a więc jest to koszt ponoszony przy zerowym poziomie produkcji (jest to więc wielkość stała);

- jednostkowy koszt stały jest to oczekiwana (teoretyczna) wartość zmiennej objaśnianej, odpowiadająca danej wielkości produkcji, wynikająca z równania modelu jednostkowych kosztów stałych;

- jednostkowy koszt zmienny jest to oczekiwany poziom zmiennej objaśnianej modelu jednostkowych kosztów zmiennych, odpowiadający danej wielkości produkcji;

- koszt krańcowy jest to spodziewany wzrost kosztów całkowitych (ale również kosztów zmiennych), spowodowany jednostkowym zwiększeniem poziomu produkcji.

---