ŚCIEKI

KLASYFIKACJA, ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA ORAZ METODY ICH OCZYSZCZANIA

Definicja ścieków

Ściekami nazywamy wody wykorzystane w gospodarstwach domowych i różnych gałęziach produkcji przemysłowe oraz wody opadowe pochodzące z opadów deszczu i śniegu

Wg ustawy z dnia 27.06.1997 ściekami nazywamy substancje ciekłe, które wprowadzone bezpośrednio lub za pośrednictwem urządzeń kanalizacyjnych do wód albo ziemi mogą ją zanieczyszczać, zmieniając ich stan fizyczny, chemiczny lub biologiczny albo działać niszcząco na świat rośliny lub zwierzęcy.

Ścieki nie są odpadami

W zależności od charaktery i pochodzenia ścieki dzielimy na:

• Ścieki bytowo-gospodarcze

• Wody pochodzące z gospodarstw domowych: z mycia, prania, utrzymywania higieny, a także urządzeń sanitarnych

• Świeże ścieki mają barwę żółto-szarą lub biało-szarą, a zagniwające - czarno-szarą lub czarną

• pH ścieków waha się miedzy 6,6 a 8,0

• Zawierają związki mineralne (np. Chlorki, siarczany, azotyny, azotany) oraz organiczne (białka, peptydy, aminokwasy oraz ich pochodne) a także węglowodany i tłuszcze

• Znajdują się w nich resztki pożywienia, kał, mocz, odpady kuchenne i inne

• Zawierają również duże ilości bakterii saprofitycznych i chorobotwórczych oraz wirusy i jaja robaków (miano coli wynosi od 10^-5 do 10^-8)

• Ścieki przemysłowe

• Wody wykorzystywane w różnych procesach technologicznych w wielu gałęziach przemysłu

• Ich skład jest bardzo różnorodny i zależy od rodzaju przemysłu, stosowanych surowców i technologii

• Do najbardziej uciążliwych ścieków należą ścieki petrochemiczne, koksochemiczne, farmaceutyczne, ciężkiej syntezy chemicznej, z produkcji celulozy

• Ścieki przemysłowe z browarów, mleczarni, garbarni, rzeźni, drożdżowni zawierają oprócz zanieczyszczeń organicznych i mineralnych znaczne ilości bakterii, wirusów i grzybów chorobotwórczych

• Wody infiltracyjne oraz przypadkowe

• Wody infiltracyjne - to wody pochodzenia gruntowego, przedostające się do kanalizacji poprzez różnego rodzaju nieszczelności w rurach

• Wody przypadkowe - to wody dostające się do kanalizacji w wyniki przyłączenia do niej odpływów z dachów, ulic lub przez nieszczelne włazy studzienek

• Wody te nie wnoszą do rur kanalizacyjnych zanieczyszczeń lecz wpływają na rozcieńczenie ścieków

• Wody opadowe

• Są to ścieki pochodzące z opadów deszczu i śniegu oraz wody z mycia i polewania ulic

• Mogą wprowadzać do kanalizacji takie zanieczyszczenia jak: oleje, smoły, azbest, WWA, metale ciężkie, czy różne rozpuszczone w wodzie gazy zanieczyszczające atmosferę

Wskaźniki stosowane przy analizie ścieków

• BZT5 - biologiczne zapotrzebowanie na tlen - jest to standardowe oznaczenie ilości zanieczyszczeń organicznych w ściekach

• Jest to ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie zużyta przez bakterie aerobowe (tlenowe) (mg/dm3) w ciągu określonego czasu (5 dni)

• W celu kontroli procesu oczyszczanie ścieków parametr BZT5 oznacza się na wlocie i wylocie z oczyszczalno

• ChZT - chemiczne zapotrzebowanie na tlen

• Obecność fenoli cyjanków, metali ciężkich, olejów, tłuszczy, detergentów

• Miano coli i ogólna liczba bakterii wyhodowana z 1ml ścieków

Metody usuwanie ścieków i nieczystości

Znane są dwie metody zbierania i usuwania ścieków

• Centralna za pomocą kanalizacji

• Kanalizacja - zespół urządzeń sanitarnych i technicznych służących do zbierania i odprowadzania ścieków do odbiornika lub oczyszczalni ścieków

• Całość sieci kanalizacyjnej składa się z trzech części

• wewnętrzne (kanalizacja domowa)

• zewnętrznej (uliczna sieć kanalizacyjna)

• oczyszczalno ścieków

• W zależności od sposobu zbierania ścieków wyróżniamy kanalizację:

• ogólnospławną - gdy wszystkie rodzaje ścieków odpływają do oczyszczalni jednym przewodem kanalizacyjnym

• rozdzielczą - ścieki opadowe odprowadza się osobnymi przewodami często bez oczyszczania - do rzeki

• Asenizacyjna

• Metoda ta polega ba usuwaniu i wywożeniu ścieków i nieczystości z miejsc nieskanalizowanych

• Zastąpienie tej metody przez kanalizację spowodowało wyeliminowanie niemal całkowite epidemii duru brzusznego, cholery czy innych chorób układu pokarmowego

• Z tą metodą wiąże się rozwiązanie trzech zagadnień:

• gromadzenie i przechowywanie nieczystości i ścieków

• transport (wywóz)

• wybór miejsca i sposobu unieszkodliwiania

Oczyszczanie ścieków

Stopnie oczyszczania ścieków

• Oczyszczanie I stopnia - wstępne (najczęściej fizyczne)

• Prowadzi do obniżenia poziomu zanieczyszczeń na drodze oczyszczania mechanicznego i procesów fizycznych

• Polegają one na usunięciu grubszych zawiesin organicznych i mineralnych oraz ciał pływających

• W oczyszczaniu ścieków za pomocą tej metody stosowane są takie urządzenia jak: kraty, sita, piaskowniki, odtłuszczacze i osadniki wstępne

• Kraty i sita są mechanicznymi przegrodami ustawionymi na drodze spływu ścieków. Osadzające się na nich zanieczyszczenia, zwane skratkami, usuwa się okresowo ręcznie lub mechaniczne

• Piaskowniki

• zatrzymują cięższe zanieczyszczenia ziarniste takie jak piasek, mułu węglowe itp.

• ziarna tych frakcji charakteryzują się dużym stopniem twardości. nie oddzielenie ich powodowałoby szybkie zużycie urządzeń mechanicznych takich jak pompy, zawory itp. pracujących w przepompowniach

• piaskowniki płaskie mają kształt rynien o długości kilku metrów, w których zanieczyszczenia osadzają się na dnie wskutek działania siły ciężkości podczas przypływu ścieków z niewielką prędkością

• Odtłuszczacze (tłuszczowniki)

• są to przepływowe osadniki służące do oddzielania zanieczyszczeń o gęstościach mniejszych od wody, co powoduje, że unoszą się na jej powierzchni

• mają postać basenu flotacyjnego. ścieki przepływają ze zmniejszoną prędkością umożliwiającą wypłynięcie tłuszczu na powierzchnię cieczy

• w celu ułatwienia wypływu wytwarza się w cieczy pęcherzyki powietrza, wdmuchując sprężone powietrze przez otwory w pobliżu dna tłuszczownika

• pęcherzyki powietrza unosząc się ku powierzchni porywają cząstki tłuszczu

• warstwa tłuszczów lub olejów zgarniana jest systemem przelewów lub czerpaków

• Osadniki

• służą do usuwania ze ścieków zanieczyszczeń łatwo opadających

• oczyszczanie ścieków odbywa się w sposób ciągły z wykorzystaniem sił grawitacyjnych

• w osadnikach można oddzielić cząstki stałe o średnicy ponad 0,03mm

• ścieki oczyszczone w osadnikach mają wyraźnie zredukowaną wartość parametru bzt5

• w osadnikach IMHOFFA (dwukomorowych) poza rozdzieleniem osadów od ścieków następuje fermentacja z wydzieleniem metanu i dwutlenku węgla

• otrzymany w ten sposób gaz może służyć do celów opałowych (metan 65-70%, co2 25-30%)

• czas oraz intensywność fermentacji zależą od temperatury (w temperaturze 10-15 całkowity rozkład osadu następuje po 2-4 miesiącach

• osadniki Re redukują BZT5 o około 40% a zawiesiny o około 70%

• Efekt końcowy oczyszczania mechanicznego to

• Oddzielenie skratek i piasku

• Usunięcie zawiesiny łatwo opadającej w około 90%

• Zawiesiny ogólnej w 60-70%

• BZT5 - 30%

• ChZT - 20-40%

• Azotu organicznego - 10-20%

• Fosforu ogólnego - 5-15%

• Jaj robaków - 70-85%

• Bakterii - 25-74%

• Oczyszczanie II stopnia - biologiczne lub równorzędne chemiczne

• Metody chemiczne służą głównie do oczyszczania ścieków przemysłowych

• Oparte są na następujących procesach

• Neutralizacji ścieków kwaśnych i zasadowych

• Utleniania chlorem, jego związkami i ozonem

• Strącania chemicznego i koagulacji

• Wymiany jonowej zanieczyszczeń mineralnych

• Ekstrakcji (głównie do usuwania fenoli)

• Sorpcji na węglu aktywnym lub innych sorbentach

• W zależności od składu ścieków można prowadzić oczyszczanie jedną lub kilkoma z podanych metod

• Wymienione wcześniej procesy mają zastosowanie

• Do podczyszczania ścieków przemysłowych przed ich odprowadzeniem do kanalizacji miejskiej

• Do końcowego lub pośredniego oczyszczania ścieków przemysłowych odprowadzanych do wód powierzchniowych lub użytkowanych powtórnie w zakładach przemysłowych

• W pierwszym etapie oczyszczania ścieków miejskich w oczyszczalni w celu wspomagania procesów odtłuszczania i sedymentacji lub przygotowania ścieków do oczyszczania biologicznego

• Podczas drugiego etapu oczyszczania w oczyszczalni miejskiej równocześnie z procesem biologicznym lub zamiast niego

• W końcowym etapie oczyszczania w oczyszczalni miejskiej w celu usunięcia ze ścieków substancji biogennych, pozostałych substancji organicznych i resztkowych zawiesin

• Metoda biologiczna oparta jest na wykorzystaniu właściwości fizjologicznych organizmów żywych, głównie bakterii do rozkładania i mineralizowania zanieczyszczeń organicznych zawartych w ściekach

• Mikroorganizmy zużywają związki zawarte w ściekach jako pokarm i podstawę przemiany materii

• Oczyszczanie biologiczne przebiega zarówno w warunkach tlenowych, niedotlenionych jak i beztlenowych

• Spadek BZT5 w ściekach w pełni oczyszczonych tą metodą wynosi 90-95%

• Oczyszczanie biologiczne

• Metody naturalne

• Pola gruntowe (bez rolniczego wykorzystania)

• Pola irygacyjne (częściowe rolnicze wykorzystanie)

• Pola nawadniane (pełne rolnicze wykorzystanie)

• Stawy stabilizacyjne

• Stawy napowietrzane

• Stawy rybne

• Metody sztuczne

• Złoże biologiczne

• Metoda ta jest oparta na intensyfikacji naturalnych procesów zachodzących w glebie

• Złoża biologiczne to zbiorniki o różnej wysokości z otworami u dołu, wypełnione luźno ułożonym materiałem (kruszywem) i napowietrzane sprężonym powietrzem od dołu

• Najczęściej stosowanym kruszywem jest żużel wielkopiecowy lub tłuczeń kamienny, a w nowoczesnych typach pakiety z mas plastycznych

• Ścieki są rozdeszczone na górne powierzchni złoża i spływając w dół następuje ich oczyszczenie przez obecne na powierzchni kruszywa bakterie i pierwotniaki

• Istotne jest równomiernie rozrzucenie cieczy na całą powierzchnię złoża

• Obecne na powierzchni kruszywa mikroorganizmy tworzą cieniutką błonę biologiczną

• Czas do wytworzenia takiej błony wynosi 4-6 tygodni i zachodzi dzięki stałemu przypływowi ścieków bytowo-gospodarczych zawierających substancje organiczne jako substrat odżywczy dla mikroorganizmów błony

• Grubość błony biologicznej zależy od obciążenia złoża

• Wzrost błony wynika głównie z ilości substratów pokarmowych doprowadzanych ze ściekami oraz zależy od szybkości przepływu ścieków

• Czynna w oczyszczaniu grubość błony biologicznej nie przekracza 2-3mm, gdyż powyżej tej grubości zaczynają się procesy beztlenowe

• Oczyszczanie na złożu polega na stałym doprowadzeniu ścieków, które już w górnej warstwie złoża dzielą się na krople spływające grawitacyjnie z jednego kawałka wypełniacza na drugi

• Im wolniej zachodzi spływanie ścieków, tym dłuższy pozostaje kontakt organizmów błony ze ściekami, w trakcie którego następuje rozkład i mineralizacja związków organicznych

• Z ogólnej ilości substratów dostarczanych ze ściekami, w procesach metabolizmu mikroorganizmów około 10-50% zużywanych jest na budowę nowych komórek, a około 45-80% ulega mineralizacji i jest wypłukiwanych ze złoża

• Rodzaje złóż biologicznych - w zależności od obciążenia ładunkiem zanieczyszczeń oraz prędkości przepływu ścieków i efektu oczyszczania dzielimy na:

• Złoża zraszane - nisko obciążone (zazwyczaj odkryte)

• Złoża spłukiwane - wysoko obciążone

• Złoża wieżowe - bardzo wysoko obciążone

• Skład błony biologicznej oraz rola poszczególnych komponentów

• Większość bakterii zasiedlających błonę to względne tlenowce należące do rodzajów Pseudomonas, Alcaligenes, Flevobacterium i Micrococcus

• Z organizmów zwierzęcych dominują pierwotniaki:

• Wiciowce, np. Euglena viridans, Bodo

• Orzęski, np. Urostyla, Oxytrichia, Paramaecium, Uronema, Operularia

• W skład biocenozy złóż wchodzą również organizmy wyższe, wrotki, nicienie, skąposzczety i larwy muchówek - stanowią one tzw. faunę żerującą. Żywiąc się błoną przeciwdziałają zarastaniu złoża i ułatwiają w ten sposób przepływ ścieków i dostęp powietrza

• Praca złóż biologicznych charakteryzuje się wysokim stopniem oczyszczania

• BZT5 jest redukowane do 95%, zawiesiny do 92%, bakterie chorobotwórcze do 95%

• Wysoka skuteczność oczyszczania jest okupiona stosunkowo niewysoką wydajnością

• Dodatkowo w złożach wysoko obciążonych mineralizacja zanieczyszczeń nie zachodzi całkowicie. Powstają na nich duże ilości kłaczkowatej błony biologicznej, która jest częściowo unoszona przez odpływające ścieki

• Nadają się one w związku z tym do oczyszczania ścieków o niewielkim stężeniu. W przypadku ścieków stężonych należy stosować recyrkulację

• Osad czynny

• Zasadą metody jest intensyfikacja i naśladownictwo procesów samooczyszczania się wód powierzchniowych w warunkach naturalnych

• Oczyszczanie ścieków za pomocą osadu czynnego polega na wytworzeniu w objętości ścieków kłaczków o wymiarze 50-100mm o bardzo silnie rozwiniętej powierzchni

• Kłaczki zbudowane są z mineralnego jądra koloru brązowego lub beżowego, a na powierzchni w śluzowej otoczce zawierają liczne bakterie z grupy heterotrofów takich jak: Acinetebacterium, Pseudomonas, Zoogloea, Enterobactericeae, Aeromonas, Flavobacterium, Achromobacter i Micrococcus oraz pierwotniaki

• Zanieczyszczenia organiczne są absorbowane na powierzchni kłaczków i mineralizowane na skutek procesów metabolizmu zachodzących w mikroorganizmach

• Aby zapewnić prawidłowy przebieg procesu kłaczki powinny być równomiernie unoszone w masie ścieków przepływającej przez komorę napowietrzania

• Metoda osadu czynnego wymaga doprowadzenia tlenu jako substratu koniecznego do utleniania zanieczyszczeń organicznych

• Proces ten może być również stosowany do usuwania ze ścieków amoniaku, siarkowodoru i innych gazów w nich rozpuszczonych. Aktywizują wówczas bakterie z grupy autotrofów, takie jak: Nitrosomonas, Nitrosococcus i Nitrobacter oraz Beggiatoa, Thiotrix, Thioploca i Thiobacillus thioparus

• Powstawanie osadu czynnego w komorze napowietrzania wymaga czasu. Aby ten czas skrócić można stosować szczepienie osadu przez dodanie pewnej ilości ścieków wcześniej oczyszczonych

• Stałe utrzymanie kłaczków w stanie zawieszonym wymaga intensywnego mieszania zawartości reaktora. Stosuje się różne metody od mieszania mechanicznego po dysze napowietrzające, które łączą w działaniu funkcję mieszadeł i aeratorów (turbin napowietrzających) a także jedno i drugie razem

• Po zakończeniu procesu napowietrzania ścieki kierowane są do osadnika wtórnego, gdzie następuje oddzielenie osadu czynnego od cieczy

• Nadmiarowy osad poddawany jest odwodnieniu i suszeniu, ciecz zrzucana do odbiorników jakimi mogą być np. stawy rybne, a następnie odprowadzana do cieków naturalnych

• Zaletą oczyszczania za pomocą osadu czynnego jest duża skuteczność przy niewielkim zapotrzebowaniu na teren (BZT5 i zawiesiny do 95%, bakterie chorobotwórcze do 98%)

• Wadą - wrażliwość mikroorganizmów na związki toksyczne i inne czynniki wpływające na ich rozwój (np. temperatura)

• Metoda hydrobotaniczna

• Zasadą tego procesu jest przepływ mechanicznie oczyszczonych ścieków przez izolowane od podłoża tzw. złoże glebowe porośnięte trzciną, pałką wodną, sitowiem, wikliną

• Biodegradację związków organicznych zawartych w ściekach prowadzą mikroorganizmy strefy ryzosferowej roślin

• Powstałe z rozkładu związki biogenne wykorzystują rośliny do produkcji swej biomasy

• Technologia oczyszczania ścieków przy użyciu roślin jest stosunkowo młoda. Pierwsza tego typu oczyszczalnia powstała w latach 50 w Izraelu, a w Europie pierwsze prace badawcze zostały podjęte równolegle przez Instytut Maxa Planka w Plon oraz przez Instytut Gleboznawstwa Uniwersytetu w Getyndze w latach 60

• Laguna hydroponiczna - sztuczna rzeka - symuluje w zintensyfikowanej postaci procesy samoczynnego oczyszczania, jakie występują w rzekach naturalnych. Za pomocą zasiedlenia wybranymi roślinami wodnymi osiąga się taki efekt, że pozostałe jeszcze w wodzie zanieczyszczenia redukowane są dalej. Jeszcze bardziej zredukowany jest udział zawiesin a zawartość tlenu w wodzie znacznie się zwiększa.

• We wszystkich metodach biologicznego oczyszczania ścieków zachodzą następujące procesy:

• Rozkład substancji organicznych do CO2, H2O i NH3

• Nitryfikacja, czyli utlenienie NH3 za pomocą bakterii Nitrosomonas do azotynów, a następnie za pomocą bakterii Nitrobacter do azotanów

• Denitryfikacja, czyli przemiana azotanów do postaci azotu gazowego - N2

• Oczyszczanie III stopnia - doczyszczanie ścieków z usuwaniem substancji biogennych

• Ma ono na celu usunięcie, z biologicznie czystych ścieków, substancji biogennych głównie azotanów i fosforanów, które stanowią wtórne źródło zanieczyszczenia wód powierzchniowych

• Do usuwania azotanów stosowany jest proces denitryfikacji

• W celu usunięcia fosforanów stosuje się albo metody chemiczne (koagulacja, strącanie) albo biologiczne (defosfatacja, czyli wykorzystanie naturalnych zdolności bakterii do akumulacji)

• Oczyszczanie IV stopnia - odnowa wody

• Polega na uzyskaniu z oczyszczonych ścieków wody o cechach naturalnych, a po dezynfekcji nawet wody nadającej się do picia

• W tym celu wykorzystuje się takie procesy jak: koagulacja, filtracja, adsorpcja na węglu aktywnym, wypienianie, elektrodializa, odwrócona osmoza, wymiana jonowa i chlorowanie albo ozonowanie

Związki refrakcyjne

• Pomimo stosowania oczyszczania wielostopniowego w ściekach mogą pozostać jednak pewne zanieczyszczenia nie ulegające rozkładowi.

• Te substancje zwykło się określać nazwą związków refrakcyjnych.

• Usuwanie ich odbywa się metodami innymi niż biologiczne, np. przez sorpcję na węglu aktywowanym.

• Jest to skuteczna, ale jednocześnie bardzo droga metoda.

• Przykłady związków sorbowanych przez węgiel aktywny

• Rozpuszczalniki aromatyczne (benzen, toluen, nitrobenzeny itp.)

• Chlorowane zwązki aromatyczne (PCB, chlorobenzeny, chloronaftalen)

• Fenol i chloro fenole

• WWA (acenaften, benzopireny itp.)

• Pestycydy i herbicydy (DDT, aldryna, Chloran, heptachlor itp.)

• Chlorowane, niearomatyczne (tetra chlorek węgla, chloro alkilowe etery, heksachlorobutadien itp.)

• Węglowodory o dużej masie cząsteczkowej (barwniki, aminy, związki humusowe, benzyna)

W 2004 roku ogółem w Polsce odprowadzono 9119,7hm3 ścieków przemysłowych i komunalnych.

Spośród 2134, 9hm3 ścieków wymagających oczyszczenia oczyszczono 1943,1hm3 (91%) z czego:

• 29% ścieków oczyszczono tylko mechanicznie

• 5,5% ścieków oczyszczono chemicznie

• 30% oczyszczono biologicznie

• 34% oczyszczono biologicznie wraz w podwyższonym usuwaniem miogenów

Dezynfekcja ścieków (chodzi o zaprzestanie rozprzestrzeniania się chorób wodo zależnych)

• Właściwa (dodatkowe procesy fizyczne i chemiczne)

• Procesy fizyczne

• Procesy chemiczne

• Naturalna (zachodzi podczas przeróbki i unieszkodliwiania osadów)

• Fermentacja metanowa

• Stabilizacja tlenowa

• Kompostowanie

W praktyce eksploatacyjnej stosuje się dezynfekcję

• Ścieków i osadów ściekowych przed ich wykorzystaniem rolniczym

• Ścieków zależnych z zakładów lecznictwa zamkniętego

• Ścieków przemysłowych z garbarni, rzeźni, zakładów utylizacyjnych

• Ścieków miejskich wskutek zarządzenia władz sanitarnych m.in. w związku z wybuchem epidemii

• Ścieków miejskich w okresie awarii podstawowych obiektów oczyszczalni ścieków

• Ścieków miejskich w okresie zbyt niskich stanów wody w odbiorniku

• Skratek zatrzymanych na kratach i piasku usuwanego z piaskowników

Osad ściekowy

• Nowoczesne metody oczyszczania ścieków sprzyjają powstawaniu dużych ilości osadów ściekowych. Istnieje w związku z tym problem jego zagospodarowania

• Osady podobnie jak odpady stałe powinny być po przerobieniu wtórnie wykorzystane w jak największym zakresie

• Powstający w procesie oczyszczania osad wymaga wstępnej przeróbki pozwalającej na uzyskanie stabilnego i bezpiecznego produktu.

• Osad jest stabilizowany zwykle przez przedłużone napowietrzanie lub fermentację, następnie zmniejsza się jego objętość przez mechaniczne lub naturalne odwodnienie. Tak przygotowany osad może być przeznaczony do dalszego zagospodarowania

• Osady ustabilizowane tlenowo w oczyszczalniach biologicznych z przedłużonym napowietrzaniem osadu czynnego, jeśli nie są mieszane z osadami wstępnymi, nie wymagają dalszego unieszkodliwiania

• Osady takie mają kolor brązowy, są kłaczkowate i nie wydzielają przykrych zapachów

• Są w znaczniej części zmineralizowane, o dość dużej wartości nawozowej (brakuje zazwyczaj tylko potasu)

• Osady zawierają również części organiczne i białko

• Podobnie jak próchnica zawierają organiczne związki węgla i azotu

• Metody zagospodarowania ustabilizowanych osadów

• Przyrodnicze wykorzystanie osadów

• Nawożenie gleb i roślin

• Melioracyjne użyźnianie gleb

• Rekultywacja gleb zdegradowanych i bezglebowych gruntów

• Roślinne utrwalanie bezglebowych gruntów narażonych na erozyjne działanie wody i wiatru

• Produkcji kompostu (a potem na nim trawników darniowych)

• Rekultywacji zamkniętych wysypisk odpadów przemysłowych i komunalnych

• Kryteria przydatności osadów do przyrodniczego wykorzystania

• Poziom zawartości metali ciężkich

• Stan sanitarny osadów

• Nawozowe wartości osadów

• Dobór terenów, gleb, roślin i sposobu uprawy

• Składowanie na wysypiskach

• Spalenie - popiół po spaleniu składowany na wysypisku

Odcieki z wysypisk odpadów komunalnych

• Powstają głównie na skutek przeniknięcia do składowanych odpadów opadów atmosferycznych i wchłonięcia ich przez substancje powstałe w wyniki rozkładu odpadów

• Woda dostarczana wraz z odpadami oraz powstałą w wyniki rozkładu odpadów stanowi niewielką część odcieków

• Na ilość wód przeciekowych podstawowy wpływ ma wielkość opadów atmosferycznych występujących na danym terenie, a także możliwość parowania i spływu powierzchniowego

• Charakteryzują się dużą zawartością związków organicznych i mineralnych

• Są wielokrotnie bardziej zanieczyszczone niż ścieki miejskie

• Wykazują też dużą zmienność mikroflory bakteryjnej

• Ilość, skład, prędkość przepływu odcieków zależy m.in. od rodzaju i rozdrobnienia odpadów, wieku złoża i techniki składowania

• Odcieki powstałe w początkowym okresie składowania (do 5 lat) charakteryzują się wyraźnie kwaśnym odczynem (pH 3,7-6,4), w miarę starzenia się wysypiska pH rośnie (nawet 8,5 po 10 latach)

• Skład odcieków

• Składniki mineralne

• Metale ciężkie (Zn, Pb, Hg, Cr, Cd)

• Kationy alkaliczne (K+, Ca2+, Mg2+, NH4+)

• Aniony (azotanowe, chlorkowe, siarczanowe, fosforanowe)

• Składniki organiczne

• Bakterie i grzyby - saprofityczne i chorobotwórcze

• Wirusy

• Metody oczyszczania odcieków

• Usuwanie do kanalizacji miejskiej

• Odciek - strącenie metali - oczyszczenie biologicze (stawy napowietrzane, osad czynny) - komunalny system kanalizacyjny

• Oczyszczanie na wysypisku w lokalnej oczyszczalni (zalecana metoda biologiczna)

• Odciek - strącenie metali - oczyszczenie biologicze (stawy napowietrzane, osad czynny) - filtracja wypływu - dezynfekcja

• Recyrkulacja na powierzchni wysypiska

• Oczyszczanie odcieków w warunkach naturalnych

Ćwiczenia Ścieki

3

---